Okul Öncesi Resim Etkinlikleri

Okul öncesi eğitiminin amaçlarından biri çocuğun yaratıcılığının geliştirilmesidir. Yaratıcılığın geliştirilmesinde sanat eğitimi programlarının önemli bir yeri vardır. Sanat; kişinin duygu ve düşüncelerini en iyi ifade ettiği bir yoldur. Sanat eğitimi insana çocukluktan başlayarak akıl yürütme, yaratıcılığını geliştirme, hayal kurma, problem çözme, el, zihin ve göz koordinasyonu geliştirme, gibi becerileri kazandırır. Okul öncesi dönemde çocuklarda sanatsal yaratıcılığı geliştirmede okul öncesi öğretmeninin rolü büyüktür. Bu nedenle bu araştırmada, okul öncesi öğretmenlerinin görsel sanat etkinliklerine programlarında yer verme düzeyleri ve bu etkinlikleri uygularken kullandıkları yöntemler belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmaya 2013-2014 öğretim yılı bahar döneminde, İstanbul ili Kadıköy ve Beşiktaş ilçelerinde görev yapan 51 okul öncesi öğretmeni katılmıştır (N=51). Öğretmenlere araştırmacılar tarafından hazırlanan bir anket uygulanmış, ayrıca öğretmenlerden 10 tanesi ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Anketten elde edilen verilerin yüzde frekans dağılımlarına bakılmış, görüşmelerden elde edilen veriler ise, nitel veri analizi ile yorumlanmıştır. Sonuç olarak, öğretmenlerin %76,5 inin görsel sanat etkinliklerine her gün yer verdikleri, %52,9 unun en çok boyama çalışmalarını tercih ettikleri, ve %47,1 inin bu etkinliklerde anlatım yöntemini kullandığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca öğretmenler, görsel sanat eğitiminin çocukta psikomotor becerileri ve yaratıcılığı geliştirdiğini, lisans eğitimi boyunca aldıkları sanat eğitimi derslerinin yetersiz olduğunu düşünmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Görsel sanat eğitimi, okul öncesi öğretmeni, okul öncesi eğitim

One of the aim of preschool education is to improve creativity of children. Art education programmes have an important part to improve creativity. Art education bring to child, reasoning, improving creativity, problem solving, improving hand-eye coordination from childhood. In preschool term preschool teacher have an important role to improve creativity. Therefore, in this study, teachers sequence of art education, and methods and techniques that they use. 51 teachers are participants. They work in İstanbul Kadıköy and Beşiktaş, in 20132014 spring term (N=51). The percentage and frequency distributions were examined in terms of statistical techniques and the results of interwievs were examined with qualitative techniques. As a result, %76,5 of teachers give place to art activities everyday. % 52,9 choose painting activities. %47,1 use expression method. Also, teachers think that art education improves psychomotor skills and creativity, art education during undergraduate is inadequate

Keywords:

Virtual art education, preschool teacher, preschool education,

Tam Metin

GÜNLÜK EĞİTİM PLANI
ŞEKİLLERDEN RESİM YAPTIM

Etkinlik Çeşidi: Sanat, oyun etkinliği ile bütünleştirilmiş büyük grup etkinliği
Yaş Grubu (Ay): 3-4 yaş

KAZANIM VE GÖSTERGELER
Bilişsel Gelişim
K1 Nesne/durum/olaya dikkatini verir.
G Dikkat edilmesi gereken nesne/durum/olaya odaklanır.
Dikkatini çeken nesne/durum/olaya yönelik sorular sorar.
Dikkatini çeken nesne/durum/olayı ayrıntılarıyla açıklar.
K15 Parça-bütün ilişkisini kavrar.
GParçaları birleştirerek bütün elde eder.

Motor Gelişim
K4 Küçük kas kullanımı gerektiren hareketleri yapar.
G Nesneleri yeni şekiller oluşturacak biçimde bir araya getirir.
Malzemeleri yapıştırır.

Sosyal ve Duygusal Gelişim
K3 Kendini yaratıcı yollarla ifade eder.
G Özgün özellikler taşıyan ürünler oluşturur.

