Parol Plus

Parol Plus Şurup (Parol Plus 250 mg/5 ml 150 ml Süspansiyon) mavi renkte kutusuyla genellikle 6 ila 12 yaş arasındaki çocuklarda kullanılan ateş düşürücü ve ağrı kesici şuruptur. Ancak bu ilaç 6 yaşından küçük çocuklarda da kullanılabilir. Ancak kiloya göre doz ayarlaması dikkatli yapılmalıdır.

• Parol Plus 250 mg/5 ml, her 5 ml hacimde 250 mgparasetamol içerir. Mavi kutu.
• Parol 120 mg/5 ml ise her 5 ml hacminde 120 mgparasetamol içerir. Pembe kutu.

Dikkatli bakıldığında, Parol Plus Şurubun, Parol Şuruptan yaklaşık 2 kattan biraz daha fazla etkin madde (parasetamol) içerdiği görülür. Diğer bir ifade ile, Parol Plus Şurup, Parol Şurubun konsantre edilmiş halidir. Daha az hacimde daha çok ilaç verilmesini sağlar. Büyük çocuklarda aynı ilacı daha az hacimde vermeyi sağlar.

Parol Plus Şurup, çok düşük yan etki olasılığına sahiptir ve gebelerde, emziren kadınlarda, bebeklerde veya çocuklarda önerilen dozlarda güvenle kullanılabilir.

Calpol 6 Plus, Tylol 6 Plus, Parol Plus ve Minamol Plus şuruplar eşdeğer (muadil) ilaçlardır.

Kaç ölçek vermeliyim?

Kiloya göre Parol Plus Şurup dozu hesaplamak için ateş düşürücü asistanını kullanabilir veya aşağıdaki tabloya bakabilirsiniz.

İlaç şişesini homojen bir görüntü oluşana kadar (yaklaşık 10 saniye) çalkalayın. Sonra, çocuğunuzun yaş ve kilosuna göre Parol Plus şurubun kendi ölçeği ile (bir ölçek 5 ml) veya enjektör yardımıyla verebilirsiniz. Parol Plus şurup ölçeğinin nasıl kullanılacağını eczacınıza danışabilirsiniz. Ancak en doğru miktarda doz ayarlaması için enjektör kullanın.

Enjektör ile ateş düşürücü şurup kullanımı şöyledir:

1. Yukarıdaki tablodan ilaç vereceğiniz hastanın kilosunu bulun. O satırdaki “Ölçek(1 ölçek = 5 ml)” değerine bakın.
2. Eğer çocuğunuzun kilosunu bilmiyorsanız, Yaş ile aynı satırdaki “Ölçek(1 ölçek = 5 ml)” değerine bakın.
3. Çalkaladığınız Parol şurubun içine enjektörün ucunu sokun.
4. İlk veya ikinci adımda öğrendiğiniz hacim kadar enjektörün içine ilacı çekin.
5. Bu ilacı ağız yoluyla çocuğunuza verin.

5 ml hacimli ölçek ile ateş düşürücü şurup kullanımı şöyledir:

1. Yukarıdaki tablodan ilaç vereceğiniz hastanın kilosunu bulun. O satırdaki “Ölçek(1 ölçek = 5 ml)” değerine bakın.
2. Eğer çocuğunuzun kilosunu bilmiyorsanız, Yaş ile aynı satırdaki “Ölçek(1 ölçek = 5 ml)” değerine bakın.
3. Çalkaladığınız Parol şurubunu, ilk veya ikinci adımda öğrendiğiniz hacim kadar ölçeğinize dökün.
4. Bu ilacı ağız yoluyla çocuğunuza verin.

Bir defada verilecek Parol şurup miktarı için yukarıdaki tabloya bakın!

• Bu dozlar gerektiğinde 4 saat ara ile tekrarlanabilir. Dozlar arasında 4 ila 6 saat olmalıdır.
• Bir günde verilecek doz sayısı 5 i geçmemelidir.
• Çay ya da tatlı kaşığı ile ilaç vermeye çalışmak yanlış dozda ilaç kullanmanıza neden olabilir!
• Başka şekilde önerdiyse, doktorunuzun önerdiği şekilde kullanın.

