Otomatik Vites Arabada Gaz Fren Yeri

Günümüzde rahatça araç kullanmak isteyen tüm sürücüler artık otomatik vitesli araçları tercih ediyor. Otomatik  vitesin anlamı, vitesin sizin iradenize gerek kalmadan otomatik olarak değiştirilmesi şeklinde açıklanabilir. Otomatik vitesli bir araca bindiğinizde araçta vites kolu ve debriyaj pedalı olmadığını, sadece iki pedal bulunduğunu görebilirsiniz. Manuel vitesli araç kullanırken endişe yaşayan sürücüler dahil herkes bu yeni teknolojili araçlarla konforlu ve güvenli bir sürüş deneyimi elde edebilir. 

Otomatik Vites Nasıl Çalışır?

Manuel vitesli araçlarda, vites değiştirirken motor öncelikle debriyaj kavramasıyla boşa alınmalıdır. Otomatik vitesli araç modellerinde ise motorla bağlantıyı kesecek bir debriyaj kavraması olmadığı için direkt olarak tork konvertörü devreye girer. Tork konvertörü, motordan aldığı gücü şanzımana aktarmakla görevlidir. Motorun gücü, debriyaj kullanılmadan tekerleklere iletilir. Otomatik şanzıman içerisinde servo, planet dişli sistem, diferansiyel ve yağ pombası kademeleri gibi farklı parçalar da vardır. Sistemin daha iyi işleyebilmesi için içerisinde yer alan bu parçaların mutlaka uyumlu şekilde çalışması gereklidir. Tork dönüşümündeki değişime bağlı motorun araca verdiği güç ve şiddet de değişime uğrar. 

Otomatik Vites Harfleri

Otomatik vitesli araçlarda, viteslerin her biri harflerle ifade edilir. Özellikle düz vitesten otomatik vitese geçen sürücüler, ilk zamanlarda otomatik vites harflerin anlamları konusunda sıkıntı yaşayabilirler. Ancak devamlı pratik yaparak harflerin ne anlama geldiğini ve hangi durumlarda kullanıldığını kolayca kavrayabilmek mümkündür.

R (Reverse): Aracın geri vitesi R harfiyle açıklanır. Geri geri giderken öncelikle aracı durdurduğunuzdan emin olmalı ve ardından da bu R pozisyonuna getirmelisiniz. 

D (Drive): Aracı hareket ettirirken D vites kolu devreye girer. Önce el freni indirilir ve kontak anahtarı çevrildikten sonra vites kolu D'ye getirilerek aracın hareket etmesi sağlanır. 

S veya O (Speed, Overdrive): Hızlı veya spor kullanım butonları olarak bilinir. Aracın bu butonları devredeyken devir aralığı yükselir, yakıt harcaması maksimum seviyeye çıkar ve hızlanma artar. 

P (Park): Aracı tamamen durdurduktan sonra P pozisyonuna getirerek park etmeniz gerekir. Ancak P pozisyonuna getirmeden önce aracın hasar görmemesi adına tam durduğundan emin olmalısınız.

N (Neutral): Aracı beklerken boşa almak için kullanacağınız vites kolu N işaretidir. Örneğin kırmızı ışıkta beklerken aracınızı N pozisyonuna alabilirsiniz. 

Otomatik Vitesli Araba Nasıl Kullanılır?

Otomatik vites araç kullanımı esnasında daha güvenli sürüş için kalkışa çok dikkat etmenizde fayda vardır. Mümkün olduğu kadar sert kalkışlardan kaçınmaya özen göstermelisiniz. Aksi taktirde aracınızın şanzımanı kısa sürede zarar görebilir.  Aracı hareket ettirmeden önce kendinizin ve araçtaki diğer kişilerin güvenliği için emniyet kemerinizi takmalısınız. Ardından aynanızı ve direksiyonunuzu kendinize uygun pozisyona getirdikten sonra marş için kontağınızı çevirmeniz gereklidir. Ancak el freninin çekili olduğundan ve vites kolunun P pozisyonunda olduğundan emin olmalısınız. 

 Aracı Hareket Ettirmek ve Kalkışa Geçmek

Motorun çalışmasından sonra sağ ayak frene basılarak vites kolunu D kısmına getirilir. Ardından sağ ayak fren pedalında dururken, el freni indirilip yol durumuna göre hareket edilir. Devrinizi artırmak istiyorsanız gaz pedalına hafif şekilde basabilirsiniz. Kısacası tek yapmanız gereken fren ve gaz pedalını kontrol etmekten ibarettir. Aracınız zaten kendi vites değişimini yapacağı için yola rahatlıkla hakim olabilir, güvenli ve her kullanımda keyifli bir sürüş yapabilme fırsatı yakalayabilirsiniz. 

