Muhtar Olmak Için Nereye Başvurulur

Muhtar adayı olmak için nereye başvurulur?

Muhtarlık seçimleri için başvuru yapmaya gerek yoktur. Seçim günü sandık yanına muhtar pusulaları bırakılır. Seçtiğimiz muhtar adayının pusulası onaylanarak sandığa atılır. En çok oyu alan, muhtar olur. Muhtar, ihtiyar heyeti ve azaları adaylığı için herhangi bir kuruma başvurmanıza gerek yoktur… Partiler aza veya muhtar adayı gösteremezler.

Muhtar adayı olmak için gereken şartlar!

Kanun o özellikleri şöyle tanımlamış:

- Türk olmak,

- Seçim başlamadan önce en aşağı altı aydan beri o mahallede oturmakta bulunmuş olmak,

- 25 yaşını bitirmiş olmak, 

- Hırsızlık, kaçakçılık, dolandırıcılık, sahtecilik ve sahte kağıtları bilerek kullanmak, inancı kötüye kullanmak gibi yüz kızartıcı suçlardan biriyle veya ağır hapis cezasiyle hükümlü veya kamu hizmetlerinden yasaklı olmamak,

- Türkçe okur yazar olmak, şarttır.

Muhtar adayının oy pusulası!

- Oy pusulaları beyaz bir A-4...

481

ŞEHİR VE KASABALARDAKİ MAHALLE MUHTAR VE

Ä°HTÄ°YAR KURULLARI TÃœZÜĞÜ ⁽¹⁾

          Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi  : 4/4/1945,    No : 3/2412

          Dayandığı Kanunun Tarihi              : 10/4/1944,  No : 4541

          Yayımlandığı R. Gazetenin Tarihi   : 26/4/1945,  No : 5991

          Yayımlandığı Düsturun Tertibi        : 3,   Cildi : 26,   S. 266

BÖLÜM : 1

Genel hükümler

             Madde 1 – Şehir ve kasabalarda mahalle muhtar ve ihtiyar kurullarının ne yolda seçilecekleri ve görevlerini nasıl yapacakları aÅŸağıdaki maddelerde gösterilmiÅŸtir.

             Madde 2 – Şehir ve kasabalarda kurulu bulunan ve Belediye Kanununun (8)inci maddesine göre belediye meclisinin ve o yer idare kurulunun kararı ve valinin onaması ile yeniden kurulacak olan mahallelerde bir muhtar ve muhtarın baÅŸkanlığında bir ihtiyar kurulu bulunur.

             Madde 3 – Yapılacak iÅŸler bakımından bir kaç mahallenin bir muhtar ve ihtiyar kuruluna baÄŸlanması veya bir mahallede birden fazla muhtar ve ihtiyar kurulu bulunması o kısımda oturan belediye seçmenlerinin çokluÄŸu tarafından imzalı bir mazbata ile veya yerin en büyük mülkiye memurluÄŸunca görülecek idari lüzum üzerine belediye meclisinin kararına ve o yerin en büyük mülkiye memurunun onamasına baÄŸlıdır.

             Bu suretle mahallelerin birleÅŸtirilmesinde, muhtarlığa baÄŸlanacak ev sayısının (1000) den fazla olmaması ve bir mahallede birden fazla muhtar bulundurulması halinde de bir muhtara verilecek ev sayısının (300) den az olmaması gözönünde tutulur.

             Apartımanlarda bir ailenin oturduÄŸu her daire bu iÅŸde bir ev sayılır. Birmahallede birden fazla muhtar ve ihtiyar kurulu bulunursa bunlara birer sıra numarası verilir.

             Madde 4 – Mahalle muhtar ve ihtiyar kurulu, bir muhtar ile dört üyeden kurulur, kurulun dört yedek üyesi vardır.

——————————

(1)    18/7/1963 tarih ve 287 sayılı Kanunla, bu tüzüğün dayanağı olan 4541 sayılı Kanunun seçimlerle ilgili 5, 8 ve 19 uncu maddeleri deÄŸiÅŸtirilmiÅŸ ve 7 ve 9 uncu maddeleri kaldırılmış, daha sonra 18/1/1984 tarih ve 2972 sayılı Kanunla, 287 sayılı Kanun ve seçimlerle ilgili kanunların bu kanuna aykırı hükümleri yürürlükten kaldırılmış ve köy ve mahalle muhtarı, köy ihtiyar meclisive mahalle ihtiyar heyeti üyeliÄŸi seçimleri aynı kanunla yeniden düzenlenmiÅŸtir.

482

BÖLÜM : 2

Muhtar ve ihtiyar kurullarının seçimi

Madde 5 – Mahalle muhtar ve ihtiyar kurulu ile bunların yedek üyeleri mahalle halkı tarafından seçilir. Bu seçim her dört yıllık bir dönem sonunda yenilenir.

             Madde 6 – Bir seçim dönemi içinde her hangi bir sebeple olursa olsun seçimin yenilenmesi halinde yeni muhtar ve ihtiyar kurulu üyelerinin görevi o dönem so-nunda biter.

             Madde 7 – Seçimin belediye meclisinin belli seçim yılı içindeki Aralık ayında bitirilmesi ÅŸarttır.

             Madde 8 – Seçime katılmak ve oy vermek için:

             1 – Türk olmak,

             2 – Seçim baÅŸlamadan önce en aÅŸağı altı aydanberi o mahallede oturmakda bulunmuÅŸ olmak,

             3 – (18) yaşını bitirmiÅŸ olmak,

             4 – Hırsızlık, kaçakcılık, dolandırıcılık, sahtecilik ve sahte kağıtları bilerek kullanmak, inancı kötüye kullanmak gibi yüz kızartıcı suçlardan biri ile veya ağır hapis cezasiyle hükümlü veyahut kamu hizmetlerinden yasaklı olmamak, lazımdır.

             Madde 9 – Subaylar, erat, askeri memurlar ve polisler mahalle muhtar ve ihtiyar kurulu seçimlerinde oya katılamazlar.

