Namazda Tekbir Nasıl Söylenir
Namazda iftitah tekbiri nedir?
İftitah Tekbiri: Namaza başlama tekbiridir. Niyetten sonra "Allahu Ekber" deyip eller yukarı kaldırılıp tekbir alınır.
Erkekler, tekbir alırken; ellerin içi kıbleye karşı ve parmaklar normal açıklıkta bulunur. Başparmaklar, kulak yumuşağı hizasına gelecek şekilde eller yukarıya kaldırılır.
Kadınlar, tekbir alırken; ellerinin içi kıbleye karşı, parmaklar normal açıklıkta ve parmak uçları omuz hizasına gelecek şekilde ellerini yukarıya kaldırır.
Namaza: "Allahu Ekber" diyerek başlanır. Bu bir iftitah (başlangıç) tekbiridir. Buna "Tahrime"de denir. İftitah tekbiri, ancak Yüce Allah&#ın şanını yüceltecek olan O&#na mahsus bir ifade ile yapılır. Bununla namaza girilmiş ve dünya işleri ile ilgili kesilmiş olur. Tahrime, Hanefîlere göre namazın aslen bir rüknü değil, bir şartıdır, namazdan öncedir. Böyle olmakla beraber, namazın rükünlerine çok bitişik olduğu için bu da bir rükün sayılmıştır. Üç İmama göre, tahrime de aslen namazın bir rüknüdür. Bu ayrı görüşlerden birtakım meseleler doğar.
Namaza başlarken "Allahu Ekber" yerine "Allahü&#l-Kebîr" veya "Allahü Kebîr" yahut yalnız "Allah" denilmesi,de farz için yeterlidir. Bunlarda da Yüce Allah&#ın şanını yükselten mana vardır. Fakat şu ifadelerle namaza başlanmaz: "Allahümmeğfîr lî, Estağfirullah, Eüzü Billah, Bismillâh." Çünkü bunlar birer dua sözleridir, yalnız tazimi ifade etmezler.
Bir elif ziyade ederek " اَللّ ه اَكْبَرْ = Allahü Ekbâr" denilmekle namaza başlanmış olmaz. Namaz içinde böyle denmesi, sahih olan görüşe göre namazı bozar; çünkü mana değişmiş olur. "Allah" ismi celilinin elifine med (uzatma) ilavesiyle " اَللّ ه = Allah" denilmesi de, şübheyi ifade edeceği için namazı bozar. Alimlerden Muhammed ibni Mükatil&#e göre, eğer namaz kılan kimse, med ile medsizliği (bir harfi çekip çekmeme halini) ayıramayacak bir durumda ise, namazı bozulmaz. Fakat önceki söz esastır. Çünkü bu cehalet özür kabul edilmez.
"Allahu Ekber" yerinde Farsça&#da kullanılan kâf harfi ile "Allahü Egber" denilse, bununla namaza başlanmış olur.
İmama uymak üzere ayakta alınan iftitah tekbirinin tamamı kıyam halinde alınması şarttır. Bunun için rükû halinde bulunan bir imama uyan kimse, kıyam halinde "Allahu Ekber" derken, "Ekber" sözünü rüküa vardıktan sonra diyecek olsa, imama uyması sahih olmaz.
Kaynak: Büyük İslam İlmihâli, Türkiye Cumhuriyetinin beşinci Diyanet İşleri Başkanı, Ömer Nasuhi Bilmen
Sual: İftitah tekbirini yanlış alan, mesela (Sübhaneke) diyen, namaz içinde iken kesin anlarsa ne yapması lazım?
CEVAP
Hemen ayağa kalkıp, yeniden (Allahü ekber) diyerek, iftitah tekbirini ayakta alması gerekir.
Sual: Namaza dururken, çok defa tekrar etmeme, uğraşmama rağmen Allahü ekber diyemiyorum.
Özürlü olduğum için Allahü kebir veya Tebarekallah desem sahih olur mu?
CEVAP
(Anlatılışa göre fetva verilir) diye bir söz var. Allahü ekber diyemiyorum dediğinize göre nakil yapıyoruz.
Dört mezhepte ve bütün âlimlerce, iftitah tekbirine başlarken Allahü ekber denir. Allahü kebir ifadesine diğer üç mezhebin âlimleri muhaliftir. Ama sizin özrünüz var. Allahü kebir, Allahü azim veya Allahü celil demenizde mahzur olmaz. Tebarekallah, La ilahe illallah veya sübhanallah deseniz de olur. Hatta Allah’ın kendisinde ortak olmayan sıfatlarını da söylemeniz caiz olur. Mesela, Ya Rahman, Ya Halık, Ya Razzak, Ya Allah gibi kelimelerle de namaza başlamanız caizdir. (Halebi, Dürer, Tahtavi)
Sual: İftitah tekbirini, niyeti müteakip mi getirmek evladır?
CEVAP
Evet.
Sual: Çeşitli kimseler iftitah tekbirini farklı alıyorlar:
1- Ellerini kulaklarına götürmeden önce, Allahü ekber diyenler oluyor.
2- Ellerini kulaklarına götürürken Allahü ekber diyenler oluyor.
3- Ellerini kulaklarına kaldırıp Allahü ekberdemeye başlıyor, bitince ellerini bağlamış olanlar var.
Bunların hangisi uygundur?
CEVAP
Her üç şekilde de namaza başlansa namaz sahih olur. Hatta eller hiç kaldırılmadan da tekbir alınsa namaz yine sahih olur. Ancak sünnete uyulmamış olur.
1- Allahü ekber denince namaza girilmiş oluyor. Eller bundan sonra kaldırılınca, namaz içinde iki el hareket etmiş oluyor. Bu durum, namazı bozmaz ise de, böyle hareket etmemelidir.
2- İkinci gruptakiler de, Allahü ekberdedikten sonra eller kulakta oluyor, namaz başladığı halde elleri indirmekle meşgul oluyorlar. Bu durum, namazı bozmaz ise de, böyle hareket etmemelidir.
3- Üçüncü gruptakilerin yaptıkları en uygun olanıdır. Tekbir bitince eller bağlanmış oluyor. Namaza girilince başka bir hareket olmuyor.
İftitah tekbirini alırken
Sual: Namaza başlarken alınan iftitah tekbiri, kadın ve erkeğe göre değişir mi?
CEVAP
Tekbir aynıdır, fakat elleri kaldırma ve bağlama yerleri değişiktir. Erkek ellerini kulaklara kaldırıp, (Allahü ekber) demeye başlar. Ellerini göbek altına bağlarken tekbiri bitirir. Kadın ise, elleri omuz hizasına kaldırıp, (Allahü ekber) demeye başlar, ellerini göğsünün üstüne koyarken bitirir. Efdal olanı bu bildirilen gibidir. Çünkü tekbir alınca namaza başlanmış oluyor. Namaz içinde elleri hareket ettirmemelidir.
Vitir kılınırken üçüncü rekâtta zamm-ı sûreden sonra alınan tekbir de böyledir. Yani erkek, ellerini kulaklara kaldırıp, (Allahü ekber) demeye başlar, ellerini göbek altına bağlayınca bitirir. Kadın ise, omuz hizasına kaldırıp, (Allahü ekber) demeye başlar, ellerini göğsünün üstüne koyarken bitirir.