Doğum sonrası vajina genişliği çoğu kadının kabusudur. Hatta zorlu ve müdahaleli doğumlar, çok sayıda vajinal doğum öyküsü ve genetik bağ doku zayıflığı olan kadınlarda bu durum daha ciddi boyutlara ulaşarak doğum sonrası vajina daraltma operasyonları kaçınılmaz hale gelir.
Doğum sonrası vajina genişlemesi ve epizyo dikişlerinin kötü iyileşmesi hastalarda pek çok sorunu da beraberinde getirmektedir. Bunların bazıları:
Vajina cm uzunluğunda, kas ve bağ dokusundan oluşan tüp şeklinde bir organdır. Vajinada ‘ruga’ adı verilen deri kıvrımları vardır. Rugalar cinsel ilişkide ve doğum esnasında vajinal genişlemeyi sağlarlar. İlerleyen yaş ile azalan bağ dokusu ve kolajen, gebelik ve doğumlar vajinanın kalıcı şekilde genişlemesine sebep olur. Özellikle zor, vakum veya forseps kullanılarak yapılan müdahaleli doğumlarda vajinal bollaşma ciddi oranda görülmektedir.
Doğum sonrası vajinada oluşan deformasyonlar cerrahi yöntemler veya lazer tedavileri ile düzeltilir. Vajina daraltmada uygulanacak yöntem hastanın yaşı, vajinal genişleme durumu ve şikayetlerinin yoğunluğuna göre karar verilir.
Doğum sonrası lazerle vajina daraltma işlemi, doğum sayısı az olan, vajinal genişleme derecesi düşük olan ve vajinal doğum yapmayı planlayan hastalarda ilk tercih fraksiyonel lazerler olabilir.
Fraksiyonel vajinal karbondioksit lazer uygulamaları ile vajinal kolajen miktarının artırılması ve vajinal yenilenme amaçlanır. Genellikle 2 ay ara ile 2 seans uygulama yapılır. Anestezi ihtiyacı olmaksızın uygulamanın ağrısız, acısız bir şekilde yapılması önemli tercih sebeplerindendir.
Lazer işlemi sonrası hemen günlük hayata dönülebilir. Bu nedenle “lunch time” (öğle arası uygulama) olarak da adlandırılmaktadır. Vajinal lazer sonrası hafif miktarda akıntı olabilmektedir. 1 haftalık ilişki yasağı haricinde herhangi bir kısıtlama da yoktur. İşlemin tekrarlama sıklığı ise hastaya göre değişkenlik gösterir.
Elbette yapılır. Vajinal lazer sonrası normal doğum yapılmasında herhangi bir sakınca yoktur.
Vajinal lazer uzun süreli etki göstermesine rağmen tamamen kalıcı vajina daraltma sağlamaz. Belli aralıklarla yenilenmesinde fayda olacaktır.
Vajinal lazer kolajen sentezini artırarak sıkılaşma ve yenilenme sağlar, kan dolaşımı arttırır. Cinsel haz ve orgazm üzerinde de pozitif etkileri vardır. Aynı zamanda idrar kesesinin toplanması ve idrar kaçırma şikayetlerinde de iyileşme sağlar. Sık tekrarlayan vajinal ve idrar yolları enfeksiyonunu da azaltır.
Lazer teknolojik olarak, ısı enerjisi ile vajinada daraltma yapar. Bu nedenle deneyimi az merkezlerde yapılan lazer tedavileri ile vajinal yanıklar oluşabilir. Vajinal kanal içinde darlık ve yapışıklıklar, buna bağlı cinsel ilişkinin ağrılı hale gelmesi gibi komplikasyonlara rastlanılabilir. Ancak, tecrübeli ellerde bu riskler son derece az, işlem oldukça güvenli ve konforludur.
Evet. Lazer sadece vajinal bölgeyi etkileyen bir tedavidir ve vücutta başka bir değişikliğe yol açmaz, emzirmeye rahat bir şekilde devam edilebilir.
Doğum sonrası 2. aydan itibaren vajinal lazerler güvenle uygulanabilir.
Cerrahi vajina daraltma kalıcı ve kesin vajinal daralma sağlar. İleri derece vajinal genişlemesi olan, vajinal doğum planı olmayan, ek olarak idrar kesesinde ve bağırsaklarında da sarkma olan ve kalıcı çözüm arayan hastalar için uygundur.