             Madde 10 – Mahalle muhtarlığına ve ihtiyar kurulu üyeliÄŸine seçilmek için:

             1 – Türk olmak,

             2 – Seçim baÅŸlamadan önce en aÅŸağı bir yıldanberi o mahallede oturmakta bulunmuÅŸ olmak,

             3 – (25) yaşını bitirmiÅŸ olmak,

             4 – Hırsızlık, kaçakçılık, dolandırıcılık, sahtecilik ve sahte kağıtları bilerek kullanmak, inancı kötüye kullanmak gibi yüz kızartıcı suçlardan biriyleveya ağır hapis cezasiyle hükümlü veya kamu hizmetlerinden yasaklı olmamak,

             5 – Türkçe okur yazar olmak,

             ÅŸarttır.

             Madde 11 – Milletvekilleri, Ä°l Umumi Meclisi üyeleri, subaylar, erat, askeri memurlar, yargıçlar, genel, özel ve katma bütçelerle idare edilen daire ve kurumlardan aylık alan memurlar, mahalle muhtar ve ihtiyar kurulu üyeliÄŸine seçilemezler.

          Madde 12 – Muhtar ve üye olmak için gereken ve (10) uncu maddede yazılı olan ÅŸartlardan her hangi birine bozukluk gelir veya (11) inci maddedeki durumlardan her hangi biri gerçekleÅŸirse muhtarlık ve üyelik sıfatı kalkar.

483

             Muhtar ve ihtiyar kurulu üyelerinin talim ve manevra maksadiyle 45 gündenfazla silah altına alınmaları halinde de yukarıki hüküm uygulanır.Ancak bu sıfatın kalktığına ve üyelerden birinin çekilmesinin kabulüne veya vazifeye devamsızlık sonucu bir üyenin çekilmiÅŸ sayılmasına,seçimi onamaÄŸa yetkili bulunan makamlarca karar verilir.

             Madde 13 – Ana, baba, büyük ana, büyük baba, evlat, kardeÅŸ, kaynana, kayınbaba, büyük kaynana, büyük kayınbaba, damat, gelin, eniÅŸte, kayınbirader, baldız ve görümceler mahalle muhtar ve ihtiyar kurulunda birleÅŸemezler.

             BirleÅŸmeye engel derecedeki hısımlık muhtarla ihtiyar kurulu üyelerinden birisi arasında olursa üye olanın yerine en çok oy almış bulunan yedek üye getirilir.

             Ä°htiyar kurulunda birleÅŸmesi yasak olanlar seçilmiÅŸ ise en çok oy kazanmış olan,bu da eÅŸit ise evli olan ve evlilerden yaşı büyük olan ve bu da eÅŸit ise çocuÄŸu çok olan üyelik sıfatını alır. Çocuk sayısının da eÅŸitliÄŸi halinde kiminalınacağı ad çekme ile belirtilir.

             Seçimden sonra dünür olanlar da yukarki hükümlere baÄŸlıdır.

             Madde 14 – Mahalle muhtar ve ihtiyar kurulu seçimi en büyük mülkiye memuru-nun veya memur edeceÄŸi kimsenin gözetimi altında yapılır.

             Madde 15 – Seçime,belediye seçimi için Belediye Kanununun (34) üncü maddesine göre yapılmış olan son defterler esas tutulur. Bunun için yerin en büyük mülkiye memurunun emriyle belediyelerce bu defterlerin ikiÅŸer örnekleri çıkartılarak seçim komisyonuna verilir.

             Madde 16 – Yerin en büyük mülkiye memuru, muhtar ve ihtiyar kurulu seçiminin yapılması için, son belediye seçimine esas olan defterlerden (10) ve (11) inci maddelerde yazılı niteliklerde oldukları yapacağı soruÅŸturma ile anlaşılan her mahalle halkından üçer kiÅŸilik birer (seçim komisyonu) kurar ve iÅŸi komisyonaayrılan kimselere yazı ile bildirir.

             Madde 17 – Seçimin nerede, ne gün ve saat kaçtan kaça kadar yapılacağı, oylarbir günde sandığa atılamayacaksa kaç gün mühlet verileceÄŸi ve son günde hangisaate kadar oyların kabul olunacağı seçime baÅŸlanmadan en az üç gün önce yerin en büyük mülkiye memuru tarafından seçmenlere duyurulacak ÅŸekilde uygun araçlarla ilan olunur.

             Madde 18 – Seçim için belirtilen gün, saat ve yerde sandığa oy pusulaları atılmaÄŸa baÅŸlanmadan önce seçim komisyonu, orada hazır bulunanlara sandığın boÅŸ olduÄŸunu gösterdikten sonra dört tarafını sicimle baÄŸlayıp düğüm yerlerini mühürler. Sandığın baÅŸka baÅŸka anahtarlarla açılır iki kilidi, üzerinde ince birmektup sığacak kadar yarığı bulunur. Seçim bir günde bitmezse oy atılması için belirtilen son dakikada oy atılacakyarık komisyon tarafından seçmenlerden en az üç kiÅŸinin önünde bir kağıtla kapatılarak dört tarafından mühür mumu ile mühürlenir ve iÅŸ bir zabıtla belirtilir.Sabahları belli saatte gene öylece açılır ve iÅŸ gene bir zabıtla belirtilir. Sandık en büyük mülkiye memurunun uygun göreceÄŸi yerde saklanır.

484

             Madde 19 – Her seçmen kendi oy pusulasını getirip seçim komisyonu önünde sandığa atmakla ödevlidir. Hiç bir sebep ve suretle baÅŸkasının adına sandığa se- çim pusulası atılamaz. Seçim pusulasında seçmenin adı,soyadı,adresi,imzası veyamühürü bulunur. Her seçmenin elinde nüfus kağıdı olduÄŸu halde seçim sandığının başına gelerek seçim defterindeki adı karşısını imzalaması ve Türkçe okuyup yazmak bilmiyorsa mühür veya parmak basması gerektir.

