Nafile Oruç Günleri

Fetva Kurulu, cuma gününün Müslümanların haftalık bayramı olduğu için sadece bugünde oruç tutmanın mekruh olduğunu belirtti.

İTTİHADUL ULEMA Fetva Kurulu, "Sadece cuma, cumartesi ya da pazar günü oruç tutmak mekruh mudur?" sorusuna yanıt verdi.

Fetvada, şu ifadelere yer verildi.

"Oruç tutmak sadece Ramazan Bayramı'nın ilk günü ile Kurban Bayramı'nın tamamında haramdır. Bu günlerde ister kaza olsun ister nafile bütün çeşitleriyle oruç tutmak caiz değildir. Bunun dışında, caiz olmakla beraber çeşitli sebeplerden dolayı mekruh olan günler de vardır.

Cuma günü Müslümanların haftalık bayramı olduğu için sadece bugünde oruç tutmak mekruhtur. Ancak kaza, adak veya adet edinilen nafile oruçlar bugüne denk geliyorsa tutmada herhangi bir sakınca yoktur. Ayrıca önceki veya sonraki gün ile birleştirilirse cuma günü oruç tutulabilir. Efendimiz (âleyhissalâtu vesselam) "Sizden hiç kimse cuma günü oruç tutmasın. Ancak bir gün önceden veya sonradan oruç tutuyorsa, bu takdirde cuma günü de oruç tutabilir" diye buyurmuştur (Ebû Dâvûd).

Yine sadece cumartesi günü oruç tutmak da mekruhtur. Efendimiz (âleyhissalâtu vesselam) "Allah'ın farz kıldığı oruç dışında, sadece cumartesi günü oruç tutmayın. Eğer üzüm kabuğu ve ağaç dalından başka bir şey bulamazsanız bile o gün onları çiğneyerek oruç tutmadığınızı gösterin" buyurarak bugünde oruç tutmayı uygun görmemiştir (Ahmed, Tirmizî, Nesâî, Îbn Mâce, Ebû Dâvûd ve Hâkim).

Sadece pazar günü oruç tutmak da Şafii mezhebine göre mekruhtur. Çünkü Efendimiz (âleyhissalâtu vesselam) sadece cumartesi veya sadece pazar günü oruç tutmamış onun yerine her iki günü de oruçlu geçirmiştir (Cezîrî, El Fıkh Ale’l Mezâhibi’l Erbaʿa I, ; Seyyid Sâbık, Fıkhu's Sünne I, )." (İLKHA)

5- Oruçlar: Farz, vacib, nafile ve mekruh nevilerine ayrılır. Farz ve vacib oruçlar da belirli ve belirsiz kısımlara ayrılır. Şöyle ki: Ramazan ayı orucu belirli bir farzdır. Kazaya kalan ramazan ayına ait oruçlarla keffaret olarak tutulacak oruçlar da belirsiz birer farzdır. Bunlar, istenilen mubah günlerde tutulabilir.

Belli bir günde tutulması adanan bir oruç, belirli bir vacibdir. Herhangi bir gün, herhangi bir ay veya herhangi bir hafta gibi, belirlenmeyip tutulması adanan bir oruç da belirsiz bir vacibdir.

Adanan itikaf oruçları da birer belirli vacib demektir ki, itikaf zamanlarına mahsustur. Bu ileride açıklanacaktır.

6- Allah Teala`nın rızası için tutulacak nafile oruçlar da başlı başına bir nevi teşkil eder. Bunlar sünnet, müstahab, mendub diye isimlenirler. Aşura günü ile beraber ondan bir gün önce veya bir gün sonra tutulan oruçlar ve Eyyam-ı Biyz denilen her ayın on üçüncü, on dördüncü ve on beşinci günleri tutulan oruçlar gibi. Bunlar müstahabdır.

"Haram Aylar" denilen Zilkade, Zilhicce, Muharrem ve Receb aylarının perşembe, cuma ve cumartesi günlerinde ve Zilhiccenin başından dokuz günde tutulacak oruçlar da müstahabdır.

