Mvp Ne Demek Tıp

MPV (Mean Platelet Volume) değeri, kanın pıhtılaşmasına yarayan elemanların yaklaşık boyutlarını vermektedir. En doğru ve sağlıklı çıkarımlar için, MPV değerlerinin PLT yani trombosit değerleriyle birlikte okunması gerekmektedir. Şimdi MPV nedir, MPV düşüklüğü ve yüksekliği ne anlama gelir? MPV yüksekliği tehlikeli mi? hep birlikte öğrenelim...

Normal MPV değerleri; 7,5 fl – 11,5 fl aralığındadır. Bu, trombositlerin 2,65 – 2,8 mikrometre çaplarında olduğunu belirtmektedir. MPV değerleri 9,7 fl – 12,8 fl aralığında ise, genel olarak sağlıklı olarak değerlendirilmektedir. Peki, MPV nedir? MPV yüksekliği ve düşüklüğü ne anlama gelir? Bilinmesi gereken tüm detaylar haberimizde…

MPV NEDİR?

Kanınız kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri ve trombositler de dahil olmak üzere birkaç farklı hücre tipini içerir. Doktorların istediği en yaygın testlerden biri tam kan sayımıdır (CBC). CBC, kanınızdaki belirli hücre türlerine bakan bir dizi test için bir şemsiye terimidir. CBC sırasında yapılan testlerden biri de, ortalama trombosit hacmi (MPV) testidir. Bir MPV testi trombositlerin ortalama boyutunu ölçer. Kanınızdaki trombosit sayısını ölçen bir trombosit sayısı testi ile yakından ilişkilidir.

Trombositler, kan pıhtılaşmasında önemli bir rol oynayan küçük kan hücreleridir. Bir yerinizi kestiğinizde, örneğin, trombositler kanamayı durdurmak için birbirine yapışır. Bazı durumlarda, trombosit anormallikleri, bir kanama bozukluğunun veya başka bir sağlık sorununun belirtisi olabilir.

Yüksek veya düşük bir MPV’ye sahip olmak kendi başına bir şey ifade etmiyor. Trombosit sayısı gibi diğer CBC sonuçları bağlamında yorumlanmalıdır. Çoğu durumda, doktorunuz kemik iliği biyopsisi gibi ek testler yapıp yapmamaya karar vermek için MPV test sonuçlarınızı kullanacaktır.

Ayrıca, yüksek rakımlı yerlerde yaşamak veya güçlü bir egzersiz rutinini takip etmek de dahil olmak üzere birçok şeyin MPV’nizi etkileyebileceğini unutmayın.

NORMAL MPV DEĞERLERİ;

MPV değerleri ölçülürken, bir litrenin 1015'te biri oranında olan femtolitre (fl) kullanılmaktadır.

Normal MPV değerleri; 7,5 fl – 11,5 fl aralığındadır. Bu, trombositlerin 2,65 – 2,8 mikrometre çaplarında olduğunu belirtmektedir.

MPV değerleri 9,7 fl – 12,8 fl aralığında ise, genel olarak sağlıklı olarak değerlendirilmektedir.

Laboratuarlar farklı bir ölçüm birimi kullanabilmektedir ya da normal değer aralıklarında hafif bir esneme payı bırakabilecek teknikler kullanabilmektedirler.

MPV YÜKSEKLİĞİ NE ANLAMA GELİR?

Yüksek bir MPV, trombositlerin ortalamadan daha büyük olduğu anlamına gelir. Bu bazen çok fazla trombosit üretilmekte olduğunun bir işaretidir. Trombositler kemik iliğinde üretilir ve kan dolaşımına bırakılır. Daha büyük trombositler genellikle genç ve daha yakın zamanda kemik iliğinden salınır. Daha küçük trombositlerin birkaç gün boyunca dolaşımda olma olasılığı daha yüksektir.

