Orucun Faydaları Madde Madde
Orucun faydaları nelerdir? Kısaca, maddeler halinde oruç tutmanın yararları
Ramazan ayında oruç ibadetini gerçekleştiren kişiler aynı zamanda bünyelerini de bir onarım sürecine sokmuş oluyor. Kafein ve nikotin tüketiminin dip seviyeye çekildiği bu süreçte vücut kendisini onarmaya başlıyor. İşte oruç tutan herkesin bilmesi gereken o faydalar…
ORUCUN FAYDALARI NELERDİR? KISACA MADDELER HALİNDE ORUÇ TUTMANIN FAYDALARI
Beslenme ve Diyet Uzmanı Şeyda Demirçelik oruç tutmanın insan sağlığına faydalarını ise şöyle sıraladı: "Metabolizma, gün içerisinde tüketilen gıdaları hazmetmekle uğraştığı için vücudumuzun savunma ve bağışıklık sistemi zayıflar. Oruç sırasında sindirime ayrılan zaman azaldığı için, iftar ve sahurda dengeli ve sağlıklı beslenmeyle mide ve bağırsaklar bu süreçte dinlenerek kendini yeniler. Özellikle durmaksızın çalışan karaciğerin dinlenmesine olanak sağlayan oruç, kan içerisinde yer alan akyuvarların da performansıyla vücudumuzdaki her organı ayrı ayrı dinlendirir ve hastalıklara karşı direnç sağlar.
Hücreleri onarır
Oruç tuttuğunuzda, vücuttaki hücreler otofaji adı verilen hücresel bir işlemi başlatır. Bu işlem, hücrelerin parçalanması ve zaman içerisinde hücrelerde oluşan ölü ya da işlevsiz proteinlerin atılmasını sağlar. Otofaji oranının artması kanser ve alzheimer gibi hastalıklara yakalanma riskini azaltır.
Tip 2 diyanet riskini düşürerek insülin direncini azaltır
Düzensiz, sağlıksız beslenme ve hareket azlığındaki artış neticesinde Tip 2 diyabet son yıllarda önemli derecede yaygın hale gelmiştir. Yüksek kan şekeri seviyeleri insülin direncinin artmasına sebep olur. Sağlıklı beslenme kuralları ile tutulan oruç, kan şekeri seviyelerinde önemli miktarda azalmaya yardımcı olurken dolayısıyla insülin direncinde de azalmaya sebep olur.Oruç ile ilgili bir diğer yapılan araştırmada diyabetin en önemli komplikasyonlarından biri olan böbrek hasarına karşı koruduğunu da ortaya çıkarmıştır. Bu da gösteriyor ki oruç, tip 2 diyabetine yakalanma riski yüksek insanlar için koruyucudur.
Oksidatif stres ve inflamasyonu (iltihap) azaltır
Oksidatif stres, yaşlanmanın yanında daha pek çok kronik hastalığa (diyabet, obezite, kanser vb.) neden olan durumlardan biridir. Yapılan araştırmalar oruç tutmanın vücudun oksidatif strese karşı direncini arttırdığını ortaya çıkarmıştır. Ayrıca, uzun süreli açlığın inflamatuvar belirteçleri azaltarak birçok yaygın hastalığın ana nedeni olan iltihaplara karşı korunmayı sağladığını göstermiştir.
Kalp sağlığını korur
Günümüzün en yaygın rahatsızlıklardan olan kalp hastalığı önemli bir problem teşkil etmektedir. Sağlıksız beslenme, hareket azlığı gibi çeşitli faktörler kalp hastalığı riskinin artmasını sağlar.Oruç, kalp sağlığını destekleyen faktörlerden iyi kolesterol olarak bilinen HDL kolesterolü arttırırken, kötü kolesterol olan LDL ve trigliserid oranlarında düşüşe yardımcı olmaktadır. Yapılan bir araştırmada orucun yağ ve şeker metabolizmasında rol alan ve kalp hastalıkları ve kalp krizine karşı koruyan bir hormon olan Adiponektin’in seviyesini arttırdığı sonucuna ulaşılmıştır.