ÖĞRENME SÜRECİ
Renkli el işi kâğıtlarından kenar uzunlukları ya da çapları 4 ile 15 cm arasında değişen geometrik şekiller kesilir. (kare, daire) Çocuklar masalara alınır. Bu geometrik şekilleri kullanarak onları yan yana üst üste koyarak yeni şekiller ya da resimler oluşturabilecekleri söylenir. Çocuklara yapıştırıcı verilerek oluşturdukları şekilleri yapıştırmaları istenir. Çocuklar bu şekilleri kullanarak insan ev, araba ağaç vb. oluşturabilirler. Çalışma tamamlanınca her çocuk hangi şekli kullandığını neler yaptığını anlatır. Çocuklar sınıfın zeminine yerleştirilmiş olan düzeneği incelerler. Bu düzenekte hangi şekillerin olduğunu söyler. Çocuklara bu düzenek kullanılarak bir oyun oynanacağı söylenir. Çocuklara, iklim değişikliğinden dolayı kutup ayılarının evlerinin (iglo) bulunduğu buz dağının eridiği söylenir. Ayılar eriyen buzlardan dolayı evlerine ulaşamamaktadırlar. Ayıların bu sorunu nasıl çözebileceği tartışılır. Her bir çocuk kutup ayısı rolüne girerek oyuna katılır. Kutup ayısı rolündeki çocuklar iki gruba ayrılarak aynı anda oyuna başlarlar. Her çocuk sıra ile buz tabakalarını çift ayak sıçrayarak geçer. Sonra karşılarına çıkan ince ip üzerinde yürür. Üçgene ulaşıncaya kadar galop yaparak ilerledikten sonra üçgen, daire ve kare şekillerinin üzerinden tek ayakla zıplayarak eve ulaşır. Bir çocuk eve ulaştığında gruptaki diğer arkadaşı oyuna başlar. Her iki gruptaki tüm çocuklar eve ulaştıklarında oyun tamamlanır.

MATERYALLER: El işi kâğıtları, yapıştırıcı, farklı şekillerle oluşturulmuş oyun düzeneği.
SÖZCÜKLER VE KAVRAMLAR: Daire, kare, alt, üst, galop, iglo
DEĞERLENDİRME: Çocuklara etkinliklerini birbirlerine gösterip incelemeleri sağlanabilir.
AİLE KATILIMI: Velilerden, çocukları ile geometrik şekiller keserek ev, gemi, araba gibi oyuncaklar yapmaları istenir. Ev etkinlikleri kitabı ocak ayı bülteni eve gönderilir.

• “Nokta” isimli hikâye okunur.

• “Resim dersi sona ermişti ama Vashti sanki oturduğu yere yapışmış gibi kalkamıyordu. Önündeki kâğıt bomboş öylece duruyordu. Vashti’nin öğretmeni eğilip boş kâğıda baktı. “Aaa! Kar fırtınasına yakalanmış bir kutup ayısı.” Vashti, “Çok komik, ama ben resim YAPAMIYORUM.” dedi. Öğretmeni gülümsedi. “Bir nokta yap bakalım, o seni nereye götürecek.” dedi. Vashti boya kalemini eline aldı. Öfkeli bir şekilde boş kâğıdın ortasına bir nokta yaptı. “İşte!” dedi öğretmenine. Öğretmeni kâğıdı eline alıp dikkatlice inceledi. “Hımmmmm.” diye mırıldandı. Ardından kâğıdı Vashti’ye uzattı. “Şimdi bunu imzala.” dedi. Vashti bir süre düşündü. “Pekâlâ, resim yapamıyorum ama altına imzamı atabilirim.” dedi. Ertesi hafta resim dersinde Vashti’yi bir sürpriz bekliyordu. Öğretmen masasının arkasındaki duvara bir resim asılmıştı. Vashti’nin çizmiş olduğu minik nokta… ONUN NOKTASI! Kenarları oymalı yaldızlı bir çerçevenin içine yerleştirilmişti! “Hımmmm! Bundan daha güzel bir nokta yapabilirim!” dedi. Daha önce hiç kullanmadığı sulu boya kutusunu açıp çalışmaya başladı. Vashti boyadı, boyadı, boyadı. Sarı nokta. Yeşil nokta. Kırmızı nokta. Mavi nokta. Mavi ile kırmızıyı karıştırınca MOR renkli bir nokta yapabileceğini keşfetti. Vashti renkleri birbirine karıştırarak sayısız noktalar yaptı. Vashti, “Minik noktalar yapabiliyorsam, büyük noktalar da yapabilirim.” dedi. Kalın bir fırça kullanarak büyük boy bir kâğıda daha büyük, rengârenk noktalar çizdi. Hatta kâğıdın etrafını boyayıp ortasını boş bırakarak kocaman bir nokta çizdi. Birkaç hafta sonra okuldaki resim sergisinde Vashti’nin çizdiği renkli noktalar sergilendi. Vashti, küçük bir erkek çocuğun kendisine baktığını fark etti. Çocuk, “Sen gerçekten iyi bir ressamsın, keşke ben de senin gibi resim yapabilseydim.” dedi. Vashti, “Tabii yapabilirsin.” diye cevap verdi. “BEN Mİ? Ben yapamam. Cetvelle bile düz bir çizgi çizemiyorum.” Vashti gülümsedi. Çocuğa boş bir kâğıt uzattı. “Çiz bakalım.” dedi. Çizgiyi çizerken çocuğun eli titriyordu. Vashti, çocuğun çizdiği eğri büğrü çizgiye baktı. Ve sonra… “Lütfen… bunu imzala.” dedi.”