Birisi düşük trombosit sayısına ve yüksek MPV düzeyine sahip olduğunda, kemik iliğinin hızlı bir şekilde trombosit ürettiğini öne sürmektedir. Bunun nedeni daha büyük trombositlerin yok edilmesinden kaynaklanıyor olabilir, bu yüzden kemik iliği telafi etmeye çalışıyor.

MPV YÜKSEKLİĞİNİN NEDENLERİ

Diğer CBC sonuçlarınıza bağlı olarak, yüksek MPV seviyeleri aşağıdaki gibi birkaç durumun göstergesi olabilir:

– Şeker Hastalığı
– Kan Zehirlenmesi
– Kan Kanseri
– Kemik iliği sorunları
– Hipertiroidizm
– Kalp hastalığı
– Diyabet
– D vitamini eksikliği
– Yüksek tansiyon
– İnme
– Atriyal fibrilasyon

MPV YÜKSEKLİĞİ TEHLİKELİ Mİ?

MPV yüksekliğinde trombositlerin etkinliği ve toplam hacmi artabilir. Bu durumda kan olması gerekenden daha kolay pıhtılaşarak kanın damar içinde pıhtı oluşturması, emboli, felç, kalp damar sorunları gibi ciddi problemlere yol açabilir.

MPV DÜŞÜKLÜĞÜ NE ANLAMA GELİR?

Düşük bir MPV, trombositlerin ortalamadan küçük olduğu anlamına gelir. Daha küçük trombositler daha yaşlı olma eğilimindedir, bu nedenle düşük bir MPV, kemik iliğinizin yeterli miktarda yeni trombosit üretemediği anlamına gelebilir. Yeterli trombosit üretememe kalıtsal bir eğilim nedeniyle olabilir, ancak nedeni de bilinmemektedir. Diğer durumlarda, altta yatan bir tıbbi durumdan kaynaklanmaktadır. Yine, düşük bir MPV kendi başına bir şey ifade etmez.

Kan trombosit sayısı, mcL başına 20.000’in altına düşerse, kişide kendiliğinden kanama görülebilir. Bu kişilerde kan transfüzyonu gerekebilir. Düşük trombosit sayısı, yakın zamanda travmatik bir yaralanma geçirmiş olan kişilerde ölüm riskini artırmaktadır.

MPV DÜŞÜKLÜĞÜNÜN NEDENLERİ

– Kemoterapi ilaçları

Kemoterapi düşük trombosit hacmine neden olabilir.

Düşük trombosit hacminin yaygın nedenleri şunlardır:

– Virüsler

Mononükleoz, HIV, AIDS, kızamık ve hepatit gibi virüsler trombositleri tüketebilir.

– İlaç

Aspirin, H2-blokerler, kinidin, sülfa içeren antibiyotikler ve bazı diüretikler gibi ilaçlar trombosit sayısını azaltabilir.

– Kanser

Kemik iliğine yayılan kanser, vücudun yeni trombosit yapma kabiliyetine zarar verebilir. Lenfoma ve lösemi yaygın suçlulardır.

– Anemi

Aplastik anemi adı verilen bir tür anemi, trombositler dahil olmak üzere her türlü kan hücresi sayısını azaltır.

– Enfeksiyon

Bir bakteriyel enfeksiyon, özellikle de kan enfeksiyonu sepsisi, trombosit sayısını azaltabilir.

– Otoimmün hastalıklar

Lupus ve Crohn hastalığı gibi otoimmün hastalıklar, vücudun dokusuna saldırarak daha düşük trombosit sayısıdır.

– Kemoterapi

Kemoterapi, kanser hücrelerine ek olarak var olan dokulara zarar verir ve bu da vücudun trombosit üretmesini zorlaştırabilir.

– Zehirlenme

Bazı pestisitlere maruz kalmak trombositlere zarar verebilir.

– Siroz

Karaciğer sirozu, sıklıkla aşırı içmeye bağlı olarak trombosit sayısını azaltabilir.

– Kronik kanama

Mide ülserleri gibi devam eden kontrolsüz kanamaya neden olan bozukluklar trombositleri tüketebilir.

