Zaten Destekçiyim
Terim
Paleografya (paleografi), tarih boyunca kullanılmış eski yazıları inceleyen bilim dalıdır. Eski alfabeleri çözmeye yardımcı olarak geçmişte yazılmış çeşitli tarihi belgelerin okunmasına katkı sağlar. Kök olarak Yunanca “eski yazı” anlamına gelen palaios grapheden gelir.[1]
Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna GitBu İçerik Size Ne Hissettirdi?
Kaynaklar ve İleri Okuma
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci
Paleografya Neyi İnceler?
Tarihi uygarlıkların araştırılmasında ve tarihin aydınlatılmasında bazı bilimlere önemli görev düşer. Özellikle de uygarlıkların yaşadıklarını ve yaşantılarını daha iyi anlayabilmek için bu bilimlerden yararlanılır. Paleografya da tarihin aydınlatılmasında önemli rol oynamaktadır. Tarihi uygarlıkların yaşantılarının aydınlatılması için tek başına tarih yeterli olmaz. O nedenle paleografya tarihi uygarlıkların incelenmesinde önemli bir yer tutuyor.
Paleografya bilimi eski toplumların kullandıkları yazıları incelemektedir. Özellikle Mısır tarihi araştırmalarında hiyeroglif, Mezopotamya tarihi araştırmalarında çivi yazısı, Orta Asya Türk tarihi araştırmalarında ise Orhun ve Uygur yazılarını okumak için Çin yazısını bilmek gerekir. Ayrıca İran ve Arap tarihi için Arap yazısı, Slav ırklarının tarihi için de Kiril alfabesi kullanılmaktadır. Avrupa milletlerinin tarihini incelemek isteyen araştırmacılar Latin yazısını bilmeliler. O nedenle Paleografya bilimine ihtiyaç duyulmaktadır.
Paleografya Bilimi ve Tarih İle İlişkisi
Paleografya bilimi ile tarihin doğrudan ilişkisi bulunmaktadır. Tarihteki önemli uygarlıkların aydınlatılması için paleografya biliminden de faydalanılır. İlk paleografya bilimi 1700'li yıllarda Yunan paleografya olarak ortaya çıkmıştır. Sonrasında ise Latin paleografya bilimi kurulmuştur. Bu bilim tarihin aydınlatılmasında çok önemli bir yer tutar.
Özellikle tarihteki en önemli antlaşmalardan birisi olan Kadeş Antlaşması da paleografya bilimi sayesinde aydınlatılmıştır. Mısır ve Hitit uygarlıkları arasında yapılan bu büyük savaşın yansımaları Kadeş Antlaşması'nda gözler önüne serilmiştir. O nedenle paleografya da bu tür antlaşma ve önemli olayların aydınlatılmasında çok önemli bir yere sahiptir. Birbirinden farklı uygarlıkların tarihsel derinliği araştırılırken paleografya bilimine de önemli görevler düşmektedir.
Paleografya Bilimi İle İlgili Merak Edilenler
Tarihsel dönem boyunca paleografya çok önemli bir yer tutmuştu. Geçmiş yıllardan beri kullanılan alfabe ve yazıları anlayabilmek için paleografya biliminden destek alınır. Özellikle pek çok alfabenin de birden fazla kullanımları bulunur. Bu nedenle oldukça zor bir alandır. Bu bilim sayesinde geçmiş yıllarda yaşayan insanların yaşantıları, savaşları, antlaşmaları ve pek çok olay aydınlatılmıştır.
Tarihte bulunan pek çok uygarlık hakkında detaylı bir bilgiye erişmek için paleografya önemli bir yer tutmaktadır. Böylece o dönem yaşayan uygarlıkların sosyal yaşamları, kültürleri ve insani ilişkileri ile daha detaylı bir bilgi edinilebilir. O yüzden paleografya bilimi tarafından yapılan araştırmalar tarihin yazımında çok önemlidir. Tarihin de doğru bir şekilde anlaşılması için paleografya bilimi tarafından gerekli araştırmalar yapılabilir. Bu şekilde kayalıklar üzerindeki alfabeler, imgeler ve çizgiler de daha iyi anlaşılır.
Bilimi Anlatmamıza Yardım Edin!
Her ay milyonlarca bilimsever, Evrim Ağacı olarak karmaşık bilimsel konuları basitçe anlatmamızdan ve ülkemizde bilim anlatıcılığını geliştirmeye yönelik yaptığımız kapsamlı çalışmalarımızdan faydalanıyor. Bütçenize zarar vermeden, aylık veya tek seferlik sadece 20₺ gibi miktarlarda bize destek olarak bu çabalarımızı destekleyebilir, Türkiye'de bilim okuryazarlığını güçlendirmemize katkı sağlayabilirsiniz.
Destek Ol
Neden Destek İstiyoruz?
Toplumların eskiden kullandıkları yazıları inceler. (Mısır hiyeroglifi, Sümerlerin çivi yazısı, Türklerin Orhun ve Uygur abideleri gibi) Bu bilim dalı tarih öncesi dönemlerin aydınlatılmasında etkili değildir.
Yazı bilimi. Eski kültürlerin kullandıkları yazıları inceler.
Liyakat: Layık olma durumu, yeterlilik.
Tımar: Osmanlı toprak düzeninde devlete ait olan ve maaşları ya da belli hizmetleri karşılığında şahıslara bırakılan has, zeamet ve tımar toprakların genel adı. Aynı zamanda bu sistemde yıllık geliri üç bin akçeden yirmi bin akçeye kadar olan küçük dirlik. Tımar sahibine Tımarlı Sipahi denirdi. Gelirin ilk 3000 akçesine kılıç denir ve kılıç hakkı Tımarlı Sipahi'ye aittir.
Harp: İki veya daha çok devletin birbiriyle diplomatik ilgilerini keserek silâhlı kuvvetlerle vuruşmaları, savaş.
Vakfiye: Bir vakfın koşullarını belirten belge.