Otomatik Vitesli Araçla Yokuş İnmek ve Çıkmak

Peki, otomatik vites araba yokuşta nasıl kullanılır? Otomatik vitesli araçları yokuşta kullanırken birkaç hususa dikkat etmeniz önemlidir. Yokuş inerken aracınız kolay şekilde hızlanır. Ancak çok hıza ihtiyacınız yoksa vitesi kendinize göre manuel şekilde ayarlayabilirsiniz. Böylelikle frene çok basmanıza gerek kalmayacaktır. Yokuşu çıkarken gaza biraz fazla basmanın büyük bir avantajı vardır.

Pedalın sonuna kadar bastığınızda şanzımanın gücü kolaylıkla artırılabilir. Otomatik vitesli araçlarla yokuşta durmak da çok basittir. Çünkü bu tür araç modellerinin genelinde geri kaydırmayı önleyici bir sistem bulunur. Hatta sürücülerin pek çoğu, düz vitesli araçlarda genellikle geri kayma endişe yaşadıkları için otomatik vites araba kullanımı esnasında daha rahat edebilirler. 

Geri Geri Gitmek ve Manevra Yapmak

Manevra yapmak için araç hareketsiz hale gelinceye kadar durmasını beklemelisiniz. Aksi halde aracın şanzıman dişlileri deforme olarak sizi maddi açıdan zarara sürükleyebilir. Araç durdurma işleminden sonra vites kolu "R" pozisyonuna getirilir ve geri vites lambası yanarak hem size hem de arkadaki araçlara uyarı verir. Arkanızdaki alanın boş olduğundan emin olduktan sonra da aynalardan yardım alarak manevra yapabilir ve ardından ayağınızı fren pedalına basarak aracı tamamen durdurabilirsiniz.

Otomatik Vitesli Aracı Park Etmek

Eğer aracı park edecekseniz vites kolunu "P" pozisyonuna ayarlayarak el frenini çekmeniz yeterlidir. Hayati bir risk yaratmamak için vites D konumundayken, P veya R konumuna getirmemeniz gerektiğini aklınızdan çıkarmamalısınız. 

Otomatik Vites Çeşitleri Nelerdir?

Otomatik vitesli araçlar, çalışma prensiplerine göre tam otomatik, sürekli değişen oranlı, yarı otomatk ve çift kavramalı olarak çeşitli türlerde değerlendirilir. 

Tam Otomatik Şanzıman: Tıpkı bir bilgisayar gibi hangi vites kolunun ne zaman kullanılacağına kolayca karar vermenize yardımcı olur. Land Rover, BMW ve Jaguar, bu tam otomatik şanzımanın 8 ileri versiyonunu kullanan premium araç markalarından birkaçıdır.

Yarı Otomatik Şanzıman: Sistem aynı manuel vitesli araçlardaki yapıya benzer. Ancak debriyaj kontrolü elektronik bir bilgisayar tarafından yönetilir. 

Çift Kavramalı Otomatik Şanzıman: Vites değişikliği, çift debriyaj kontrolüyle yapılır. Tamamıyla elektronik bilgisayar tarafından işletilen çift kavramalı şanzımanlarda, debriyajlardan bir tanesi çift sayı geçişlerine, diğeri ise tek sayı geçişlerine imkan verir. 

Sürekli Değişen Oranlı Şanzıman: Sürekli değişen oranlı viteslerin diğer şanzıman türlerinden en önemli farkı vites parçaları arasında dişlilerin bulunmamasıdır. Dişli yerine birisi tekerleklere, diğeri ise araç motoruna bağlı olan sivri uçlu iki metal koni yer alır. 

Otomatik vitesli aracınızla mükemmel sürüş deneyimi yaşarken diğer yandan da kendinizi güvende hissetmek istiyorsanız hemen güvenilir sigorta şirketlerinin tekliflerini karşılaştırın, ihtiyacınız olan sigorta ürününü uygun fiyata  alın! Sigortaladım.com'dan teklif alarak ya da 444 9 832 numaralı müşteri hizmetleri hattıyla iletişime geçerek kasko sigorta teklifleri hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz. 

Otomatik Vites Araba Nasıl Kullanılır?

Araçların sahip oldukları donanımlar ve teknik özellikleri, araç kullanımını doğrudan etkiliyor. Araçlarda yer alan vites modelleri, kişilerin farı sürüş deneyimleri yaşamasına neden oluyor. Bu durum, kullanım şekline bağlı olarak araç tercih edilmesini sağlıyor. Otomatik vites araçlar, pratik ve kolay kullanımı ile ön plana çıkıyor. Kişilerin vites değiştirme zorunluluğu olmaksızın yola odaklanabilmelerini sağlayan otomatik vites araçlar daha pek çok avantajı beraberinde getiriyor. Hangi vites türüne sahip olursa olsun araç bakımı düzenli şekilde yaptırılması gereken bir işlem. Periyodik bakımlar, istenmeyen durumlar ile karşılaşma riskini minimuma indiriyor. Merak edenler için, otomatik araç kullanımı ile ilgili farklı soruların yanıtlarını yazımızda derledik. 