Bebeklerde nasıl kullanılır?

1. İki ayın altındaki bebeklerde doktorunuz reçete etmedikçe ağrı kesici/ateş düşürücü şurup kullanmayınız.
2. Aşılama sonrasında ateşi yükselen 2-3 aylık bebeklerde 60mg parasetamol yani 1,2 ml (çeyrek ölçek!) Parol Plus 250 mg/5 ml Süspansiyon verilebilir.
3. 2-3 aylık bebeklerde, aşı dışı nedenlerden dolayı ağrı veya ateş var ise maksimum 2 doz şurup verilebilir. Ateş veya ağrı devam ediyorsa doktorunuza danışın.

Günlük kullanılabilecek dozu

• 6 yaşın altındaki çocuklar: Bir günde kullanılabilecek maksimum toplam doz, 60mg/kg‘dır. Bölünmüş dozlar halinde 4-6 saat ara ile verdiğiniz dozların her biri kilogram başına 10-15 mg’ı geçmemelidir.
• 6 ila 12 yaş arası çocuklar: Bir günde kullanabilecekleri maksimum doz 2 gram parasetamoldür.
• 12 yaş ve üzeri: Bir günde kullanılabilecek maksimum doz 4 gram parasetamoldür.

Parasetamol dozları (mg) için tabloya bakın.

Doz aşımı

• Unutulan dozları dengelemek için çift doz ilaç vermeyiniz.
• Kullanmanız gerekenden fazla ilaç kullandıysanız hekiminize veya eczacınıza danışınız.
• Çocuğunuza yanlışlıkla fazla ilaç verilmesi tehlikeli olabilir. Fazla ilaç etkileri belirgin olmayabilir, ancak ciddi olabilir ve tedavi gerekebilir.
• Çocuğunuza yanlışlıkla ek bir doz parasetamol vermiş olabileceğinizi düşünüyorsanız, daha fazla vermeden önce en az 24 saat bekleyin.

Parol Plus Şurup nedir?

Parol Plus Şurup(250 mg/5 ml Süspansiyon), mavi renkteki kutusuyla, her 5 ml yani her bir ölçeğinde 250 mg parasetamol içeren şuruptur.

Parol Plus 250 mg/5 ml Süspansiyon içerisindeki etken madde olan parasetamol:

• Ağrı kesicidir. Beyne giden ağrı sinyallerinin etkisini azaltarak daha az ağrı hissedilmesini sağlar.
• Ateş düşürücüdür. Beyinde vücut sıcaklığını düzenleyen maddelerin salgılanmasını etkileyerek, vücut ısısının düşmesini sağlar.

Parol Plus 250 mg/5 ml 150 Ml Süspansiyon içerisindeki etken madde olan parasetamol, bir saat içerisinde etki göstermeye başlar ve etkisi beş saate kadar devam eder.

Şu durumların tedavisinde reçete edilebilir:

• Baş ağrısı, kas ağrısı, kulak ağrısı, diş ağrısı gibi ağrı durumlarında
• Soğuk algınlığı, nezle, grip gibi hastalıkların belirtilerinin hafifletilmesinde
• Yüksek vücut ateşinin düşürülmesi için
• Hafif ve orta derecede ağrıyı hafifletmek için
• Aşıdan sonra yükselen ateş ve ağrıya karşı

Ateşi olan çocuğu hangi durumlarda doktora götürmeliyim?

Yan etkiler

Parasetamol, doğru dozlarda kullanıldığında nadiren yan etkilere neden olur. Ancak parasetamol alerjisi ciddi bir durumdur ve acil olarak müdahale edilmesi gerekir. Vakit kaybetmeden hastaneye başvurulmalıdır.

