“gibi” edatı:
Birlikte kullanıldığı kelime ile birlikte sıfat, zarf ve isim olabilir.
İsim veya zarf gibi kullanıldığında cümle öğeleri oluşturur. Bu durumda ek alabilir.
Bu edatın yerini bazı ekler alabilir:
“sanki” edatı:
Örnekler:
Not: “sanki” edatıyla “gibi” edatı bir arada kullanılırsa anlatım bozukluğu ortaya çıkar:
Sanki beni dövecek gibiydi. (yanlış)
“Beni dövecek gibiydi.” ya da “Sanki beni dövecekti.”
“kadar, -E kadar” edatı:
“Karşılaştırma, benzerlik, eşitlik, yaklaşıklık, ölçü” anlamları katar.
Birlikte kullanıldığı kelimeyle isim, sıfat ya da zarf oluşturur.
Ad tamlamasında ad (tamlanan) olarak da kullanılabilir.
“kadar” kelimesi zarf tümleci de yapar, edat tümleci de:
“için” edatı:
Örnekler:
“-E” yönelme hâl eki ve “üzere”, “-A/-E göre”, “diye” edatları bazı durumlarda bu edatın yerini tutabilir:
“üzere, üzre” edatı:
Örnekler:
Bu edatın üzerine ek gelebilir:
“-E göre” edatı:
Örnekler:
“-cE” eki bu edatın yerini tutabilir.
“karşı” edatı:
“-E” yönelme hâl ekiyle kullanılarak “için, hakkında, yönelme, ilgili olma” anlamları katar.
Zaman bildiren kelimelere eklenip “doğru, sularında” anlamları katar ve zarf öbeği oluşturur.
Not: “karşı” kelimesi isim ve sıfat olarak kullanılabilir; birleşik fiil yapabilir.
“diye” edatı:
Amaç ve neden ilgileri kurar.
“doğru” edatı:
Yönelme eki ile birlikte kullanılarak yön bildirir.
Zamanda yakınlık bildirerek zarf öbeği de oluşturur.
Ad, sıfat ve zarf da olabilir. Bu durumlarda edat değildir.
“dolayı, ötürü” edatı:
Ayrılma hâl ekiyle birlikte neden ilgisi kurar.
“-den” ekiyle de aynı anlam sağlanır.
“karşın, rağmen” edatı:
Yönelme ekiyle birlikte karşıtlık ilgisi kurar.
“beri” edatı:
“-dEn” ayrılma hâl ekiyle birlikte eylemin başlangıç yerini ve zamanını belirler.
“beri” kelimesi ad, sıfat, zarf da olabilir. Bu durumda edat değildir.
“yalnız” edatı:
İsim, sıfat, zarf ve bağlaç olarak kullanılabilen bu kelime “sadece, bir tek” anlamına gelmek şartıyla edat olarak da kullanılabilir. Bu yönüyle diğer kelime türlerinden ayırt edilebilir.
“ancak” edatı:
“yalnız, sadece, özgülük, sınırlandırma, olsa olsa” anlamları katar.
“değil” edatı:
İsim cümlelerinin yüklemini olumsuzlaştırır.
Olumsuz eylem cümlelerini olumlu; olumluları da olumsuz yapar:
“mi” edatı:
Örnekler:
EDAT İLE BAĞLACIN KARIŞTIRILMAMASI
1. Edatlar cümlenin bir öğesi olurken, bağlaçlar bir öğe özelliği göstermez. (Öğe içinde yer alabilirler).
2. “İle, yalnız, ancak” gibi kelimeler hem edat hem bağlaç görevinde kullanılabilir.
Cümle içindeki anlamı bu nedenle önemlidir. Ayrıca şu pratik yolla bu kelimelerin edat mı, bağlaç mı olduğunu anlayabiliriz:
“İle” yerine “ve” getirilebiliyorsa; “ile” bağlaçtır.
(Birincisinde “ve” gelebildiği için bağlaç; ikincisinde “ve” kullanılamadığı için edattır.)
“Yalnız, ancak” kelimeleri yerine “ama” bağlacı getirilebiliyorsa, bu kelimeler bağlaçtır. “Sadece” kelimesi getirilebilirse bu kelimeler edat olur.
3. Edatlar cümleden atılamaz. Cümle anlamsızlaşır. Bağlaçlar cümleden çıkartılınca cümlenin anlamı daralsa da cümle anlamsızlaşmaz.
(Cümle anlamsızlaştı. Bu nedenle “gibi” edattır.)
(Cümle anlamını pek kaybetmedi. Bu nedenle “ama” bağlaçtır.)
