Normal Tansiyon Araligi
kaynağı değiştir]
İkincil hipertansiyon bir hastalığın komplikasyonu olarak ortaya çıkan hipertansiyondur. Böbrek hastalığı hipertansiyonun en yaygın ikincil nedenidir.[12] Hipertansiyona Cushing sendromu, hipertroidizm, hiportroidizm, akromegali, Conn sendromu ya da hiperaldosteronizm, hiperparatiroidizm ve feokromositoma gibi endokrin ile ilgili durumlar da sebep olabilir.[12][33] İkincil hipertansiyonun diğer sebepleri arasında obezite, uyku apnesi, hamilelik, aort daralması, aşırı meyan kökü tüketimi ve belirli reçeteli ilaçlar, bitkisel ilaçlar ve yasadışı uyuşturucular yer alır.[12][34]
Renal hipertansiyon: en belirgin nedeni böbrek iskemisidir. Renal arterlerdeki/arteriollerdeki kan debisi düştüğünde jukstaglomerüler aparatta gerçekleşen renin üretimi hızla artarak dolaşıma verilir. Renin karaciğerde üretilen angiotensinogen’i angiotensin’e (angiotensinogen-hypertensinogen-renin substrate) çevirir. Bu madde angiotensin I niteliğindedir daha sonra angiotensin II’ye değişir ve kan basıncını hızla yükseltir. Bu süreçte sürrenal korteksindeki aldosteron üretimi de artar (RAAS). Tek taraflı böbrek lezyonuna bağlı renal hipertansiyonda o böbreğinin çıkarılmasıyla kan basıncı normale döner (tek taraflı hipoplazi, tümör, hidronefroz).[2][12][20][35] Renal hipertansiyon şu durumlarda görülür:
- Vasküler hastalıklar: arteria renalis’in daralması (trombus, aterom plağı, embolus, Periarteritis nodosa, vd).
- Parenkimal hastalıklar: böbrek parenkiminin zarar gördüğü durumlar (renal hipoplazi, glomerülonefritlerin geç dönemleri, pyelonefrit, hidronefroz, polikistik böbrek ve tümör).
- Perinefrik hastalıklar: perinefrik tümör, hematom, vb böbrekler ile damarlar üzerine basınç yapar.
- Obstrüktif üropatiler: prostat hipertrofileri, böbrek taşları ve bu yollarda oluşan tümörler.
Endokrin Hipertansiyon: endokrin sistem patolojilerinin yol açtığı hipertansiyon grubudur.[2][12][20][35]
- Feokromositom (pheochromocytoma): sürrenal medulla tümörüdür. Genellikle tek bazen iki taraflıdır. Kimi olgularda tümör hücreleri adrenalin ve noradrenalin salgılayarak hipertansiyonu tetiklerler. Adrenalin aynı zamanda hiperglisemiye neden olur. Feokromositomların neden olduğu hipertansiyon ataklar biçiminde gelir (paroksismal hipertansiyon). Kandaki vanilmandelik asid (VMA) düzeyi yüksektir.
- Cushing sendromu: sürrenal korteksinde hiperplazi, adenom ya da karsinom nedenli bir hiperfonksiyon vardır. Bu tabloda hipertansiyon, polisitemi, glikozüri, osteoporoz, kadınlarda hipertrikozis (aşırı kıllanma), amenore (menstürasyonun olmaması) gibi bulgular saptanır. Ekstremiteler normal kalırken yüzde, omuzlarda ve gövdede yağlanma olur. Yüz yuvarlaklaşır (ay yüzü). Karın derisinde yağlanma nedeniyle strialar oluşur. Benzer bir tablo uzun süre kortizon ve ACTH kullananlarda da görülür.
- Primer aldosteronizm: sürrenal korteksinde özellikle aldosteronun üretildiği zona glomerulosa tabakasında hiperplazi ya da adenom vardır. Hipertansiyonla birlikte poliüri, polidipsi, hipokalemi, alkaloz ve vücutta sodyum birikimi izlenir.