             Madde 20 – Muhtar ve ihtiyar kurulu üyelikleri seçimi bir arada yapılır.Herseçmen oy pusulasında muhtarlık için bir kiÅŸinin ve ihtiyar kurulu üyeliÄŸi içinde (8) kiÅŸinin adını yazar.Yazmak bilmiyenler güvendikleri kimseye sandık başında yazdırırlar.

             Madde 21 – Oy verilmesi için belirtilen sürenin sonunda seçim defterine konulan imza, mühür veya iÅŸaretlerin sayısı, mahallede seçim hakkına sahip olanların sayısı ile karşılaÅŸtırılarak yarısından eksik olduÄŸu anlaşılırsa iÅŸ seçim komisyonu tarafından bir zabıtla belirtilir. Bu halde seçim süresi yerin en büyük mülkiye memuru tarafından üç gün uzatılır ve uzatma iÅŸi bu makamca seçmenlere duyurulacak ÅŸekilde uygun araçlarla ilan olunur. Bu sürenin sonunda oya katılanların sayısına bakılmayarak sandık açılır.

             Madde 22 – Seçim bittikten sonra sandık, seçmenlerden hazır bulunanlardan en az üç kiÅŸinin önünde seçim komisyonu tarafından açılır.Oyların sınıflanması aynı günde bitirilemezse oy pusulaları sandığa konur ve sandık (18) inci madde hükümlerine göre kapatılarak saklanır.

             Madde 23 – Sandık açıldıktan sonra oy pusulaları sayılarak seçim defterine konulan imza, mühür ve iÅŸaretlerin toplamiyle karşılaÅŸtırılır.Oy pusulaları imza, mühür ve iÅŸaret toplamından az veya çok çıkarsa, seçim bozuk sayılarak iÅŸ birzabıtla belirtilir ve seçim yenilenir.

             Madde 24 – Oy pusulalarının toplam bakımından seçim defterindeki imza, mühür ve iÅŸaretlere uygun olduÄŸu anlaşıldıktan sonra aÅŸağıdaki ÅŸekilde sayılmasına baÅŸlanır :

             A) Yazısı okunmıyan pusulalarla seçilenin kim olduÄŸu belli olmıyan pusulalar bir tarafa ayrılır.

             B) Muhtarlık ve üyelik niteliklerini taşımıyan adlar hesaba katılmaz.

485

             C) Muhtarlık için bir kiÅŸiden fazla ad yazılmış ise birinciden ve üyelik için (8) kiÅŸiden fazla ad yazılmış ise (8) inciden sonrakiler hesaba katılmaz.

             D) Seçim pusulalarının sayılması ve sınıflanması bu suretle tamamlandıktan sonra en çok oy kazanandan baÅŸlayarak sırasiyle her adayın kaç oy almış olduÄŸu muhtar için ayrı, ihtiyar kurulu üyeleri için de ayrı olmak üzere belirtilir.

             E) EÅŸit oy kazananlardan evli olan, evlilerden yaşı büyük olan, bu da eÅŸit ise çocuÄŸu çok olan üstün tutulur. Çocuk sayısında eÅŸitlik varsa ad çekme yapılarak adı önce çıkan sırada öne geçer.

             F) Muhtarlık oylarının sınıflanmasında en çok oy aldığı anlaşılan, muhtarlığa; ve ihtiyar kurulu üyeliÄŸi oylarının sınıflanmasında da en çok oy kazanandan baÅŸlayarak dört kiÅŸi asıl üyeliÄŸe ve dört kiÅŸi de yedek üyeliÄŸe ayrılır.

             Madde 25 – Oyların sınıflanması yapıldıktan sonra seçim komisyonu tarafından bir mazbata yapılarak yerin en büyük mülkiye memurluÄŸuna verilir.

             Bu mazbatada:

             A) Seçimin baÅŸlama ve bitme tarihi,

             B) Sandığın ne zaman ve kimlerin önünde açıldığı,

             C) Oy pusulalarının kaç tane çıktığı ve seçim defterindeki adların kaç tanesinin karşısına imza veya iÅŸaret konulmuÅŸ ve kaç adın karşısı boÅŸ kalmış olduÄŸu,

             Ç) Oy pusulalarından kaç tanesi ne sebeple geçer sayılmadığı,

             D) Geçer sayılan oy pusulalarının sınıflanması sonucunda hangi adların ençoktan en aza doÄŸru kaç oy kazandığı (muhtarlık için ayrı, ihtiyar kurulu üyeliÄŸi için ayrı),

             E) Muhtarlığa, asıl ve yedek üyeliklere kimlerin ayrıldığı,

             F) Seçimin kanuna aykırı yapıldığı mahalle halkından biri tarafından haber verilir veya ileri sürülürse bunun neden ibaret olduÄŸu,

             gösterilir.

             Madde 26 – Mahalle muhtarlığı ile ihtiyar kurulu asil ve yedek üyelerininseçimi il merkezine baÄŸlı yerlerde valinin ve ilçe içindeki yerlerde kaymakamınonamasiyle kesinleÅŸir.

             Seçim mazbatası kesinleÅŸtikten sonra dosyasında saklanarak tasdikli bir ör-neÄŸi iÅŸ gördüğü yerde asılmak üzere muhtara gönderilir.

             Madde 27 – Muhtar ve ihtiyar kurulu seçimlerinde bu tüzük hükümlerine aykı-rılık olduÄŸu bir ay içinde seçimi onamaÄŸa yetkili makamlar yanında ileri sürülebilir. Gerek bu ve gerek (25) inci maddenin (F) fıkrasına göre böyle bir ileri sürme seçim mazbatasında yazılmış bulunduÄŸu halde bu makamlar tarafından soruÅŸturma yapılarak kağıtları mahallenin baÄŸlı bulunduÄŸu ilçe veya il idare kuruluna verilir.