Kanseri önlemeye yardımcı olur
Kanser hastalığı, kontrolsüz hücre büyümesi ile karakterize olmuş bir hastalıktır. Oruçlu kişide organizma kendini kontrol etmeye vakit bulur ve böylelikle kanser hücrelerinin oluşumunu başından engellemiş olur. Aynı zamanda kanser tedavisi için uygulanan kemoterapi sırasında ortaya çıkan çeşitli yan etkileri azaltması da orucun faydaları arasında yer alır.
Zihinsel fonksiyonları arttırır
Ramazan ayında oruç tutarken uzaklaştığımız fiziksel istekler, beynimizin yapılan işlere yoğunlaşmasını sağlar. Gereksiz metabolik aktivitelerle uğraşmayan vücut, algılama ve öğrenmeye odaklanarak hafızamızın daha iyi çalışmasına katkıda bulunur.Açlık, beyin sağlığı için önemli olduğu saptanan çeşitli metabolik özellikleri iyileştirir. Yapılan çalışmalarda beyin fonksiyonları için faydalı olabilecek yeni sinir hücrelerinin büyümesini arttırabileceğini göstermiştir. Aynı zamanda yetersizliği halinde depresyon ve farklı beyin problemlerine yol açabilen nörotrofik faktör denilen beyin hormonu seviyelerinin artmasına da yardımcı olmaktadır.
Alzheimer hastalığını önler
Alzheimer hastalığı, çoğunlukla ileri yaştaki insanlar arasında görülen çok yaygın bir nörodejeneratif hastalıktır. Bu hastalığın kesin olarak bir tedavisi yoktur. Bu nedenle ilk etapta ortaya çıkmasını önlemek büyük önem taşır. Yapılan bir araştırma, orucun Alzheimer ve Parkinson hastalığının oluşumunu geciktirebileceğini ya da ciddiyetini azaltabileceğini ortaya çıkarmıştır."
ORUÇ TUTMANIN SAÄLIÄA FAYDALARI NELERDÄ°R?
DETOKS ETKÄ°SÄ° BULUNUR
Oruç tutmak, belirli bir süre aç kalmayı gerektirdiğinden ötürü vücuda detoks etkisi yapar. Özellikle vücudu, toksik maddelerden ve parazitlerden arındırmaya yardımcı olur. Dolayısıyla Ramazan ayında oruç tutarak vücudun dinlenmesini sağlayabilir ve detoks etki yapabilirsiniz. Fakat iftardan sonra günlük su ihtiyacınızı gidermeniz gerektiğini de ekleyelim.
YAÄ YAKIMINI HIZLANDIRIR
Oruç tutmak bilinenin aksine yağ yakımını hızlandırarak kilo vermenizi sağlayabilir. Bu doğrultuda açlık sırasında salgılanan "noradrenalin" hormonu yağ yakımını hızlandırdığı bilinir. Ancak yağ yakımını etkili hale getirmek için iftar ve sahur arasında dengeli bir beslenme programı uygulamak gerekir.
KANSER OLUÅUMUNU ENGELLER
Kanser vakası, vücudun herhangi bir yerinde birkaç anarşik hücrenin terör faaliyetleri için başkaldırması ile başlar. Ancak bu terörist faaliyet bazen bedenin kendi dokusu gibi bir görüntü vererek savunma sistemini yanıltabilir. Eğer beden sürekli metabolizma faaliyetleri ile uğraşıyorsa neler olup bittiğini anlayamayabilir. Oruçlu kişide ise organizma kendini kontrol etmeye vakit bulur ve böyle faaliyetlere anında müdahale eder. Böylece kanser oluşumu başlangıç noktasında engellenmiş olur.
TİP-2 DİYABETİ ÖNLER
Düzensiz, sağlıksız beslenme ve hareket azlığındaki artış neticesinde Tip 2 diyabet son yıllarda önemli derecede yaygın hale gelmiştir. Yüksek kan şekeri seviyeleri insülin direncinin artmasına sebep olur. Sağlıklı beslenme kuralları ile tutulan oruç, kan şekeri seviyelerinde önemli miktarda azalmaya yardımcı olurken dolayısıyla insülin direncinde de azalmaya sebep olur.
