Pilotaj; sivil havacılık konusunda talep edilen ulusal ve küresel şartlara uygun halde eğitim almış pilotların yetiştirilmesini amaçlayan bir bölümdür. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) SHY-1 ve Avrupa Havacılık Güvenliği Ajansı (EASA) Part-FCL standartlarına uygun modern uçak pilot adaylarının eğitiminin gerçekleştirilmesi amaçlanır.
Pilotaj bölümü üniversitelerde eğitimi verilen 4 yıllık bir lisans bölümüdür.
Bu bölüm kapsamında teorik ve pratik birçok ders verilmektedir. Derslerin teorik kısımlarında;
eğitimi verilir. Teorik ve pratik derslerin başarı ile tamamlanmasının ardından Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından bir sınav gerçekleştirilir. Bu sınav adaylar tarafından başarı ile tamamlandıktan sonra (söz konusu sınavdan en az 75 almak gerekir) uygulamalı eğitim süreci başlar ve pilot adayları uçuşla tanışırlar. Uygulamalı eğitim sürecinde aday öğrenciler gündüz ağırlıklı olmak üzere uçuş eğitimi alırlar. Bu eğitimin bir kısmı da simülatör üzerinde gerçekleştirilir. Ayrıca pilot adayı öğrencileri komuta uçuşlarına pilot ve eğitmenler eşliğinde ikili uçuşa katılırlar. Bu eğitim de başarı ile tamamlandıktan sonra bu lisansı elde etme amacınıza göre lisansınıza işlenebilir. Söz konusu lisanslar;
Pilotaj bölümünün aşamalarını başarı ile geçen adaylara “pilot” unvanı verilir.
Pilotlar, gerek sivil, gerekse de askeri uçaklarda kaptan ve yardımcı kaptan olarak görev alabilirler.
Pilotlar, gerek yerli gerekse de yabancı havayolları başta olmak üzere birçok genel havacılık sektöründe çalışma imkanı bulabilirler. Ayrıca havacılık eğitimi sektöründe de istihdamları söz konusudur. Pilotlar talep durumunda orduda da belirli yeterlilikler sağlandığı takdirde görev alabilirler.Pilotların başarı ile tamamlamış oldukları eğitimlerinin haricinde ingilizce hakimiyeti de çalışma olanakları konusunda önem arz eder.
Çoğu insan tarafından pilotluk dünyadaki en prestijli mesleklerden biri olarak görülüyor. Pilot olmak için birçok test ve aşamadan geçmeniz gerekiyor. Neyse ki "Pilot nasıl olunur?" sorusunun birden fazla cevabı var. İşte bulutlar arasında geçen bir kariyer için yapmanız gerekenler
Pilot, kısaca açıklamak gerekirse hava yolu taşımacılığında görev yapan kıdemli kişilerdir diyebiliriz. Pilotların genel görevi, hava taşıtlarını uçurmaktır. Yolcu ve kargo taşımacılığı, askeri ya da şahsi amaçlarla kullanılan hava taşıtlarını kontrol edebilmek için pilot lisansına sahip olmanız gerekir. Dünyadaki en stresli ve zor mesleklerden biri olan pilotluk mesleğinde, birçok parametreyi göz önüne alarak işinizi yapmanız istenir. Pilotların uçuş öncesinde, sırasında ve sonrasında yerine getirmesi gereken bazı sorumluluklar bulunur.
Pilot olmak için kişide birçok özellik aranır. Mental özelliklerin dışında pilotlardan sağlık konusunda da bazı yeterlilikler beklenir. Pilot olmak için belirli bir boy-kilo sınırının altında veya üstünde olmanız gerekir. Aynı zamanda göz kusurları ve belirli derece engelli olmak da pilot olamamanıza sebebiyet verebilir.
Pilot olabilmek için tercih edebileceğiniz üç farklı yöntem vardır. Bunların ilki sivil taşımacılıkta hizmet vermek üzere üniversitede pilotaj eğitimlerinden geçmektir. Ülkemizde pilotaj eğitimleri en az dört yıllık olmak üzere devlet ve özel üniversitelerde verilir.
Ülkemizde ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde ÖSYM sınavlarıyla katılabileceğiniz toplamda 12 üniversitede pilotaj bölümü bulunur. Bu bölümlerin çoğunluğu vakıf üniversitelerinde olmakla beraber Eskişehir Teknik Üniversitesi, pilotaj eğitimi veren tek devlet üniversitesidir. Pilotaj taban puanları yılında burslu vakıf üniversiteleri ve devlet üniversitesi için aşağıdaki gibi belirlenmiştir.
KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ (KONYA) (VAKIF) – Uygulamalı Bilimler Yüksekokul | Pilotaj (Yüksekokul) (Burslu) | SAY | 4 | 4 | , | |
ÖZYEĞİN ÜNİVERSİTESİ (İSTANBUL) (VAKIF) – Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi | Pilotaj (Burslu)(İng.) | SAY | 6 | 6 | , | |
ESKİŞEHİR TEKNİK ÜNİVERSİTESİ (DEVLET) – Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi | Pilotaj | SAY | 5 | 5 | , | |
BAHÇEŞEHİR ÜNİVERSİTESİ (İSTANBUL) (VAKIF) – Uygulamalı Bilimler Yüksekokul | Pilotaj (Yüksekokul) (Burslu)(İng.) | SAY | 5 | 5 | , |
TÜRK HAVA KURUMU ÜNİVERSİTESİ (ANKARA) (VAKIF) – Hava Ulaştırma Fakültesi | Pilotaj (Burslu)(İng.) | SAY | 5 | 5 | , | |
İSTANBUL OKAN ÜNİVERSİTESİ (VAKIF) – Uygulamalı Bilimler Fakültesi | Pilotaj (Burslu)(İng.) | SAY | 6 | 6 | , | |
ATILIM ÜNİVERSİTESİ (ANKARA) (VAKIF) – Sivil Havacılık Yüksekokul | Pilotaj (Yüksekokul) (Burslu)(İng.) | SAY | 3 | 3 | , | |
İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ (VAKIF) – Uygulamalı Bilimler Yüksekokul | Pilotaj (Yüksekokul) (Burslu)(İng.) | SAY | 5 | 5 | , | |
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ (İSTANBUL) (VAKIF) – Sivil Havacılık Yüksekokul | Pilotaj (Yüksekokul) (Burslu)(İng.) | SAY | 5 | 5 | , | |
GİRNE ÜNİVERSİTESİ (GİRNE) (KIBRIS) – Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi | Pilotaj (Burslu)(İng.) | SAY | 3 | 3 | , | |
GİRNE AMERİKAN ÜNİVERSİTESİ (GİRNE) (KIBRIS) – Havacılık Yüksekokul | Pilotaj (Yüksekokul) (Burslu)(İng.) | SAY | 2 | 2 | , | |
ANTALYA BİLİM ÜNİVERSİTESİ (VAKIF) – Sivil Havacılık Yüksekokul | Pilotaj (Yüksekokul) (Burslu) | SAY | 3 | 3 | , |
Askeriyede pilot olmanız için MSÜ Hava Harp Okulu'nu tamamlayarak subay olmanız gerekmektedir. MSÜ Hava Harp Okulu, her yıl düzenlenen MSÜ Sınavı çerçevesinde öğrencilerini seçer. 4 yıllık eğitimin ardından MSÜ Hava Harp Okulu tarafından uygun olarak belirlenen adaylar, askeri pilot olarak yetiştirilmek üzere özel eğitimlere tabi tutulur. Hava Harp Okulu çıkışlı adayların arasında yalnızca çok küçük bir kesim pilotaj eğitimi alabilir. MSÜ Hava Harp Okulu'nda pilotaj eğitimi alan adayların sivil havacılık kurumlarında da kullanabileceğiuçuş lisansı bulunur. Bunun dışında adaylar Kara Harp Okulu ve Deniz Harp Okulu'ndan mezun olarak gerekli şartları yerine getirdiğinde ilgili bölümlerin pilot ekibine seçilebilirler. Fakat Hava Kuvvetleri'ne kıyasla Kara ve Deniz Kuvvetleri'nde pilot olmak çok daha zordur.
Pilotaj eğitimi ve askeri pilotluk gibi seçeneklerin dışında ayrıca uçuş lisansı alabileceğiniz kurumlar bulunur. Pilot olabilmek için adayların en az lise mezunu olması gerekir. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından ruhsat alan herhangi bir uçuş okuluna başvurarak ücretli eğitim alabilir ve uçuş lisansı elde edebilirsiniz. Aynı zamanda Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü'nün hazırladığı Havacılık İngilizcesi Yeterlilik Sınavı'ndan başarı ile geçmeniz gerekmektedir.