– Yaş

Trombosit sayısı da yaşla birlikte azalma eğilimindedir. Birinden daha düşük olan ya da normalin alt ucunda olan bir trombosit sayısı, yaşlı bir yetişkinde endişe verici bir neden olmayabilir (özellikle başka bir semptom yoksa).

beyazD vitaminidiyabetdiziEgzersizkanserÖlümSağlıkşekerşeker hastalığıyüksek tansiyon

MPV Nedir?

Kan değerleri pek çok sağlık sorunu hakkında önemli bilgiler verebilir. Doktorunuz, muayene ve diğer tetkiklere ek olarak bu değerlerden yararlanır. Doktorların teşhis koymakta sık kullandığı ölçümlerden biri de MPV kan testidir. MPV, birçok değerin tespit edildiği tam kan sayımı testi içerisinde yer alan önemli bir testtir. 

MPV testinde, kanınızdaki trombositlerin (kemik iliğinde üretilen bir tür kan hücreleri) ortalama hacmi ölçülür. Kanda yer alan trombositlerin görevi kanınızın pıhtılaşmasını sağlamaktır. Bunu bir örnek üzerinden açıklayalım… Örneğin bir kaza sırasında yaralanarak kanama geçirmeye başladınız.  Trombositler yaranın olduğu yerde toplanarak kanamanın hızını azaltırlar, geçici bir tıkaç oluştururlar. Daha sonra karaciğerden gelen pıhtılaşma faktörleri ile bu geçici tıkaç yara iyileşene kadar kalıcı hale getirilir. 

MPV test sonucu tek başına tam bir teşhis konulması için yeterli değildir. MPV testiyle birlikte kanınızdaki trombosit sayısı, trombositler arasındaki boyut farklılığı da ölçülür (PDW testi) ve bu değerler birlikte değerlendirilir.

MPV Değeri Nasıl Ölçülür?

MPV testi için bir sağlık görevlisi kolunuzdan kan alarak bu örneği laboratuvara gönderir. MPV testi sıklıkla başka değerlerle birlikte istendiği için doktorunuz, kan alımından belirli bir süre önce yemeyi ve sıvı tüketimini durdurmanızı isteyebilir.  Öte yandan testten önce kullandığınız bazı ilaçları bir süreliğine kesmeniz de söylenebilir.

MPV Değeri Kaç Olmalı?

MPV değerinin yüksek ya da düşük tanımlanması laboratuvarlar arasında farklılık gösterebilir. Bu noktada baz almanız gereken değerler, laboratuvarın size verdiği sonuç belgesinde yer alan referans değer aralıklarıdır. Yaygın olarak kullanılan değerlere göre yetişkinler için normal kabul edilen değer aralığı 7 - 9 fL arasıdır. Kişinin hamilelik durumu varsa bu ölçüm farklı yorumlanabilir.

MPV değerinizin yüksek ya da düşük çıkması her zaman arkasında önemli bir hastalık bulunduğu anlamına gelmez. Bazı nedenlerden dolayı tıbbi bir sorun olmasa da MPV değeri olması gerekenden yüksek veya alçak çıkabilir. MPV ölçümünü etkileyen bu nedenler şöyle sıralanır:

• Yaşadığınız yerin rakımı,
• Kadınlarda adet döneminde olmak ya da hamilelik durumu,
• Fazla spor yapmak,
• Stres de yüksek MPV sonuçlarının çıkması neden olabilmektedir. Örneğin panik atak yaşayan kişilerde MPV değerinin daha yüksek çıkma ihtimali bulunur,
• Doğum kontrol ilaçları ya da kullanılan başka ilaçlar,
• Nadir de görülse bazı genetik sorunlar da MPV değerini etkileyebilir.

Bunların dışında yaş, cinsiyet, ırk, beslenme biçimi, sigara ve alkol kullanımı MPV ölçüm sonuçlarınızı ve trombosit sayınızı etkileyebilir. Otomatize sistemler tarafından yapılan bu ölçümlerde anormallik saptandığında bunun uzman bir göz tarafından kontrolü, alınan kan örneğinin mikroskop altında incelenmesi (Periferik yayma değerlendirmesi gibi) gerekebilir.