486

             Ä°dare kurulları bu kağıtları inceliyerek en çok bir ay içinde kararını verir. Ä°dare kurullarının verecekleri bu kararlara karşı her hangi bir makamaitiraz edilemez. Karar seçimin bozulması yolunda ise en çok bir ay içinde yeniden seçim yapılır. Bunun için yeni bir seçim komisyonu kurulur. Seçimin bozulması seçim komisyonunun yaptığı hatalara dayanıyorsa komisyon hakkında (31) inci maddenin (Ç) fıkrası hükmü uygulanır.

             Madde 28 – Seçimi onanmıyan muhtarın yerine bir ay içinde bir baÅŸkası seçilir ve seçimi onanmıyan üyelerin yerine kendilerinden sonra oy kazanmış olan yedek üyelerden biri getirilir. Yedek üyelerden de bir veya bir kaçının seçimi onanmamak suretiyle asıl üyeliÄŸe getirilecek yedek üye kalmazsa bir ay içindeboÅŸ üyelik sayısınca asıl ve tam sayıda da yedek üye seçimi yapılır.

             Madde 29 – Mahalle muhtar ve ihtiyar kurulları görevlerini yapmakta savsadıkları halde vali veya kaymakamlar kendilerine yazılı uyartıda bulunurlar. Bu uyartıya aldırmayarak direnenlerin iÅŸten eli çektirilerek yerlerine- varsa - gerikalan üyelerden vekil tayin olunur.

             Ä°ÅŸten el çektirilenler hakkındaki kağıtlar en kısa bir zamanda idare kurulunca incelenerek verilecek karara göre ya görevlerine yeniden baÅŸlattırılır veya görevlerine son verilir.

             Madde 30 – Muhtarlık ölüm, çekilme, vazifeden çıkarılma, seçimin onanmaması, 45 günden fazla askere alınma gibi sebeplerle veya her hangi baÅŸka bir ÅŸekilde boÅŸ kalırsa, yenisi seçilinceye kadar vali veya kaymakam mahalle ihtiyar kurulu üyelerinden birini muhtarlık görevlerini yapmaÄŸa yetkili kılar. Mahalle ihtiyarkurulu üyeliÄŸinde boÅŸ yer olursa bu yer yedek üye ile doldurulur. Yedek üye kalmamış bulunursa boÅŸluk sayısınca yeniden seçim yapılır. Yeni seçimler bir ay içinde yapılır.

BÖLÜM : 3

Seçim cezaları

             Madde 31 – Muhtar ve ihtiyar kurulları seçimlerinde yapılan yolsuzluklar hakkında 4541 sayılı kanunun 15 inci maddesi delaletiyle 1580 sayılı BelediyeKanununda yazılı) aÅŸağıdaki hükümler uygulanır :

             A) Sahte bir ad ve sıfat takınarak ve seçim hakkından yasaklı olduÄŸunu saklıyarak kendisini seçim defterine yazdıranlar bir haftadan aÅŸağı olmamak üzere hafif hapisle cezalandırılırlar.

             B) Kendi seçilmek veya baÅŸka bir kimseyi seçtirmek kastiyle tehdit edenler, bir haftadan aÅŸağı olmamak üzere hafif hapisle beraber beÅŸ liradan iki yüz liraya kadar hafif para cezasiyle cezalandırılırlar.

                C) Seçim   sandığını   yetkisi   dışında   açan,   seçim   iÅŸiyle   ilgili   resmi   kağıt   vedefterleri   ve   seçim   komisyonunun   belirttiÄŸi   süre   içinde   açıkta   duran  ilanları  ve  seçim  cetvellerini  ve   oy   puslalarını   çalan   veya   parçalayan lar ve seçim iÅŸlerini önleyenler hakkında bir aydan aÅŸağı olmamak üzere hafifhapis ile beraber ayrıca yirmi beÅŸ liradan iki yüz liraya kadar hafif para cezası hükmolunur.

487

             Ç) Seçim komisyonu üyelerinden bir veya bir kaçı veya hepsi her ne suretle olursa olsun seçimi ve tarafsızlığı bozacak bir iÅŸ yaparlarsa altı aydan aÅŸağı olmamak üzere hafif hapis veya elli liradan iki yüz liraya kadar hafif para cezasiyle veya bu cezaların her ikisiyle birlikte cezalandırılırlar.

             D) Seçim iÅŸlerinde memurluk yetkisini kötüye kullanan Hükümet memurları Türk Ceza Kanununa göre cezalandırılırlar.

             E) Mahalle muhtar ve ihtiyar kurulu seçimleriyle ilgili kamu hakları davalarında zaman aşımı süresi, hükümden önce altı ay, hükümden sonra bir yıldır.

BÖLÜM : 4

Mahalle muhtar ve ihtiyar kurullarının görevleri

             Madde 32 – Mahalle muhtar ve ihtiyar kurullarının göreceÄŸi iÅŸler ÅŸunlardır:

             1 – (Nüfus Kanunu) na göre:

             A) Kendilerini nüfus kütüğüne yazdırmamış olanlara ilmühaber vermek.

             B) Nüfus kağıdını kaybedenlere,kendi imzalariyle verecekleri bildirime dayanarak ilmühaber vermek.

             C) DoÄŸum olaylarını nüfus idarelerine bildirmekle ödevli olan baba,veli veya vasilerin dolduracakları olay ilmühaberlerini onamak. (Bu ilmühaberlerde doÄŸan çocuÄŸun adı, soyadı, doÄŸduÄŸu yer, tarih ve günü, baba ve anasının adlariyle soyadları, mahalle,sokak ve ev numarası, ÅŸahitlerin adları, soyadları, yaptıklarıiÅŸ ve oturdukları yer gösterilir.)

             Ç) Ölüm olayları için bulunduÄŸu nüfus dairesine (ölüm gününden baÅŸlıyarak en çok on gün içinde) ilmühaber vermek. (Bu ilmühaberde ölenin ve baba ve anasınınadlariyle soyadları, ölenin evli olup olmadığı,evli ise kimin koca veya karısı olduÄŸu,yaşı,iÅŸi,doÄŸduÄŸu yeri,ölümünün sebebi, günü ve mümkün ise saati yazılır.)