                                                                                                         P.H. Reynolds

• Hikâyenin ardından sohbet edilir. Hikâyeyi değerlendirmeye yönelik sorular sorulur ve çocukların cevapları alınır.
• Masalara geçilir. “Biz de sınıfımızda kendi nokta sergimizi oluşturalım.” denir. Çocuklara resim kâğıdı ve keçeli kalemler dağıtılır. Noktaları kullanarak farklı desen ve şekiller oluşturmaları için çocuklar teşvik edilir.
• Yapılan çalışmalar sınıfın farklı yerlerine asılarak resim sergisi oluşturulur.
• Sergi çocuklarla gezilerek eserler hakkında sohbet edilir. Sergide eserlerin nasıl incelenmesi gerektiği konusunda bilgilendirme yapılır (Tüm eserleri dikkatle inceleyip zarar vermekten kaçınmamız gerektiği, sanatçının eserinde neler çizmiş olabileceğini ve eseriyle bizlere anlatmak istediklerini düşünerek değerlendirmeye çalışmamız vb.).
• Sergi ve eserler hakkında çocukların düşünceleri alınır.

Okul öncesi eğitimde çocukların sanatsal becerilerini gelirmek amacıyla farklı resim ve sanatsal çalışmalar yapılmaktadır. Anasınıfında resimli etkinlikler yapabilmek için birçok farklı örneği sayfalarımızda bulabilirsiniz. Aşağıda yer alan resimli etkinlik çeşitlerini inceleyebilir ve çocuklarda çok faydalı zaman geçirebilirsiniz.

Hemen yapabileceğiniz ayrıntılı sanatsal resim ve boyama etkinlikleri listesi;
1: Sünger Boyama İle Gökkuşağı Yapımı
2: Okul Öncesi Parmak Boyası Etkinlikleri

SİYAH – BEYAZ RESİM ETKİNLİĞİ

Siyah lekelerin beyaz kağıt üzerinde dengeli dağılması, siyah – beyaz çalışmayı oluşturur. Siyah çini mürekkebi yada siyah guvaş boya ile çalışılır. Mürekkep sulandırılmadan çalışılır ve kağıt ıslatılmaz. Açık yerlerde doğrudan kağıdın beyazlığından yararlanılır. Koyu yerler mürekkeple boyanırken gri yerlerde de çizgi kullanılır. Açık koyu dengesine dikkat edilmelidir. Kolay ve zevkli bir tekniktir. Siyah kağıda beyaz guvaş boya ile de çalışılabilir.