Santral Sinir Sistemi ile ilgili hipertansiyon: kan basıncı santral sinir sisteminin bulbustaki merkezlerinde düzenlenir. Bu merkezler beyin korteksinin ve thalamus’un etkisi altındadır. Düşünce ve duygularla uyarılırsa kan basıncı yükselir. Ayrıca yangılarda, intrakraniyal basınç artışlarında ve tümörlerde bulbustaki merkezler zarara uğrarsa hipertansiyon belirebilir.[2][12][20][35]
Gebelik toksemisi: eklampsi ve pre-eklampside hipertansiyon, ödem ve albuminüri görülür. Tabloya bilinç kaybının ve kramplar daeklenebilir, ölümle sonlanabilir. Nedeni plasentada kökenli vazoaktif maddeler ve sodyum retansiyonudur.[2][12][20][35]
Kardiyovasküler nedenlere bağlı hipertansiyon: kalp-damar hastalıklarının sonucunda ortaya çıkar.[2][12][20][35] Başlıca nedenleri:
- Arterioloskleroz: hipertansiyona bağlı olarak meydana gelir. Arteriol lümenleri giderek daralır ve daraldıkça kan basıncının da giderek yükselir (kısır döngü). Bunların dışında vazokonstriksiyon yapabilen oral kontraseptifler ile metamfetamin gibi ilaçları ve kokaini uzun süreli kullananlarda saptanan kan basıncı yüksekliği bir süre sonra süreklilik kazanabilir.
- Aorta koarktasyonu: aortada doğumsal darlığın bulunmasıdır. Aortanın daraldığı kesimden önce çıkan arterlerin gittikleri bölgede hipertansiyon vardır.
- Periarteritis nodosa: orta ve küçük çaptaki arterlerin segmental yangısıdır. Damar lümenleri daralır. Olguların yaklaşık %50’sinde böbrek iskemisine bağlı hipertansiyon vardır.
Fizyopatoloji[değiştir Yaşa Göre Tansiyon Değerleri - Çocuklarda, Yaşlılarda ve Gençlerde Yaşa Göre Normal Tansiyon Kaç Olmalı?
Yaşa göre tansiyon değerleri, kişinin kendini rahat hissettiği tansiyon seviyesidir. 50 yaşın üstündeki insanlar 50 yaş üstü tansiyon kaç olmalı araştırması ile hangi tansiyon seviyesinde sağlıklı olduğunu hesap edebilir. Yaşlı grup ise 70 yaş tansiyon kaç olmalı araştırması ile rahat hissettiği tansiyon aralığını bulabilir. Gençlerde tansiyon kaç olur ya da yaşa göre tansiyon aralığı için yazımızın devamını okuyabilirsiniz.
YaşaGöreTansiyonDeğerleri
Tansiyon, büyük ve küçük olmak üzere iki farklı değerde ölçülür. Herhangi bir sağlık kuruluşuna gidip tansiyonunuzu ölçtürdüğünüzde ya da kendiniz tansiyonunuzu ölçtüğünüzde karşınıza iki farklı değer çıkar. Bunlardan sayısal olarak büyük olan büyük tansiyon, küçük olan ise küçük tansiyon olarak adlandırılır. Bu değerler belirlenen aralığın altında ise kişinin tansiyonu düşmüştür. Tam tersi durumda yani değerler yüksek ise kişinin tansiyonu yüksektir.
Tansiyon, kan basıncını gösteren bir değerdir. Her insanın tansiyonu farklıdır. Tansiyon, bazı faktörlere göre düşer ya da yükselir. Bu durumun tespiti için kişinin tansiyonunun ölçülmesi gerekir. Tansiyonun yüksek ya da düşük olması durumunda vücut bazı tepkiler verir. Normal bir insanda tansiyon değeri 120-80 olarak kabul edilmiştir. Bu durum küçük ya da yüksek yaş gruplarına göre değişir.
