Osmanlı Kuruluş Pdf

Yıldırım Bayezid, babası Sultan I. Murad’ın Anadolu ve Rumeli’de vasallık bağları ile oluşturduğu ve biraz da pamuk ipliğine bağlı olan yapıyı, merkezi bir imparatorluk haline getirmek istemiştir. Bu amaçla, Osmanlı idaresini kalıcı bir hale getirmek için uç toplum geleneğinden sıyrılarak merkezi devletin vasfı olan yerleşik toplum geleneğini temin edecek faaliyetlere girişerek Türk-İslam merkezi devlet idaresinin gerektiği şartları oluşturmaya ve bu altyapıyı kurmaya yönelik adımlar atmıştır. Bayezid, idarenin doğrudan merkezden yürütülmesini sağlamak amacıyla kapıkulu ve gulam sisteminin organizasyonunu gerçekleştirmiştir. Önemli askeri ve idari görevlere doğrudan kendisine bağlı devşirmeleri tayin etmiştir. Devletin uç bölgesindeki beylerin ve bölgedeki yerel hanedanları kontrol altına alarak padişahın mutlak otoritesini esas alan merkezi imparatorluk yolunda önemli adımlar atmıştır. Yıldırım Bayezid zamanında, Osmanlı Devleti 100 yıldır olduğu gibi artık bir beylik ve federatif bir yapıda değil, doğrudan doğruya kurumları yerleşmiş ve sürekli gelişen merkezi bir devlet görünümüne kavuşmuştur. Yıldırım Bayezid “Sultan” unvanını kullanarak artık Türk-İslam hükümdarı vasfını da kazanmıştır. Bunun yanı sıra, Yıldırım Bayezid’in ayrıca İstanbul’u fethedip burayı merkez yaparak Doğu Roma varisi sıfatıyla da o zamana kadar hiç düşünülmeyen yeni bir siyaseti devreye sokmayı hedeflediğine şüphe yoktur.73 Yıldırım Bayezid zamanında Tuna’dan Fırat’a kadar, padişahın kulları tarafından idare edilen merkezi bir devlet sistemi başarıyla uygulanmış, böylece Osmanlı Devleti Batı Avrupa’dan Orta Asya’ya, Mısır’dan Altın Orda sahasına kadar uzanan bölgede milletlerarası siyasetin başlıca odak noktasını oluşturmuştur. Fakat bu yeni merkezi devlet çok uzun ömürlü olmamış, Yıldırım Bayezid`in Anadolu`da kurduğu merkezi devlet sisteminden rahatsız olan yerel beyler Timur`a sığınmıştır. Âşık Paşazade bu beyleri; Taharten, Germiyanoğlu, Düzme Aydınoğlu, Menteşeoğlu ve İsfendiyaroğlu’nun elçisi olarak zikretmektedir. Doğuya yönelmek isteyen Timur ise, batısında Osmanlı gibi güçlü bir devlet bırakmak istemiyor, İslam dünyasının en büyük devleti sıfatını taşımak istiyordu. Timur`dan kaçan Sultan Ahmed Celayir ve Kara Yusuf`un da Yıldırım Bayezid tarafından korunması ile savaş kaçınılmaz olmuştur. Ankara Çubuk Ovası’nda iki taraf karşı karşıya gelmiştir (20 Temmuz 1402). Yıldırım Bayezid,bu savaşta Timur`a yenilmiş ve esir düşmüştür. Bir süre sonra da esaret altında iken Akşehir`de vefat etmiştir (8 Mart 1403).Timur Ankara Savaşından sonra Anadolu beylerine beyliklerini tekrar iade etmiştir. Ankara Savaşı darbesiyle Osmanlı Devleti Anadolu’da hemen hemen I. Murad devri başlarındaki sınırlarına çekilmiştir. Ancak bütünlüğünü koruyan Rumeli toprakları sayesinde bu zor dönem tekrar aşılmış ve yeniden toparlanma mümkün olabilmiştir. Bayezid’in ölümüne kadar başardıkları ve başarmak istediklerini kendisinden yıllar sonra torunu Fatih Sultan Mehmed gerçekleştirmiştir.

Benzer belgeler

Halil İNALCIK

Osmanoğulları geniş bir coğrafyada dünya tarihinin en uzun ömürlü ve etkili siyasî teşkilâtlarından birinin kurucusudur. Kitap, bu hânedanın hükümranlığı altındaki Osmanlı Devleti'nin tarihine, kuruluş döneminde hüküm sürmüş yedi sultanın biyografileri penceresinden ışık tutmaktadır. Kuruluş döneminin ağırlıklı olarak askerî ve siyasî serüveni bilimsel ve yalın bir anlatımla okuyucuya sunulmaktadır. 

Osmanlı tarihi konusunda yaşayan en büyük otorite olan yazar, bir kısmı hiç kullanılmamış kronikler, vakfiyeler gibi erken dönem Osmanlı ve Bizans kaynakları olmak üzere konuyla ilgili Doğulu - Batılı bilgi ve belgeleri titiz  şekilde inceleyip eleştirmekle kalmamış, görüşlerini toponimik-topografik ve arkeolojik alan araştırmalarıyla da desteklemiştir. 

Eser Cenan Hasiç (Dženan Hasić) tarafından Osmanski sultani: period uspostave Osmanskog carstva adıyla Boşnakça’ya tercüme edildi ve El-Kelimeh yayınevi (Novi Pazar, Sırbistan) tarafından yayımlandı (2022).

Ankara: İSAM Yayınları & TDV Yayınları, 2010; (11. bs.) 2022
ISBN, Sayfa: 978-975-389-899-7, 291 s.

Jenerik, içindekiler ve önsöz için tıklayınız  

Satın almak için tıklayınız

Yayım Tarihi: 21/09/2021