İLÇENİN GENEL TANITIM
Pasinler ilçesinde Bizanslılar, Müslüman Araplar, Selçuklular, Saltukoğulları, Karakoyunlular, İlhanlılar (Moğollar), Akkoyunlular ve Osmanlılar hüküm sürmüştür.
Pasinler, Selçuklular ile Bizanslılar arasında 1048 yılında yapılan Pasinler Savaşıyla Anadolu Selçuklularının eline geçmiştir.
İlhanlı emiri Hacı Togay'ın oğlu Emir Hasan 1334 tarihinde ilçe merkezindeki kaleyi onararak kaleye kendi adını vermiştir.
1473 yılında Akkoyunlular, Otlukbeli’nde Osmanlılara yenilince bölge Osmanlı hâkimiyetine girmiştir.
Pasinler coğrafi konumu nedeniyle günümüze kadar tarihte bir kilit rolü oynamıştır. 93 harbi olarak bilinen 1877 – 1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonucu Rus işgaline uğrayan ve 1918 yılında Ermeni katliamını gören ilçemiz 13 Mart 1918 tarihinde kurtarılmıştır.
1952 yılında Hasankale adı Pasinler olarak değiştirilmiştir.
Büyük Selçuklu Devleti ile Bizans Devleti arasında yapılan 1048 Pasinler Savaşı'nı Selçuklular kazanmış ve Anadolu'yu yurt edinmek isteyen Türkler ilk başarıyı bu savaşla elde etmişlerdi. Pasinler Zaferi ile cesaretlenen Türkler, daha sonra 1071 Malazgirt Meydan Muharebesini kazanmıştı. Pasinler Savaşı'nın Anadolu'nun yurt edinilmesinde ilk adım olması nedeniyle büyük öneme sahiptir.
Bu nedenle, İlçemizde 18 Eylül 2017 tarihinden itibaren büyük bir coşkuyla kutlanan 1048 Pasinler Zaferi bundan sonra da kutlanmaya devam edilecektir.
Pasinler; Doğu Anadolu Bölgesinde 41° 40’ 54” doğu boylamları, 39° 58’ 53” kuzey enlemleri arasında yer almaktadır. Yüzölçümü 1.460 km² dir. Kuzeyinde Tortum ve Narman ilçeleri, doğusunda Köprüköy, batısında Erzurum, güneyinde Karayazı ve Tekman ilçeleri ile çevrilmiştir.
Kuzeyde Kargapazarı Dağları, güneyde Palandöken Dağı uzanımı olan Dikenli ve Maden Dağları ile çevrili olup, iki dağ silsilesinin arasında Pasinler Ovası bulunmaktadır.
Pasinler'in en önemli akarsuyu, şehir merkezinin ortasından geçen Hasankale çayıdır. Yıl boyunca akış gösteren bu çay, yan dereler ve yeraltı suyu ile beslenir.
Pasinler ovasının toplam drenaj alam 1420 km2 olup, her yönde ovaya ulasan yan dereler, Hasankale çayına dökülerek onu beslerler. Batı-doğu yönünde akan çay, ilçenin doğusunda, Çobandede civarında Aras nehrine dökülür.
İlçemiz jeolojik tepkimeler sonucu pasinler havzası oluşmuş faylanmalara bağlı olarak volkanik kayalar çevreye yayılmıştır. Yöredeki sıcak su kaynakları bu kuvvetlerin eseridir.
Ova ile çevre dağlık alanlar arasındaki fark 1500 metredir.
İlçemizdeki önemli vadiler; Tımar Çayı ve Miyadin Çayı vadileridir. Tımar Çayı Vadisi'nde, yakın zamanda hizmete girmiş Demirdöven Barajı gölü suları toplamıştır.
Pasinler Havzası'nın tabanını teşkil eden, Pasinler Ovası'nın alanı yaklaşık olarak 350 km2 bulur. Volkanik kökenli Deveboynu Eşiği ile (1950 m) Erzurum ovasından ayrılmış olan, 1600 - 1700 m yüksekliğinde bir graben olup, alüviyal dolgu ovasıdır.