Epizyotomi kesisinin kötü olması ve perine bölgesinin hasarı da eş zamanlı olarak düzeltilmektedir. ‘Perineoplasti’ denilen bu operasyon ile hem dış görünüş düzeltilir hem de vajinal giriş açıklığı kapatılmış olur.
Doğum sonrası cerrahi vajina daraltmada; vajinada genişleyen doku parçası hem enine hem boyuna kesilerek çıkartılır ve sonrasında atılan dikişlerle kalıcı bir daralma oluşturulur. Bu işlem genel ya da lokal anestezi altında uygulanır.
Çoğunlukla hastane şartlarında yapılan operasyonda, günübirlik yatış sonrasında hasta taburcu edilmektedir. Eş zamanlı perineoplasti ve sistosel (idrar kesesi sarkması) operasyonları da yapılabilmektedir. Mesane sarkması için yapılan ameliyatlarda ise bir günlük hastanede kalış süresi vardır.
Vajina daraltma ameliyatı sonrası ağrı, kanama ve ödem olabilir. Bu dönemde önerilen pansuman ve buz uygulamalarına dikkat etmek önemlidir. Verilen ilaçların düzenli kullanılması, sağlıklı beslenme ve istirahat ile birkaç gün içerisinde normal hayata dönüş olabilmektedir. Yaklaşık 6 hafta sonrasında cinsel ilişki de serbesttir.
Genellikle önerilmez, gebelik oluştuğu taktirde doğumun sezaryen ile olması tavsiye edilir. Aksi durumda vajinal daraltma cerrahisinin etkisi azalır.
Vajinal daralma sayesinde cinsel haz ve orgazm problemleri de yüksek oranda tedavi edilebilmektedir. Aynı zamanda uygulanabilecek genital PRP tedavileri ile de bu etki daha da güçlendirilmektedir. Genital PRP klitoris, G Noktası, vajen girişi ve vajina duvarlarına uygulanan, kan dolaşımı ve hissi artıran bir işlemdir.
Hayır. Doğum sırasında genital bölge oldukça ödemlidir ve kan dolaşımı oldukça fazladır. Bu nedenle doğumdan hemen sonra (epizyotomi dikişi yapılırken) vajinal daraltma işleminin yapılması sağlıklı sonuçlar vermeyecektir.
Özellikle vajinal (normal) doğum yapmış kadınlarda vajinal kasların gevşemesi sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Daha çok normal doğum yapanlarda görülmesine rağmen sezaryenle doğum yapanlarda, hatta hiç doğum yapmamışlar da dahi görülebilir. Fazla kilolu kadınlarda ve yine yaşa bağlı esneklik kaybında da karşımıza çıkabilir. Gaz kaçırmasına benzer bir ses işitilir.
Gevşemiş vajina kasları vajina içine hava girmesine engele olamamakta, hiç umulmadık bir anda ve asla kontrol edilemeyecek şekilde vajenden hava çıkışına bağlı ses işitilmektedir. Çoğu zaman bu olay hareket sırasında oluşmakta ise de otur poziyon da bile olabilir.
Buradaki en büyük problem kadının bu olayı kontrol edememesidir. Toplum içinde meydana geldiğinde son derece utandırıcı olan bu olayı, kadınlar jinekologlarına dahi söylemekten çekinirler.
Rahatsızlık verici seslerin duyulması özellikle cinsel ilişki sırasında olur. İlişki sırasında vajina içine dolan havanın yine beklenmedik ve kontrol edilemeyecek şekilde dışarıya çıkması ile oluşur. Bu sesler çiftlerin konsantrasyonunu bozarak ilişki sırasında keyifsiz anlar yaşanmasına sebep olur.
Bu olayın iki nedeni vardır:
1- Vajen genişliği saptanan hastada yapılacak tek tedavi cerrahi olarak vajinayı daraltma yani Vajinoplasti ameliyatıdır. Bu operasyon vajinoplasti bölümünde anlatılmıştır.
Operasyondan 6- 8 hafta sonra özel bir vajinal propla vajina kaslarına elektrik stimulasyonu verilerek uygulanan vajina kaslarını güçlendirici tedavi, daraltma operasyonunu daha da kalıcı hale getirmekte, ameliyatta yapılan işlemelerin etkinliğini arttırmaktadır. Bunun için ortalama 25 dakika süren 5 seans yeterlidir. Çok az merkezin uyguladığı bu tedavi yöntemi kliniğimizde başarı ile uygulanmaktadır.
