Otomatik Vites Araçlarda Debriyaj Var Mı

Günümüzde rahatça araç kullanmak isteyen tüm sürücüler artık otomatik vitesli araçları tercih ediyor. Otomatik  vitesin anlamı, vitesin sizin iradenize gerek kalmadan otomatik olarak değiştirilmesi şeklinde açıklanabilir. Otomatik vitesli bir araca bindiğinizde araçta vites kolu ve debriyaj pedalı olmadığını, sadece iki pedal bulunduğunu görebilirsiniz. Manuel vitesli araç kullanırken endişe yaşayan sürücüler dahil herkes bu yeni teknolojili araçlarla konforlu ve güvenli bir sürüş deneyimi elde edebilir. 

Otomatik Vites Nasıl Çalışır?

Manuel vitesli araçlarda, vites değiştirirken motor öncelikle debriyaj kavramasıyla boşa alınmalıdır. Otomatik vitesli araç modellerinde ise motorla bağlantıyı kesecek bir debriyaj kavraması olmadığı için direkt olarak tork konvertörü devreye girer. Tork konvertörü, motordan aldığı gücü şanzımana aktarmakla görevlidir. Motorun gücü, debriyaj kullanılmadan tekerleklere iletilir. Otomatik şanzıman içerisinde servo, planet dişli sistem, diferansiyel ve yağ pombası kademeleri gibi farklı parçalar da vardır. Sistemin daha iyi işleyebilmesi için içerisinde yer alan bu parçaların mutlaka uyumlu şekilde çalışması gereklidir. Tork dönüşümündeki değişime bağlı motorun araca verdiği güç ve şiddet de değişime uğrar. 

Otomatik Vites Harfleri

Otomatik vitesli araçlarda, viteslerin her biri harflerle ifade edilir. Özellikle düz vitesten otomatik vitese geçen sürücüler, ilk zamanlarda otomatik vites harflerin anlamları konusunda sıkıntı yaşayabilirler. Ancak devamlı pratik yaparak harflerin ne anlama geldiğini ve hangi durumlarda kullanıldığını kolayca kavrayabilmek mümkündür.

R (Reverse): Aracın geri vitesi R harfiyle açıklanır. Geri geri giderken öncelikle aracı durdurduğunuzdan emin olmalı ve ardından da bu R pozisyonuna getirmelisiniz. 

D (Drive): Aracı hareket ettirirken D vites kolu devreye girer. Önce el freni indirilir ve kontak anahtarı çevrildikten sonra vites kolu D'ye getirilerek aracın hareket etmesi sağlanır. 

S veya O (Speed, Overdrive): Hızlı veya spor kullanım butonları olarak bilinir. Aracın bu butonları devredeyken devir aralığı yükselir, yakıt harcaması maksimum seviyeye çıkar ve hızlanma artar. 

P (Park): Aracı tamamen durdurduktan sonra P pozisyonuna getirerek park etmeniz gerekir. Ancak P pozisyonuna getirmeden önce aracın hasar görmemesi adına tam durduğundan emin olmalısınız.

N (Neutral): Aracı beklerken boşa almak için kullanacağınız vites kolu N işaretidir. Örneğin kırmızı ışıkta beklerken aracınızı N pozisyonuna alabilirsiniz. 

Otomatik Vitesli Araba Nasıl Kullanılır?

Otomatik vites araç kullanımı esnasında daha güvenli sürüş için kalkışa çok dikkat etmenizde fayda vardır. Mümkün olduğu kadar sert kalkışlardan kaçınmaya özen göstermelisiniz. Aksi taktirde aracınızın şanzımanı kısa sürede zarar görebilir.  Aracı hareket ettirmeden önce kendinizin ve araçtaki diğer kişilerin güvenliği için emniyet kemerinizi takmalısınız. Ardından aynanızı ve direksiyonunuzu kendinize uygun pozisyona getirdikten sonra marş için kontağınızı çevirmeniz gereklidir. Ancak el freninin çekili olduğundan ve vites kolunun P pozisyonunda olduğundan emin olmalısınız. 

 Aracı Hareket Ettirmek ve Kalkışa Geçmek

Motorun çalışmasından sonra sağ ayak frene basılarak vites kolunu D kısmına getirilir. Ardından sağ ayak fren pedalında dururken, el freni indirilip yol durumuna göre hareket edilir. Devrinizi artırmak istiyorsanız gaz pedalına hafif şekilde basabilirsiniz. Kısacası tek yapmanız gereken fren ve gaz pedalını kontrol etmekten ibarettir. Aracınız zaten kendi vites değişimini yapacağı için yola rahatlıkla hakim olabilir, güvenli ve her kullanımda keyifli bir sürüş yapabilme fırsatı yakalayabilirsiniz. 