Otomatik Vites Araba Kullanımı

Otomatik vitesin oldukça büyük avantajlar sunması bu araçların çok kolay bir şekilde kullanılabildiğini düşündürüyor. Fakat otomatik araba  kullanımı sırasında da dikkat edilmesi gereken çok sayıda unsur var. Eğer bu unsurlara dikkat edilmezse istenmeyen kazaların yanı sıra aracın çeşitli aksamlarında arızalar ortaya çıkabilir. Otomatik vitese sahip araçlarda manuel vitese sahip arabalardan farklı olarak vites sürücü tarafından değiştirilmez. Vites sürüş esnasında otomatik olarak araç tarafından değiştirilir. Bu sebeple otomatik vitesli araçlarda debriyaj yer almaz. Sol tarafta fren, sağ tarafta ise gaz pedalı yer alır. Otomatik vitesli araçlarda farklı vites seçenekleri kişilerin karşısına çıkar;

• D: Sürüş moduna geçmek için kullanılır.
• R: Geri vitesi ifade eder.
• P: Park halinde tercih edilmesi gereken moddur.
• N: Vitesi boşa almak için kullanılır. 

Aynı zamanda araçtan araca farklılık gösteren değişik vites seçenekleri de mevcuttur. Sayı ile ifade edilen vites seçenekleri aracın belirli bir viteste çalışmasını sağlar. Otomatik vites araba nasıl kullanılır sorusunun cevabı aşağıdaki gibi verilebilir;

1. Öncelikle; arabaya bindiğinizde aynalarınızı kontrol etmelisiniz. Bu sayede görüşünüzü maksimuma çıkarabilirsiniz. 

2. Daha sonra ayağınızı frene basarak yavaş bir hareketle el frenini indirmelisiniz.

3. Ardından aracınızda yer alıyorsa start tuşuna basabilir veya kontağı çevirerek aracınızı çalıştırabilirsiniz. 

4. Vitesi “D” moduna aldıktan sonra hareket etmek için gaz pedalına basmanız yeterli. 

Otomatik Vites Araba Yokuşta Nasıl Kullanılır?

Otomatik vites araba kullanıcılarının merak ettiği bir diğer konu ise otomatik vitesin yokuşta nasıl kullanılacağı. Çünkü normal seyir ile yokuş çıkma aşamaları farklı şekillerde kullanımı gerektiriyor. Otomatik vites araçla rampa çıkarken 1 ve 2’yi kullanmalısınız. Rampa çıkarken veya rampa üzerinde dur kalk yaparken 1 v2 iki konumlarını tercih etmek avantaj sağlar. bu noktada D modunu kullanmak sıkça yapılan hatalardan biridir. Yokuşta bir aracı geçmeniz gereken durumlar ile karşılaşabilirsiniz. Bu durumda çok daha fazla gaza basılması gerekir. Böylelikle aracın gücünü artırabilir ve yokuşu rahatlıkla inebilirsiniz. 

Araç özellikleri değişse de arızalar tüm araçlar için bakidir. Çünkü, araçlarda meydana gelen arızalar parçaların kullanım ömrünü doldurmasından kaynaklı olabilir. Bu gibi durumlarda Otopratik servisini tercih edebilirsiniz. Yaşadığınız probleme hızlı şekilde çözüm oluşturulması için online olarak oto servis randevusu alabilirsiniz. Servise gitmeden önce internet sitesi üzerinden oto servis fiyat listesini de inceleyebilirsiniz. 
 

Eğer işiniz sık sık şehir içinde veya şehirlerarası otobanlarda yolculuk yapmayı gerektiriyorsa, siz de yeni araç tercihinizi otomatik vitesten yana yapmak istiyor olabilirsiniz. Neyse ki çiçeği burnunda bir sürücüyseniz, otomatik araba kullanmayı öğrenmek düz vitesi öğrenmenizden çok daha kolay. Üstelik acemiliği çabucak yenebilmeniz için de birebir!