MUM BOYA KAZIMA TEKNİĞİ

Çizgi ve dokuya dayanır. ( Konu bitkiler, hayvanlar olabilir. ) Öncelikle siyahın dışında kağıdın tamamı boyanır. Daha sonra yüzeyin tamamı siyahla kapatılır. Makas, çivi, iğne gibi ince uçla bir aracın yardımıyla siyah yüzeyi çizerek, yer yer tarayıp kazıyarak alttaki dokunun ortaya çıkması sağlanır.

MUM BOYA SKRAFİTTO

Kağıdın yüzeyi değişik boya ile ve değişik yönlerde boyanır. Pamuk yada mendille silinir yada kazınır.

SULU BOYA VE MUM BOYANIN BİRLİKTE KULLANILMASI

Resmin bazı yerleri beyaz bırakılıp büyük bir kısmı mum boya ile boyanır. Daha sonra suluboya kullanılır. Mumla örtülmüş yerler suluboyayı itecek, yalnızca açık kalmış yerler boyanacaktır.

SULU BOYA İLE RESİM

Konu hiç çizilmeden yada çizilerek çalışılabilir. Ancak suluboya şeffaf bir boya olduğu için çok hafif çizilmelidir. Daha sonra kağıt hafifçe nemlendirilmeli ve mümkünse kenarlarından yapıştırılmalıdır. Fırçalardaki renk üst üste değil, yan yana sürülür. Kağıt nemli olduğu için renkler kaynaşır ve çok güzel pasajlar ( geçiş ) oluştururlar. Açık tonlar su ile boya inceltilerek elde edilir. Kağıdın beyazlığından dolaylı olarak yaralanılır. Önce açık ve geniş yerler boyanır. Çünkü açık yerleri koyulaştırmak kolaydır. Beğenilmezse değiştirilebilir. Koyuyu açmak zordur. O da bir dereceye kadar nemli süngerle başarılabilir. Geniş alanlarında öncelikle boyanması kağıdın çalışma esnasında kuruyacağı içindir. Kuruyan yerler tekrar sünger yada pamukla nemlendirilir. Kağıt çok sulandırılırsa sonuçlar olumsuz olur. Kullanılan boya tüplerdeyse palete sıkılır ve sulandırılarak kullanılır. Eğer kuru cinsten ise çalışmaya başlamadan önce yumuşasın diye üzerlerine birkaç damla su damlatılır. Yanımızda bir de deneme kağıdının olmasında yarar vardır. Ayrıca en az iki su kabı olmalıdır. İnce ve kalın sulu boya fırçaları da çizgisel ve lekesel çalışmalar için gereklidir.

ŞEKER BOYA

Suluboya bittikten sonra kağıda tuz yada şeker serpilir. İlginç bir doku oluşturur.

YAĞLI BOYA TEKNİĞİ

Yağlıboya, yağlıboya fırçaları ile yapılır. Boya üst üste sürülür. Kapatıcı bir tekniktir. Boyalar su yerine bezir yağı ile inceltilir. Spatula ile de çalışılabilir. Böylece farklı bir doku, değişik bir görüntü elde edilebilir. Yağlı boya kağıda yada tuval üzerine çalışılabilir. Fırçalar tiner ile yıkanmalıdır. Çalışma yöntemleri değişebilir. Ama tercihen önce açık tonda çalışmaya başlanması uygundur.

TUTKALLI BOYA İLE ÇALIŞMA

Plastik tutkalla ( soğuk beyaz tutkal ) toz boya ( nalburlarda satılıyor ) karıştırıp su ile inceltilebilir. Kartona ve beze çalışılır. Toz boyanın su yada yağ ile karıştırılan iki çeşidi vardır.

CAM BOYASI

Cam üzerine uygulanır, ya doğrudan cama çalışılır yada resim, kağıda çizilip camın altına yapıştırılır. Fırça ile çalışılır. İstenirse çerçevelenir ama altına mukavva konmaz.

YALDIZ BRONZ BOYA

Parlak bir boyadır. Toz yada hazır bulunur. Beyaz ve altın renklidir. Bakır sarısı renginde olanı da vardır. Yağsız olan tüm yüzeylerde kullanılabilir. Fırça ile çalışılır. Fırça, iş bittikten sonra tiner yada benzinle temizlenmelidir. Toz yaldızın özel yağı vardır.

