Ocak 2022
Ücret Bordrosu Brütten Nete hesap yaparken Vergi kademeleri nedeniyle bir brüt ücretten her zaman aynı net çıkmaz.
Ücretlinin aylık vergi matrahları toplamı o ay sonu itibariyle kümüle vergi matrahını verir. Kümüle vergi matrahına bağlı olarak %15, %20, %27 gibi vergi kesintisi yapılabilir.
2022 itibariyle yıllık vergi matrahı 32.000 tl’yi aşınca %20 dilimine geçileceği için tahmini Temmuz 2022’den itibaren vergi kesintileri yüzde 20’ye ulaşacaktır.
Gerçi Normal kişilerde asgari ücrete kadar vergi kesintisi yapılmaz. Bahsedilen durum “asgari ücret üzerinde kalan” kısım için geçerlidir.
Vergi kademelendirmesi ve kişinin o an bulunduğu yıllık vergi kademesi nedeniyle ilerleyen aylarda net rakam daha da düşer.
Vergi kademelendirmesi nedeniyle netten brüte doğrudan bir formül verilemez. Sadece “Vergi kademesi şu olursa” diyerek olası bir değer verilebilir.
Netten brüte hesabın Vergi kademesi sabit değer olması koşulu ile aşağıdaki formüle göre hesaplanabilir.
Yukarıdaki formüllerde BES kesintisi gözönüne alınmamıştır.
BES kesintisi sonrası netten Brüte ulaşılmak istenirse OrantıPayda değeri aşağıdaki düzenlenmek kaydıyla aynı formül uygulanabilir.
OrantıPayda = (1 - (SgkVeİşsizlikYüzde / 100) - (VergiYüzde / 100) + (SgkVeİşsizlikYüzde * VergiYüzde / 10000) - (DamgaYüzde / 100) – BesYüzde/100)
OrantıPayda değerinden sadece BesOran (3/100 yani 0,03) düşmek yeterlidir.
VergiMuafSınır: 2022 için 4253,40
DamgaMuafSınır: 2022 için 5004
VergiYüzde: Normalde 15, kademe atlarsa 20 ...
DamgaYüzde: 0,759
SgkVeİşsizlikYüzde: Normal çalışan için 14+1: 15, Emekli için 7,5 (sadece sgdp)
değerlerini kabul ederek pratik formül verilebilir.
2022 itibariyle güncel rakamlar ile %15 vergi diliminde iken BES hariç net değerden brüte ulaşım formülleri
olarak belirlenebilir.
2022 için Temmuz gibi dönemden sonra (%20'ye kademe atlama durumu)
olarak belirlenebilir. (Bazı durumlarda daha erken %20’ye ulaşılabilir).
Net maaş ve brüt maaş uygulamaları nedeniyle maaş hesaplaması karışıklıklara neden olabiliyor. Bu yüzden maaş hesaplaması yaparken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar bulunuyor. Brüt ve net maaş hesaplaması yaparken bazı formüllere başvuruluyor.
Brüt maaş, kısaca çalışanın aylık kazancından kesintiler yapılmadan önceki maaşıdır. En basit haliyle brüt maaş hesaplaması Brüt Maaş = Net Maaş + SGK primi + İşsizlik Primi + Gelir Vergisi + Damga Vergisi kullanılarak yapılır.
Örnek verilecek olursa 4.965,45 + 840 + 60 + 126 + 7,56 = 6.000 TL brüt maaş sonucuna ulaşılmaktadır.
Net maaş, brüt maaştan yapılan kesintiler sonucunda ortaya çıkar. Yani net maaş işçinin eline kesinti olmadan geçen paradır.
En basit haliyle net maaş hesaplaması Net Maaş = Brüt Maaş – (SGK Primi + İşsizlik Primi + Gelir Vergisi + Damga Vergisi) baz alınarak hesaplanır.
6.000 - 7,56 - 126 - 60 – 840 = 4.965,45 TL net maaş sonucuna ulaşılmaktadır.
Bu formüllerle kolayca hesaplama yapılabilir. Bu araçlar sayesinde detaylı hesaplamalar yapılır ve yapılan girdilere bağlı olarak doğru sonuca ulaşılır. Bu yüzden maaş hesaplama araçları netten brüte brütten nete maaş hesaplamalarında kişiye kolaylık sağlar.
Karışık formüllere ihtiyaç duymadan uzmanpara.milliyet.com.tr maaş hesaplama aracı ile brütten nete ve netten brüte maaş hesaplamasını kolayca yapabilirsiniz. Bunun ‘Hesap Parametreleri’ni kendinize uygun doldurunuz. Hesaplama işlemi sonucunda Çalışanın (tam) Aylık Brüt Ücreti, Zorunlu Bireysel Emeklilik Primi (BES), SGK Primi, Damga Vergisi, Gelir Vergisi gibi bilgilere detaylı bir şekilde ulaşabilirsiniz.