Ancak daha önce hep düz vites araçlar kullanmışsanız, özellikle de ilk zamanlar biraz yabancılık çekebileceğinizi bilmelisiniz. O halde gelin, otomatik vites araba kullanımının inceliklerini birlikte keşfedelim! Yolların tozunu dumana katmak ise size kalmış…

1. Otomatik Vites Nedir?

Otomatik vites, hız ve çekişi ayarlamaya yarayan dişlilerin sürücü müdahalesi olmadan kendiliğinden kontrol edilebildiği araç türlerini ifade ediyor. Otomatik şanzıman sistemine sahip olan bu araçlarda, hareket için sadece gaz ve fren pedalı kullanılıyor. Yani vites dişlilerinin yüksek tork üretebilmesi için debriyaja ihtiyaç duyulmuyor. Bunun yerine debriyajın görevini tork konvertörü üstleniyor. Tork konvertörü sayesinde aracın şanzımanı, sürüş esnasında ortaya çıkan enerjinin dişlilere devir gücü olarak iletilmesini sağlıyor.

1.1. Otomatik Vites Araç Çeşitleri Nelerdir?

Otomatik vites araçlar “triptonik şanzımanlı”, “yarı otomatik şanzımanlı” ve “tam otomatik şanzımanlı” olmak üzere üç çeşide ayrılıyor:

1.1.1. Triptonik Vitesli Araçlar

İsteğe bağlı olarak manuel kullanım imkânı da sunan araçlardır. Vites kolunun çekilmesi ile araç manuel kullanıma geçer. Bu durumda vites değişimi de koldaki artı ve eksi işaretleriyle sağlanır.

1.1.2. Yarı Otomatik Vitesli Araçlar

Şanzıman sistemi tek kavramalı olup sadece debriyaj işlevini otomatik olarak gerçekleştirebilen araçlardır. Bundan dolayı araç, vites geçişlerinde fark edilir düzeyde ses ve titreşim üretir.

1.1.3. Tam Otomatik Vitesli Araçlar

Çift kavramalı şanzıman sistemine sahip araçlardır. Böylece sürüş sırasında debriyaj otomatik olarak kontrol edilirken, geçilecek vites de aynı esnada kendi kendine ayarlanır. Vites geçişleri ise oldukça sessiz ve sorunsuz gerçekleşir.

1.2. Otomatik Vites Hangi Viteste Çalışır?

Otomatik araçlarda geçilen vites ayarı, gaz ve fren kullanımına göre kendiliğinden düşüyor ya da yükseliyor. Araç, vites geçişlerini harflerle belirtilen dişli ayarları doğrultusunda yapıyor. Böylece sayılarla belirtilen devir ayarlarına gerek olmadan, hız ve çekiş otomatik olarak ayarlanabiliyor.

1.3. Otomatik Vites Nasıl Değiştirilir?

Otomatik araçlarda da tıpkı manuel araçlarda olduğu gibi, vites kolu hareket ettirilerek geçiş sağlanıyor. Ancak vites kolunda rakamlı vites ayarları yerine, harf olarak farklı dişli ayarları (P - R - N - D - S - O - M - L) bulunuyor.

2. Otomatik Vites Üzerindeki Harflerin Anlamları Nelerdir?

Otomatik vites harfleri, aslında belirli İngilizce kelimelerin kısaltmalarından meydana geliyor. Bunun beraberinde yarı-otomatik vites harfleri ile tam otomatik vites harfleri, aracın sunduğu devir ayarlarına göre birbirinden farklı olabiliyor. Bu nedenle aşağıda açıklayacağımız otomatik vites harf anlamlarının yanında, bunların hangi araç çeşitlerinde bulunduklarını da açıklıyor olacağız:

2.1. Otomatik Vites D Harfi (Drive)

İleri gitmek için kullanılan dişli ayarıdır. Hem triptonik hem yarı hem de tam otomatiklerde mevcuttur.

2.2. Otomatik Vites P Harfi (Park)

Park esnasında kullanılması gereken ayardır. Triptonik, yarı ve tam otomatik şanzımanlı araçlarda bulunur.

2.3. Otomatik Vites N Harfi (Neutral)

Aracın “nötr modda”, yani boşta olması anlamına gelir. Tüm otomatik araç türlerinde mevcuttur.

2.4. Otomatik Vites R Harfi (Reverse)

Manuel araçlarda olduğu gibi geri vites görevi görür. Triptonik, yarı ve tam otomatik şanzımanlı araçlarda bulunur.

2.5. Otomatik Vites S Harfi (Speed)

Spor sürüş modu olarak da bilinir. Hızlı sürüşlerde kullanılır. Araç bu dişli ayarında iken vites değişim hızı ve devir aralığı daha yüksek olur. Genellikle yüksek segment olan tüm triptonik, yarı ve tam otomatik araç türlerinde görülebilir.

2.6. Otomatik Vites O Harfi (Overdrive)

Sürüş esnasında yüksek viteslere geçişi önleyerek daha seri hızlanma sağlar. Ağırlıklı olarak yüksek segment olan tüm otomatik araç çeşitlerinde bulunur.