Otomatik Vitesli Araçla Yokuş İnmek ve Çıkmak

Peki, otomatik vites araba yokuşta nasıl kullanılır? Otomatik vitesli araçları yokuşta kullanırken birkaç hususa dikkat etmeniz önemlidir. Yokuş inerken aracınız kolay şekilde hızlanır. Ancak çok hıza ihtiyacınız yoksa vitesi kendinize göre manuel şekilde ayarlayabilirsiniz. Böylelikle frene çok basmanıza gerek kalmayacaktır. Yokuşu çıkarken gaza biraz fazla basmanın büyük bir avantajı vardır.

Pedalın sonuna kadar bastığınızda şanzımanın gücü kolaylıkla artırılabilir. Otomatik vitesli araçlarla yokuşta durmak da çok basittir. Çünkü bu tür araç modellerinin genelinde geri kaydırmayı önleyici bir sistem bulunur. Hatta sürücülerin pek çoğu, düz vitesli araçlarda genellikle geri kayma endişe yaşadıkları için otomatik vites araba kullanımı esnasında daha rahat edebilirler. 

Geri Geri Gitmek ve Manevra Yapmak

Manevra yapmak için araç hareketsiz hale gelinceye kadar durmasını beklemelisiniz. Aksi halde aracın şanzıman dişlileri deforme olarak sizi maddi açıdan zarara sürükleyebilir. Araç durdurma işleminden sonra vites kolu "R" pozisyonuna getirilir ve geri vites lambası yanarak hem size hem de arkadaki araçlara uyarı verir. Arkanızdaki alanın boş olduğundan emin olduktan sonra da aynalardan yardım alarak manevra yapabilir ve ardından ayağınızı fren pedalına basarak aracı tamamen durdurabilirsiniz.

Otomatik Vitesli Aracı Park Etmek

Eğer aracı park edecekseniz vites kolunu "P" pozisyonuna ayarlayarak el frenini çekmeniz yeterlidir. Hayati bir risk yaratmamak için vites D konumundayken, P veya R konumuna getirmemeniz gerektiğini aklınızdan çıkarmamalısınız. 

Otomatik Vites Çeşitleri Nelerdir?

Otomatik vitesli araçlar, çalışma prensiplerine göre tam otomatik, sürekli değişen oranlı, yarı otomatk ve çift kavramalı olarak çeşitli türlerde değerlendirilir. 

Tam Otomatik Şanzıman: Tıpkı bir bilgisayar gibi hangi vites kolunun ne zaman kullanılacağına kolayca karar vermenize yardımcı olur. Land Rover, BMW ve Jaguar, bu tam otomatik şanzımanın 8 ileri versiyonunu kullanan premium araç markalarından birkaçıdır.

Yarı Otomatik Şanzıman: Sistem aynı manuel vitesli araçlardaki yapıya benzer. Ancak debriyaj kontrolü elektronik bir bilgisayar tarafından yönetilir. 

Çift Kavramalı Otomatik Şanzıman: Vites değişikliği, çift debriyaj kontrolüyle yapılır. Tamamıyla elektronik bilgisayar tarafından işletilen çift kavramalı şanzımanlarda, debriyajlardan bir tanesi çift sayı geçişlerine, diğeri ise tek sayı geçişlerine imkan verir. 

Sürekli Değişen Oranlı Şanzıman: Sürekli değişen oranlı viteslerin diğer şanzıman türlerinden en önemli farkı vites parçaları arasında dişlilerin bulunmamasıdır. Dişli yerine birisi tekerleklere, diğeri ise araç motoruna bağlı olan sivri uçlu iki metal koni yer alır. 

Otomatik vitesli aracınızla mükemmel sürüş deneyimi yaşarken diğer yandan da kendinizi güvende hissetmek istiyorsanız hemen güvenilir sigorta şirketlerinin tekliflerini karşılaştırın, ihtiyacınız olan sigorta ürününü uygun fiyata  alın! Sigortaladımonash.pw'dan teklif alarak ya da 9 numaralı müşteri hizmetleri hattıyla iletişime geçerek kasko sigorta teklifleri hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz. 

Otomatik vites ve yarı otomatik vites arasındaki fark ile otomatik ve manuel vitesli araçların arasındaki fark sürekli merak edilmektedir. İlk olarak şu belirtebiliriz. Ülkemizde en fazla manuel araçlar bulunmaktadır. Daha sonra otomatik ve en son yarı otomatik araçlar bulunmaktadır. Peki, bir araç yarı otomatik olunca ne olur? Yarı otomatik nedir? Ve diğer araçlarla arasındaki fark nasıldır? Konu hakkında merak edilenleri sizler için derliyoruz.