Maaş kontrolü söz konusu olduğunda, iletişimsizlik ne kadar az olursa o kadar iyidir. Net maaş ve brüt maaş kavramlarını irdelemeden önce genel anlamda maaş kavramını tanımakta fayda var. Maaş, bir işverenin yaptığı iş karşılığında çalışanlarına yaptığı düzenli ödemedir. Genellikle aylık olarak sabit aralıklarla ödenir ve genellikle yıllık toplam olarak ifade edilir. Maaşlar genellikle aynı sektör ve bölgede benzer pozisyonlardaki diğer çalışanların kazandıklarını karşılaştırarak belirlenmektedir diyebiliriz.
Yılın ilk aylarında çalışanlar maaş hesaplarında daha yüksek miktarda para görürken yılın son zamanlarında ise bu miktarın gittikçe düştüğünü görmektedirler. Genel olarak maaşlarında aydan aya dalgalanmalar yaşanmaktadır. Maalesef ki ülkemizde bu durum nedeniyle muhasebe ya da insan kaynakları departmanlarıyla çalışanlar arasında sıklıkla münakaşa çıkabilmektedir. Bu münakaşaların en büyük sebebi, çalışanlara maaş sistemlerini açıkça ve anlaşılır bir şekilde anlatılmamasından kaynaklanmaktadır. Genel olarak, profesyonel dünyaya ilk kez katılanlar net maaş ve brüt maaş kavramları arasında basit bir karışıklık yaşayabilmektedirler.
Brüt ücret ile net ücret arasındaki farkların anlaşılması, işverenler ve çalışanlar için çok önemlidir. Her iki taraf da maaş gereksinimlerini belirlerken veya işe alma kararlarını verirken net ödeme ve brüt ödemenin şartlarını iyi belirlemeli ve karşı tarafa açıkça şartları anlatmalıdır.
Brüt ücret, bir çalışanın vergiler ve kesintiler yapılmadan önce aldığı toplam para miktarıdır. Örneğin, bir işveren size yıllık 5.000 TL maaş ödediğinde, brüt maaş olarak 5.000 TL kazandığınız anlamına gelir. Gelir vergisi , damga vergisi, sağlık sigortası vb. herhangi bir kesinti yapılmayan maaştır. En iyi şekilde, tüm ödenekleri (ikramiyeleri, tatil ücretini, fazla mesai ücretini) ekledikten ve herhangi bir vergi indirmeden önce çalışana ödenen maaş miktarı olarak anlaşılabilir.
Brüt geliri, sunduğunuz hizmetlerden elde ettiğiniz kâr olarak düşünün. Herhangi bir kesinti veya vergi öncesi aslında almanız gereken esas miktardır diyebiliriz. Fakat işin içine kesintiler girdiğinde çalışanın eline geçen maaş miktarı değişmektedir. Bu nedenle brüt maaş ve net maaş kavramları arasındaki fark çok iyi anlaşılmalıdır.
Net ücret, vergi ve sigorta kesintilerinden sonra işvereninizin size ödediği para miktarını ifade eder.
Böylece, net maaş, brüt maaştan vergi düşüldükten sonra kesinleşir. Yasal vergiler düşüldükten sonra işveren tarafından çalışanın aldığı miktardır. Kısacası bir çalışanın banka hesabına yatırılan gerçek tutardır. Bu genellikle eve götürülen ücretiniz olarak adlandırılır.
Net ödemenizi oluşturmak için brüt ödemenizden çıkacak kesinti örnekleri şunlardır: Gelir vergisi, Damga Vergisi, Sosyal Güvenlik Primi Çalışan Tahsisi, İşsizlik Sigortası Çalışan Tahsisi gibi.
Brütten nete maaş hesaplama yöntemi ile çalışanlar ne kadar gelir vergisi verdiği ya da ne kadar AGİ (aile geçim indirimi) aldığını hesaplayabilirler. Brütten nete maaş hesaplaması yapılırken SGK Primi, İşsizlik Sigortası, Damga Vergisi, AGİ (aile geçim indirimi), Gelir Vergisi gibi birçok değişkene bağlı kalınmaktadır.
Brüt maaş hesaplaması net maaşa, sgk işçi pirimi, işsizlik primi, gelir vergisi ve damga vergisi eklenerek yapılmaktadır.
Net maaş hesaplamak için de aşağıda ki yöntem izlenebilir.
*BRÜT MAAŞ - Toplam Kesintiler (Ödenecek gelir vergisi + Damga Vergisi + Sosyal Güvenlik Primi Çalışan Tahsisi + İşsizlik Sigortası Çalışan Tahsisi) = NET MAAŞ formülü uygulanmaktadır.
*BRÜT MAAŞ - Sosyal Güvenlik Primi Çalışanlarının Tahsisi (% 14) - İşsizlik sigortası Çalışanın dağılımı (% 1) = Gelir vergisi matrahını vermektedir.
*Gelir vergisi matrahı - Gelir vergisi (% 15) - Damga vergisi (0,00759) = NET MAAŞ
Brüt maaştan %14’lük SGK primi elde edilir ve %1’lik işsizlik sigortası bedeli elde edilir. Brüt maaştan sgk primi ve işsizlik sigortası bedeli çıkartılarak gelir matrahına ulaşılır. Daha sonra gelir matrahına göre örnek olarak %15 lik gelir vergisi ve (0,00759) damga vergisi alınır, çıkan sonuçlar bir önceki elde edilen gelir matrahından düşürülür. Bunu yanı sıra Asgari geçim indirimi(AGİ) çıkan sonuca eklenir ve Net Maaş bilgisine ulaşılır.