2.7. Otomatik Vites M Harfi (Manuel)

Aracı düz vites moduna almak için kullanılır. Triptonik-yarı otomatik araçlarda mevcuttur.

2.8. Otomatik Vites L Harfi (Low)

Bu dişli ayarı, hızı 1’inci vitese sabitlemek için kullanılır. Bu ayara sahip otomatik araç çeşitlerinin bazılarında 2 ve 3 vitesleri de bulunur. Triptonik-yarı otomatik vitesli araçlarda mevcuttur.

3. Otomatik Vites Araba Nasıl Kullanılır?

“Otomatik vites PRND ne demek?” sorusunun yanıtını ve işinize yarayacak çok daha fazla bilgiyi artık öğrendiniz. Otomatik vites araba ileri geri hangisi bunu da zaten bildiğinize göre, artık devamı oldukça basit! Ancak yeni bir şoför adayıysanız, ilk kez otomatik vites kullanımı konusunda bunlardan daha fazlasını merak ediyor olabilirsiniz. Aradığınız tüm yanıtlar, yazının buradan sonrasında…

3.1. Otomatik Viteslerde 1 ve 2 Ne İşe Yarar?

Otomatik vites araçlarda devir ayarı kendiliğinden yapılabilmesine rağmen, bazılarının vites kolunda ayrıca “L-2-3” veya “1-2-3” seçenekleri de bulunuyor. Bu dişli ayarları, dik yokuşlarda ve yağmurlu-karlı hava şartlarında aracın çekişten düşmemesi ve daha güvenli sürüş sağlamak için gerekebiliyor.

3.2. Otomatik Arabada El Freni Ne Zaman İndirilir?

Otomatik araçlarda el freninin; kalkış esnasında, ayak frene basılıyken, vites herhangi bir hareket ayarına getirildikten sonra indirilmesi gerekiyor.

3.3. Otomatik Vites Araba İlk Nasıl Çalıştırılır?

• Adım 1: Emniyet kemerinizi bağlayın ve aynalarınızı kontrol edin.
• Adım 2: Sağ ayağınızı fren pedalına tamamıyla basılı tutun.
• Adım 3: Vitesin P konumunda bulunduğundan emin olun.
• Adım 4: Anahtarı saat yönünde çevirerek kontağı çalıştırın.
• Adım 5: Ayağınız hala fren pedalındayken vitesi R, L veya D konumuna alın.
• Adım 6: El frenini aşağı indirin ve yavaşça gaza basın.
• Adım 7: Harekete L modunda geçtiyseniz, vitesi varsa sırasıyla 2 ve 3’üncü ayara, ardından da D moduna alın.

3.4. Otomatik Vites Nasıl Kullanılır? Nelere Dikkat Edilmelidir?

Otomatik vites araçları kullanırken dikkat edilmesi gereken bazı önemli hususlar bulunuyor:

• Araç kalkış yaparken frene basılı tutulmalıdır.
• Kalkış esnasında el freni aşağıda ise ayak frenden çekildiği anda araç hareket etmeye başlar.
• Soldaki fren ve sağdaki gaz pedalları için sadece sağ ayağın kullanılması gerekir.
• Park pozisyonuna geçmeden önce araç mutlaka durdurulmalı ve dişli ayarı P’ye getiririlmelidir.
• Park sonrası, aracın N moduna getirilmesi ve el freninin çekilmesi gerekir.
• Araçtan inmeden önce, ayak frende tutularak vites modu P’ye alınmalı ve kontak ondan sonra kapatılmalıdır.

3.5. Otomatik Vites Araba Nasıl Durdurulur?

Otomatik araçlarda debriyaj pedalı bulunmadığından durmak için sadece frene basılması yeterli oluyor. Ancak aracı sarsmamak için bu pedalın yavaş hareketlerle kullanılması gerekiyor. Ayrıca dişli ayarı değişimi sırasında aracın mutlaka durdurulması gerektiğini de hatırlamak gerekiyor.

4. Araç Kiralamada Otomatik Vites Tercihi

Otomatik araba kullanma teknikleri, görüldüğü üzere düz vitesten daha basit bir işlemler dizininden oluşuyor. Bu nedenle de -özellikle iş vb. nedenlerle- uzun süreli kullanımlarda sürücülere büyük kolaylıklar sağlıyor. Şirket aracı kullanımında artık sizin de tercihiniz otomatik vitesten yanaysa, dilediğiniz marka, segment ve modeldeki otomatik araçları Hedef Filo aracılığıyla kiralayabilirsiniz. Hedef Filo’dan uzun dönem otomatik vites araç kiralama için atmanız gereken ilk adım, linkin hemen ardında sizi bekliyor!

