kaynağı değiştir]
Richard Lynn, Caner Sakar ve Helen Cheng adlı akademisyenler tarafından senesinde yayımlanmış bir çalışma Türkiye'deki bölgesel zeka seviyesi, gelir ve sosyal farklılıkları incelemiştir. Çalışma, 12 adet olan birinci derece Türkiye İstatistiki Bölge Birimleri'ne göre zeka seviyesinin ülkedeki dağılımını analiz etmiştir. Zeka seviyesi göstergesi olarak IQ testleri ile yüksek oranda korelasyon içeren (r= ) Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA) sınavı sonuçları kullanılmıştır. Bu sonuçlar Birleşik Krallık'ın PISA sonucunu temel alan bir sisteme göre puanlandırılmıştır. Bu sistemde Birleşik Krallık'ın ortalama olan PISA değeri IQ olarak ele alınmış, Türkiye'nin bölgeleri de bu değer ile karşılaştırılmış ve puanlandırılmıştır.[6]
Araştırmaya göre Batı Türkiye en yüksek zeka seviyesine sahip olup, doğu bölgelere doğru gidildiği takdirde zeka seviyesinde genellikle bir düşüş trendi gözlemlenmektedir. Bölgelerin zeka seviyesi değerleri y. 98 ile 86 arasında değişmektedir. Batı Marmara (), Doğu Marmara () ve Orta Anadolu () bölgeleri en yüksek IQ değerlerine sahip olmaktadır. Bu bölgeleri sırasıyla Ege (), Batı Anadolu (), İstanbul (), Doğu Karadeniz (94), Akdeniz (), Batı Karadeniz () ve Kuzeydoğu Anadolu () takip etmektedir. Ortadoğu Anadolu () ve Güneydoğu Anadolu () IQ seviyesi açısından en düşük bölgeleri oluşturmaktadır. Zeka seviyesi ve enlem arasında istatistiksel açıdan anlamlı (r= ) bir ilişki söz konusudur. Kuzey-güney aksını kapsayan boylam ve zeka seviyesi arasında da bir ilişki (r= ) vardır, ancak bu korelasyon istastistiksel olarak anlamlı değildir. En düşük ve en yüksek bölgesi arasında puan farkı olan Türkiye, bölgesel zekâ seviyesi farkı açısından İtalya (11 puan) ve Amerika Birleşik Devletleri ( puan) ile benzer bulunmuştur.[6]
Bu bölgesel farklar çeşitli korelasyonlara sahiptir. Bölgenin doğurganlık hızı (r= ), Kürt nüfus oranı (r= ) ve bebek ölüm hızı (r= ) zeka seviyesi hususunda istatistiksel açıdan anlamlı negatif korelasyona sahip faktörleri oluşturmaktadır. Yükseköğretime Geçiş Sınavı başarısı (r= ) ve kişi başına düşen gelir (r= ) ile daha düşük oranda yüksek öğretim mezunu olmak (r= ) istatistiksel açıdan anlamlı pozitif korelasyona sahip faktörlerdir. Doğurganlık ve zeka seviyesinin arasındaki bu ilişki disjeniye yol açmaktadır. Dünyanın pek çok ülkesinde disjenik doğruganlık trendi gözlemlenmektedir.[6]
'de Türk Psikoloji Dergisi'nde yayımlanmış bir çalışma yaşları 6 ile 16 arasında değişen 87 Ankaralı çocuğun Wechsler Çocuklar için Zeka Ölçeği (WÇZÖ-R ile WÇZÖ-IV) puanlarını incelemiştir. Çalışmada Türkiye'de norm değeri 'de oluşturulmuş WÇZÖ-R testi ile norm değeri verileriyle oluşturulmuş WÇZÖ-IV testleri kullanılmıştır. Denekler iki ay ara ile iki teste de tabi tutulmuştur. Deneklerin WÇZÖ-R değerlerinin, norm grubunun birinci standart sapmasının pozitif ucunda yer alarak norm değerinden yüksek bir puan olduğu, ancak WÇZÖ-IV norm değerleriyle karşılaştırıldığında güven aralığı içerisinde yer aldığı tespit edilmiştir.