Nefes Alırken Burundan Ses Çıkması

Hırıltılı solunum genellikle solunum sistemi hastalıklarında ortaya çıkan ve hastanın kendisi ya da yanında bulunan yakınları tarafından da duyulabilen solunumun sesli olması olarak tanımlanabilir. Bronşları daraltan, bronş çapında azalmaya sebep olan her türlü hastalıkta bronş içinden geçen hava akımının ses oluşturması nedeni ile hırıltılı solunum meydana çıkar.

Göğüste oluşan hırıltının en belirgin işareti nefes alıp verirken uğultu sesi çıkmasıdır. Bu özellikle de nefes verirken artar. Bazen göğüste sıkışma hissi de hırıltıyla birlikte gelir.

Hırıltılı sonumun diğer nedenleri arasında şunlar yer alır;

• Astım
• Polenlere, kimyasallara, hayvan tüylerine, kire, toza, yiyeceklere ya da böceklere karşı alerjiler
• Bronşektazi
• Bronşiyolit
• Bronşit
• KOAH (kronik obstrüktif akciğer hastalığı)
• Anfizem (akciğerlerde hava kalması)
• Kistik fibroz
• Solunum yoluna kaçan yabancı bir maddenin solunumu güçleştirmesi
• Akciğerlerde oluşan bir tümör
• Konjestif kalp yetmezliği
• Epiglot iltihabı (soluk borusu kapağının şişmesi
• GÖR (Gastroözefageal reflü hastalığı)
• Akciğer kanseri
• İlaçlar (özellikle aspirin)
• Sigara kullanımı

Hırıltısı olan bir yakınınız acil servise götürmeniz gereken belirtiler:
Nefes almakta zorlanıyorsa ya da hırıltı boğucu bir hal aldıysa hemen doktora götürmelisiniz. Çünkü bu ciddi bir astım krizinin ya da anafilaksi gibi ciddi bir alerjinin belirtisi olabilir.

Hırıltı aniden başladıysa ve köpüklü açık pembe veya beyaz balgam varsa bu bir kalp yetmezliği belirtisi olabilir.

Öksürdüğü zaman kanlı balgam varsa, ayrıca göğsün belli bir bölgesinde aşırı ağrı varsa  hemen acil servise gitmelisiniz. Çünkü bu pulmoner embolizm belirtisi olabilir.

Cildinde döküntüler varsa, yüzünde kızarıklıklar varsa, cilt mavimtırak bir renge büründüyse, kafa karışıklığı oluyorsa ve dengesini kaybediyorsa da yakınınızı acilen hastaneye götürmeniz gerekir.

Çocuğunuzdan Islık Benzeri Ses Geliyorsa…

Çocuklarınızdan gelen farklı sesleri dikkatli dinleyerek bazı rahatsızlıkların erken teşhisine yardımcı olabilirsiniz. Özellikle çocuklarınız nefes alırken hışıltılı ya da ıslık sesine benzer sesler çıkarıyorlarsa mutlaka bir hekime gitmelisiniz.

Hışıltı veya bilimsel adıyla "vizing", akciğerlere bağlanan orta ve küçük soluk borularının daralmasına bağlı olarak ortaya çıkan bir durum. Bu darlık, soluk borusuna yabancı bir cisim kaçmasından kaynaklanabileceği gibi, bronşiyolitde olduğu gibi solunum yolları duvarının yaygın bir şekilde şişmesi sonucu da gelişebiliyor. Astımda ise soluk borularının duvarlarında yaygın bir biçimde şişme ve büzülme görülüyor.

Hışıltı Alerji Kaynaklı Olabilir

Alerji ile yakın ilişkisi olduğu bilinen bu durumun son yıllarda özellikle küçük çocuklarda alerjik hastalıkların yaygınlığına bağlı olarak arttığı görülüyor. Ayrıca, insanların giderek daha çok kalabalık şehirlerde ve kapalı ortamlarda yaşaması çocuklarda daha çok ve uzun süren solunum yolu enfeksiyonlarına dolayısıyla hışıltılı solunuma yol açabiliyor. Okul çağına girmiş çocukların üçte bir yaşamlarının ilk beş yılında, en az bir kere hışıltı yaşıyor. Özellikle de 6-24 ay arası çocuklarda sıklık artıyor.

