Pis kelimesinin kökeni belli değildir. Ancak Farsçada "alaca, lekeli" gibi anlamlara gelen "pīs" kelimesinden alıntı olduğu düşünülmektedir. Türk Dil Kurumuna göre pis sözcüğü toplam beş manaya gelir. Pis kelimesi sıfat olarak kullanılır. Türk Dil Kurumuna görepis kelimesinin anlamı şu şekildedir:
Ayrıca bu sözcüğün geçtiği "pis pis", "pisboğaz", "ağzı pis", "pis su" gibi birleşik sözcükler de türetilmiştir.
Pis sözcüğü hem gerçek hem de mecaz manalarda kullanılan sözcükler arasındadır. Pis eş anlamlısı olan birden fazla kelime bulunmaktadır. Bu kelimeler cümle içinde birbirleri yerine kullanılmakta ve o cümlede herhangi bir anlam bozukluğuna yol açmamaktadır. Temiz, pak olmayan birçok şey için Türkçede pis sözcüğü kullanılır. Kullanım alanı epey geniş olan sözcüklerden biridir. Pis sözcüğü hem sıfat hem de mecaz anlamda kullanılmaktadır. Pisin eş anlamlısı olan sözcüklerden ilki "kirli"dir. Pisin eş anlamlısı olan sözcükler:
Yukarıdaki tüm eş anlamlı sözcükler pis sözcüğünün yerini tutmaktadır.
Pis kelimesinin eş anlamı olan sözcüklerin bazıları daha sık bilinirken bazıları çok fazla bilinmemektedir. Bu sözcüğün en çok kullanılan eş anlamlısı kirlidir. Pis sözcüğünün eş anlamlıları ile kurulan bazı örnek cümleler aşağıdaki gibidir:
ANASAYFAYA DÖNMEK İÇİN TIKLAYINIZ
Aymaz kelimesinin zıt-karşıt anlamı, anlamlısı Uyanık
Çatallaşmak kelimesinin zıt-karşıt anlamı, anlamlısı Basitleşmek, Açılmak
Maddeten kelimesinin zıt-karşıt anlamı, anlamlısı Manen
Mülayim kelimesinin zıt-karşıt anlamı, anlamlısı Şiddetli, Sert
Beyazlatmak kelimesinin zıt-karşıt anlamı, anlamlısı Siyahlatmak, Karartmak, Karalamak, Kirletmek
Semiz kelimesinin zıt-karşıt anlamı, anlamlısı Cılız, Zayıf
Konmak kelimesinin zıt-karşıt anlamı, anlamlısı Uçmak, Havalanmak, Kalkmak
Solmak kelimesinin zıt-karşıt anlamı, anlamlısı Canlanmak, Dirilmek
Bir Hücreli kelimesinin zıt-karşıt anlamı, anlamlısı Çok Hücreli
Süratli kelimesinin zıt-karşıt anlamı, anlamlısı Yavaş, Ilgıt Ilgıt, Ağır
Ruh kelimesinin zıt-karşıt anlamı, anlamlısı Dirilik, Can, Maddi Etkinlik, Dirlik, Beden
Saklı kelimesinin zıt-karşıt anlamı, anlamlısı Açık, Ortada
Azınlık kelimesinin zıt-karşıt anlamı, anlamlısı Çoğunluk
Daracık kelimesinin zıt-karşıt anlamı, anlamlısı Genişçe
Renksiz kelimesinin zıt-karşıt anlamı, anlamlısı Parlak, Neşeli, Canlı
Uhrevi kelimesinin zıt-karşıt anlamı, anlamlısı Dünyevi
Yakalanmak kelimesinin zıt-karşıt anlamı, anlamlısı Kaçmak
Geniş kelimesinin zıt-karşıt anlamı, anlamlısı Dar, Ensiz
Yitirmek kelimesinin zıt-karşıt anlamı, anlamlısı Bulmak, Edinmek, Elde Etmek
Olgunca kelimesinin zıt-karşıt anlamı, anlamlısı Çocukça
Suçsuz kelimesinin zıt-karşıt anlamı, anlamlısı Mücrim, Kabahatli, Günahkar
Bedelli kelimesinin zıt-karşıt anlamı, anlamlısı Bedava, Karşılıksız
Arama Bölümü Sayfanın En Üst Kısmındadır.
Anlam bakımından birbirine ters düşen, birbiriyle çelişen sözcüklere zıt (karşıt) anlamlı kelimeler denir. Aynı anlam düzlemi içinde uçlarda yer alan sözcüklerdir. Bir sözcüğün anlattığı kavramın karşıtını anlatır. Üstteki örnekleri inceleyebilirsiniz.
Her sözcüğün zıt anlamlısı yoktur.
-lı, -sız sıfat yapım ekleriyle ya da olumsuzluk (-ma) ekiyle oluşturulan sözcükler karşıtlık anlamı içermez.
Sözcüklerin olumsuzluk durumu zıt anlamlısı demek değildir. "Ezgi eve geldi." cümlesi olumludur. Bu cümlenin olumsuz hâli "Ezgi eve gelmedi" dir. Geldi ile gelmedi zıt anlamlı değildir. Geldi sözcüğünün olumsuzu" gelmedi", zıt anlamı ise "gitti" dir.
Kelimeler arasındaki karşıtlık cümledeki kullanıma göre değişir. "doğru" kelimesinin zıt anlamlısı bir cümlede "eğri" olurken, diğerinde "yanlış" olabilir.
Bir sözcüğün karşıt anlamlısını o sözcüğün cümle içinde kazandığı anlam belirler. Örnek: "zor - kolay"
Senin, benimle zorun ne? (Bu cümlede "kolay" ın karşıtı değildir.)
Bu valizi taşımak oldukça zormuş. (Bu cümlede "kolay"ın karşıtıdır.)
Pis sözcüğünün 11 adet eş anlamlısı ne karşılığı bulunmaktadır. Pis ile aynı anlama gelen eş anlamlı kelimeler aşağıdaki gibidir;
Pis sözcüğüne ait eş anlamlı kelimeler berbat, bulaşık, fena, kirli, kötü, leke, mendebur, murdar, sümsük, sünepe ve zararlı sözcükleridir. Bu kelimeler birbiri yerine kullanılabilir.
Peşin hüküm sözcüğünün 1 adet eş anlamlısı ne karşılığı bulunmaktadır. Peşin hüküm ile aynı anlama gelen eş anlamlı kelimeler aşağıdaki gibidir;
Peşin hüküm sözcüğünün eş anlamlı kelimesi ön yargı sözcüğüdür. Bu iki kelime birbiri yerine kullanılabilir.
Parasız sözcüğünün 5 adet eş anlamlısı ne karşılığı bulunmaktadır. Parasız ile aynı anlama gelen eş anlamlı kelimeler aşağıdaki gibidir;
Parasız sözcüğüne ait eş anlamlı kelimeler bedava, karşılıksız, meteliksiz, yoksul ve züğürt sözcükleridir. Bu kelimeler birbiri yerine kullanılabilir.