Teknolojinin yeni harikalarının başında yer alan otomatik vites arabalar, hem kadın hem de erkek kullanıcılar için oldukça büyük bir avantaj oluşturur. Sizler için otomatik vitesli araç kullanımındiğer araçlardan farkını, nasıl kullanıldığını ve daha nice inceliklerini tek başlık altında toparladık.

Otomatik Vites Nedir?

Aracın kendi seyrinde kusursuz bir şekilde gidebilmesi için yapması gereken vites geçişlerinde, sürücülerin müdahalesinin gerekmediği sistemdir. Yani debriyaj detayının olmadığı bir sistemdir. Otomatik vitesli araçların şanzıman sisteminde debriyaja gerek duyulmaz. Çünkü büyük bir titizlikle dizayn edilen şanzımanlar vites dişlileri, tork konvertörü ve hidrolik kumanda temel olmak üzere bazı parçalardan oluşur. Otamatik vites araçlarda sadece fren ve gaz bulunur. Aşağıdaki resimi inceleyiniz.

İşte tork konvertörü denilen parça aslında debriyaj görevi görür. Ama bu görev sürücünün müdahalesiyle gerçekleşmez. Aracın şanzımanı, sürüş sırasında oluşturduğu gücü kusursuz bir şekilde dişlilere tork olarak iletilmesini sağlar.

Otomatik Vitesli Araç Çeşitleri

Otomatik vitesli araçların ilk üretimi oldukça eski dönemlere dayanır. Ancak patlama olarak adlandırılan dönem ise son 10 ile 20 yıl arasında sayılır. Bu dönem aralığında otomatik vitesli araçlara duyulan ilgi oranı hızla yükseliş gösterir. Buna bağlı olarak da dünyaca ünlü markalar üstün teknik donanımlara sahip yüzlerce hatta binlerce otomatik araç üretimi yapar.

Otomatik araç deyip geçmemek lazım. Çünkü otomatik vitesli araçlar da şanzıman tiplerine göre farklı sınıflara ayrılır. Bu sınıflar;

• Tam otomatik şanzıman
• Yarı otomatik şanzıman
• Triptonik şanzıman

Tam Otomatik Şanzımanlı Araçlar;

Oldukça hassas bir vites geçişine sahip olan araçlarda yapılan tüm işlemler full otomatik olacak şekilde dizayn edilmiştir. Tek hareketle vites geçişi yapmak sürücülere ekstra avantaj sağlar. Üstelik vites geçişlerini sarsıntısız bir şekilde olması da araçların sunduğu avantajlar arasında yer alır.

Tam otomatik vitesli araçların bir diğer avantajı da dik yokuşlarda dahi kayma ya da stop etme ihtimalinin neredeyse imkansız olmasıdır. Yarı otomatik ve triptonik araçların otomatik vitesli araçlarla farklı yakıt çizelgesine de yansır. Otomatik araçlarda oluşan yakıt tüketimi manuel araçlara göre daha fazladır. Bu nedenle otomatik araç alırken dizel modelleri tercih etmek cebiniz için daha uygun olur.

Yarı Otomatik Vitesli Araçlar;

Yarı otomatik vitesli araçların bir diğer adı; otomatik hale getirilmiş manuel araçtır. Bu aralarda vites geçişleri daha yavaş ve hafif sarsıntılı bir şekilde gerçekleşir. Bu durum yokuşlarda kayma ihtimalini de beraberinde getirir. Ancak sürücülerin bu sorunu yaşamamaları adına “Hill Holder” denilen bir sistem geliştirilmiştir.

Yarı otomatik vitesli araçların fiyat aralıkları tam otomatik araçlara oranla daha ucuzdur. Manuelden vazgeçip farklı bir deneyim yaşamak isteyen kişiler için idealdir. Üstelik yakıt tüketim oranları da düşüktür.

Triptonik Vitesli Araçlar;

Triptonik olarak adlandırılan araçların aslında her şeyi tıpkı tam otomatik araçlarda olduğu gibidir. Aralarındaki tek fark triptonik araçları, sürücüler istedikleri zaman manuel olarak da kullanabilirler. Bu durum sürücülerin kafasında bir takım soruların oluşmasına neden olabilir. Soruların başında ise aracın manuel hale nasıl geçeceği gelir. Cevabı oldukça basittir.

Aracın vites kolunu çektiğiniz an manuel moda geçiş yapar. Vites kolu üzerinde yer alan “+” ve “-“ işaretleri vites ayarını yükseltmeye ya da düşürmeye yarar.

Otomatik Araçlarda Yer Alan Harflerin Anlamları Nedir?