GençlerdeTansiyonKaçOlur?
Genç ve çocuk yaş gruplarında sağlıklı bir insanın tansiyon seviyesi 90-70 olarak kabul edilmiştir. Bu değerlerden sapma olduğunda düşük ya da yüksek tansiyon değerleri ortaya çıkar. Kişinin tansiyonunun düşmesi ya da yükselmesinin kronik hale gelmesi, aşağıdaki hastalıklardan kaynaklı olabilir.
• Şeker hastalığı
• Böbrek hastalığı
• Kalp ve damar rahatsızlıkları
• Genetik hususlar
Kişinin tansiyon dengesinin bozulması halinde vücut bir kısım tepkiler verebilir. Bunların başında mide bulantısı, baş dönmesi ve halsizlik gelir. Söz konusu belirtilerin görülmesi halinde tansiyon ölçüler gerekli müdahale yapılmalıdır.
YaşaGöreTansiyonAralığı
Kişinin kendini rahat hissettiği tansiyon seviyesinin de kişiden kişiye göre değiştiği görülür. Bu kapsamda kişinin yaş grubu belirleyicidir. 70 yaş üzerindeki kişilerde tansiyon seviyesinin 150-90 aralığında olması tavsiye edilir. Bu aralıktan sapma durumunda kişinin tansiyon seviyesi takip edilmelidir. Yani kişinin farklı bir rahatsızlığı yoksa yaş ilerledikçe damarlardaki basınç seviyesi artar. Doğal olarak yaş ilerledikçe tansiyon yükselir. Fakat genetik şartlar göz önünde bulundurulduğunda bazı kişilerin düşük tansiyonda daha rahat olduğu görülür. Bu duruma ekstra bir müdahale etmeye gerek yoktur.
kaynağı değiştir]
Yaşa Göre Tansiyon Değerleri - Çocuklarda, Yaşlılarda ve Gençlerde Yaşa Göre Normal Tansiyon Kaç Olmalı?
Yaşa göre tansiyon değerleri, kişinin kendini rahat hissettiği tansiyon seviyesidir. 50 yaşın üstündeki insanlar 50 yaş üstü tansiyon kaç olmalı araştırması ile hangi tansiyon seviyesinde sağlıklı olduğunu hesap edebilir. Yaşlı grup ise 70 yaş tansiyon kaç olmalı araştırması ile rahat hissettiği tansiyon aralığını bulabilir. Gençlerde tansiyon kaç olur ya da yaşa göre tansiyon aralığı için yazımızın devamını okuyabilirsiniz.
YaşaGöreTansiyonDeğerleri
Tansiyon, büyük ve küçük olmak üzere iki farklı değerde ölçülür. Herhangi bir sağlık kuruluşuna gidip tansiyonunuzu ölçtürdüğünüzde ya da kendiniz tansiyonunuzu ölçtüğünüzde karşınıza iki farklı değer çıkar. Bunlardan sayısal olarak büyük olan büyük tansiyon, küçük olan ise küçük tansiyon olarak adlandırılır. Bu değerler belirlenen aralığın altında ise kişinin tansiyonu düşmüştür. Tam tersi durumda yani değerler yüksek ise kişinin tansiyonu yüksektir.
Tansiyon, kan basıncını gösteren bir değerdir. Her insanın tansiyonu farklıdır. Tansiyon, bazı faktörlere göre düşer ya da yükselir. Bu durumun tespiti için kişinin tansiyonunun ölçülmesi gerekir. Tansiyonun yüksek ya da düşük olması durumunda vücut bazı tepkiler verir. Normal bir insanda tansiyon değeri 120-80 olarak kabul edilmiştir. Bu durum küçük ya da yüksek yaş gruplarına göre değişir.