7- Ramazan bayramının birinci gününde, Kurban bayramının dört gününde tutulacak oruçlar tahrimen mekruhtur. Çünkü bu günler, Yüce Allah`ın kullarına olan birer ziyafet günüdür. Bu ziyafetten kaçınmak uygun olmaz. Bununla beraber bu, günlerde tutulan oruçlar yine oruçtur. Şu kadar var ki, bozulursa kazası gerekmez. Çünkü caiz görülmeyen şey benimsenmiştir. Diğer bir görüşe göre, kazası gerekir.

8- Nevruz denilen ilkbahar gününde ve "Mehrican" denilen son bahar gününde kasden tutulan oruçlar tenzihen mekruhtur. Çünkü bu günlere hürmet edilmiş gibi olur. Oysa ki bunlara hürmet haramdır. Eğer adet üzere tutulan bir oruç bu günlere rastlarsa, bunun keraheti olmaz.

9- Yalnız cuma veya yalnız cumartesi günü ve özellikle Muharremin "Aşure günü" denilen yalnız onuncu günü oruç tutmak da tenzihen mekruhtur.

Geceleyin orucu bozmayıp iki gün birbirine bitişik olarak oruç tutulması da mekruhtur. Buna "Savm-i Visal" denilir. Nafile oruçlarda iyi olan oruç tutma şekli, birgün oruç tutmak ve birgün de tutmamakdır. Bu şekilde tutulan oruca "Savm-i Davudi" denir. .

Hacılar için, güçsüzlük verecek olduğu takdirde, "terviye" ve "arefe" günlerinde oruç tutmak mekruhtur. Çünkü daha sonra yapacakları hac işlerini yerine getirmekten aciz kalabilirler.

Şek günü denilen günde Ramazan ayına veya bir vacibe niyet edilerek tutulan oruç da mekruhtur.

Şek günü, Şaban ayının otuzuncu günüdür. İsterse havada bir engel bulunmasın. Çünkü o gün, başka bir beldede hilalin görünmüş olması mümkündür. Bu, hilalin doğuşunun değişik yerlerde olabileceğine itibar edilmemesine göredir. Hilalin doğuşunun değişik yerlerde olabileceğini kabul edenlere göre, bir günün şek günü sayılabilmesi için hava bulutlu olmalıdır. Yahut gecenin otuzuncu gece olduğuna dair bir alamet bulunmalıdır. Misal: Hilalin görüldüğüne dair olan şehadet reddedilmiş olmalıdır.

Şek günü, ramazan ayına veya bir vacib oruca niyet edilerek oruç tutulsa, bakılır: Eğer ramazan olduğu anlaşılırsa, bu oruç ramazan orucundan sayılır. Ramazan olmadığı anlaşılırsa, ramazan orucuna niyet edilmiş olduğu takdirde nafile bir oruç olur, iftar edilirse, kazası gerekir. Fakat bir vacibe niyet edilmiş olduğu takdirde, o vacib oruç sahih olur.

Eğer o günün Şaban`dan mı, yoksa Ramazan`dan mı olduğu anlaşılmazsa, bir vacib için niyet edilmiş olan oruç, o vacib için sahih olmaz. Çünkü o günün Ramazan`dan olması ihtimali vardır.

Şek gününde nafile oruca niyet edilse, sahih olan görüşe göre, bunda bir sakınca yoktur. Ramazan olduğu anlaşılırsa, Ramazan orucu tutulmuş olur. Şaban olduğu bilinirse, bu oruç bir nafile olur. Bu durumda iftar edilse kazası gerekir, çünkü bunun tutulması benimsenmiştir.

Şek gününde: "Ramazan ise oruç tutmaya, değilse iftar etmeye" şeklinde niyet etmiş olan bir kimse, oruç tutmuş olmaz. Çünkü oruca niyet edilince kesinlik gerekir. Böyle tereddütle oruca niyet olamaz.