DİKKAT! Bu özellik her zaman için geçerli olmayabilir…
SÖZCÜK TÜRLERİ:
Fiilimsiler
a) İsim-fiiller (Ad-Eylem)
b) Sıfat-Fiiller (Ortaç)
c) Zarf-Fiiller (Bağ-Fiil, Ulaç)
Öfkeyle Kalkan Zararla Oturur Atasözünün Anlamı Nedir?
Büyüklerin yaşadığı zorluklardan edindikleri tecrübeler kendilerinden küçüklere de yol gösterir. Bunların yok olup gitmemesi için ortaya çıkan atasözleri, nesilden nesle aktarılarak yüzlerce yıl boyunca geleceğe taşınır.
Günümüzde en çok kullanılan atasözleri arasında “öfkeyle kalkan zararla oturur” atasözü de yer alıyor. Bu atasözü, aslında çok önemli bir öğüt içerir. Ders niteliğindeki bu söz, bir anlık öfke ile söylenen sözün ya da yapılan bir yanlışın daha sonra pişmanlık getireceğini ve kişiye zarar vereceğini anlatır.
Öfkeyle Kalkan Zararla Oturur Atasözünün Kısaca Açıklaması ve Örnek Cümle
Türk Dil Kurumu Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü'ne göre "öfke ile kalkan zararla oturur" atasözü, "Fevri davranmak ve bir anlık bir öfkeyle hareket etmek kişiye zarar verir." anlamına gelir. Kişi, öfkeli olduğu zaman öfkesinin etkisi altındadır. Bunun için de iyi düşünemez yaptığı yanlış işin nasıl bir sonuç doğuracağını da düşünemez.
Sonunda da bir anlık öfkeyle yaptığı ölçüsüz ve yanlış davranışının zararını görür. Öfkesine kapılarak hareket eden kişi daha sonra işin içinden çıkamayacak duruma gelir. Örneğin; Sakinleş öyle konuşalım, öfkeyle kalkıp zararla oturma.
Ani öfke ile yapılan davranışlar, kırıcı, incitici ya da maddi zararlı durumlara sebep olacağı için öfkeyle kalkan zararla oturur terimi genel olarak hepsini kapsamaktadır.
Öfkeyle Kalkan Zararla Oturur Atasözünün Anlamı (TDK) Nedir?
Kişiler kimi zaman öfkesini kontrol etmekte zorluk çeker. Kişi akıl ve mantığının değil duygusunun kontrolü altındadır. Böyle durumlarda istemli ya da istemsizce zarar verebilirler. Bu zarar kendilerine olabileceği gibi başkalarına da olabilir. Sonrasında bir pişmanlık duyulsa bile artık öfkeyle kalkan çoktan zararla oturmuştur. Sonucunu bilmediği durumlara sebep olmuştur.
Öfkeyle Kalkan Zararla Oturur Atasözünün Cümle İçinde Kullanımı
Eğer çevrenizde sinir ve öfkesinden dolayı zarar görmüş biri var ise muhtemelen akılınıza şöyle bir cümle kurmak gelecektir; Büyüklerimiz boşuna söylememiş dostum bu yaptığın hiç olamadı çünkü öfkeyle kalkan zararla oturur.
➡Öfkeyle (öfke ile) kalkan, zararla (ziyanla) otururatasözünün anlamı: Aniden öfkelenerek sergilenen davranışlar kırıcı olur. Kişi, öfkeli zamanında duygularını kontrol edemez. İyi düşünemez; yaptığı davranışların nasıl bir sonuç doğuracağını hesap edemez. Sonunda bu ölçüsüz, yanlış davranışının zararını görür.
➡ATASÖZLERİ ÖZELLİKLERİ
»Öğüt Verir.
»Kim Tarafından Söylendiği Belli Değildir.
»Kalıplaşmış Sözlerdir.
»Bir Tek Sözcüğü Bile Değiştirilemez.
»Genellikle Mecaz Anlamlıdır.
»Kısa Ve Özlü Sözlerdir.
Tüm Atasözleri Anlamları İçin Tıklayınız
Bu Atasözü İlgili Yorumlarınızı Aşağıdan Hemen Yazabilirsiniz.
Öfkeyle (öfke ile) kalkan, zararla (ziyanla) oturur ne demek Nedir, ne demek, anlamı,manası,cümle içinde kullanımı, türkçe, sözlük, hakkında detaylı bilgi,atasözü anlamı,atasözü açıklaması,atasözü manası, eş anlamlısı, türkçe sözlük,Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğü, tdk en güncel atasözleriÖ