2020 yılında örnek brütten nete maaş hesaplama ve netten brüte maaş hesaplamalarını aşağıdaki tablolardan inceleyebilirsiniz.
Brütten nete maaş hesaplama
BRÜT MAAŞ | 4.000 TL |
Sosyal Güvenlik Primi Çalışanlarının Tahsisi (% 14) | -560.00 TL |
İşsizlik sigortası Çalışanın dağılımı (% 1) | -40.00 TL |
Gelir vergisi matrahı | 3,400.00 TL |
Gelir vergisi (% 15) | -510.00TL |
Damga vergisi (0,00759) | -30.36 TL |
Toplam Kesintiler (Ödenecek gelir vergisi + Damga Vergisi + Sosyal Güvenlik Primi Çalışan Tahsisi + İşsizlik Sigortası Çalışan Tahsisi) | -1140,36 TL |
NET MAAŞ | 2,859.64 TL |
Netten brüte maaş hesaplama
Bir diğer basit yöntemse Brüt Maaş= Net Maaş/ 0.71491 formülüyle bulunabilir. Fakat bu formül vergi matrahına göre de değişkenlik gösterebilmektedir.
NET MAAŞ | 3.000 TL |
Sosyal Güvenlik Primi Çalışanlarının Tahsisi (% 14) | 587.49 TL |
İşsizlik sigortası Çalışanın dağılımı (% 1) | 41.96 TL |
Gelir vergisi matrahı | 3,566.88 TL |
Gelir vergisi (% 15) | 535.03 TL |
Damga vergisi (0,00759) | 31.85 TL |
Toplam Kesintiler (Ödenecek gelir vergisi + Damga Vergisi + Sosyal Güvenlik Primi Çalışan Tahsisi + İşsizlik Sigortası Çalışan Tahsisi) | 1.196.33 TL |
BRÜT MAAŞ | 4.196.33 TL |
Bir çalışan net maaş ve brüt maaş arasındaki farkı daha iyi anlamak istiyorsa çalıştığı kurumun insan kaynakları departmanı birimlerinden maaş bordrosu talep edebilmektedir. Maaş bordronuzda brüt maaş üzerinden hangi kesinlerin ya da yardımların yapıldığını daha detaylı inceleyebilirsiniz.
Maaş konusunda çoğu çalışanın yaşadığı bir problem vardır o da yılsonuna doğru hesabına yatan paranın gittikçe düşmesi. Bunun en büyük nedenlerinden biri size maaş ödemenizin brüt maaş üzerinden yapılıyor olmasıdır. Ayrıca, bazı vergi oranları yıl içerisinde değişkenlik göstermektedir. Örnek olarak gelir vergisi bunlardan biridir.
İşe ilk başladığınızda maaş konusunda anlaşmanızı brüt maaş üzerinden yaptıysanız, her ay toplam kazancınız arttıkça brüt maaşınızdan kesilen gelir vergisi oranı da artmaktadır. Bu nedenle senenin ilk aylarında hesabınıza yatan maaş miktarı yüksekken, kazancınızın toplamı arttıkça bir sonraki aylarda maaş miktarınızda azalma görülmektedir. Bu günümüzde çoğu şirketin uyduğu genel bir politikadır diyebiliriz.
Gelir vergisi, gerçek kişilerin gelirleri üzerinden kesilen ve devlete ödenen vergilerdir. 2020 yılı içinde gelirlere uygulanacak gelir vergisi aşağıda yer almaktadır.
Gelir Dilimleri | Vergi Oranı (%) |
22.000 TL’ye kadar | %15 |
49.000 TL’nin 22.000 TL’si için 3.300 TL, fazlası | %20 |
120.000 TL’nin 49.000 TL’si için 8.700 TL, (ücret gelirlerinde 180.000 TL’nin 49.000 TL’si için 8.700 TL), fazlası | %27 |
600.000 TL’nin 120.000 TL’si için 27.870 TL, ücret gelirlerinde 600.000 TL’nin 180.000 TL’si için 44.070 TL), fazlası | %35 |
600.000 TL’den fazlasının 600.000 TL’si için 195.870 TL, (ücret gelirlerinde 600.000 TL’den fazlasının 600.000 TL’si için 191.070 TL), fazlası | %40 |
Çalışanlar her yıl maaşlarında bir eksilme görmek istemediği takdirde bunu işverenleriyle görüşmelidir. Maaş anlaşmasını yaparken Brüt Maaş üzerinden değil de Net Maaş üzerinden yapma isteğini belirtmelidir. Bu şekilde çalışanın maaşında bir değişiklik görülmeyecektir. Fakat çoğu işveren bu sistemi uygulamamaktadır çünkü brüt maaş sisteminde eksilmeler çalışanın maaşında olurken, net maaş sisteminde fazla ödemeyi şirketin yapması durumu söz konusudur.