Nikah Izni Memur
Paylaş
Devlet Personel Başkanlığı Görüşü: sayılı Kanunun üncü maddesinin B fıkrasında yer verilen mazeret izinlerinin başlangıç tarihleri hk. (18/05/)
sayılı Kanunun üncü maddesinin B fıkrasında yer verilen mazeret izinlerinin hangi tarihten itibaren kullanılacağı hususunda, gerek mezkur Kanunda gerekse 15/04/ tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan Kamu Personeli Genel Tebliğinde herhangi bir düzenlemeye yer verilmediğini belirten ve söz konusu mazeret izinlerinin hangi tarihte başlayacağı hususunda görüş talep eden ilgi yazı incelenmiştir.
Bilindiği üzere, sayılı Devlet Memurları Kanununun “Mazeret izni' başlıklı üncü maddesinin B fıkrasında; “Memura, eşinin doğum yapması hâlinde, isteği üzerine on gün babalık izni; kendisinin veya çocuğunun evlenmesi ya da eşinin, çocuğunun, kendisinin veya eşinin ana, baba ve kardeşinin ölümü hâllerinde isteği üzerine yedi gün izin verilir.' hükmüne yer verilmiş, ancak bu izinlerin hangi tarihlerden itibaren kullanılacağı hususunda herhangi bir düzenlemeye yer verilmemiştir.
Yukarıda yer verilen hüküm çerçevesinde; sayılı Kanunun üncü maddesinin B fıkrasındaki sebeplere dayalı olarak verilen mazeret izinlerinden,
1) Evlilik sebebine dayalı olarak verilen mazeret izninin, resmi nikahın gerçekleştiği tarihten, ancak nikah ve düğünün farklı tarihlerde yapılması durumunda, memurun tercihi de göz önünde bulundurularak resmi nikah yahut düğün tarihinden,
2) Babalık izni ile ölüm üzerine verilen mazeret izninin ise, söz konusu mazeretlerin vuku bulduğu tarihten, diğer bir deyişle doğumun veya ölüm olayının meydana geldiği tarihten,itibaren başlamak suretiyle kullandırılmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
Nikah kıyacak olan işçi ya da memura verilen ücretli izne evlilik izni denir. Memurlar için düğün izni ile ilgili düzenleme sayılı Devlet Memurları Kanunu maddesinde mazeret izni şeklinde yer alır. Benzer bir şekilde işçiler için düğün izni düzenlemesi ise sayılı İş Kanunu 2. ek maddesinde mazeret izni şeklinde yer almaktadır.
Öncelikle burada belirtmek gerekir ki işçi için işverenden ya da memur için kurum amirinden düğün izni talep edebilmek için nikah gününün alınmış olması gerekli ve yeterlidir. Söz konusu bu izin süresinde ilgili kişi çalışıyormuş gibi ücret almaya devam eder.
Evlilik İzninin Süresi Nedir?
Evlilik izni ne kadar sorusunun cevabı ilgili olarak kişinin memur ya da işçi olmasına göre değişir. Buna göre aşağıda işçi ve memurun evlilik izin sürelerine yer verilmiştir:
İşçiler için Düğün İzni
sayılı İş Kanunu 2. ek madde düzenlemesi çerçevesinde işçi olan kişinin evlenmesi halinde 3 günlük mazeret izni ya da diğer bir deyişle evlilik izni kullanma vardır. Fakat burada önemle vurgulamak gerekir ki söz konusu bu izin sadece işçinin kendisi içindir. Buna göre ilgili kişi bu izni çocuğu, kardeşi vs. kendisinden başka birisinin evlenmesi halinde talep edemez.
Memurlar için Düğün İzni
sayılı Devlet Memurları Kanunu /B maddesi çerçevesinde memur olan kişinin kendisinin ya da çocuğunun evlenmesi halinde 7 günlük izin hakkı verilmiştir. Burada yer alan düzenlemeden anlaşılacağı üzere memurun sadece kendisinin evlenmesi ya da çocuğunun evlenmesi hallerinde söz konusu bu iznin kullanılması mümkün olur. Öte yandan vurgulamak gerekir ki ilgili kişinin torunu, yeğeni kardeşi vs. evlenirse söz konusu bu mazeret izni talep edilemez.