Zaman kaybetmeden acil doktora başvurmanız gereken durumlar:

– Kaşıntılı, kırmızı, şişmiş, kabarmış veya soyulmuş bir cilt görünümü
– Hırıltılı nefes alma
– Göğüste veya boğazda sıkışma hissi
– Nefes almakta veya konuşmakta zorluk
– Ağzınız, yüzünüz, dudaklarınız, diliniz veya boğazınızda şişme başlarsa

Bu belirtilere sahipseniz, ciddi bir alerjik reaksiyonunuz olabilir ve hastanede derhal tedaviye ihtiyaç duyabilirsiniz.

Hangi hastalıklarda tehlikeli olabilir?

• Parasetamol veya ilacın içeriğindeki diğer maddelere karşı aşırı duyarlılık (alerji)
• Anemi (kansızlık)
• Akciğer hastalığı, astım, bronşiolit
• Karaciğer veya böbrek sorunları
• Gilbert sendromu (Karaciğer enzimlerinde yükselme ve geçici sarılık)
• 6 fosfat dehidrogenaz enzimi eksikliği

Yukarıdaki hastalıklar çocuğunuzda varsa Parol Plus 250 mg/5 ml Süspansiyon kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışın.

Hangi ilaçlarla birlikte tehlikeli olabilir?

Parol kullanmadan önce kullandığınız reçeteli ya da reçetesiz ilaçlar hakkında lütfen doktorunuza veya eczacınıza bilgi veriniz. İlaçların birbirleriyle etkileşimleri yan etki riskini artırabilir ve ilaçların etkinliğini azaltabilir.

• Mide boşalmasını geciktiren ilaçlar (Propantelin vb.)
• Mide boşalmasını hızlandıran ilaçlar (Metoklopramid gibi)
• Karaciğer enzimlerini uyaran ilaçlar (Bazı uyku ve epilepsi ilaçları gibi)
• Antibiyotik olarak kullanılan kloramfenikol
• Varfarin ve kumarin türevi antikoagülanlar (kan pıhtılaşmasını önleyen ilaçlar)
• Zidovudin HIV enfekiyonlarının (AIDS) tedavi ve önlenmesinde kullanılan bir ilaç)
• Domperidon (bulantı-kusma tedavisinde kullanılır)
• Sarı kantaron (St John’s Wort / Hypericum perforatum) içerikli ilaçlar
• Kolestiramin içerikli ilaçlar (yüksek kolesterol tedavisinde kullanılır)
• Tropisetron ve granisetron içerikli ilaçlar (radyoterapi ve/veya kemoterapi alan hastalarda bulantı ve kusmanın önlenmesi amacıyla kullanılır).

Yardımcı maddelerle ilgili uyarılar

• Çocuğunuz diyabet hastası ise, içeriğindeki sukroz konusunda dikkatli olmalısınız. İçeriğindeki sukroz nedeniyle, eğer daha önceden doktorunuz tarafından bazı şekerlere karşı intoleransınız olduğu söylenmişse bu tıbbi ürünü almadan önce doktorunuzla temasa geçiniz.
• İçeriğindeki metil parahidroksibenzoat nedeniyle, alerjik reaksiyonlara (muhtemelen gecikmiş) sebebiyet verebilir.
• İçeriğindeki gliserin nedeniyle, baş ağrısı, mide bulantısı ve ishale sebebiyet verebilir.
• Bu tıbbi ürün her dozunda (her 5 ml’de) 7,875 mg sodyum ihtiva eder. Bu durum, kontrollü sodyum diyetinde olan hastalar için gözönünde bulundurulmalıdır.

Parasetamol ve ibuprofen birlikte kullanılabilir mi?

Parasetamol dışında çocuklara verilebilecek tek güvenli ağrı kesici ibuprofen‘dir. Ancak:

• Parasetamol ve ibuprofeni birlikte vermeyin.
• Eğer parasetamol verdiyseniz ve hala ateş veya hastalık devam ediyorsa, o zaman ibuprofen’i deneyebilirsiniz. Ancak doz aşımı yaşamamak için kullanım şeklini mutlaka doktorunuza danışmalısınız ve doktor onayı almalısınız.
• Astımlı çocuklara ibuprofen vermeyiniz.