MPV Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

Düşük sonuçlar, trombositlerinizin normal kabul edilenden daha küçük olduğunu gösterir. Düşük MPV, kemik iliğinizin yeterince yeni ve iri trombosit üretemediği anlamına gelebilir.
Trombosit sayınız ve diğer kan testi sonuçlarınıza bağlı olarak düşük MPV sonuçlarına neden olabilecek bazı sağlık sorunları arasında şunlar bulunur:

• Yüksek derecede kansızlık,
• Bağışıklık sisteminin kişinin kendi vücuduna saldırması sonucu ortaya çıkan bir hastalık olan Lupus hastalığı,
• Kemik iliğinin az gelişmesi olarak özetlenebilecek kemik iliği hipopilazisi,
• Trombosit yüksekliği,
• Wiskott Aldrich Sendromu.

MPV Yüksekliği Ne Anlama Gelir?

MPV değerinizin yüksek çıkması, yeni üretilen trombositlerin daha önce üretilmiş trombositlerinize oranla daha büyük hacimde olduğunu gösterir. Daha önce de belirttiğimiz gibi elde edilen bu sonucun anlam kazanabilmesi için başka kan değerlerine de bakılarak yükselişin neden olduğu anlaşılmaya çalışılır. Yaşam tarzınıza bağlı olarak, yüksek veya düşük MPV sizin için tamamen normal olabilir. MPV yüksekliği tek başına herhangi bir hastalığınız olduğu anlamına gelmez.

Trombosit sayınız ve diğer kan testi sonuçlarınıza bağlı olarak yüksek MPV sonuçlarına neden olabilecek bazı sağlık sorunları arasında şunlar bulunur:

• Miyeloproliferatif adı verilen kemik iliği bozukluğu,
• Gebelik zehirlenmesi olarak da bilinen preeklampsi,
• B12, D vitamini veya folat eksikliği,
• Bağışıklık sisteminin yanlışlıkla trombositlere saldırarak onları yok etmesi sonucu oluşan trombositopeni,
• Tiroid bezinin fazla çalışmasına bağlı olarak yaşanan ve kan dolaşımına çok fazla tiroid hormonu salgılanmasıyla gelişen hipertiroidi,
• Crohn Hastalığı,
• Makrotrombositopeni (dev trombosit bozuklukları).
• Kalp ve damar hastalıkları,
• Diyabet,

Diğer kan testlerinin sonuçlarına bağlı olarak yüksek MPV kanser açısından bir uyarı işareti olabilir. Yüksek MPV değeri nedeniyle trombositler, kanserin yayılmasına yol açabilir.  

Bu hastalıkların dışında COVID-19 geçiren kişilerde hiç geçirmemiş olanlara göre daha yüksek MPV ölçüm sonuçları elde ettiğine dair bazı çalışmalar bulunmaktadır. MPV-COVID ilişkisinin netleşmesi için daha fazla ve kapsamlı araştırma yapılmasına ihtiyaç bulunmaktadır. 

MPV kan testinin Yapılmasını Gerektirebilecek Durumlar

Bir kişide aşağıdaki belirtilerin görülmesi MPV değeri ile ilgili bir sorundan kaynaklanabilir:

• Basit kesilmeler de dahil olmak üzere kesilme sonrası uzun süreler boyunca kanamanın durmaması,
• Ciltte kırmızı veya morumsu ufak lekeler,
• Basit çarpmalar sonrası kolayca morarma oluşması,
• Sık sık burun kanaması yaşanması,
• Diş fırçalama sırasında dişetlerinde kanama,
• Aşırı adet kanaması veya cinsel ilişki sonrası kanama,
• Baş dönmesi,
• Halsizlik,
• Baş ağrısı,
• Ayaklarda ve ellerde ağrı ve yanma hissi.