kaynağı değiştir]
Herhangi bir karmaşık sayı, örneğin z, bir çift reel sayı kullanılarak ifade edilebilir. Kutupsal koordinat sisteminde, bir sayı (yarıçap veya r), z'nin karmaşık düzleminsıfır noktasından olan mesafesini ve diğeri, (açı veya φ) pozitif reel eksenden, saat yönünün tersine dönüşü temsil etmek için kullanılır:
burada i, i2 = −1'i sağlayan hayali birimdir. Karmaşık analizdeπ'nin sık görülmesi, Euler formülüyle tanımlandığı gibi, karmaşık bir değişkenin üstel fonksiyonunun davranışıyla ilgili olabilir:[39]
burada e sabiti, doğal logaritmanın tabanıdır. Bu formül,e'nin hayali üsleri ile, karmaşık düzlemin sıfır noktası merkezli birim çember üzerindeki noktalar arasında, bir karşılık olma ilişkisi kurar. Euler formülünde φ = π eşitliği, beş önemli matematiksel sabit içerdiği için matematikte önemsenen Euler özdeşliği ile sonuçlanır:[39][40]
zn = 1 eşitliğini sağlayan n sayıda farklı karmaşık sayı vardır ve bunlara "birliğin n'inci kökleri" [41] denir ve aşağıdaki formülle verilir:
Arşimet katsayısı ismiyle de anılan pi sayısı tarihi oldukça köklü matematiksel değerlerden biridir. Geçmişten günümüze kadar çoğu matematikçinin gerçek değerini hesaplamaya uğraştığı ancak net bir rakamın elde edilemediği pi sayısı günümüzde 3,14 olarak kabul edilerek işleme alınır. Peki, bu ilginç değer nasıl ve ne şekilde ortaya çıktı hep birlikte bir göz atalım.
Çeşitli formüllerle net karşılığının bulunmaya çalışıldığı pi sayısı ilk olarak M.Ö. 212 yılında karşımıza çıkıyor. Antik Yunan döneminin matematikçi, fizikçi, astronom ve filozofu olarak karşımıza çıkan hatta ve hatta suyun kaldırma kuvvetini bulan Arşimet pi sayısının keşfine imza atan ilk kişidir. Keza sembolü olan π işareti de yine Yunan alfabesinin 16. harfinden gelmektedir.
Pi sayısı nasıl keşfedildi sorusuna yönelirsek aslında Arşimet'ten önce M.Ö. 1650 yıllarında Mısırlılar tarafından kullanıldığı düşünülüyor. Hatta öyle ki Mısır Piramitlerinin inşasında bu özel sayıdan yararlanıldığı varsayılıyor. Buradan da anlaşılacağı üzere aslında pi sayısının keşfi Arşimet'e değil, Mısırlılara ait.
Peki, bu tarih sahnesinde Arşimet neden sıkça anılıyor diye soracak olursanız; o tarihe kadar pi sayısının gerçek değerine yakın hesaplamaları yapan en ünlü matematikçinin o olmasından kaynaklanıyor. Yani pi sayısının formüle dökülüp sonsuz değerine en yakın rakamın hesaplanması Arşimet'e aittir.
Pek çok kişide merak uyandıran pi sayısını nasıl ortaya çıktı diye araştırma yapacak olursanız karşınıza çıkacak en somut örnekler Mısır ve Babil topluluklarına ait olacaktır. Keza ortaya koydukları çoğu önemli eserde pi sayısının bir parmağı olduğu düşünülüyor.
Elbette o dönemlerde nasıl ve ne şekilde ortaya çıkarıldı net bir veri yok fakat Giza'daki Büyük Piramit inşasında pi sayısının iki katındaki verilere ulaşılıyor. Bu veriler sonucunda çoğu tarihçi ve matematikçi M.Ö. 2550 ile 2500 yılları arasında inşa edilen piramitlerin yapımında bu sonsuz sayı değerinden faydalanıldığı fikrini ediniyor.
Uygarlıklarda farklı değerler ile alınan pi sayısının en yakın değerini 3,14 olarak hesaplayan Arşimet öncesinde pi sayısına verilen değerler şu şekildeydi:
Pi Sayısı
Pi sayısı , bir dairenin çevresinin çapına bölümü ile elde edilen matematik sabiti. İsmini, Yunanca περίμετρον(çevre) sözcüğünün ilk harfi olan π den alır. Pi sayısı, Arşimet sabiti ve Ludolph sayısı olarak da bilinir.
Pi sayısı kaçtır ? Pi sayısı okullarda genelde 3,14 olarak ifade edilir.Ama 3′den sonra sonsuza kadar gidebilir.
Pi sayısı aslında çok basit bir temele sahiptir ve değiştirilemez bir sabit orandır. Fakat aynı zamanda Pi sayısı bir irrasyonel sayı olduğundan, hiçbir zaman sonlu bir tamsayı düzeninde ifade edilemez ve virgülden sonra sonsuz sayıda tekrarsız rakam içerir. Babilliler’den beri ortadoğu ve akdeniz uygarlıklarının pi sayısının varlığından haberdar oldukları bilinmektedir. Farklı antik uygarlıklar pi sayısı için farklı sayıları kullanmıştır.
Pi Sayısının tarihçesi
Kaynaklar pi sayısı için, ilk gerçek değerin, Archimedes tarafından kullanıldığını belirtir. Archimedes; pi sayısının değerini hesaplamak için bir yöntem vermiş ve pi değerini 3+1/7 ile 3+10/71 arasında tespit etmiştir. Bu iki kesrin ondalık sayı karşılığı 3,142 ve 3,1408 dir. Bu iki değer, pi sayısının, bugünkü bilinen gerçek değerine çok yakın olan bir değerdir.