             D) YerleÅŸmek maksadiyle veya altı aydan fazla devam edecek misafirlik suretiyle yapılacak yer deÄŸiÅŸtirmelerinin kütüklere yazılması için ilgililere ilmühaber vermek.

             E) Sanat,sıfat, mezhep ve ÅŸekiller gibi hallerin nüfus kütüklerine yazılması için isteyenlere ilmühaber vermek.

             2 – (1111) sayılı Askerlik Kanunu hükümlerine göre:

 488

             A) Her yıl askerlik çağına giren erkeklerin nüfus kütüğündeki künyelerini gösteren cetveller üzerine gereken veya ilk ve son yoklama memurları veya askerlik ÅŸubeleri tarafından istenilen her türlü bilgileri vermek.

             B) Sorulacak iÅŸler hakkında bilgi vermek üzere askerlik meclislerinde hazırbulunmak.

             C) Askerlik ÅŸubelerince hazırlanan çaÄŸrı puslalarını imza karşılığında alarak puslalarda yazılı olanlar, mahallelerinde iseler, kendilerine, deÄŸil iseler ana, baba, kardeÅŸ veya baÅŸka hısımlarına bildirmek ve puslalarda gösterilen gündeçaÄŸrılanları çaÄŸrı puslalariyle birlikte alarak askerlik meclisine gitmek ve çaÄŸrı üzerine gelmemiÅŸ olanlardan mahallelerinde bulunmıyanların nerede, ne gibi iÅŸlerde bulunduklarını, mahallelerinde bulundukları halde askerlik meclisine gelemiyecek derecede hasta veya çürük olanların hastalıklarını veya çürüklüklerini ve hapiste olanlar varsa ne için ve nerede mahpus olduklarını ve kaç gün hapis kalacaklarını, orta veya yüksek okullarda okuyanlar varsa, hangi okulda ne vakitten beri okumakta olduklarını askerlik meclisine bildirmek.

             Ç) Yoklama gününde yoklama cetvelindeki adlar okunurken adları okunanların gelip gelmediklerini ve gelenleri cetvelde yazılı ad sahipleri olup olmadıklarını sorulacak soru üzerine bildirmek.

             D) Askere yollama tarihinden baÅŸlıyarak sonu belirsiz kalanlar hakkında ÅŸahadetname vermek.

             Eratın sonunun belirsiz sayılması için:

             1 – Askerlik ÅŸubesi kayıtlarında askere gönderildiÄŸi yazılı olduÄŸu halde yollama tarihinden baÅŸlıyarak beÅŸ yıl resmi bir haber veya kıtasınca tasdiklibir mektubu gelmemiÅŸ bulunmak,

             2 – Kıtaya girdiÄŸi hakkında ÅŸube veya kıtalarında kaydı bulunduÄŸu halde otarihten baÅŸlıyarak beÅŸ yıl aynı suretle bir haber alınmamış bulunmak,

             ÅŸarttır.

             E) En büyük mülkiye memuru tarafından gönderilen ve askere çaÄŸrılanların adlarını taşıyan cetvelleri imza karşılığında alarak cetvellerde adları yazılı askerleri çağırıp istenilen güne kadar hazırlanmalarını ve belli günde askerlikÅŸube merkezinde bulunmalarını kendilerine, eÄŸer mahallerinde deÄŸil iseler ana, baba, kardeÅŸ veya hısımlarından kim varsa onlara bildirmek ve mahallerinde bulunmıyanların nerede bulunduklarını ve ne iÅŸ yaptıklarını ana, baba, kardeÅŸ ve baÅŸka hısımlarından veya bildiklerinden sorup soruÅŸturarak ve bulundukları yerleri bilinmiyenlerin ne vakitten beri mahalleden çıkmış olduklarını anlıyarak cetveldeki adları karşısına yazmak ve cetvelin altını onamak ve bu cetveli ve istenilenleri çaÄŸrılan günde beraber alarak en büyük polis amirine ve jandarma komutanına teslim etmek.

             F) Toplanma  gününde  hazır  bulunarak  gelmiyenlerin,  gelmemeleri  hastalık   veya  mevkufluk  veya  mahpusluk   gibi  bir  sebepten  ileri  gelip gelmediÄŸi hakkında ilgili memurlar tarafından istenilecek bilgiyi vermek ve anılan sebeplerle gelemediklerinden dolayı bir ay süre ile yollanmaları geciktirilmiÅŸ olan kimseler için yeniden ÅŸahadetname veya rapor alarak ÅŸubelerine göndermek.

489

             G) Askerlik çağında olanlardan on beÅŸ günden fazla bir süre ile ÅŸubenin bulunduÄŸu yerden dışarıya çıkmak isteyenlerin, çıkmadan önce gidecekleri yerlerhakkında verecekleri haberleri kaydetmek ve ÅŸubelerine bildirmek ve mahallerinde on beÅŸ günden fazla oturan yabancıları yoklama sırasında, kaçak, kalıntı,yoklama kaçağı, izinsiz ve saklıları her zaman ÅŸubelere bildirmek.

             3 – (1525) sayılı (Şose ve Köprüler Kanunu) na göre:

             A) Yol vergisiyle ödevli olanlar için her yılın Şubat ayı başından Nisan ayı sonuna kadar özel muhasebelerinden verilecek cetvelleri doldurup geri vermek.

             B) Daimi veya geçici tahsildar tayini mümkün olmıyan yerlerde yol paralarını alıp ilgili özel muhasebe dairesine vermek.

             C) Ä°l genel meclislerince her yıl tayin edilen yapı süresinin bitmesindenbir ay sonra kendi mahallelerinde oturan ve ödevlerini çalışmaksuretiyle yapacak olanların belgelerini denetliyerek bu ödevlerini yapmaktan kaçınmış olanlarvarsa, bunların cetvellerini ilgili özel muhasebeye vermek.