GençlerdeTansiyonKaçOlur?
Genç ve çocuk yaş gruplarında sağlıklı bir insanın tansiyon seviyesi 90-70 olarak kabul edilmiştir. Bu değerlerden sapma olduğunda düşük ya da yüksek tansiyon değerleri ortaya çıkar. Kişinin tansiyonunun düşmesi ya da yükselmesinin kronik hale gelmesi, aşağıdaki hastalıklardan kaynaklı olabilir.
• Şeker hastalığı
• Böbrek hastalığı
• Kalp ve damar rahatsızlıkları
• Genetik hususlar
Kişinin tansiyon dengesinin bozulması halinde vücut bir kısım tepkiler verebilir. Bunların başında mide bulantısı, baş dönmesi ve halsizlik gelir. Söz konusu belirtilerin görülmesi halinde tansiyon ölçüler gerekli müdahale yapılmalıdır.
YaşaGöreTansiyonAralığı
Kişinin kendini rahat hissettiği tansiyon seviyesinin de kişiden kişiye göre değiştiği görülür. Bu kapsamda kişinin yaş grubu belirleyicidir. 70 yaş üzerindeki kişilerde tansiyon seviyesinin 150-90 aralığında olması tavsiye edilir. Bu aralıktan sapma durumunda kişinin tansiyon seviyesi takip edilmelidir. Yani kişinin farklı bir rahatsızlığı yoksa yaş ilerledikçe damarlardaki basınç seviyesi artar. Doğal olarak yaş ilerledikçe tansiyon yükselir. Fakat genetik şartlar göz önünde bulundurulduğunda bazı kişilerin düşük tansiyonda daha rahat olduğu görülür. Bu duruma ekstra bir müdahale etmeye gerek yoktur.
Dirençli hipertansiyon, farklı antihipertansif ilaç sınıflarına dahil olan üç antihipertansif maddelerin hepsinin kullanılmasına rağmen hedeflenen tansiyonun üzerinde kalan hipertansiyondur. Dirençli hipertansiyonun tedavisine dair rehber ilkeler Birleşik Krallık'ta yayımlanmıştır.[78] and the US.[79]
Olasılık[değiştir kaynağı değiştir]
2000 yılı itibarıyla, neredeyse bir milyar insan yani dünyadaki yetişkin nüfusunun 26%'sının hipertansiyonu vardır.[80] Hem gelişmiş (333 milyon) hem de gelişmekte olan (639 milyon) ülkelerde yaygındır.[80] Ancak bu oranlar, Hindistan'ın kırsal bölgelerinde %3,4 (erkek) ve %6,8 (kadın) kadar düşük ve Polonya'da %68,9 (erkek) ve %72,5 (kadın) kadar yüksek olan değerlerle farklı bölgelerde değişkenlik gösterir.[81]
1995 yılında Birleşik Devletler'de 43 milyon insanın hipertansiyonu olduğu veya antihipertansif ilaçlar aldıkları tahmin ediliyordu. Bu değer Birleşik Devletler yetişkin nüfusunun %24'ünü temsil etmektedir.[82] Rates of hypertension in the United States were increasing and reached 29% in 2004.[83][84] 2006 itibarıyla, hipertansiyon Birleşik Devletler’de 76 milyon yetişkini (nüfusun %34'ü) etkilemektedir ve Afrikalı Amerikalı yetişkinler %44 ile dünyadaki en yüksek hipertansiyon oranına sahiptir.[85] Yerli Amerikalılar arasında daha yaygındır; beyazlar ve Meksikalı Amerikalılar arasında daha nadirdir. Oranlar yaşla beraber artış gösterir ve Birleşik Devletler'in güneydoğusunda daha yüksektir. Hipertansiyon, kadınlara nazaran(menopoz bu farkı azaltsa da) erkekler ve düşük sosyoekonomik duruma sahip olanlar arasında daha yaygındır.