Otomatik vites şanzımanına sahip olan araçların vitesleri temsil eden harfler vardır. Her harfin ayrı bir anlamı vardır. Harfler araçlara göre değişiklik gösterebilir ancak genel olarak aynıdır. Bu anlamları tüm sürücülerin bilmesi, kazasız bir sürüş açısından büyük önem taşır. Özellikle manuel araçlardan otomatiğe geçiş yapan kişilerin bu viteslere alışmaları biraz zaman alır. İşte harfler ve sunduğu işlemler;

• D (Drive) : Aracı hareket ettirebilmek için vitesin bulunması gereken moddur. Ayağınızla frene basıp bir yandan da el frenini indirmeniz gerekir. Ardından kontağı çalıştırıp vitesi D’ye atarak aracı çalıştırabilirsiniz. İleri gitmek için kullanılan D vitesinin bazı araçları D3 ve D4 olan şekli de vardır.
• R (Reverse) : R yapmak tabirinden kulakların aşına olduğu bu mod, tıpkı manuel araçlardaki gibi geri vitesi görevi görür. Bu modu kullanırken aracınızın tamamen durdurulmuş olması gerekir.
• P (Park) : Adından da anlaşılacağı üzere araçlardaki park modudur. Yani aracınızı durdurduktan sonra getirmeniz gereken pozisyon budur. Aracınız zarar görmesin istiyorsanız P moduna geçmeden önce tamamen durmasını bekleyin.
• N (Neutral) : Aracınızı boşa almak istediğiniz zaman bu Mesela kırmızı ışığa denk geldiğiniz zamanki bekleme süresinde bu modu tercih edebilirsiniz. Böylelikle araç daha az enerji harcar.
• S – O (Speed – Overdirive) : Spor mod olarak bilinen bu mod, genel olarak hızlı kullanım için tercih edilir. Aracı bu ayarda kullandığınız zaman hızınıza bağlı olarak tüm mekanizmalarla beraber yakıt tüketim oranı da en üst seviyeye çıkar.
• L (Low) : Aracın maksimum 30 km’ye kadar sürüşlerde kullanılabilen modudur. Araçlarda bu pozisyonda kayma sorunu olmaması adına özel bir kilit dizayn edilmiştir.

Otomatik Vites Araç Nasıl Kaldırılır?

Usta şoförlerin bile ilk etapta heyecana ya da tedirginliğe bağlı olarak korktuğu otomatik vitesli araçları kaldırmak öyle sanıldığı kadar zor değil. Özellikle kadın sürücüler bu konuda daha da hassas. Güzel bir sürüşün başında rahat kullanım gelir. Bu da tecrübeyle doğru orantılıdır. Şimdi gelelim aracı nasıl kaldıracağınıza;

• Tıpkı manuel araçlarda olduğu gibi araca ilk binildiğinde koltuk ve ayna gibi önemli ayrıntıların kontrolü sağlanır. Ardından emniyet kemeri takılır.
• Sağ ayak ile frene basınız. Frene basmazsanız vites geçişi yapılmaz.
• Vites P konumdayken, aracın kontağı çevrilir ya da güç düğmesine basılır.
• Vites P modundan D moduna alınır. 
• Vitesi D moduna aldıktan sonra ayak frenden çekildiği zaman araç hareketine başlar, gaza basarak hız yükseltilir.
• Bu adımları dikkatli ve kontrollü bir şekilde sağladığınızda aracı kaldırmış olursunuz.

Araçlarda Bulunan Kontrol Panelleri

Sürüş esnasında zaman zaman ihtiyaç duyacağınız ve sık sık kullanacağınız bazı paneller vardır. Tüm paneller aynı sıklıkta kullanılmaz. Ancak önemli olanların ve genel olarak kullanılanların hangileri olduğunu bilmekte fayda var. Özellikle ilk defa trafiğe çıkacak ya da yeni ehliyet almış kişilerin bu panelleri sık zaman dilimleriyle tekrar etmeleri gerekir. Bu panellerin bir kısmını listelemek gerekirse;

• Aracın gidişini sağlayan gaz ve fren pedalları şoför koltuğunun ayak kısmında yer alır. Soldaki fren, sağdaki ise gazdır.
• Direksiyon, şoför koltuğuna oturduğunuzda tam karşınızda duran yuvarlak simittir. Hareketleri tekerlekleri atağa geçirir.
• Sağa ve sola dönüş yaparken vermeniz gereken dönüş sinyalinin bulunduğu yer direksiyonun sol üst kısmıdır.
• Vites kolu, araçlara göre iki farklı yerde bulunabilir. Birincisi direksiyonun sağ tarafı, ikincisi ise şoförle diğer ön koltuğun arasıdır. Vites kolunda harflerle beraber bazı rakamlar da bulunur.