[13] Çalışma örnekleminde IQ puanı artışının 29 yıllık zaman dilimi için yaklaşık 10 puan olduğu belirlenmiştir. Çalışmanın sonuçları Flynn’in Amerika ve Avrupa örneklemlerinde elde ettiği bulgularla örtüşmektedir. Bir diğer önemli bulgu ise kristalize zeka ve akıcı zeka puanlarındaki yükselmenin farklı olmasıdır. WÇZÖ testlerinde akıcı zekayı temsil eden "Performans Puan Zeka Bölümü"nde kristal zekayı temsil eden "Sözel Puan Zeka Bölümü"ndeki artışa kıyasla iki kat artış yaşanmıştır. Bu veriler de Flynn tarafından ortaya konan çalışmalarla örtüşmektedir.[13]
Daha önce WÇZÖ-R testinin 'te olarak belirlenmiş normuna karşı üzeri puan alarak "üstün yetenekli" olarak sınıflandırılmış 50 çocuğa WÇZÖ-IV testinin uygulanmasını kapsayan tarihli bir çalışma bu çocukların WÇZÖ-IV'den WÇZÖ-R'ye kıyasla ortalama olarak yaklaşık 6 puan daha az aldığını ortaya koymuştur. Bu fark özellikle performans bölümü ile WÇZÖ-IV muadili algısal akıl yürütme bölümü arasında 15 puanı aşmıştır. Farkın nedeni olarak Flynn etkisinin yol açtığı doğal IQ artışı sonucunda normu verilerine dayanan bir testten, normu verilerine dayanan teste kıyasla daha yüksek bir puan almanın daha kolay olması verilmiştir. WÇZÖ-R testi yerine WÇZÖ-IV testi kullanıldığı takdirde önceden "üstün yetenekli" olarak sınıflandırılmış bazı çocukların bu kategoride sınıflandırılamayacağını tespit eden çalışma "üstün yetenekli" bireylerin tespiti için WÇZÖ-R'nin güncel bir test olamayacağı savunmuş ve WÇZÖ-IV’ün kullanılmasının daha sağlıklı ve yararlı olduğunu belirtmiştir.[14]Muş'ta dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı konmuş bireylerin WÇZÖ-R ve WÇZÖ-IV skorlarındaki farklılığı inceleyen başka bir çalışma da Türkiye'deki Flynn etkisine kanıt olarak sunulmaktadır.[15]
IQ nedir? IQ puanınız en az kaç olmalıdır? IQ puanınızın kaç olduğunu bilmek ister misiniz? IQ skorunuzu öğrenmek işinize yarar mı?
IQ Nedir?
IQ Nedir IQ zekanın bir ölçüsü olarak kabul edilir ve bir sayıyla ifade edilir. Bu sayı da standardize edilmiş bir test seti ile tanımlanan ve toplumun genel durumuna göre göreceli olarak zekanın ölçüm değeridir. Bir bakıma diğer insanlara göre daha hızlı veya daha yavaş olmak üzere algılama, karar verme, yargılama, mukayese etme, sonuç çıkarma, değerlendirme gibi zihinsel yeteneklerin seviyesini belirleme çabasıdır. Çok kısa bir ifadeyle IQ (Zeka Bölümü), düşünme ve akıl yürütme yeteneğinin mukayeseli bir değerlendirmesidir denebilir.
IQ puanı, topluma göre genel anlamda olmanın yanında, aynı yaştaki kişileri birbiriyle karşılaştırmada da kullanılan standart bir yoldur.
Toplum içindeki IQdağılımı çan eğrisi olarak gösterilen normal dağılıma uygundur. Buna göre;
Toplumun ortalama IQpuanı olarak belirlenmektedir.
Her iki yönde 15 IQpuan uzaklıkta yer alan toplumun yüzdesel oranı % 68’dir.
85 ile IQpuan aralığı “Normal Zeka” olarak tanımlanmaktadır. Toplumun büyük bir çoğunluğu (% 68) bu aralıktadır.