Eşdeğerleri

Aşağıdaki ateş düşürücü ağrı kesi şuruplar birbirnin eşdeğeri(muadili)dir:

Soru Cevap

Parol Tablet

Kaynak:

1. ncbi.nlm.nih.gov
2. medlineplus.gov
3. www.nhs.uk
4. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov

Günlük yaşantımızda ilaçlara bağlı birçok belirtiler görülebilir. İlaçlara bağlı belirtilerin bir çoğu bağışıklık sistemimizin gelişiminde yer almadığı öngörülebilir reaksiyonlardır. Oysa alerjik ilaç reaksiyonları belirli bir ilacın uygun dozda kullanımından kısa süre (dakika-saatler) sonra ortaya çıkan öngörülemeyen belirti ve bulgulardır. Alerjik ilaç reaksiyonları basit cilt döküntüsüne neden olabileceği gibi ağır yaşamı tehdit eden anafilaktik ya da sistemik reaksiyonlara da yol açabilir.

Alerjik ilaç  reaksiyonları tüm ilaç reaksiyonlarının ancak %5-10’unu oluşturur. Hastalar tarafından sıkça dile getirilmesine rağmen gerçek ilaç alerjisi oranları çok düşüktür. Erişkinlerde daha sık görülür.

Alerjik reaksiyonlara neden olan ilaçlar

• Antibiyotikler (penisilin ve sefalosporinler)
• Aspirin ve diğer nonsteroidal antiinflamatuvar ilaçlar (İbuprofen).
• Epilepsi (sara) ilaçları
• Kanser ilaçları
• Monoklonal antikorlar.

Belirti ve Bulgular

İlaç alımından sonra ortaya çıkan her belirti alerjik reaksiyon yönünde değerlendirilmemelidir. Örneğin aspirin dozuna bağlı olarak ortaya çıkan kulak çınlaması, antibiyotiklere bağlı gelişen ishal ya da tansiyon ilaçları olan ACE-inh sonucu gelişen anjioödem alerjik reaksiyonlar değildir.

İlaçlara karşı alerjik reaksiyonlar geliştiği süreye bağlı olarak iki gruba ayrılabilir. Erken gelişen reaksiyonlarda bulgular genellikle aşağıdaki gibidir.

• Ürtiker (kurdeşen),
• Yüzde, göz ve ağız çevresinde şişlik
• Kaşıntı
• Ciltte kızarıklık ve döküntü
• Solunum sistemi problemleri (nefes darlığı, öksürük, göğüs sıkışması) görülebilir.

İlaçlara bağlı olarak geç gelişen reaksiyonlarda belirtiler saatler hatta günler sonra ortaya çıkabilir. İlk bulgular ciltte küçük döküntüler şeklinde çıkabilir. Ancak daha sonra Steven’s Johnson sendromu, toksik epidermal nekrolizis ya da organ tutulumu (karaciğer, lenf, kalp vb) ile seyreden ağır sistemik reaksiyonlar (DRESS) görülebilir.

Ancak en önemlisi ise sistemik, yaşamı tehdit eden anafilaksi reaksiyonlarıdır.

İlaç Alerjisi Tanı

Ne yazık ki ilaç alerjisini tespit etmeye yönelik kesin ve genel bir test bulunmamaktadır. İlaç alerjinizin olup olmadığını değerlendirebilmek için:

• Daha önce hangi ilaçlar ile sorun yaşadığınız,
• Belirtilerin neler olduğu,
• Belirtilerin çıkış süresi
• Şiddeti,
• Nasıl ve ne kadar sürede düzeldiği

gibi ayrıntılı bilgiye ihtiyaç duyulmaktadır. Sizin verdiğiniz bilgilere göre alerji ve immünoloji uzmanı tarafından gerekli testlerin yapılması planlanmaktadır.