Vajinal kasların sıkılığını kaybetmemesi için hastaya Kegel Egzersizleri öğretilmeli ve bu egzersizleri ameliyattan sonra her gün yapması için hasta teşvik edilmelidir
2- Vajen genişliği olmayan, anatomik olarak normal vajinası olan ama vajina kaslarında ( PC kasları ) gevşeklik bulunan ya da bu kasları hissetmesini, kullanmasını bilmeyen kadınlarda en iyi tedavi yöntemi KEGEL EGZERSİZLERİ, BERABERİNDE ELEKTRİK STİMULASYON TEDAVİSİDİR.
Kegel egzersizleri ayrı bir bölümde anlatılmıştır.
Elektrik stimulasyon tedavisi ise haftada 2 ya da 3 kere, 25 dakikalık seanslar olmak üzere toplam 10 seans yapılır. Bu tedavi sırasında kişi pubococcygeal dediğimiz vajina etrafındaki kasları önce hissetmesini, daha sonra kullanmasını öğrenecektir. Bu tedavinin en büyük amacı tıpkı spor salonlarında ağırlık çalışılarak kaslarınız kuvvetlendirmeniz gibi, elektrik stimulasyonu ile vajina kaslarını kuvvetlendirmektir.
Böylece kaslar kuvvetlendiğinde vajene hava girişi olmamakta, vajina kasları kuvvetlenen kadının ilişki sırasındaki hazzı artmaktadır
Bu tedavi de kendi bölümünde anlatılmıştır.
Op. Dr. Pelin İLBEYİ
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
Op. Dr. Pelin İLBEYİ
Normal doğum esnasında, vajinada bir genişleme meydana gelir ve bebeğinizin doğabilmesi açısından rahim ağzı ortalama 10 cm’lik genişliğe kadar ulaşır ve incelir. Özellikle, hamileliğinizin sağlıklı geçmesi ve bebeğinizi besleyen ve rahme giden kan akımı sağlayan özellikle plasenta damarları başta olmak üzere, rahme giren ve rahimden çıkan damarlar belirgin olarak genişler. Genelde, normal doğum yapanlarda rahim ağzı enlemesine oval bir şekilde izlenir ancak sezaryen doğum yapanlarda bu durum doğum yapmamış kişiler gibi yuvarlak olarak izlenir. Nihayetinde, doğum sırasında incelen rahim ağzı da doğumdan sonra hızla kapanır ve tamamen eski halini alması 6 ncı haftaya kadar sürebilir. Ancak, rahim ağzı hiçbir zaman eski haline dönmez.
Normal doğumdan sonra kadının vajinasındaki genişleme ile birlikte, iç ve dış dudaklarda oluşan sarkıklar meydana gelebilmektedir. Kadının cinsel hayatını olumsuz yönde etkileyecek kadar olmasa da, özellikle çoğul gebeliklerde doğum sonrasında idrar yapma fonksiyonlarını hem de cinsel hayatını olumsuz etkileyebilmektedir. Bu yüzden, sorunun çözümü adına gayet basit bir işlem olan vajina daraltma operasyonları uygulanabilmektedir. Bu durum kadını hem fizyolojik hem de psikolojik olarak da çok rahatlatabilmektedir. Vajinal bölgede oluşan renk değişikliği ise, doğumdan sonra 10 güne kadar eski görümüne ulaşır.
Gebeliğiniz boyunca aldığınız kiloların miktarı çok önemlidir. İdeal olarak, 10 ila 12 kilo alan anne adayı eski formuna kavuşmakta pek zorlanmaz. Çünkü, normal doğumdan sonra 9 ay boyunca aldığı kilolar bir anda iner. Bu aşamadan sonra dengeli beslenmede çok önemlidir. Özellikle karbonhidrat alımı kısıtlanmalıdır. Ayrıca, normal doğum sonrasında adetlerin tekrar başlaması emzirmeyen kadınlarda 6 ila 8 inci haftalarda olmaktadır. Ancak, emziren kadınlarda bu dönem daha geç olabilir ve emzirme her zaman yumurtlamayı engellemez. Çünkü dikkat etmeniz gereken kadınların adet olmadan da gebe kalabilmesidir.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.