İshal dört farklı mekanizma sonucu meydana gelebilir:
Osmotik ishal. Emilemeyen veya az emilen maddelerin varlığı dışkı ile bağırsak hücreleri arasında bir osmotik basınç oluşturur. Bu basınç farkı yüzünden hücrelerden su çıkar. Osmotik basınca neden olan durumlar emilim bozuklukları, bazı kabızlık ilaçları ve magnezyum içeren antasitlerdir. En önemli sebebi aşırı sıvı gıda tüketilmesidir.
Salgısal ishal. Bu tür ishalde bağırsak epitel hücrelerinin iyon taşıma mekanizmalarında bir bozukluk vardır, bunun sonucu aşırı su salgılaması, yetersiz su emilimi veya ikisi birlikte olur. Kolera ve enterotoksijenik E. coli enfeksiyonları böyledir. Hipertiroidizm, çölyak hastalığı, kolajenli kolit gibi hastalıklarda da bu mekanizma hakimdir. Bazı kabız ilaçları da bu yolla etki eder.
Hareketlilik değişmeleri. Bu iki farklı yoldan etki edebilir:
Fazla hareketlilik: dışkı, hücrelerle yeterince uzun süre temas edemeden bağırsaktan geçtiği için taşıdığı su vücut tarafından emilemez. Bunun nedenleri arasında hipertiroidizm, spastik kolon sendromu, karsinoid sendrom, gastrektomi sonrası ve vagotomi sonrası sayılabilir.
Az hareketlilik. Aşırı bakteri büyümesi olur, bu yüzden safra tuzları parçalanır bu da yağlı dışkı ve ishale yol açar.
Genelde hareket bozukluklarının tanısını koymak zor olduğu için diğer mekanizmalar dışlandıktan sonra kalan tek seçenek olmasıyla varlığına hükmedilir.
Bu yukarıda belirtilen mekanizmalar her zaman tek başlarına çalışmazlar. Örneğin enfeksiyonlu ve enflamatuar ishalde emilim bozuklukları hem osmotik ishale hem de aktif su salgılanmasına yol açabilir.
Sindirim ve Emilim Bölgesi
Su (ml)
Sodyum-Potasyum (mMol/lt)
Anyonlar (mMol/lt)
Ozmolarite (mosm/lt)
Mide
250
0
0
600
İnce bağırsakların ilk bölümü
750
45
45
290
İnce bağırsakların orta bölümü
1000
70
70
290
İnce-kalın bağırsak geçiş bölgesi
750
45
45
290
Rektum
600
20
H20
290
[2]
Akut ishal[değiştir
Geçmeyen İshal Neden Olur? Sürekli İshal Olmak Nasıl Engellenir, Nasıl Geçer?
Geçmeyen İshal Neden Olur?
İshal, günde üçten fazla, çok yumuşaktan sıvı kıvamına kadar çok sık dışkı emisyonudur. İki ila dört haftadır geliştiğinde uzamış, bir aydan fazla sürdüğünde kronik olarak tanımlanmaktadır. Kronik ishal, bazen aynı patolojiyle çakışan çeşitli mekanizmalardan ilerler. Motor diyare, bazen kolikten önce gelen, genellikle zorunlu bir karaktere sahip, özellikle kolik olmak üzere bağırsak geçişinin hızlanması ile karakterizedir.
Ozmotik ishal, bağırsak lümeninde su çağrısına neden olan bir maddenin sindirim kanalındaki varlığından kaynaklanmaktadır. İshal yaygın bir sorundur. Normalden daha büyük ve daha fazla sayıda sıvı veya yumuşak kıvamda dışkı ile karakterizedir.
Sürekli İshal Olmak Nasıl Engellenir?