Termal kaynaklar, Pasinler'in en önemli turistik çekim kaynağı durumundadır. Pasinler'deki en modern kaplıca, Erzurum yolu üzerinde bulunan Nenehatun Termal ve İlçe Merkezindeki Kale Turistik Oteli kaplıcasıdır. Su sıcaklığı 41-46ºC dir. Kaplıcadan yılda 40-45.000 kişi yararlanmakta, ziyaretçilerinin yarıdan fazlası yaz sezonunda gelmektedir. Pasinler'deki en eski kaplıca, 1390 yılında yapılan 1749 ve 1892 yıllarındaki onarımlarla günümüze kadar ulaşan Büyük Kaplıca'dır. Bu kaplıcanın su sıcaklığı 40-41 ºC olup, havuzundan aynı anda 100-150 kişi yararlanmakta, yıllık ziyaretçi sayısı ise 300.000 kişiyi bulmaktadır. Su sıcaklığının 32 - 33 ºC olduğu Küçük Kaplıca'nın havuzundan aynı anda 90-100 kişi yararlanmakta, yıllık ziyaretçi sayısı 150.000-160.000 kişiyi bulmaktadır.
KONUMU: Pasinler kaplıcası, ilçe merkezinde ve Erzurum - Tahran uluslar arası geçiş yolu üzerinde, Pasinler belediye sınırları içinde yer almaktadır. Kaplıca alanı Pasinler Ovası’nın kuzeyinde yer alan Hasanbaba dağı eteklerinde kurulmuştur. Kaplıca alanının deniz seviyesinden yüksekliği 1869 m. dir.
ULAŞIM OLANAKLARI: Kaplıca tesisine Erzurum - Tahran uluslar arası transit karayolu ile ulaşım sağlanmaktadır. Pasinler Özel Halk otobüsleri ile sabah 06.30 ile akşam 22.00 arasında her 30 dakikada bir toplu ulaşım imkânı vardır.
Ayrıca Erzurum Havaalanına 40 km mesafede olup il merkezinde yer alan tren garı ile de demiryolu ulaşım mümkündür.
TERMAL SU ÖZELLİKLERİ, KİMYASAL ÖZELLİKLER
Bikarbonatlı (%50.42milival), Klorür (%46.74) Sodyurn (%71.56milival), Karbondioksit(%423,8 mg/lt) Radyoaktif (1308poi/lt), Metaborik asit (37.66 mg/lt)
Fiziko Kimyasal Özellikler
Kaplıca suları; Bikarbonatlı, Klorürlü, Sodyumlu, karbondioksitli ve Kısmen Radyoaktif bir bileşime sahiptir.
Toplam Mineralizasyon
4051 mg/litre eriyik mineral değerine sahip bulunmaktadır.
Su Sıcaklığı
39-45 ºC
Türkler ile Bizanslılar arasında yapılan ilk savaş olma özelliğine sahip olan Pasinler Savaşı, Büyük Selçuklu Devleti ile Ermeni ve Gürcüler ’in destek olduğu Bizans ordusu arasında gerçekleşti. Peki, Pasinler Savaşı nerede yapıldı, kim kazandı? Pasinler Savaşı önemi nedir? İşte yanıtı…
PASİNLER SAVAŞI NEREDE YAPILDI, KİM KAZANDI?
Büyük Selçuklu Devleti ile Bizanslılar arasında gerçekleşen Pasinler Savaşı Erzurum’un Pasinler ilçesinde gerçekleşti. Erzurum il merkezine 40 km uzaklıkta bulunan bölgenin adı Hasan Kale olarak da anılırken, tarihi İpek Yolu’nun üzerinde bulunmasıyla da önem taşımaktadır. 18 Eylül 1048 tarihinde gerçekleşen savaşın akşam hava kararmasından sabah gün ağarmasına kadar sürdüğü tahmine dilen Pasinler savaşı Büyük Selçuklu Devleti’nin galibiyeti ile sonuçlanmıştır.
PASİNLER SAVAŞI’NIN ÖNEMİ NEDİR?
Pasinler Savaşı’nın en önemli özelliği Türklerin Bizans İmparatorluğu’na karşı yaptığı ilk savaş olmasıdır. Bu savaşı galibiyetle tamamlayan Büyük Selçuklu Devleti Doğu Anadolu'dan başlayarak Anadolu’yu denetimi altına almaya başlamıştır.