HAFIZAYI GÜÇLENDİRİR
Oruç tutarken vücudun "Ghrelin" isimli bir hormon salgıladığı bilinir. Bu hormon, açlık hormonu olarak da adlandırılır. Mideniz aç kaldığı anda salgılanmaya başlayan Ghrelin hormonu, beynin hipotalamus bölgesine etki ederek beynin öğrenme ile ilgili kısmını etkiler. Ayrıca öğrenmeyi geliştirdiği gibi hafızayı da güçlendirdiği ortaya çıkmıştır.
ALGILAMA VE ÖÄRENME SÃœRECÄ°NÄ° OLUMLU ETKÄ°LER
Oruç tutarken uzaklaştığımız fiziksel istekler, beynimizin yapılan işlere yoğunlaşmasını sağlar. Gereksiz metabolik aktivitelerle uğraşmayan vücut, algılama ve öğrenmeye odaklanarak hafızamızın daha iyi çalışmasına katkıda bulunur. Tarihteki birçok ünlü düşünür ve filozof, kendilerini günlerce açlığa tabi tutarak düşünce yeteneklerini geliştirmiştir. Az yemek, zihni açar ve kişisel gelişime katkıda bulunur.
ZÄ°HÄ°NSEL FONKSÄ°YONLARI HIZLANDIRIR
Ramazan ayında oruç tutarken uzaklaştığımız fiziksel istekler, beynimizin yapılan işlere yoğunlaşmasını sağlar. Gereksiz metabolik aktivitelerle uğraşmayan vücut, algılama ve öğrenmeye odaklanarak hafızamızın daha iyi çalışmasına katkıda bulunur. Açlık, beyin sağlığı için önemli olduğu saptanan çeşitli metabolik özellikleri iyileştirir. Yapılan çalışmalarda beyin fonksiyonları için faydalı olabilecek yeni sinir hücrelerinin büyümesini arttırabileceğini göstermiştir.Aynı zamanda yetersizliği halinde depresyon ve farklı beyin problemlerine yol açabilen nörotrofik faktör denilen beyin hormonu seviyelerinin artmasına da yardımcı olmaktadır.
KOLESTEROLÜ DENGELER
Oruç tutmanın, kötü huylu kolesterol olarak bilinen LDL'yi düşürdüğünü buna karşın iyi huylu kolesterol olarak adlandırılan HDL seviyesini arttırdığı bilinir. Öte yandan oruç tutmanın kan şekerini düşürdüğü de bilinen bir gerçektir. Dolayısıyla şeker hastalarının, doktor onay verdiği takdirde oruç tutması gerekir.
KALP VE DAMAR SAÄLIÄINI OLUMLU ETKÄ°LER
Oruç tutan kişilerde kemik iliği uyarılarak kan yapımı artabilir. Bununla birlikte oruç tutarak vücudunuzun kalp, damar, kanser hastalıklarına karşı direncini de arttırabilirsiniz. Ancak iftar ve sahur vakitlerinde yediğiniz yiyeceklere de dikkat etmelisiniz. Ayrıca bu süre içerisinde yeterli miktarda su içmeli, protein ve lif açısından zengin gıdalar tüketmelisiniz.
HÃœCRELERÄ° YENÄ°LER
Oruç süresince vücut aç kaldığı için hücreler çözülür. Bu çözülmeyle eş zamanlı olarak büyüme hormonu salgılanır. Vücut, yeni hücreler üretirken yaşlı hücreleri de parçalayarak proteine dönüştürür. Böylece hücre yenilenmesi süreci başlamış olur. Otofaji olarak da bilinen bu sürecin, insan sağlığı için oldukça faydalı olduğu söyleniyor.