İlaç alerjisini değerlendirirken hastanın ihtiyacına, daha önce yaşanan sorunun özelliğine göre şüpheli ilaçlar veya kullanabileceğiniz güvenli alternatif ilaçlar ile testler yapılmaktadır. Bunlar,

Deri testleri negatif sonuçlanırsa ilaç karşılaştırma testi yapılır. İlaç karşılaştırma testinde şüpheli ilaç küçük dozlarda verilmeye başlanır ve eğer reaksiyon olmazsa belli aralıklarla doz giderek arttırılır. Sonunda hastanın alması gereken toplam doza ulaşılır. Reaksiyon gelişirse ilaç alerjisi tanısı onaylanır. Gelişmediği zamanlarda ise ilaç alerjisi olmadığını söyleyebiliriz. Ancak az bir orandaki hastada test sonuçları negatif olsa bile (özellikle penisilin) ileriki dönemde reaksiyon gelişebileceği unutulmamalıdır.

Alerji ve immünoloji uzmanınız tarafından yapılacak testlerin ilaç ile yaşanan istenmeyen olaylardan 4-6 hafta sonra yapılması gerektiğini unutmayalım.

İlaç Alerjisi Tedavi

İlaca bağlı alerjik reaksiyon gelişirse ilk yapılacak olan sorumlu ilacı doktorunuza danışarak kesmenizdir. Hafif döküntüler ilaçlar ile tedavi edilebilir. Hayatı tehdit eden alerjik reaksiyon (anafilaksi) ise acil müdahale gerektiren tıbbi bir durumdur. Hiç zaman kaybetmeden acil servise başvurulmalıdır. Eğer yanınızda adrenalin oto enjektörü taşıyorsanız hemen üst bacak uyluk kası içine yapılarak en yakın sağlık kurumuna başvurulmalıdır.

Bazı hastalarda alerjiye neden olan ilacın mutlaka kullanılması gerekmektedir (kanser tedavisi, bazı kan hastalıkları veya romatizmal hastalıklarda vb). Böyle durumlarda duyarsızlaştırma metodu uygulanır. Hasta hastaneye yatırılarak doktor ve hemşireler tarafından çok yakın gözlem altında alacağı dozun milyonda birinden başlanarak ilaç yavaş yavaş vücuda verilerek ilaca karşı tepkisizliğe alışması sağlanır.

İlaç alerjisi gelişimi için kimler risk altındadır?

İlaç ile ilgili riskler;

• Uzun süreli ve tekrarlayan ilaç kullanımı,
• İlacın kas ya da damar içine uygulanması,
• İlacın kimyasal yapısının karmaşık olması

Hasta ile ilgili riskler;

• Kronik hastalığı olanlar (böbrek ya da karaciğer),
• Sık antibiyotik kullananlar (bağışıklık sistemi yetmezliği ya da kistik fibrozis vb)
• Erişkinler,
• Kadınlar,
• Aile öyküsü olanlar.

İlaç alerjisi gelişimi için riskleri oluşturmaktadır.

İlaç alerjisi olan hastaların alacağı önlemler nelerdir?

1. Aynı ilacı ya da aynı gruptan ilacı kullanma.

İlaç alerjisi şüphesi varsa mutlaka alerji ve immünoloji uzmanı tarafından değerlendirilmeniz ve uygun testlerin yapılması gerekmektedir.

1. Doktorunuzun verdiği listeyi mutlaka yanında bulundur.

İlaç alerjiniz kesinleşmiş ise kullanmamanız gereken ilaç/ilaçların listesini doktorunuzdan isteyin ve yanınızda taşıyın. Bu sizin için hayati öneme haizdir.

1. Doktorunuz ile iletişiminiz iyi olsun.

Çapraz ilaç reaksiyonlarının engellenmesi için hasta kendi ilaç alerjileri konusunda doktorunu mutlaka bilgilendirmelidir.

1. Kendi kendinize ya da çevrenin etkisi ile karar vermeyin.

İlaç alerjilerinin geçici olup olmadığına ilişkin yeterince bilgi yoktur. Bu nedenle alerji uzmanı tarafından hasta değerlendirilip gerekli testler yapıldıktan sonra ilaç alerjisinin devam edip etmediğine karar verilmelidir.