             4 – (1O86) sayılı (Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu) na göre:

             A) Sulh hakimleri önünde görülecek davalarla ilgili vekalatnamelerdeki imzaları onamak.

             B) Adli kağıtların tebliÄŸi için gösterilen konutlarda tebliÄŸ yapılabilecek kimse bulunmadığı zaman posta müvezzileri tarafından bırakılacak kağıtları almak.

             C) Ä°mza koyamıyan veya yazı bilmiyen kimsenin kullanacağı mührü veya el ileyapacağı iÅŸareti onamak.

             Ç) Adli müzaheret isteÄŸinde bulunanların mahkemeye verecekleri ÅŸahadetnameleri yazmak (Bu ÅŸahadetnamelerde isteklinin sanat ve sıfatı, varlığının ve Devlete vermekte olduÄŸu verginin miktarı ve ailesinin durumu ve dava giderini vermeÄŸe erki olmadığı yazılır.)

             5 – (1412) sayılı (Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu) na göre:

             A) Yargıç veya cumhuriyet savcısı hazır olmaksızın kolluk tarafından evlerde veya iÅŸ görülen yerlerle kapalı yerlerde yapılacak aramalarda hazır bulunmak.

             B) Bir davayı temyiz isteÄŸinde bulunacak kimselerin yatırmak ödevinde bulundukları depo parasını yatırmaktan ayrıklı tutulabilmeleri için fakir oldukları hakkında ilmühaber vermek.

             6 – (Hayvan sirkatinin meni hakkındaki kanun) hükümlerine göre:

             A) Hayvanını satmak isteyenlerle hayvan satın alanlara ilmühaber vermek.

490

             B) Ödettirilmesi gereken çalınmış hayvan bedelini mahalle halkına paylaÅŸtırmak.

             C) Hayvan hırsızları ve yatakları hakkında zabıt tutarak kolluÄŸa vermek.

             7 – (797) sayılı (Veraset ve Ä°ntikal Vergisi Kanunu) hükümlerine göre: Mahallede her geçen ay içindeki ölüm olaylarını ertesi ayın on beÅŸine kadar va-ridat dairelerine yazı ile bildirmek.

             8 – (Tahsili Emval Kanunu) hükümlerine göre:

             A) Yapılacak hacizlerde hazır bulunmak.

             B) Borçlarını ödemekte direnenlerin varlıkları olup olmadığı hakkında ilmühaber vermek.

             9 – (393) sayılı (Muzır hayvanların itlafı hakkındaki kanun) hükümlerine göre:

             Hayvanların öldürülmesi için kullanılacak silah ve baÅŸka ÅŸeyleri mücadele mevsiminde mücadele kurulundan makbuz karşılığında alarak zararlı hayvanları öldürmekle ödevli bulunan ÅŸehir ve kasaba halkına dağıtmak ve mevsimin sonunda silahları ve kullanılmamış maddeleri toplayarak mücadele kuruluna teslim etmek.

             10 – (1580) sayılı (Belediye Kanunu) na göre:Seçim iÅŸinin yapılmasına bakmak üzere belediye baÅŸkanı veya belediye ÅŸubemüdürleri tarafından yazı ileverilecek haber üzerine mahalle halkı arasından belediye seçim hakkı olanlardan, okur yazarlar üstün tutulmak üzere,gizli oyla iki kiÅŸi seçmek.

             11 – (Tedrisatı Ä°ptidaiye Kararnamesi) ne göre:

             A) Her yıl ilk okullar açılmadan on beÅŸ gün önce semtin baÄŸlı bulunduÄŸu ilkokulun başöğretmeni ile birlikte mahalle sınırı içinde oturan ve mecburi öğretim yaşında olan çocukların cetvellerini yaparak mühürlemek.

             B) Bu cetvellerde adları yazılı çocuklardan okula devam etmek ödevinde olanları, okulların açılmasından önce on beÅŸ gün içinde velilerine bildirmek.

             C) Ä°lkokula devam etmeyen çocuklar hakkında yapılacak her türlü bildirme vetakiplere aracılık etmek.

             12 – (2613) sayılı (Kadastro ve Tapu Tahriri Kanunu) na göre:

             Kadastro komisyon veya postaları, keÅŸif, ölçme ve incelemeler yapmak için konutlara girerlerken komisyon veya posta baÅŸkanlarının istekleri üzerine hazırbulunmak.

             13 – (2644) sayılı (Tapu Kanunu) hükümlerine göre:

             A) Sahiplerinin verecekleri bildirimle yetinilerek yapılacak malını ve hakkını kullanma iÅŸlemlerinin dışında kalan gayrı menkul mallara iliÅŸkin bağıt ve kütüğe geçirme iÅŸlerinde gayrimenkulün sınırı ve diÄŸer vasıfları hakkında sahipleri tarafından verilecek bildirimleri onamak.

491

             B) Medeni Kanunun yürürlüğe girmesi tarihinden önce ölen kimselerin mirasçıları tarafından yaptırılacak intikal iÅŸlerinde ilmühaber vermek.

             C) Kayıt ve senetlerine fotoÄŸraf yapıştırmak isteyenlerin hüviyetlerini ve iÅŸin iliÅŸkin olduÄŸu gayrimenkulün sahibi olduÄŸunu gösterir ilmühaber vermek.

             Ç) Tapu iÅŸlemlerinde tapu dairelerince istenilecek hüviyeti onama ilmühaberlerini vermek.

             14 – Mahallede oturanlarla yakından ilgilenerek mahalleye girdiÄŸini haberaldığı hüviyeti belirsiz, ve şüpheli kimseler hakkında kolluÄŸa haber vermek.

             15 – (1593) sayılı (Umumi Hıfzıssıhha Kanunu) na göre haber verilmesimecburi olan salgın ve bulaşıcı insan hastalıklarını haber aldığı gün hemen ÅŸehir ve kasabada bulunan resmi saÄŸlık kurumlarından birine ve en büyük mülkiyememuruna yazı ile bildirmek.