Ücretli eğitimlerin yanı sıra çeşitli hava yolu şirketleri, belli dönemlerde ihtiyaca göre pilotaj eğitimi için adaylık başvurusu açar. Pilot olmak isteyen adaylar bu kurumlara başvurarak seçilmeleri takdirinde sonradan ödemeli olmak üzere pilotaj eğitimi alabilir. Hava yolu şirketleri genellikle eğitim sonrasında başarılı olan adaylarla uzun vadeli iş anlaşması imzalayarak pilotaj eğitiminin ücretini maaş kesintisi olarak kişiye yansıtır. Her hava yolu şirketinin pilotaj eğitimi konusunda farklı yöntemleri olabilir. Bu yolla pilot olmak isteyen kişilerin başvuru şartları ve gerekliliklerini dikkatlice incelemesi, pilotaj eğitim tarihlerini takip etmesi gereklidir.
Pilot maaşları içinde olduğunuz kuruma, yetkinize ve deneyiminize göre değişiklilik gösterir. Uçuş lisansı dışında çeşitli ticari uçakları kullanabilmek için de uluslararası düzeyde bazı belgeleri almanız gerekmektedir
Askeri pilot maaşları yılı için 25 bin TL ile 35 bin TL arasında değişiklik gösterir. THY pilot maaşları çalışanların kıdemine göre değişiklik gösterir. Fakat sivil havacılık alanında çalışan pilotların yılındaki maaşları 40 bin TL ile başlayıp bin TL'ye kadar çıkabilir. Bu rakamlar kesin olmamakla birlikte kaynaklara göre sektör ortalamasıdır. Her firmanın maaş politikası birbirinden farklı olabilir.
Heyecan veren ve maddi anlamda da oldukça kazandırıcı ve ödüllendirici olarak görülen pilotluk sivil ve askeri pilotluk olarak iki ayrı sınıfa ayrılmaktadır. Peki, pilotluk için yaş sınırı var mı?Erkek ve kadın için pilot olma şartları nelerdir? Ayrıntılar içeriğimizin devamında…
Nasıl Pilot Olunur?
Pilotluğun askeri ve sivil pilotluk olmak üzere iki temel sınıfa ayrıldığından daha önce bahsetmiştik. Askeri pilot olmak isteyenler, Milli Savunma Üniversitesi’ne bağlı olan harp okullarının birinden mezun olmak zorundadırlar. Buradan mezun olan adaylar, daha sonra Türk Silahlı Kuvvetleri’nin uçuş eğitim okullarında gerekli eğitimleri alarak askeri pilot olmaya hak kazanmaktadırlar.
Sivil pilot olmak içinse farklı yollar bulunmaktadır. Sivil pilot olmak isteyen adaylar, bazı üniversitelerde var olan pilotaj bölümünden mezun olarak, herhangi bir lise ya da üniversiteden mezun olduktan sonra sivil uçuş okullarından ders alarak ya da havayolu şirketlerinin kendi bünyelerinde gerçekleştirmekte oldukları sözleşmeli pilot yetiştirme programlarına başvurarak sivil pilot olabilmektedirler.
Pilot Olma Şartları
Öğrenci pilot lisansından, aletli uçuş yetki belgesine kadar geniş bir sınıflandırmanın bulunduğu sivil pilotlukta, tüm bu lisans ve sertifikalara sahip olabilmek farklı şartlara bağlanmıştır. Tüm bu şartlardan bahsettiğimiz pilot olma şartları şu şekildedir:
Erkek ve Kadın İçin Pilot Olma Şartları
Erkek ve kadın adayların pilot olabilmesi nerdeyse ortak bir takım şartlara bağlı olsa da ikisi arasında ufak farklar bulunmaktadır. Pilotluk eğitimi almak isteyen erkek adayların, askerlik hizmetini tamamlamış olması ya da eğitim başlangıç tarihi itibariyle 2 yıl boyunca tecil ettirmesi gerekmektedir. Bunun yanında hem erkek hem de kadın adaylar için, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak, adli sicil kaydının olmaması ve daha önce THY’den disiplinsizlik suçunda atılmamak gibi ortak şartlar da bulunmaktadır.
Pilot Olmak İçin Boy/Kilo Sınırı Var MI?
Hem kadınlarda hem de erkeklerde pilot olabilmek için belirlenmiş bir boy ve kilo sınırı bulunmaktadır. Pilot olmak isteyen erkek ve kadın adayların boylarının en az en fazla ise olması gerekmekte; beden kitle indekslerinin ise 20 ila 30 arasında olması istenmektedir.