Olgu Nedir
kaynağı değiştir]
Engel'in doğruluk teorisinin tekabüliyeti versiyonunda, bir cümleyi doğru yapan şeyin, o cümlenin bir gerçeğe karşılık gelmesi (tekabül etmesi) olduğu belirtilir.[18]&#;Bu teori, objektif bir dünyanın var olduğu varsayımına dayanır.&#;
Sapan argümanı, doğru olan her argümanın aynı şeye karşılık geldiğini iddia eder: "doğru" denen&#;doğruluk değerine. Bu argüman tutarlıysa ve gerçekler, doğrulara karşılık gelen ifadeler olarak kabul edilirse, bu durumda doğruluk adı verilen tek bir doğru olduğu sonucuna varılır - ki bu, içgüdülerimize ters bir sonuçtur.[19]
Bileşik gerçekler[değiştir Olay ve Olgu Nedir, Farkları Nelerdir? Tarihi Olay ve Olgu &#;rnekleri
Olgu ise doğruluğu kanıtlanmış, objektif ve somur olaylara denilmektedir. Olgular herkes tarafından kabul edilir. Bazı olayların yol açtığı sonuçlara denilmektedir.
Olay ve Olgu Nedir?
Belli bir süre içerisinde gerçekleşen, başlangıç ve bitiş zamanı ile beraber yeri belli olan durumlara olay adı verilmektedir. Olaylar ekonomik, dini, kültürel veya sosyal alanlardan oluşmaktadır. Kişiler gün içerisinde çok fazla olaylara şahitlik etmektedir. Bazı olayların ise birden fazla sebebi ve sonucu olmaktadır. Her olayın sonucu ise farklı kişileri farklı nedenlerle etkilemektedir.
Tarihi olayların farklı özellikleri bulunmaktadır. Tarihi olayların özellikleri şunlardır:
- Gerçekleştiği zaman bilinmelidir.
- Olaylara neden olan sebepler bilinmelidir.
- Gerçekleşen yer bilinmelidir.
- Olayların yaşandığı yerde insanlar arasında bilinmeli ve yayılmalıdır.
- Üzerinden belli bir zaman geçmiş olması gerekir.
- Belirli kuralları bulunmamaktadır.
Olgu ise doğruluğu kanıtlanmış, objektif ve somur olaylara denilmektedir. Olgular herkes tarafından kabul edilir. Bazı olayların yol açtığı sonuçlara denilmektedir. Tarihsel olgu ise daha soyut ve genel olmaktadır. Tarihsel olgular tarihte aynı türlerde yaşanmış benzer olayları bit bütün olarak göstermektedir. Bu olayların sonucuna bağlı olarak da uzun sürede olan gelişmelere tarihsel olgu ad verilir.
Olay ve Olgu Farkları Nelerdir?
Olay ve olgu arasında belirgin farklılıklar bulunmaktadır. Olay ve olgu arasındaki farklar şunlardır:
- Olayların gerçekleştiği belli bir zaman bulunur. Olgular ise zaman içerisinde gelişmektedir.
- Olaylar somut gerçekler ve yaşanmış olan durumlardır. Olgular ise soyut kavramlardır.
- Olaylar tek tek meydana gelmektedir. Tarihsel olgular ise olayları bir bütün olarak anlatmak için kullanılır.
- Olaylar zamansal olarak olan durumu ifade etmektedir. Tarihsel olgu ise olay ve olayların sebeplerini yol açtığı sonuçları ve ortaya çıkmasında etkili olan faktörleri incelemektedir.
- Olay yaşanmışlık olmaktadır. Tarihsel olgu ise bu yaşanmışlıklar hakkında toplumsal ve bireysel deneyimleri içermektedir.
- Olaylar objektif ve herkes için geçerli olmaktadır. Tarihsel olgular ise insanların anlatılmalarından ve tarihçilerin yorumlanması sebebiyle objektif olmamaktadır.