Yarı Otomatik Vitesli Araçlar

Bu araçlar, uzun mesafe yollarında, sürücülerin yardımcısıdır. Aynı zamanda trafik yoğunluğu olan şehirlerde ise oldukça kullanışlıdır. Sürücünün bütçesine çok yardımı olan bu araçlar, sürüşü de kolaylaştırmaktadır. Kısa olarak bu iki araç türü arasındaki farkı belirtmemiz gerekirse, şunları söyleyebiliriz:

İlk olarak vites nedir? Vites, motora hareket etmesi için iletin gücün aynı zamanda tekerleklere iletilmesini sağlayan önemli bir parçadır. Her araçta bulunmaktadır. Vitesi değiştirdiğinizde, aslında tekere giden gücü de değiştirmiş oluyorsunuz. Vitesin üzerinde bulunan rakamlar, tekere iletilen gücü göstermektedir. Yani gaza bastığınızda, tekerleklere giden gücün çok olması monash.pw o şekilde gaza yüklenirken, vitesi 1!e ya da 2’ye alamazsınız. Eğer alırsanız, motoru güçten dolayı boğabilirsiniz. Bu da bir süre sonra, araçta arızaya sebep olacaktır.

Yarı otomatik olan araçlarda, debriyaj bulunmaz. Buna bağlı olarak yarı otomatik olan araçlar, yakıt konusunda, manuel araçlara göre daha konforlu ve daha ekonomiktir.

Aynı zamanda otomatik vites ve yarı otomatik vites arasındaki fark konusunun en belirgin noktası kullanımdır. Bu araçların kullanımı, diğer araçların kullanımına göre çok daha fazladır. Bu noktada dikkat etmeniz gereken önemli bir nokta vardır. Birçok kişi şu yanılgıya düşüyor. Yarı otomatik araçlarda da debriyaj bulunmuyor. Buda görünüm bakımından tam otomatik araçlar ile karıştırılmasına sebep oluyor. Bir araçta debriyaj yoksa bu o aracın tam otomatik olduğu anlamına gelmiyor. Lütfen bunu karıştırmayın.

Bizler bu konuda otomatik vites ve yarı otomatik vites arasındaki fark konusunu açıklarken, bu yanlışa düşmenizi engelliyoruz, yarı otomatik viteslerde, vitesin üzerinde farklı harfler bulunmaktadır. İlk olarak bu harflerin anlamına bilmeniz sizin yararınıza olacaktır. İşte bilinmesi gereken harfler ve anlamları:

D harfi: Drive demektir. Aracı çalıştırdığınız zaman, ilk hareketi vermeden vitesi D harfine getirmeniz gerekmektedir.

N harfi: Neutral demektir. Otomobili boşa almak istiyorsanız, vitesi N harfine getirmeniz gerekmektedir. Özellikle kırmızı ışıkta, ya da duraksadığınızda aracı N’ye getirebilirsiniz.

R harfi: Reverse anlamına gelmektedir. Aracınızı geri geri getirecekseniz, ilk olarak R harfine getirmeniz gerekmektedir. Bu harfe getirmeden önce aracınızın hareketsiz ve durgun olduğundan emin olmalısınız.

P harfi: Park anlamına gelmektedir. Aracınızı durdurduktan sonra, bu harfe getirebilirsiniz.

Tam Otomatik Vites ile Yarı Otomatik Vites Farklılıkları

Otomatik vites ve yarı otomatikvites arasındaki fark konusunu daha detaylı olarak şu şekilde ele alabiliriz:

1. Tam otomatik parça kullandığınızda vites geçişini hissetmezsiniz. Ancak yarı araç kullandığınızda bu geçişi hissedebilirsiniz.
2. Tam otomatik araç kullandığınız da yokuşta durduğunuzda, araç geri geri kaymayacaktır. Tutuşu bulunmaktadır. Ancak yarı otomatik aracınızda, kalkış desteği bulunmuyorsa, aracınız geri geri kayabilir. Bu da sizi sıkıntıya sokabilir.
3. Bu araçlar manuel olarak kullanılmaktadır. Ancak yarı otomatik araçları isterseniz, manuel olarak da kullanabilirsiniz.
4. Tam otomatik olan araçlarda güç konvertöre gideceği için tork kaybı yaşanabilmektedir.

Yukarıdan da anlayabileceğiniz gibi otomatik vites ve yarı otomatik vites arasındakifark bu şekildedir. Sizler de bütçeniz eve kullanım tarzınıza göre bu iki araç arasından tercih edebilirsiniz. Otomatik araçlarda, kişinin kayma korkusu bulunmaz. Ancak yarı otomatik kullanan bir kişinin kayma riski olabileceği için, kalkış desteği olan bir araç alması daha doğru olacaktır.

Yapılan testler, aynı zamanda yarı otomatik olan araçların daha az yakıt tükettiğini ortaya koymuştur. Sizler de bu kriterleri göz önünde bulundurarak tercihte bulunabilirsiniz.

Yokuşta duran yarı otomatik bir araçta, mekanik bir sitem devreye girdiği için, zamanla debriyaj balatası zarar görebilmektedir. Ancak tam olan otomatik araçlarda bu tür bir sıkıntı bulunmamaktadır. Ancak ne kadar da olsa, yarı otomatik olan bir araçtan, tam otomatikmiş ya da tam manuelmiş gibi performans beklememek gerekir.