Ateş; vücudumuzun enfeksiyonlara karşı, bağışıklık sistemini harekete geçirmek için verdiği doğal ve sağlıklı bir cevaptır. Vücuda giren mikroorganizmanın farkedilmesi üzerine, bağışıklık sistemi elemanlarının hızla hastalıklı bölgeye ulaşmaları için hareketlendiği bir acil durum sireninin çalması olarak basitçe anlatılabilir. Ateşin yükselmesiyle birlikte bakterilerin büyümesi ve virüslerin çoğalması engellenir.

Her yaşın normal vücut sıcaklığı farklıdır. Çocuk ve bebeklerin vücut sıcaklığı çoğu dış etkenden etkilenir. Hareket etmek, fazla giyinmek, sıcak bir içecek içmek dahi vücut sıcaklığını artırabilir. Evde bebek/çocuk varsa sağlıklı çalışan bir ateş ölçerin de evde mutlaka bulunması gerekir. Bakımveren kişinin bu ateş ölçeri doğru kullanabilmesi ve sonuçları da doğru yorumlayabilmesi hastalık takibinde önem taşır. Ateşin en sağlıklı kulaktan ölçerler ile ölçülmesi mümkündür. Kabaca 38 dereceden sonrasını ateş olarak kabul edebiliriz.

Kaç derecede ateş düşürücü verelim? Kaç derecede korkalım? Kaç derecede Acil Servis/’e başvuralım?

Bu soruları her ebeveyn Çocuk Doktoruna mutlaka en az bir defa sormuştur.

Ateşin derecesi ile hastalığın şiddeti korele değildir. Kişisel özellikler; her hastalığın farklı bireylerde farklı derecelerde ateş görülmesine sebep olur. Yani aynı grip mikrobunda komşunuzun çocuğu 38,5 santigrad dereceden fazla ateşlenmezken, sizin çocuğunuzun ateşi 40 dereceyi bulabilir.

Aynı derecedeki ateşe de her çocuğun katlanabilirliği farklıdır. Yani 39 derecede bir çocuk koşup oynarken, 38,5 derecede diğer bir çocuk yatağa serilebilir. Eğer keyfi yerindeyse, koşup oynuyorsa, iştahı yerindeyse her ateşte ateş düşürücü vermeniz gerekmez. Çocukta düşkünlük, uzayan ağlamalar, huzursuzluk, uyku bozukluğu başlıyorsa o halde 38 dereceden sonra ateş düşürücü verilebilir. Yine de ilaç vermeden önce dış ortamı serinletme, kıyafetlerini azaltma ve ılık duş uygulamalarının denenmesi önerilir. 40 dereceye ulaşan ateşte beklemeden ateş düşürücü verilmelidir. Verdiğiniz ateş düşürücünün ateşli havale geçirme riskini azaltmadığı bir gerçektir. (Ateşli havale genetik yatkınlıkla ilgili bir konudur, hasar bırakmaz, ateşin derecesi ile korele değildir.)

Ateşli dönemde çocukların günlük sıvı, oksijen ve enerji ihtiyacı artar. Kalp ve solunum hızlanır. Bu nedenle kronik olarak kalp ve akciğer hastalığı olanlar için ayrı bir değerlendirme gerekir. Bu gibi hastalığı olanlara metabolizmayı rahatlatmak için daha erken, daha düşük seviyedeki ateşlerde ateş düşürücü verilmesi gerekebilir. Önceden sağlıklı olsun ya da olmasın tüm çocukların ateşli hastalık dönemlerinde bol su içmeleri ve temiz havaya çıkmalarının önerilmesi bu nedenledir.

Aşağıdaki tablo, her annenin bilmesi gereken, böylece biz doktorların da işlerini kolaylaştıran bilgiler içermesi nedeniyle çok önemlidir.

TABLO: Ateşli çocuğa yaklaşım ile bilinmesi gerekenler.