Şek günü, insanlara yaymamak suretiyle oruç tutmak, ilim sahibi kimseler için daha faziletlidir. Halk için tedbirli olmak daha faziletlidir. Onlar ihtiyatlı davranarak zeval vaktine kadar, orucu bozan şeylerden sakınırlar. Ramazan olmadığı anlaşılınca iftar ederler. Böylece ramazandan olmayan bir günü ramazandan saymış olmazlar.

Bu hususta bilgi sahibi sayılanlar, şek gününde oruca nasıl niyet edileceğini bilenler ve aynı zamanda o günün ramazan olduğuna dair kesin kanaat sahibi olmayanlardır. Bu şekilde niyet edilmesini bilmeyenlerde halk sınıfıdır. Bunlara,"havas" karşıtı olarak "avam" denilir.

Şaban ayında tamamen oruç tutan veya son üç gününde oruçlu bulunan kimse için de, şek günü oruç tutması daha faziletlidir.

Oruç tutup bununla beraber bir ibadet inancı ile hiç bir şey konuşmamak suretiyle "Sükut Orucu" tutmak mekruhtur. Fakat düşünmek için veya faydasız sözlerden kaçınmak için susmakta kerahet yoktur.

Bir kadın için, kocasının izni olmaksızın nafile oruç tutmak mekruhtur. Kocası bu orucu bozdurabilir. Kadın da sonradan kocası izin verince veya kadın yalnız kalınca, o bozmuş olduğu orucu kaza eder.

Bununla beraber bir erkek hasta olursa veya oruçlu bulunursa veya hac ve umre için ihramda ise, zevcesini nafile oruçtan men edemez. Çünkü bu durumlarda zevcesine yakınlık gösteremez.

Bir ücret karşılığında hizmet gören kimse, hizmet ve çalışmasına noksanlık verecekse, işverenin rızası olmadıkça nafile oruç tutamaz. Fakat böyle bir zarara sebebiyet vermeyince, işverenin izin vermesine bakmaksızın nafile oruç tutabilir.

Üzerinde Ramazan ayından kazaya kalmış oruç bulunan kimsenin, nafile oruç tutması mekruh değildir.

Oruç tutulması yasaklanan bayram günlerinde iftar edilmeksizin tam bir sene devamlı oruç tutulması mekruhtur. Buna, "Savm-i Dehr" denir. Bayram günleri iftar edildiği takdirde, böyle bir oruçta sakınca yoktur. Ancak bu oruç, oruç sahibini takatsiz düşürmemeli ve onu bir adet haline getirmemelidir. İbadet, adet dışında sadece Allah`ın rızası için yapılır.

Şevval ayında ayrı ayrı günlerde, haftada iki gün olmak üzere altı gün oruç müstahabdır. Bununla beraber arka arkaya altı gün oruç tutulmasında da, tercih edilen görüşe göre, bir sakınca yoktur. Bazı alimlere göre böyle arka arkaya tutulmasında kerahet vardır.

Şek gününde ihtiyaten oruç tutan kimse, unutarak bir şey yedikten sonra, o günün Ramazan olduğu anlaşılmakla oruca niyet etse, bu yeterli olmaz, o günü kaza etmesi gerekir. Ancak, o gün akşama kadar bir şey yeyip içmemesi lazım gelir. Diğer bir görüşe göre, bu halde niyet ederek tutacağı oruç, sahih olur. Çünkü niyetten önce olan unutma, niyetten sonraki unutma gibidir.