Tarihi Olay ve Olgu Örnekleri
Tarihe bakıldığında pek çok olay ve olgu örneği ile karşılaşmak mümkündür. Tarihte olay örnekleri şunlardır:
- Miryakefelon Savaşı
- Koyunhisar Savaşı
- Malazgirt Savaşı
- Koyunhisar Savaşı
- Ankara Savaşı
- Varna Savaşı
- İstanbul fethi
- Kıbrıs Fethi
- Talas Savaşı
- Kadeş Antlaşması
Tarihi olgu örnekleri ise şunlardan oluşmaktadır:
- Anadolu Türkleşmesi
- Türkiye'nin çağdaşlaşması
- İstanbul'un Türk şehri haline gelmesi
- İslamiyet'in Türkler arasında yayılması
- Türklerin yerleşik yaşama geçmesi
- Kentleşmenin hızlanması
- Sanayileşme
- Milliyetçiliğin artması
- Avrupa'da Hristiyanlığın yayılması
- Sömürgeciliğin başlaması
kaynağı değiştir]
Olay ve Olgu Nedir, Farkları Nelerdir? Tarihi Olay ve Olgu &#;rnekleri
Olgu ise doğruluğu kanıtlanmış, objektif ve somur olaylara denilmektedir. Olgular herkes tarafından kabul edilir. Bazı olayların yol açtığı sonuçlara denilmektedir.
Olay ve Olgu Nedir?
Belli bir süre içerisinde gerçekleşen, başlangıç ve bitiş zamanı ile beraber yeri belli olan durumlara olay adı verilmektedir. Olaylar ekonomik, dini, kültürel veya sosyal alanlardan oluşmaktadır. Kişiler gün içerisinde çok fazla olaylara şahitlik etmektedir. Bazı olayların ise birden fazla sebebi ve sonucu olmaktadır. Her olayın sonucu ise farklı kişileri farklı nedenlerle etkilemektedir.
Tarihi olayların farklı özellikleri bulunmaktadır. Tarihi olayların özellikleri şunlardır:
- Gerçekleştiği zaman bilinmelidir.
- Olaylara neden olan sebepler bilinmelidir.
- Gerçekleşen yer bilinmelidir.
- Olayların yaşandığı yerde insanlar arasında bilinmeli ve yayılmalıdır.
- Üzerinden belli bir zaman geçmiş olması gerekir.
- Belirli kuralları bulunmamaktadır.
Olgu ise doğruluğu kanıtlanmış, objektif ve somur olaylara denilmektedir. Olgular herkes tarafından kabul edilir. Bazı olayların yol açtığı sonuçlara denilmektedir. Tarihsel olgu ise daha soyut ve genel olmaktadır. Tarihsel olgular tarihte aynı türlerde yaşanmış benzer olayları bit bütün olarak göstermektedir. Bu olayların sonucuna bağlı olarak da uzun sürede olan gelişmelere tarihsel olgu ad verilir.
Olay ve Olgu Farkları Nelerdir?
Olay ve olgu arasında belirgin farklılıklar bulunmaktadır. Olay ve olgu arasındaki farklar şunlardır:
- Olayların gerçekleştiği belli bir zaman bulunur. Olgular ise zaman içerisinde gelişmektedir.
- Olaylar somut gerçekler ve yaşanmış olan durumlardır. Olgular ise soyut kavramlardır.
- Olaylar tek tek meydana gelmektedir. Tarihsel olgular ise olayları bir bütün olarak anlatmak için kullanılır.
- Olaylar zamansal olarak olan durumu ifade etmektedir. Tarihsel olgu ise olay ve olayların sebeplerini yol açtığı sonuçları ve ortaya çıkmasında etkili olan faktörleri incelemektedir.
- Olay yaşanmışlık olmaktadır. Tarihsel olgu ise bu yaşanmışlıklar hakkında toplumsal ve bireysel deneyimleri içermektedir.
- Olaylar objektif ve herkes için geçerli olmaktadır. Tarihsel olgular ise insanların anlatılmalarından ve tarihçilerin yorumlanması sebebiyle objektif olmamaktadır.