             16 – (1234) sayılı (hayvanların saÄŸlık zabıtası hakkındaki kanun) hükümlerine göre haber verilmesi mecburi olan salgın ve bulaşıcı hayvan hastalıklarını haber aldığı gün hemen ÅŸehir ve kasabada bulunan resmi veteriner kurumlarından birine ve en büyük mülkiye memuruna yazı ile bildirmek.

             17 – (2906) sayılı (Nebatları Hastalık ve Zararlı Böceklerden Koruma Kanunu) hükümlerine göre bitkilere zarar veren böceklerin çıktığını haber aldığı gün hemen ÅŸehir ve kasabada bulunan resmi ziraat kurumlarından birine ve en büyükmülkiye memuruna yazı ile haber vermek.

             18 – Yardıma muhtaç olanlara fakirlik ihtiyaç ilmühaberlerini vermek.

19 – Mahallede oturanlar hakkında resmi kurumlar tarafından istenilen iyihal kağıtlarını yazmak ve konut senedini onamak.

             20 – Bakanlar Kurulunca,halkın ihtiyaçlarını karşılamak ve kamu hizmetlerini kolaylaÅŸtırmak üzere karar altına alınacak iÅŸlerden o mahalleye iliÅŸkin kısımları uygulamak,

             (Bu iÅŸlerin nasıl görülecekleri hakkında kararlarda ayrıca açıklık varsa buyolda,yoksa ihtiyar kurullarının çokluÄŸu ile görülür.)

             21 – (1918) sayılı (Kaçakçılığın men ve takibine dair kanun) hükümlerine göre:

             A) Kanunun kaçakçılık saydığı eylemleri, bunları önlemek ve kovalamakla ödevli bulunan en büyük mülkiye memuruna, gümrük ve tekel memurlarına veya polis müdürü, merkez memuru, komiser, muavin ve memurlarından birine veya jandarma komutan, subay ve eratından birine veya sınır ve kıyılarda gümrük muhafaza kıtaları subay,erat ve memurlarından birine yazı ile haber vermek.

             B) Kaçakçılık eylemlerini önlemek ve kovalamakla ödevli memurların bulunmadığı yerlerde kendisi kaçakçılığı önlemek ve kovalamakla

492

beraber işi hemen gümrük ve tekel memurlariyle en büyük mülkiye memuruna bildirmek.

             C) Kaçak eÅŸya bulunduÄŸundan şüphe edilen özel evlerde ve herkese açık bulunmadıkları zaman dükkan, maÄŸaza, ticaret veya alış veriÅŸ yapılan özel evler, depo, ambar, antrepo, han, otel, pansiyon, sinema, tiyatro, gazino, kahvehane, bar, dansing ve bunlara benzer yerlerle eklentilerinde yapılacak aramalarda hazır bulunmak.

             22 – (904) sayılı (Islahı Hayvanat Kanunu) hükümlerine göre: Mahallelerinde bulunan aygır ve buÄŸaları muayeneleri yapılmak üzere ilgili veteriner veya ziraat memurlarına bildirmek.

             23 – (541) ve (1056) sayılı (Pamuklara arız olan haÅŸarat ve emrazın imha ve tedavisi ve tohumlarının islahı hakkındaki kanunlar) hükümlerine göre:

             Pamuk mahsulüne her hangi bir böcek veya geçici bir hastalık geldiÄŸinde:

             Hükümetçe ilan edilen fenni kısıntı ve usullere uyduklarını gösteren ziraatidarelerinin ÅŸehadetnamesini almadan pamuk çekirdeÄŸi,pamuk ve çekirdekli pamuk,koza,pamuk bitkisi ve kısımlarını kullanan,saklayan,bir yere bırakan veya memleket içinde hastalıksız ve pamuk bölgesi olan yerlere taşıyanları en büyük mülkiye memuruna bildirmek.

             Madde 33 – I - Yukarki maddede yazılı görevlerden muhtarın yalnız olarak göreceÄŸi kısımlar ÅŸunlardır:

             (1) sayılı bendin (B.D.E) harflerinde,

             (2) sayılı bendin (G) harfinde,

             (3) sayılı bendin (B) harfinde,

             (7,14,15,16,17,23) sayılı bendlerde,

yazılı işler.

             II – Bu görevlerden ihtiyar kurulunun çokluÄŸu ile görülecek kısımlar ÅŸunlardır:

             (1) sayılı bendin (A) harfinde,

             (2) sayılı bendin (A.B.C.Ç.D.E.F ) harflerinde,

             (3) sayılı bendin (A.C.) harflerinde,

             (4) sayılı bendin (A.C.Ç) harflerinde,

             (5) sayılı bendin (B) harfinde,

             (6, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 19, 22) sayılı bendlerde,

yazılı işler.

             III – Bu görevlerden muhtarların iki ÅŸahit önünde görecekleri kısımlar ÅŸunlardır:

             (1) sayılı bendin (C.Ç) harflerinde,

yazılı işler.

493-509

             IV – Bu görevlerden yalnız iki üyenin göreceÄŸi kısımlar ÅŸunlardır:

             (5) sayılı bendin (A) harfinde,

             (21) sayılı bendin (C) harfinde,

yazılı işler.

             V – (4) sayılı bendin (B) harfinde yazılı görev muhtar veya ihtiyar kurulu üyelerinden her hangi biri tarafından ve (21) sayılı bendin (A, B) harflerinde yazılı görevler muhtar ve ihtiyar kurulu üyelerinden her biri tarafından yapılır.

BÖLÜM : 5

Harçlar ve tarifeler

             Madde 34 – Mahalle muhtar ve ihtiyar kurulları tarafından (vatandaÅŸların kendi özlük iÅŸlemlerine esas olacak nitelikte olmak üzere) görülecek hizmetlerekarşılık olarak ilgili iÅŸ sahiplerinden harç alınır ve alınan harç miktarı gerek iÅŸ sahiplerine verilen her türlü kağıtlarda ve gerek muhtarlıkta bulunan harçdefterinde gösterilir.