1. Ateş normal fizyolojik bir yanıttır.

2. Ateş semptomdur, hastalık değildir.

3. Ateşe ılımlı yaklaşmak gerekir.

4. Hastalık gerileyinceye kadar ateş devam edebilir.

5. Vücut ısısı yüksekliği her zaman tam olarak belirlenemeyebilir.

6. Ateş çoğunlukla faydalı bir savunma mekanizmasıdır.

7. Ateş her zaman tedavi gerektirmez.

8. Antipiretikler her ilaç gibi bir kimyasaldır ve istenmeyen etkiler ve yan etkileri olabilir, her ilaç gibi endikasyonunda kullanılmalıdır.

9. Klinik görünüm her zaman ateş yüksekliğinden daha önemlidir. Döküntü veya beslenme ve uyku düzeninde bozulma varsa, çocuğunuz size iyi gözükmüyorsa bekletmeden doktora başvurunuz.

Ateş düşürmenin ilaç dışı teknikleri arasında kıyafetlerini soymak, ortamı serinletmek, ılık duş aldırmak, ılık su ile ıslatılmış bez ya da pamuk ile kompres yapmak olarak sayılabilir. Sirkeli su ile kompres yapmak geleneksel yöntemler arasında bulunsa da sirkenin ateş düşürme etkisi yoktur, oradaki marifet sudadır. Kompresin ya da duşun ılık suyla uygulanması önem taşımaktadır. Zira soğuk su vücudun titreme mekanizmasını çalıştırarak ateşin daha da yükselmesine sebep olabilir.

İlaç kullanmak gerektiğinde ise uygun ilacın seçilmesi önem taşımaktadır. Öncelikle hiçbir ilacın masum olmadığını bilmek gerekir. Yan etkisi en az olanlarla tedaviye başlamak gerekir. Uygun dozda ve uygun sıklıkta kullanmak için ilaçlar hakkında bilgi sahibi olmak gerekir.

Öncelikle tercih edilmesi gereken ilaç parasetamol içeren şuruplardır. Yan etki profilinin az olması, doz aralığının daha geniş olması nedeniyle yenidoğan döneminden itibaren tüm yaşlarda güvenle kullanılmaktadır. Tedavi dozu 10-15mg/kg/’dır. Parasetamol içeren çoğu şurubun bir ölçeğinde (5 ml) 120mg etken madde bulunduğu göz önünde bulundurulursa 10 kg ağırlığındaki bir bebek bir ölçek ilaç içmelidir. Bu basit hesapla 15 kg olan bir buçuk ölçek, 20 kg olan iki ölçek içmelidir. 4-6 saat arayla yeniden içirilebileceği gibi günde 5 dozu aşmamak yan etkileri artırmamak için dikkat edilmesi gereken bir kuraldır. Parasetamol içeren şurupların (tüm diğer ilaçlar gibi) ev içinde çocukların ulaşamayacağı yerlerde, mümkünse kilitli dolaplarda saklanması gerekmektedir. Çocukların en sık kullandığı ilaç olma özelliği nedeniyle rengi, tadı ve kokusu çocuklar için çok cazip bir şekilde imal edildiğinden, ortada bırakılan şişelerin çocuklar tarafından bulunması halinde şişenin kalanını bir seferde içtiklerine sıklıkla rastlamaktayız. Kilo başına 150mg alınan parasetamolün toksik olduğu ve akut karaciğer hasarına yol açma riski nedeniyle hastaneye yatış gerektirdiğini unutmamak gerekir.  4 saatten daha sık vermek ya da kilo başına 90 mg olacak şekilde birkaç gün üst üste kullanmak da benzer etkilere sebep olabilmektedir. Bilinmesi gereken bir diğer nokta da parasetamolün karışım ilaçlar içerisinde en sık bulunan ürün olmasıdır. Grip ilaçlarının çoğunda parasetamol bulunduğunu ve ateşi kontrol etmek için beraberinde kullanılan diğer bir parasetamol içeren şurubun doz aşımına sebep olabileceği unutulmamalıdır. Fitil olarak kullanılan ateş düşürücülerin de, bir ölçek şurup kadar, parasetamol içerdiği bilinmelidir.