Nafile orucu cuma günü tek gün tutmanın mekruh olduğunu buyuran Peygamber efendimiz (SAV), farz ve vacip oruçların bu durumdan müstesna olduğunu da belirtmiştir. Peki kandil günü cumaya denk geliyorsa o güne özel tek gün oruç tutulur mu? Tek gün oruç tutulması mekruh olan günler

Kandil gibi özel geceleri ibadetle geçirmek isteyenler bu günlerde oruç tutarak daha fazla sevap kazanmak isteyebilir. Mübarek kandil geceleri cuma gününe denk geldiği zaman bugünlerde oruç tutmanın mümkün olup olmadığı zaman zaman gündeme gelebilmektedir. Çünkü Sevgili Peygamber Efendimiz (SAV), sadece Cuma günü nafile oruç tutmayı tenzihen mekruh olarak görmüştür. Konuyla ilgili bir hadis-i şerif ise şu şekildedir: "Sizden hiç kimse Cuma günü oruç tutmasın. Ancak bir gün önceden veya sonradan oruç tutuyorsa bu takdirde Cuma günü de oruç tutabilir." (Ebû Dâvûd, Savm, 50).

Nafile oruçların Cuma günü tutulması isteniyorsa ya bir gün önceden yani perşembe-cuma ya da bir gün sonradan cuma-cumartesi şeklinde oruç tutmasında sakınca yoktur. Cuma günü oruç tutulmasının tenzihen mekruh sayılmaması için tutulacak olan o orucun kazaya kalan farz ya da adak gibi vacip bir oruç tutmakla olmaktadır. Oruç için bilhassa Cuma gününü tercih etmenin mekruh sayılışı bu günün Müslümanların haftalık bayram günü kabul edilmesinden dolayıdır.

İLİŞKİLİ HABERCuma vakti yapılan dualar kabul olur mu? Cuma günü okunacak en faziletli dua ve ibadetler

KANDİL GÜNÜ CUMAYA DENK GELİRSE ORUÇ TUTULUR MU?

kandil günü oruç tutulur mu

Mübarek günler olarak kabul edilen kandil ya da Arefe gibi günler cumaya ya da cumartesi gününe isabet ediyorsa, bu günlerde oruç tutmak mekruh satılmaz. "Sizden biri âdeti olan bir orucu tutuyorsa, bir sakıncası olmaz." hadis-i şerifinden anlaşılacağı üzere eğer kandillerde devamlı oruç tutmayı alışkanlık etmiş kimseler varsa Cuma günü kandile denk gelirse sadece cuma günü oruç tutabilir anlamı çıkmaktadır. (İslam Fıkhı Ansiklopedisi, III/)

Fakat, vacip ya da farz oruçları ile birlikte kandil ve arifelerde normalde oruç tutulmuyorsa, hafta içinde tek gün olarak cuma ve cumartesi günü oruç tutmak mekruhtur.

İLİŞKİLİ HABERNafile ve farz oruca en geç ne zaman niyet edilir? Kaza orucuna niyet

cuma günü oruç tutulur mu

HADİS-İ ŞERİF: “Cuma günü bir bayram günüdür. Bayram gününüzü oruç günü yapmayın.” (Müsned, II/)

Cumartesi ve pazar günleri müşriklerin bayram günleridir. Ben onlara muhalefet etmek isterim.”(Neseî, Cum’a: 1)

İLİŞKİLİ HABERCuma gecesi hangi güne denk geliyor, cuma gecesi ne zaman? Cuma gecesinin faziletleri

Cüveyriye binti Haris (r.a)’dan rivayetlerine göre, Cuma günü Cüveyriye oruçlu iken Peygamber (s.a.v.) onun ya­nına girip; “Dün oruç tuttun mu?” diye sormuş Cüveyriye: “Hayır”, cevabını vermiş. Efendimiz (SAV) ise; “Peki yarın tutmayı düşünüyor musun?” diye sormuş. Cü­veyriye: “Hayır” demiş. Bunun üzerine Peygamberimiz (SAV) “O zaman orucunu boz,” buyurmuştur. (Buhârî, Savm, 62; Ebû Dâvûd, Savm, 53) 

O günün kandili; cumayı cumartesiye bağlayan gece ise, cuma günü ve cumartesi günleri oruç tutulabilir. Efdal olanı cumartesi günü tutmaktır.

İLİŞKİLİ HABER

İLİŞKİLİ HABER