Hışıltının Başlama Yaşı Sorunun Kaynağını Gösteriyor

Sorunun hangi yaşta çıktığı, hem sebebi hem de hışıltının ne kadar devam edeceği konusunda fikir vermesi açısından önem taşıyor. Örneğin, yaşamın ilk üç ayında ortaya çıkan bir hışıltı sıklıkla, bağışıklık sistemi bozuklukları, kalp delikleri, gastroözefagial reflü ve kistik fibrozis gibi doğumsal bir soruna ya da solunum borusunda darlık, delik gibi sorunlara işaret ediyor.

6-24 aylar arasında görülen hışıltı ise bronşiyolit, zatürre, tüberküloz gibi mikrobik veya alerjik bir problemden kaynanırken, 24 aylıktan büyük çocuklarda en önemli sebep astım oluyor. Bu nedenle 2-10 yaş arası çocuklarda soğuk algınlığı, sigara dumanı ya da toza maruz kalma ve koşup oynama sonrası öksürük ve hışıltı ortaya çıkıyorsa mutlaka astımı düşünmek gerekiyor. Çocukların anne-babasında astım veya saman nezlesi olması, çocuğun kendinde de egzama (atopik dermatit) veya yumurta alerjisi bulunması astım olasılığını artıyor.

Ayırıcı Tanıda Belirtiler Önemli

Belirtilerin seyri de aynen ortaya çıkmasındaki gibi altta yatan sebebe bağlı oluyor. Larinomalazi, trakeomalazi ve bronkomalazi gibi solunum yolunun kıkırdağındaki yumuşaklıkta hışıltı doğumdan hemen sonra ortaya çıkıyor ve bir kaç yıl içinde kayboluncaya kadar aralıksız devam ediyor. Buna karşılık astımda enfeksiyon veya sigara dumanı ya da ilkbahar-yaz aylarında polenler gibi tetikleyicilerden sonra artıyor, zamanla tamamen veya kısmen kayboluyor.

Tedavi Soruna Göre Belirleniyor

Hışıltılı çocuk durumunda altta yatan nedeni saptamak tedavinin gidişatını belirlediği için ayrıntılı hikayeyi almak çok önem taşıyor. Beraberinde görüntüleme yöntemleri ve laboratuvar testleriyle tanı kesinleştiriliyor. Temeldeki nedene göre tedavi de farklılaşıyor. Hışıltı, doğuştan gelen bir sorundan kaynaklanıyorsa önce cerrahi tedavi gündeme geliyor. Astım ya da bağışıklık sistemine bağlı problemlerde de uygun tedavi planlaması yapılıyor. Elbette bu sırada, hışıltıyı artıran sigara, kirli hava, evde toz olması, gastroözefagial reflü gibi sebepleri de azaltmak veya tamamen yok etmek gerekiyor. Dolayısıyla altta yatan nedene göre hışıltı tamamen düzeliyor. Buna karşılık astım, ciddi bağışıklık yetmezliği veya kistik fibrozis gibi bir durum söz konusu ise hastaların ve ailelerinin ömür boyu bu hastalıklarla birlikte yaşamayı öğrenmesi gerekiyor.

Septum deviasyonu nedir?

Burun deliklerinin arasında kıkırdak ve kemikten oluşan ince bir duvar bulunmaktadır. Bu ince duvar Septum olarak adlandırılır. Septum tipik olarak burnun tam merkezine oturur ve burun deliklerini eşit olarak ikiye böler. Ancak birçok insanda durum böyle değildir. İnsanların %80’i genetik faktörlerden, yaralanmalardan veya travmalara bağlı olarak gelişen nedenlerden dolayı sağa veya sola doğru eğilmiş bir septuma sahip olabilir. Bu çarpıklık Septum Deviasyonu olarak adlandırılır. Septum deviasyonu rahatsızlığına sahip birçok insan ya herhangi bir semptom yaşamazlar ya da var olan semptomları fark etmedikleri için tedavi görme ihtiyacı duymayabilirler. Fakat burun, insan sağlığı için çok önemli bir duyu organıdır. En önemli görevlerinin başında akciğere giden havayı temizleyip nemlendirerek ciğerlerin kurumasını önlemek gelir. Bunun yanı sıra insanların koku alma duyusunu gerçekleştirmeyi sağlayan sinirler de burunda bulunur. Dolayısıyla burun ile ilgili bir rahatsızlık vücudun geri kalanını büyük ölçüde etkilemektedir. Örneğin tıkalı bir burun nefes almayı, uyumayı veya rahatlamayı ciddi anlamda zorlaştırabilir.