YAÅLANMAYI GECÄ°KTÄ°RÄ°R
Birçok hastalıkta kilit rol oynayan kandaki lipit ve kolesterol düzeyi, düzensiz beslenmeye bağlı olarak vücudumuza zarar verir. Damar duvarları kolesterol parçacıkları ile kaplanarak kan sirkülasyonunu bozar, bu da birçok hastalığa davetiye çıkarır. Hücre yenilenmesini aksatan, dokuların onarımını geciktiren bu durum yaşlanma sürecini önemli ölçüde artırır. Ramazan ayında oruç tutanlarda kandaki lipit ve kolesterol düzeyi azaldığı için damarlar kendini tamir eder. Oruç sayesinde damarlar temizlenir ve kan dolaşımı artar. Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda; oruç tutmak hücrelerin yenilenmesini sağladığı için bedenimizi ve zihnimizi daha sağlıklı hale getirir ve yaşlanmayı büyük ölçüde geciktirir.
ORUCUN KANITLANMIÅ BÄ°LÄ°MSEL FAYDALARI
Kilo vermeyi saÄŸlar.
Orucun kişiler üzerinde zayıflamaya yardımcı olduğu bilimsel olarak ispatlanmıştır. Bu durumun nedeni ise aç kalınan sürede vücutta bulunan yağ hücreleri aracılığıyla depolanmış yağların yakılmaya başlanmasıdır.
İnsülin dengesini korur.
Oruç tutmak ile insülin sağlığı arasında bir ilişki bulunmaktadır. Araştırmalar, oruç süresince hücrelerin kandan daha fazla glikoz alımı gerçekleştirdiklerini ve bu durumun ise insülin sağlığını olumlu yönde etkilediğini göstermektedir.
Metabolizma sağlığını düzenler.
Orucun faydaları arasında yer alan bir diğer konu ise metabolizmanın hızlanması ve sindirim sisteminin dinlenmesi ile sağlıklı yağ yakımının sağlanmasıdır. Aynı zamanda düzenli aralıklarla oruç tutmak bağırsak fonksiyonlarının düzenlenmesine de yardımcı olmaktadır.
Yaşam süresini uzatır.
Yaşam süresini kısaltmakta olan etkenlerden biri metabolizma hızının yavaş olmasıdır. Orucun bilimsel faydalarından biride daha öncede belirtiğimiz gibi metabolizma hızının artması ve sindirim sisteminin düzenlenmesidir.
Beslenme alışkanlıklarını düzenler.
Oruç tutulan dönemde kişilerin yeme bozuklukları düzenlenebilirken doğru beslenme şekillerinin bünyeye kabul ettirilmesi de sağlanabilir. Ramazanda beslenme düzeninin sağlanması aşırı yeme davranışının düzeltilmesine yardımcı olurken kilo alma sorunlarının ortadan kalkmasını sağlayabilir.
Zihinsel fonsiyonları geliştirir.
Bilimsel çalışmalar orucun zihinsel aktivitenin geliştirilmesi üzerinde de etkili olduğunu göstermektedir. Beyindeki yeni kök hücre oluşumunu destekleyerek Alzheimer ve Parkinson hastalıklarına karşıda koruyucudur.
Bağışıklık sistemini güçlendirir.
Oruç tutmak bağışıklık sistemini güçlendirerek serbest radikallerin neden olduğu hasarların iyileşmesinde de etkilidir. Ayrıca kanser hücrelerinin yayılma hızını azaltarak, iltihap ve enfeksiyonu da azaltmaktadır.
Kontrol sistemini geliÅŸtirir.
Bilinçsel ve fiziksel olarak vücudun zinde kalmasında yardımcıdır.
Cildi temizler, sivilce ve akne oluşumunu önler.
Oruç tutmak sindirim sisteminin temizlenmesini sağlayarak cildimizin temizlenmesine de yardımcı olmaktadır. Aynı zamanda belirli bir süre aç kalınmaya bağlı olarak böbrek ve karaciğerdeki toksinlerin temizlenmesinde de etkilidir.
Ruh sağlığını olumlu etkiler.
21. yüzyılın en önemli psikoloji doktorlarından Dr. Otto Buhinger, Almanya'da hastalarına oruç tutmayı önererek birçok psikolojik hastalığın iyileşmesini sağlamıştır.