Tarihi Olay ve Olgu Örnekleri
Tarihe bakıldığında pek çok olay ve olgu örneği ile karşılaşmak mümkündür. Tarihte olay örnekleri şunlardır:
- Miryakefelon Savaşı
- Koyunhisar Savaşı
- Malazgirt Savaşı
- Koyunhisar Savaşı
- Ankara Savaşı
- Varna Savaşı
- İstanbul fethi
- Kıbrıs Fethi
- Talas Savaşı
- Kadeş Antlaşması
Tarihi olgu örnekleri ise şunlardan oluşmaktadır:
- Anadolu Türkleşmesi
- Türkiye'nin çağdaşlaşması
- İstanbul'un Türk şehri haline gelmesi
- İslamiyet'in Türkler arasında yayılması
- Türklerin yerleşik yaşama geçmesi
- Kentleşmenin hızlanması
- Sanayileşme
- Milliyetçiliğin artması
- Avrupa'da Hristiyanlığın yayılması
- Sömürgeciliğin başlaması
Gerçek sözcüğü Farsçadaki rasti sözcüğünden Türkçeye girmiştir. Farsçaya da Roma Mitolojisindeki Veritas, yani doğruluk tanrıçasından girmiştir. Sözcük Türkçede ilk olarak kerti veya kertek olarak yüzyılda kullanılmıştır [2]. İngilizcede "fact" olarak bilinen sözcük ise Latincede factum sözcüğünden türetilmiştir. Bu sözcük, yapılan veya sergilenen şey anlamındadır.[3]&#;Sözcüğün genel kullanımı, "gerçekten de olmuş veya gerçekleşmiş bir şey" anlamındadır ve bu şekildeki ilk kullanımı yüzyılın ortalarına denk gelmektedir.[4]
Gerçek, kimi zaman doğru ile eş anlamlı olarak kullanılır. Böylelikle şahsi fikirler, kanaatler ve zevklerden bağımsız olgulardan söz edilir. Buna bir örnek olarak "Bu kabın mavi olduğu bir gerçektir." veya "İşin gerçeği", "tarih ya da gerçek değil, tamamen hayal ürünü"&#;gibi kullanımlar gösterilebilir&#;[5]&#;Film yapımcısı&#;Werner Herzog bu ikisini şöyle söyleyerek ayırmayı tercih etmiştir: "Gerçekler normlar yaratır, doğrular ise aydınlatır."[6]
Gerçekler aynı zamanda, gerçek olduğu ileri sürülen konunun doğru ve geçerli olduğunu belirtir. Bu, tartışılan bir konunun çürütüldüğü gerçeğini vurgulamak için başvurulan bir kullanımdır. Örneğin "bu işin aslı/gerçeği şu ki".[7][8]
Alternatif olarak&#;gerçek sözcüğü, doğruluğundan emin olunmayan konularda&#;suçlamada bulunmak&#;için de kullanılabilir.&#;,[9] (örneğin "Yazarın kullandığı olgular güvenilir değil."). Bu alternatif kullanım, Türkçede pek yaygın olmasa da, İngilizcede oldukça tartışmalıdır ve tarihi oldukça eskiye dayanmaktadır.[10]
Gerçek aynı zamand a değerlendirme sürecisonucunda tespit edilmiş bulguları (örneğin bir ifade tutanağının incelenmesi, doğrudan gözlem yapılması veya spekülasyona dayalı açıklamaların incelenmesi sonrası gibi).[11]&#;Bu tip kullanımlar "gerçeği bulmak" veya "gerçek buluculuk" gibi terimlerde kendini gösterir&#;(örneğin, "Gerçeği bulmak için bir komisyon kurulsun.").[12]
Gerçekler mantık, deney, bireysel deneyim veya otoriteler arasında yapılan münazaralar yoluyla sınanabilir. Roger Bacon şöyle yazmaktadır: "Eğer ki diğer bilim dallarında hiçbir şüpheye yer bırakmaksızın ve hiçbir hataya yer olmaksızın kesinliğe ulaşacak olursak, bu bilgilerimizin temelini matematik üzerine inşa etmemiz icap eder."[13]