Otomatik Aracı Kaldırdıktan Sonra Sürüşe Devam Etmek

Otomatik vitesli araçlar özellikle uzun yolculuklarda büyük kolaylık sağlar. Yukarıda otomatik bir aracın nasıl kaldırılacağını anlattık. Ama sadece kaldırmak yetmez tabii ki. Kaldırdıktan sonra asıl dikkat edilmesi gereken sürüş kısmı devreye girer. Kaldırma sırasında ayak frenden çekildiği an araba hareket etmeye başlar.

İlk etapta hafif bir şekilde gaza basarak aracın hızlanması sağlanır. Trafiğin normal seyrinde ilerlediği durumlarda aracın hızında değişiklik olmadığı için vites değişimi de gerekmez. Vites D modundayken direksiyon nereye çevrilirse araç oraya gider. Aracı yavaşlatmak ya da tamamen durdurmak için sağ ayak gaz pedalından alınıp fren pedalına getirilir. Ancak oldukça hafif hareketlerle basmak gerekir. Çünkü öbür türlü araç sert bir şekilde durur.

Otomatik Vitesli Bir Aracı Park Etmek

Arabayı park etme pozisyonuna geçmek için öncelikle durdurmak gerekir. Tabii bunun için de önce uygun bir park yeri bulunur. Araç, uygun görülen alana sokulduktan sonra fren pedalına yavaş yavaş artan bir baskı uygulanarak durması sağlanır. Daha sonra vites N moduna getirilerek araç yükü, şanzımandan alınır.

El freni çekilerek araba sabitlenir. Kontak kapatılır. Ardından da P moduna geçiş yapılır.

Otomatik Vitesle Yokuş İnip Çıkmak

Büyük çoğunluğun en tedirgin olduğu noktalardan biri de yokuşta araç kullanmaktır. Otomatik ya da manuel fark etmez, yokuş çıkarken gaza ağırlık vermek gerekir. Yokuşa gelmeden önce hızı artırmak daha rahat çıkmanızı sağlar.

İnişlerde ise bu durum tam tersidir. Aracın kaymasını önlemek için ara ara fren yapmak daha sağlıklı olur. Otomatik vitesli araçlarda yokuşta kaymayı önlemek için özel kilit sistemleri vardır.

Diğer Viteslerin Kullanımlarına Dair İpuçları

Geri gidişlerde kullanılan R vitesi, bazen park edileceği zaman da kullanılır. Geri vitese geçişlerde ya da aracı geri vitesten çıkarırken tamamen durmuş olması gerekir. Araç geri vitese takıldıktan sonra ayak frenden gaza geçiş yapar. Araçlar geri viteste olduklarında direksiyon yine sağa ve sola doğru döner. Tek fark ileri değil de geri doğru gidiyor olmaktır.

Boş vites olarak bilinen N modunun, aktif sürüş sırasında kullanılmasına gerek yoktur. Aracın hızının kontrol edilmesine gerek duyulmayan noktalarda kullanım için uygundur. Kısa süreli parklarda, kırmızı ışıklarda ya da aracın itildiği zamanlarda kullanılabilir. Vites kolunun üzerinde yer alan 1,2 ve 3 gibi rakamlar motor fren sistemi olarak da nitelendirilebilir. Dik bir yokuştan aşağı inerken kullanım için uygundur.

İyi Bir Otomatik Vitesli Araç Kullanımı İçin Dikkate Alınması Gereken Püf Noktalar

Otomatik araca geçiş yapan kişilerin en zorlandıkları noktaların başında debriyajın olmaması gerekir. Bu durum özellikle uzun zaman manuel araç kullanmış olan kişiler tarafından alışılması zor bir durumdur. Özellikle sol ayağın boşta kalması frenleri bu ayakla kullanmaya itebilir. Ancak sağ ayakla kullanmak kontrol açısından daha doğrudur.

Vites D modundayken P ya da R gibi farklı modlara geçiş için aracın yavaşlaması hatta tamamen durması gerekir. Sadece P moduna getirerek aracı sağlıklı park etmiş sayılmazsınız. El freni mutlaka çekilmelidir. Vitesler arasında geçiş yapmak için frene basmayı unutmayın.

Aracın Yakıt Tüketimini Azaltma İmkanı Var Mı?

Bilinen bir gerçektir ki, otomatik vitesli araçlar manuel araçlara oranla daha fazla yakıt harcar. Peki bu durumu azaltmak mümkün müdür?

Aracınızın fazla yakıt tüketiminden şikayet ediyorsanız şanzımanda değişikliğe gidebilirsiniz. Motorun daha az yakıt tüketmesini sağlayan şanzıman tipleri vardır. Şu detayı atlamamak gerekir ki; hızlı kullanımlar araçların daha fazla yakıt tüketmesinde rol sahibidir.