PARMAK BOYASI

1 Ölçü soğuk su
1 ölçü çamaşır kolası
2 Ölçü sıcak su
1 Ölçü sabun tozu
1/10 talk pudrası
1/5 toz boya ( suda eriyen )
Kola soğuk su ile karıştırılır. Sıcak su karıştırılarak pişirilir. Toz sabun, talk pudrası, istenilen renkte toz boya eklenerek karıştırılır, soğutulur. Kağıt hafif ıslatılır. Çocuklar parmaklarıyla resim yaparlar. Su ile temizlik yapılır.

PÜSKÜRTME

Kağıdın üzerine çeşitli objeler konulabilir. Diş fırçası ile boya kağıda püskürtülür. Objeler olmadan da püskürtme yapılabilir. Filit pompası, ince tel vb şeyler püskürtme için kullanılabilir.

MUM KAĞIDI

Mum eritilerek kağıdın üstüne damlatılır. Bez, kağıt yada fırça gibi gereçlerle bazı yerlere de sürülebilir. Kurutulur. Kağıdın tümü çeşitli renklere boyanır. Kurutulur. Mumlu, boyalı kağıt, iki gazete arasına konarak ütülenir. Mum bittiği zaman ütülemeye son verilir.

KOLAJ

Elişi kağıtları, gazete kağıtları, dergi vb. kağıtlar istenirse yırtılarak yada makasla kesilerek yapıştırılır. Resimler ya parçalanarak yada bütün olarak kullanılabilir. Kağıdın dışında başka malzemelerde kullanılabilir. ( İplik, kumaş, makarna vs. ) Farklı kolaj malzemeleri bir arada çalışılabilir. İplerle çalışma yapılabilir. İpler yapıştırılarak istenirse başka malzemelerle de birlikte çalışılabilir.

BİTKİ SAPI İLE RESİM

Resim çizilir. Saplar yan yana yapıştırılır. Yön önemlidir. İstenirse renkli de yapılabilir. Anilin ( kumaş ) boya karıştırılmış suya saplar atılır. Çalışma için ise saplar kaynar suya atılıp yarılır, açılır, ütülenir.

MOZAİK RESİM

Cam, taş, seramik, metal, kağıt vb. gereçler yan yana dizilip yapıştırılarak yapılır. Resim önceden çizilir.

BASKI RESİM

LİMON BASKI : Limon ortasından kesilip boyanır ve baskı yapılır.
SOĞAN BASKI : Soğan ikiye bölünüp boyanır ve baskı yapılır.
YAPRAK BASKI : Çeşitli yapraklar boyanır ve baskı yapılır.
FIRÇA BASKI : Çeşitli kalınlıkta suluboya fırçaları boyanır ve baskı yapılır.
BEZ BASKI : Çeşitli dokulardaki bezler boyanarak baskı yapılır.
İP BASKISI : Kağıt ikiye katlanır. İp boyanır. İpin bir ucu kağıdın içine çeşitli şekillerde yerleştirilir. Kağıt ikiye katlanır. Bir elle bastırılır. Diğer elle ipin diğer ucu çekilir.
KAĞIT BASKI : Kağıtlar buruşturularak boyanır, baskı yapılır.
SÜNGER BASKI : Dokulu süngerler boyanır ve baskı yapılır.
EL BASKISI : El boyanır, baskı yapılır.
MONO BASKISI : Cama boya sürülür. Üzerine kağıt yerleştirilir, bastırılır ve kaldırılır. Aynı işlem şu şekilde de yapılabilir. Kağıt ikiye katlanır, bir tarafına boya sürülür, katlanır ve kaldırılır.
PATATES BASKI : Patates ortadan kesilir. Üzerine resim çizilip oyulur. Yüksekte kalan yerler boyanır ve baskı yapılır. İşlem yinelenir.
ŞABLON BASKI : Mukavva, karton gibi kalın kağıtlar istenilen şekilde oyulur. Boyalı süngerle ana kağıda baskı yapılır. Sünger sürülerek değil, tampon yapılarak baskı gerçekleştirilir. İşlem yinelenir.

FOTOĞRAFLARLA OPTİK İLLÜZYONLAR YAPIMI

Fotoğraflar çeşitli kalınlıkta şeritler halinde kesilir. Bu şeritler kaydırılarak yapıştırılır.