85 puanın altında kalanlar “Zihinsel Yetersiz”ler olarak tanımlanmaktadır. Toplumun % 16’tısı bu dilimdedir.
Toplumun % 14’ünün IQseviyesi – aralığındadır. Bu aralık için normalin üzeri IQ seviyesi diyebiliriz.
Toplumun üst % 2’sinin IQpuanı – aralığındadır. Bu aralıkta olanlar üstün zekalı veya özel yetenekli olarak tanımlanmaktadır.
Toplumun sadece % 0,1’inin IQskoru ’in üzerinde ve deha seviyesindedir. Einsteinın IQ puanının gerçekte kaç olduğunu öğrenmek için ayrıca Albert Einstein Zeka Testinden (IQ) Kaç Puan Aldı? başlıklı makaleyi okuyabilirsiniz.
Psikologların çoğu 95 ila arasında puan alanların normal bir zekaya sahip olduğunu veya ortalama bir IQsu olduklarını belirtiler.
Geçerli bir IQpuanı almak için testin uygulanma koşulları ve psikolojik koşulların uygun olması gerekir. Yani IQpuanını etkileyen çok sayıda değişken vardır.
Bunlara ek olarak, IQ bir insanın yaşamdaki tüm yeteneklerinin sonu değildir. IQ puanı, el becerisi, müzikal yetenek ve yaşamda birçok farklı başarıya yol açabilecek bir takım yetenekler gibi şeyleri ölçmede başarısızdır.
Bununla birlikte, bir IQsınavındaki puanınız, yaşamınızın birçok aşamasında kritik olabilecek problemleri düşünme, neden belirtme ve çözme yeteneğinin oldukça doğru bir göstergesidir.
Zeka nedir? Bilişsel Zeka Nedir?
Bilimde, zeka kavramı genellikle akademik veya bilişsel zeka olarak adlandırılmaktadır. Zeka konusunda yazdığı kitaplarında profesörler Resing ve Drenth () Zeka nedir? sorusuna şu tanımı getirmişlerdir: Bilgi edinmek için gerekli olan bilişsel veya entelektüel yeteneklerin tümü olup, bu bilgiyi iyi tanımlanmış bir amaca veya bir yapıya sahip sorunları çözmek için iyi kullanmaktır.
Dünya dillerinde zeka, kişinin ne kadar akıllı ya da zeki olduğunu ifade etmek amacıyla kullanılmaktadır.
IQ nedir, sorusunu en iyi cevaplayan araç IQ Zeka Testidir. Normal zeka, IQ testi standardına göre ortalaması olan ve standart sapması 15 olan bir aralıktır. Bu standart sapma ne anlama geliyor? Bu, nüfusun yüzde 68inin aralığında bir IQ puanı aldığı anlamına gelir. Nüfusun yüzde 95i aralığında puan alıyor.
IQ nedir? IQ puanınız olduğunda bunun anlamı nedir? Bu, nüfusun yarısının sizden daha yüksek puan aldığı anlamına gelir. Diğer yarısının puanları da sizden daha düşüktür.
IQ puanınızın olması, toplumun yüzde 98inin sizden daha düşük puan aldığı anlamına gelir. Sadece yüzde 2 oranında yer alanlar sizden daha yüksek puan almışlardır.
Dünyanın problemi şu ki, zeki insanlar olaylara şüpheyle yaklaşırken, aptalların kendilerinden emin olmalarıdır” (Charles Bukowski)
Sponsor Bağlantı Sponsor Bağlantı
Yazının Devamı Yazının Devamı
Bu konuda aşağıdaki linkte yayınlanan “Zeka Beynin Neresinde?” başlıklı makaleyi de okumanızı tavsiye ediyorum:
Kaynaklar
Resing, W., & Drenth, P. (). Intelligence: knowing and measuring. Amsterdam: Publisher Nieuwezijds.
Zeka Nedir? Zeka Beynin Neresinde?
Liseler İçin Not Tutma Teknikleri 8 Önemli Not Alma Stratejisi
Mega Hafıza 6., 7., ve 8. Sınıflar İçin Online Yaz Okulu