En masum ilaç olarak tanımlansa da;  annesinin hamilelikte veya erken çocukluk döneminde parasetamol kullanımının çocukların ileri yaşam dönemlerinde astım ve diğer allerjik hastalıkları artırdığı, gebelik sırasında parasetamol alan annelerin çocuklarında dikkat eksikliği/-hiperaktivite bozukluklarına benzer davranış problemleri veya hiperkinetik bozuklukların daha sık görüldüğü, laboratuvar ortamında yapılan fare deneylerinde empati yeteneğini azalttığı gösterilmiştir.

Çocuklarda ateş düşürmek için kullanılabilecek diğer bir ilaç ibuprofen içeren şuruplardır.  Böbrekler üzerine olası yan etkilerinin küçük yaşlarda daha sık olması nedeniyle altı aydan küçük bebeklere kullanılamaz. Tedavi dozu 5-10mg/kg/’dır. Bu ilacın da genellikle bir ölçeğinde 100mg etken madde bulunmaktadır. Yani yine 10 kg ağırlığındaki birini ele alırsak yarım-bir ölçek arasında tüketimi uygun olacaktır.  Kilo başına 100mg alınması toksik etkilere neden olabilir. Doz aşımı yapmadığınız halde bazı duyarlı kişilerde mide rahatsızlığı yapabilmektedir. Bunun dışında pıhtılaşma sistemleri, böbrek, kalp, rahim, merkezi sinir sistemi üzerine negatif etkileri olabileceği gibi de alerjik reaksiyonlara yol açabilir. 

Ateş düşürmek için artık kullanılmayan ilaçlardan en önemlisi aspirindir. Özellikle viral enfeksiyonların yaygın olduğu 20 yaştan önce bir çeşit ağır karaciğer hastalığına (Reye sendromu) yol açabilme riski nedeniyle kullanımı önerilmemektedir.

Metamizol içeren ilaçlar ateşi etkili bir şekilde düşürmesi nedeniyle endişesi yüksek aileler tarafından tercih edilse de, biz hekimler tarafından yine önerilmeyen ilaçlar listesindedir. ABD ve İngiltere/’de çocuklarda kullanımı yasaklanmıştır. En sık kullanıldığı Brezilya’da (ilaç Brezilya aspirini olarak bilinir) 2007 yılında süt çocuklarında yapılan bir çalışmada annelerinin sık metamizol kullanması halinde bebeklerde lösemi riskinin arttığı gösterilmiştir. “Agranülositoz” denilen kan hücrelerinin yapımının azalması durumu, şok, solunum sıkıntısı, ciltte soyulmalarla giden ağır bir reaksiyon (toksik epitelyal nekroliz) korkulan yan etkilerindendir.

Bu bilgiler ışığında, ilaç dışı ateş düşürme yöntemleri denendikten sonra, hala 38 dereceden yüksek ve bebeğin / çocuğun konforunu düşüren ateş varlığında ilk seçilecek ilaç parasetamol olmalıdır.  Ateşin ısrarla devam etmesi halinde ilk dozdan en erken 4 saat sonra yeniden parasetamol verilmesi gerekmektedir. Yan etkilerin artabilme riski nedeniyle rutin olarak dönüşümlü ilaç verilmesi önerilmemektedir. Parasetamol içeren şurupların defaten verilmesine rağmen ateşin çok kısa süreli yeniden yükselme durumlarında; günde en fazla iki defayı aşmayacak şekilde; araya ibuprofen içeren bir ilaç ile girilmesi ateşin kontrolünü artıracak ve aile endişesini azaltacaktır. Daha sık kullanılması, 3 saat arayla rutin olarak bir parasetamol bir ibuprofen verilmesi, ateş düştüğü halde ateş düşürücülere devam edilmesi, saati geldi diye rahat rahat uyuyan çocuğun ateş düşürücü saati geldi diye uyandırılması önerilmemektedir.

Uz. Dr. Görkem ASTARCIOĞLU