Evlilik İzni Ne Zaman Başlar?
Öncelikle burada altını çizmek gerekir ki mazeret izni niteliği taşıyan evlilik izni, nikahtan önce kullanılamaz. Bu anlamda denilebilir ki evlilik izni nikah ile birlikte başlar. Buna ek olarak vurgulamak gerekir ki söz konusu bu izinler için iş günü değil normal gün hesabı yapılmaktadır. Bu demektir ki hafta sonu ya da resmi tatile denk gelen günler izne eklenmez, izin süresinin içinde sayılır.
Evlilik İzni Dilekçesi Nedir?
Öncelikle belirtmek gerekir ki evlilik iznini kullanmak için burada özenle hazırlanmış bir evlilik izni dilekçesi mevcut olmalıdır. Buna göre ilgili kişinin nikah için tarih aldıktan sonra nikahtan önce söz konusu bu dilekçeyi sunması ve düğün iznine ilişkin önemli ayrıntıları, taleplerini içeren konuları vs. burada belirtmesi gerekir.
Burada önemle belirtmek gerekir ki söz konusu bu talep dilekçesi işverene yazılı olarak verilmeli ve verildiğine dair tebliğ evrakı ya da alındı belgesi de mutlaka alınmalıdır.
İşverenin Düğün İznini Kullandırmadığı Halde Ne Olur?
Tanım yapmak gerekirse; işverenin evlilik izni kullandırmaması ya da gereği gibi kullandırmaması, işçiye kanun tarafından sağlanan nisbi emredici bir hakkı ihlal etmesi anlamını taşır. Bu sebeple; söz konusu bu halde ilgili işçinin bu ihlali İş Kanunu 24/2 maddesi ile ilişkilendirerek haklı nedenle feshi imkanı ortaya çıkar. Buna göre vurgulamak gerekir ki; haklı fesih, işçinin istifa ederek kıdem tazminatı dahil olmak üzere tüm haklarını alabileceği anlamına gelir.
Evlenen İşçinin İşten Çıkması Durumunda Ne Olur?
Öncelikle burada cinsiyetler arası farkı vurgulamak gerekir. Buna göre; evlenen kadın işçinin iş sözleşmesini bitirerek kıdem tazminatı alma hakkı mevcut iken erkek işçinin böyle bir hakkı yoktur. Söz konusu bu durumu diğer bir deyişle ifade etmek gerekirse; yalnızca evlenmiş olma nedenine dayanarak fesih imkanı sadece kadın işçiye verilmiş olan bir imkandır. Buna göre; erkek işçiler fesih hakkını eğer mevcut ise başka nedenlere dayanarak kullanması gerekir.
Kadın işçilerin hakkı olan sözleşmeyi fesih hakkının, ilgili işçinin evlendiği tarihten itibaren 1 yıl içerisinde kullanılması gerekir. Söz konusu bu halde feshe gerekçe olarak sadece evlenmeye ilişkin belgeler sunulabilir. Bu durumda ilgili kadın işçi kıdem tazminatını alarak işten istifa etmiş olur. Öte yandan erkek işçi için aynı durum söz konusu değildir ve bu şekilde istifa eden erkek işçinin kıdem tazminatı alma hakkı olmaz.
Evlenen İşçinin İşten Çıkarılması Nedir?
Öncelikle belirtmek gerekir ki günlük hayatta sıkça rastladığımız durumlardan birisi evlenen kadın işçilerin işverenleri tarafından işten çıkarılmalarıdır. Elbette ki söz konusu bu durum işverenler için geçerli değildir fakat kadın işçilerin çocuk sahibi olma ihtimali bazı işverenler için problem görülüp kadın işçinin işten çıkarılması haline uygulamada rastlanır.
Öncelikle burada önemle vurgulamak gerekir ki söz konusu bu durum işverenler için ağır bir ihlal anlamına gelir. Söz konusu böyle bir halde ilgili işçinin işe iade davası açıp bu davaya ek olarak tüm haklarını ve bazı tazminat kalemlerini talep etme imkanı vardır. Ancak tüm bu haller somut olayın şartlarına göre değişir. Tüm bunlara ek olarak ayrımcılık yapılması sebebiyle işçinin 4 aya kadar da tazminat talep etme hakkı da mevcuttur.