KAĞIT ÖRGÜ

Elişi kağıdı yada fon kağıtlarıyla yapılır. Elişi kağıdının üst tarafından 2 cm bırakılır. Yanlamasına istenilen aralıklarla şeritler kesilir. Örgü yapacağımız kağıtlar ister düzgün ister farklı bir şekilde kesilir. Bir alttan, bir üstten yada iki alttan bir üstten veya daha da farklı aralıklarla geçirilerek örülür.

TUZ SERAMİĞİ

Bir ölçü un, yarım ölçü tuz, yarım ölçü su 1/5 ölçü toz şap hazırlanır. Renkli çalışılmak istenirse toz boya ilave edilir. Her renk ayrı hazırlanır. Naylon içinde soğuk yerde saklanır. Un, tuz, şap karıştırılır. Azar azar su ilave edilerek iyice yoğrulur. Kıvamı iyi ise su ilave edilmez, yapışıyorsa tuz ilave edilir. İstenirse çalışma bittikten ve kuruduktan sonra verniklenebilir.

Pişmiş Tuz Seramiğinin Hazırlanışı
Bir bardak un
Bir buçuk bardak nişasta
Bir bardak soğuk su
Bir bardak tuz
Dört bardak kaynak su
Alabildiğince un
Bir bardak un, nişasta ve soğuk su ile bir kap içinde karıştırılır. Tuz dört bardak kaynak suda eritilir. Önceki karışım yavaş yavaş kaynak suya ilave edilir. İyice karıştırıldıktan sonra tencere tekrar ateşe konulur ve iyice koyulaşıncaya kadar karıştırılarak pişirilir. Daha sonra soğumaya bırakılır. Soğuduktan sonra istenilen kıvama gelinceye kadar un ile yoğrulur. İstenirse toz boya ile renklendirilir. Naylon torba veya ağzı kapalı plastik bir kapta buzdolabında saklanır.

SERAMİK

Un ve beyaz tutkal karıştırılır. Çok az bademyağı ilave edilir. Renkli istenirse guvaş boya ilave edilir. Un yerine nişasta da kullanılabilir. Naylon torbada ve buzdolabında saklanır.

BATİK

Bağlama batik; açık renkli kumaş iple bağlanır. Bağlanan kumaş, boyalı suya ( 10 litre su, iki çorba kaşığı tuz ve bir paket toz kumaş boyası ) atılarak 15 -20 dakika kaynatılır. Sopa ile karıştırılır. Sonra kumaş soğuk suda iyice durulanır.

Katlama batik, kazıma batik vs. çeşitleri vardır.

KAĞIT HAMURU

Gazete kağıtları, nişasta kolasına yatırılır. Heykel çalışılmak isteniyorsa telden iskelet hazırlanır.

KOLA KAĞIDI

Nişasta ılık su ile halledilir. Daha sonra kaynar su ile karıştırılır. İçine guvaş, kumaş buyası katılır. Resim çalışılır.

EBRU SU KAĞIDI

Tuz, kitre veya kola ile yoğunluğu artırılmış su üzerine neft ile seyreltilmiş resim yağlı boyaları damlatılır. Sonra fırça, tüy veya çöple karıştırılarak değişik desenler yapılır. Kağıdın mat yüzü hava kabarcığı bırakılmadan su üzerine yatırılır. Bir iki dakika sonra alınır. Çeşmede yıkanır. Yoğunlaştırma tuz yapıldıysa yıkanmaz . Asılarak yada sererek kurutulur.

MUKAVVA İLE RÖLYEF ÇALIŞMALARI

20 X 20 cm yada 25 X 25 cm boyutlarında üç mukavva hazırlanır. En alta konulacak mukavva oyulmaz. Diğer iki mukavva geometrik desenler çizilerek oyulur. Oyulmayan mukavva en altta olmak koşuluyla bu üç mukavva birbirine yapıştırılır. Üzeri yaldız ile boyanır. Tüm sınıfın çalışmaları duvarda yan yana sıralanarak yapıştırılır. Güzel bir dekoratif çalışma oluşturulur.