             Madde 35 – Muhtarların hangi iÅŸlerden ne miktar harç alacakları her yılbaşında il içindeki bütün ÅŸehir ve kasabalar için il idare kurullarınca kararlaÅŸtırılacak bir tarife ile belirtilir ve ilan olunur.

             Muhtarlar bu tarifenin valiler tarafından tasdikli bir örneÄŸini muhtarlıkodasında iÅŸ sahiplerinin görebilecekleri yerde asılı olarak bulundurmak ödevindedirler.

             Madde 36 – Harç tarifesinin yapılmasında tarifenin uygulanacağı ÅŸehir veya kasabanın ekonomi durumu, halkın geçim düzeyi ve yaÅŸama ÅŸartları ve bu harçları ödeme yeteneÄŸi gözönünde tutulacağı gibi muhtarlık iÅŸlerinin yürütülmesi içingerekli olan kira,ısıtma,aydınlatma ve hizmetçi ücreti gibi giderler de gözetilir.

             Madde 37 – Fakirlikleri,en büyük mülkiye memuru tarafından kabul edilenlerden ve kanun ve tüzüklerin bir kamu hizmeti olarak muhtarlara ve ihtiyar kurullarına yüklettiÄŸi görevlerden harç alınmaz.

             Madde 38 – Muhtarlık iÅŸlerinden alınacak harçlar yalnız muhtarlara aittir. Muhtarlık iÅŸlerinin yürütülmesi için gerekli olan kira,ısıtma,aydınlatma,hizmetçi ücreti,kırtasiye gibi giderler bu harçlardan ödenir.

BÖLÜM : 6

Türlü hükümler

             Madde 39 – Muhtar, kendisine çalışma yeri olarak belli bir yer ayırmak vebu yerde gündelik iÅŸlerini görmeÄŸe yetecek kadar günün belli saatlerinde bulunmak ve bunu mahalle halkına ilan etmek ve yerin en büyük mülkiye memuruna bildirmek ve çalışma yerinin giriÅŸ kapısının uygun bir yerine muhtarlığın baÅŸlığını taşıyan bir levha koymak ödevindedir.

494-510

             Madde 40 – Ä°htiyar kurulu asli üyeleri haftada en az iki defa belli saatlerde muhtarın çalışma yerinde toplanmak ödevindedirler.Bu saatlerin dışında muhtarın çaÄŸrısı üzerine toplanırlar.

             Madde 41 – Muhtar ve ihtiyar kurulu üyeleri, görevlerini günü gününe görürler ve her hangi makbul sebepler olmadıkça halkın iÅŸlerini hiç bir suretle bir günden fazla alıkoyamazlar.

             Madde 42 – Muhtarlar,örneÄŸi,Dahiliye Bakanlığınca belirtilecek ÅŸekilde resmi mühür kullanırlar.Ä°ki veya daha fazla mahallelerin bir muhtar ve ihtiyar kuruluna baÄŸlanmasında, mühürün örneÄŸi bozulmamak ÅŸartiyle baÄŸlanan mahallelerin adları mühürde yazılır. Bir mahallenin birden fazla muhtar ve ihtiyar kuruluna ayrılmasında da muhtarlığın mahallede aldığı numara yazılır.

             Muhtarlar, her türlü kağıtlara basdıkları mühürün kenarına, imzalarını koymakve ayrıca kağıtların uygun bir yerine adreslerini, baÅŸlıklarını, ad ve soyadlarını yazmak ödevindedirler.

             Muhtarlık mühürü, yalnız muhtarlarda veya vekillerinde bulunur ve yalnız bunlar tarafından kullanılır ve saklanır.

             Madde 43 – Muhtarlık resmi mühriyle muhtar ve ihtiyar kurulu üyelerininimzaları ve adresleri,en büyük mülkiye memuru tarafından onanarak il ve ilçe yazı kalemleriyle bucak müdürlüklerine ve mahkeme kalemlerine,maliye,özel idare, nüfus,tapu ve polis dairelerine ve askerlik ÅŸubelerine en büyük mülkiye memuru eliyle verilir.

             Madde 44 – Muhtarların kullanacakları her türlü defter, fiÅŸ, ilmühaber, ÅŸehadetname ve baÅŸka kağıtlardan gerekli görülenlerin örnekleri Dahiliye Bakanlığınca yapılır ve kendilerine bildirilir. Muhtarlar bu örneklere uygun defter, fiÅŸ, ilmühaber, ÅŸehadetname ve baÅŸka kağıtlar kullanmak ödevindedirler.

             Dahiliye Bakanlığı bu örnekleri yaparken istatistik iÅŸleriyle ilgili olanları hakkında Ä°statistik Genel Direktörlüğünün de düşüncesini alır.

             Madde 45 – Mahalle bekçileri, mahalle muhtar ve ihtiyar kurullarına, görevlerini yapmakta yardım etmekle ödevlidirler.Muhtarlar bunun için gerektiÄŸinde bekçinin baÄŸlı bulunduÄŸu polis merkezine veya jandarma komutanlığına baÅŸ vururlar.

             Madde 46 – Muhtarlar, her hangi zaruri bir sebeple geçici bir zaman için görevlerinden ayrılmak istediklerinde yerlerine ihtiyar kurulu üyelerinden birini vekil bırakmak suretiyle iÅŸi,yerin en büyük mülkiye memuruna bildirirler.

             Madde 47 – Şehir ve kasabalarda mahalle muhtar ve ihtiyar kurulları teÅŸkiline dair (4541) numaralı kanunun (23) üncü maddesine dayanılarak yapılmış ve Danıştay tarafından incelenmiÅŸ olan bu Tüzük Resmi Gazete ile yayımının erte- si gününden baÅŸlayarak yürürlüğe girer.

             Madde 48 – Bu Tüzük hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.