Savaşın ardından Bizans ile yapılan antlaşmada, Bizanslıların İstanbul'daki camiyi tamir ettirmesi ve Abbasi Halifesi ve Tuğrul Bey adına hutbe okutulması maddeleri yer aldı.
Pasinler Savaşı’nı Türkler açısından önemli kılan bir diğer önemli özellik ise Doğu Anadolu topraklarının Selçuklu Devleti’nin kontrolüne girmiş olmasıdır. Bunun sonucu olarak da Anadolu topraklarının Türkler tarafından fethine zemin hazırlanmıştır.
PASİNLER SAVAŞI’NIN NEDENLERİ VE SONUÇLARI NELERDİR?
Pasinler Savaşı hem neden hem de sonuçları açısından Türk tarihinde önemli bir yere sahiptir. Yıllar içerisinde gelişen olaylar savaşa neden olurken, alınan galibiyet de birçok sonuç doğurmuştur. İşte Pasinler Savaşı’nın nedenleri ve sonuçları…
NEDENLERİ
SONUÇLARI
Bizans imparatoru IX. Konstantinos güney Kafkaslar bölgesinde Bizans gücünü göstermekte idi. 1040'ta çocuksuz varissiz ölen Ermeni Bagratuni Krallığı kralının yokluğunda başkent Ani'de hüküm süren vali Başpiskopos Petros Getadarts 1045'te Ani'yi Bizans İmparatorluğu'na vermişti. Bu topraklar Bizanslılar tarafından ilhak edilmiş ve "İberya Theması" ile birleştirilip Bizans İmparatorluğu'na bağlı "İberiya-Ani Theması" kurulmuştu. Bizanslılar ayrıca Gürcü KralıIV. Bagrat'a karşı önce destek sağlayıp sonra isyan etmiş olan geleneksel Gürcistan'ın en önemli soylu Liparitid-Baguaşı klanının başında olan "Kldekarı ve Trialeti Dükü" IV. Liparit'a bu mücadelesinde askeri destek sağlamışlardı ve onu Bizans İmparatorluğu, "magistros" unvanı ile taltif etmişler ve bu görevle onu bir Bizans yöneticisi olarak kabul etmişlerdi.
Bu gelişme ile, Bizans İmparatorluğu ile güneyden Azerbaycan üzerinden Türkmen göçleri ile ilerlemekte olan Selçuklular ile komşu olmuşlardı. Selçuklular Bizans'ın gücünü anlamak amacıyla Tuğrul Bey'in üvey kardeşi İbrahim Yınal Bey'in önderliği altından Anadolu'ya 1048 yazında bir askeri akın yapmıştı. Bu akından dönmekte iken Selçuklular ordusu Bizans'ın "İberya ve Ani Theması" içinde çok hareketli bir ticaret merkezi olan (modern Erzurum yanında bulunan) "Arzen" veya "Arte" kentini de ele geçirip yakmışlardı.
Bizans İmparatoru olan IX. Konstantinos Bu Selçuklular akınını durdurmak için "İberiya-Ani Theması"ndaki Bizans ordusunun generalleri Katakalon Kekavmenos ile Aaronios'u görevlendirmişti. Ama bu generallere Gürcü Krallığı ordularının yetişip onlara bağlanmadan gayet temkinli davranıp Selçuklularla çatışmama emri vermişti. İmparator Bizans devleti görevi ve Bizans "magistros" unvanı taşıyan Gürcü "Kldekarı ve Trialeti Dükü" IV. Liparit'i kendi Gürcü ordusu ile Bizans ordusuna destek sağlamaya çağırmıştı. Böylece Bizans generalleri Kekavmenos ile Aaronios ve Gürcü IV. Liparait komutasında yaklaşık 50,000 askerlik bir Bizans-Gürcü ordusu toplandı. Bu büyük Bizans-Gürcü ordusu akıncı Selçukluları durdurma ve elimine etme hedefi ile Pasinler ovasında (o zamanki Kapetrou) da Selçuklu ordusu ile muharebeye girişmek için düzen aldılar.