Bu bir hastalık değil, bir kolit belirtisidir. En yaygın nedeni, kirli yiyecek veya suyun yenmesidir. 1 veya 2 gün sürer, ardından tedavi gerektirmeden geçer. Süresi boyunca, vücut dışkı yoluyla çok fazla su ve mineral tuzu kaybedebileceğinden, iyi bir şekilde nemlendirmek gerekir. Bu, özellikle dehidrasyonun daha ciddi sonuçları olabileceği çocuklar ve yaşlılar için önemlidir. Gerçekten de, sadece 1 veya 2 günlük ishalden sonra, küçük çocuklar çok ciddi şekilde susuz kalabilir. Sanayileşmiş ülkelerde ishalin ölüme neden olması çok nadirdir. Bununla birlikte, az gelişmiş ülkelerde, 5 yaşın altındaki çocuklarda önde gelen ölüm nedenidir.
Genellikle akut ishal bir veya iki gün sonra dinlenerek ve diyette bazı değişikliklerle düzelir. Bu süre zarfında diyet, dehidrasyonu önlemek için yalnızca sıvıları içermeli ve ardından belirli yiyeceklerin kademeli olarak alınması gerekir. Antibiyotik kullanımına bağlı ishal durumunda, semptomlar genellikle antibiyotiğin kesilmesinden sonraki birkaç gün içinde geçer.
Sürekli İshal Nasıl Geçer?
Her gün en az 1-2 litre su, sebze veya yağsız et suyu, pirinç veya arpa suyu, temiz çay veya kafeinli gazlı içecekler için. Su ve mineral tuz kaybını artırıcı etkisi olan kafein içeren alkol ve içeceklerden uzak durun. Ayrıca, yüksek şeker içeriği ishale neden olabileceğinden, birden fazla bardak gazlı içecek içmekten kaçının. Bazen gezgin ishalinde olduğu gibi, şiddetli ishali olan yetişkinler rehidrasyon solüsyonu içmelidir.
Bazı yaşlı insanlar, tıpkı küçük çocuklar gibi, susuzluklarını hissetmekte daha fazla güçlük çekebilir ve hatta bunu etrafındakilere bildirebilir. Sevilen birinin yardımı bu nedenle çok önemlidir. Rahatsızlığa neden olsa bile ishali tedavi etmemek en iyisidir. Reçetesiz satılanlar dahil, ishal için herhangi bir ilaç almadan önce bir doktora danışın. Bazı ürünler vücudun enfeksiyonu yok etmesini engeller, bu yüzden hiçbir faydası yoktur. Ayrıca dışkıda kan varsa veya şiddetli karın krampları hissediliyorsa mutlaka doktora başvurmak gerekir.
Kronik İshalde Beslenme Nasıl Olur?
Şiddetli rahatsızlık devam ettiği sürece, krampları ve ishali daha da kötüleştiren aşağıdaki yiyecekleri tüketmekten kaçınmak en iyisidir.
● Süt Ürünleri,
● Narenciye suları,
● Et,
● Baharatlı yemekler,
● Tatlılar,
● Yağ oranı yüksek yiyecekler (kızarmış yiyecekler dahil),
● Buğday unu içeren yiyecekler (ekmek, makarna),
● Lif içeriği yüksek olan mısır ve kepek,
● 5 ila 12 ay arası küçük çocuklarda bile oldukça faydalı olduğu söylenen muz hariç meyveler,
● Çiğ sebzeler.
Önce beyaz pirinç, şekersiz tahıllar, beyaz ekmek ve kraker gibi nişastalı yiyecekleri tüketebilirsiniz. Bu yiyecekler hafif rahatsızlığa neden olabilir. Rahatsızlık tekrar şiddetli hale gelmedikçe, yemeyi bırakmaktansa sebat etmek daha iyidir. Yavaş yavaş meyve ve sebzeleri (patates, salatalık, kabak), yoğurdu, ardından proteinli yiyecekleri (yağsız et, balık, yumurta, peynir vb.) ekleyin.
kaynağı değiştir]
İki tip vardır, benzer özellikleri vardır, nedenleri bilinmemektedir:
Ülseratif kolit, kronik kanlı ishal ve kalın bağırsağın rektuma yakın bölümünün enflamasyonudur.
Crohn hastalığı, kalın bağırsağın belli kısımların ve çoğu zaman ince bağırsağın uç kısımlarını etkiler.