Septum deviasyonu semptomları genel olarak nefes almada zorluk, sinüzit veya nazal mukoza zarının iltihaplanması ile kendini gösterir. Bunların yanında diğer semptomlar genellikle solunum yolu enfeksiyonu, soğuk algınlığı veya alerji ile karıştırılır. Hafif bir septum deviasyonunda görülen yaygın semptomlar ise şunlardır; genel veya tek tarafta daha yoğun olan burun tıkanıklığı, sinüs enfeksiyonları, burun kanamaları, sık sık kabuklanma veya kuru burun, mukoza zarlarının kurumasından kaynaklanan hava akışının artması nedeniyle genellikle daha büyük burun deliğinde uyku sırasında sesli solunum, yüz ağrısı, geniz akıntısı, baş ağrıları, horlama, nefes alırken veya nefes verirken ıslık sesi görülmektedir. Ağır vakalarda ise genellikle tıkalı burun nedeniyle uyku apnesi en önemli semptomlardandır. Septumdeviasyonu problemini düzeltmenin tek yolu ameliyattır. Septoplasti, septum deviasyonunu problemini düzeltmek için gerçekleştirilen cerrahi prosedüre verilen isimdir, yamuk septum düzelterek burundaki hava akışını düzeltir.

Septoplasti ameliyatı nasıl gerçekleştirilir?

Septoplasti ameliyatının süresi ve kullanılan anestezi, septumun eğriliğinin seviyesine bağlıdır. Operasyon 60-90 dakika arasında sürebilir ve genel anestezi kullanılarak gerçekleştirilir. Cerrah hastanın burnunun içinde bir ufak kesi yapar ve bu sayede septumu burnun merkezine doğru hareket ettirir. Bu işlem sırasında septumun bazı parçalarını kesmesi veya çıkarması gerekebilir. Septoplasti ameliyatı burnu yeniden şekillendirmek veya yeniden boyutlandırmak için rinoplasti (burun estetiği) ile birleştirilebilir. Septoplasti sadece burun fonksiyonlarını iyileştirmekle kalmaz, aynı zamanda burnu da estetik olarak çok daha hoş hale getirmektedir. Bu nedenle hastanın en az 18 yaşında olması ve gelişimini tamamlamış olması tavsiye edilmektedir. Ameliyattan sonra burun üzerindeki atel yaklaşık bir ile iki hafta boyunca kullanılmaya devam edilirken bandajlar bir veya iki gün sonra çıkarılır. İyileşme döneminde, hastanın burnunun tekrar sağlıklı bir görünüme sahip olması ve hastanın iyi hissetmeye başlamasından önce yaklaşık 2-4 hafta boyunca nefes almada zorluk ve ufak ağrılar yaşanabilir. Septoplasti sonrasında iyileşme süresi hastadan hastaya farklılık gösterebilir. Ameliyat sonrasında hastanın sulu ve yumuşak gıdalarla beslenmesi gerekir. Hasta operasyondan yaklaşık 3 saat sonra yumuşak gıda alımına başlayabilir. Ortalama bir iyileşme süresi 1-4 hafta arasında olsa da septoplastinin nihai sonuçlarının görülebilmesi için operasyondan sonra 12 ay kadar bir süre geçmesi gerekebilir. Genellikle hasta ameliyatın ikinci gününden sonra normal hayatına ve beslenme düzenine döner ve kendi işlerini tek başına yapabilir. Septoplasti ameliyatı birçok kişinin nefes almasını ve yaşam kalitesini iyileştirmesine yardımcı olmaktadır. Eğer siz de Septum Deviasyonu problemi yaşıyorsanız ve kalıcı bir tedavi elde etmek istiyorsanız septoplasti hakkında daha fazla bilgi almak için bize bir mesaj gönderebilirsiniz.

Prof. Dr. Selçuk İnanlı

KBB ve Yüz Cerrahisi Uzmanı

Site : http://www.selcukinanli.com/

Instagram: https://www.instagram.com/rinoplasti/

Facebook : https://www.facebook.com/prof.dr.selcuk.inanli/

Prof. Dr. Selçuk İnanlı