Polyamid Polyester Farkı

Seçenekler Neler?

Evimize ya da iş yerimize “Halı” alırken nelere dikkat ediyoruz;
Görselliğine mi ?, Dokunduğunuz zaman sizde uyandırmış olduğunuz yumuşaklığa mı ?, Fiyatına mı ?, Dokusuna mı ?, Rengine mi ?

Bunlara benzer bir çok etken “Halı” alımında bizlerin kararlarını etkilemektedir. Ancak acaba kaçımız satın alacak olduğumuz halının kullanım alanının niteliği, güneşe ne kadar maruz kalacağı, ipliğinin / elyafının özelliği, leke dayanıklılığı vb. unsurlara da dikkat etmektedir ?

Bu yazımızda, bireysel kullanım alanlarına yönelik halı seçiminde maliyet / verimlilik analizi yapabilmemiz için dikkat etmemiz gereken hususlar ile ilgili bazı genel bilgiler vereceğiz. Bu bilgilerin satın alacak olduğumuz halı da maksimum fayda / minimum sorun yaşamamız için gerekli olduğunu unutmamalıyız. Amacımız herhangi bir halı türünü ön plana çıkartmak değil, ihtiyaç, beklenti ve bütçemize en uygun halıyı seçme konusunda sizlere yardımcı olmaktır.

Maliyet

Halı seçiminde belki de en önemli unsur ekonomik olanaklardır. Tüketicinin isteklerine ve bu konu için ayırmış olduğu bütçesine göre birçok seçenek ve fiyat aralığı bulunmaktadır. Önemli olan halıyı ne kadar süre ile kullanmak istediğimiz ve bu süre boyunca halıdan beklediğimiz performans kriterleridir. Kaliteli bir halı aldığınızda, ödediğiniz fiyat ne kadar yüksek olursa olsun karşılığını uzun yıllar boyunca alabilirsiniz. Bu nedenle özellikle yoğun trafiğe maruz kalan bölgeler için alabileceğiniz en iyi halıyı almanız uzun vadede kâra geçmenizi sağlayacaktır.

Halının fiyatını belirleyen en önemli unsurlardan bir tanesi olan “Hav Ağırlığı”, m2’ye düşen elyafın / ipliğin ağırlığı ile ölçülür. Elyafın / ipliğin sıklığı direkt olarak halının kalıcılığını ve performansını etkiler. Hav ağırlığı fazla olan halı daha dayanıklıdır ve daha pahalıdır. Üretim ve tasarım özellikleri de halının fiyatını etkileyen diğer unsurlardır.

Halının fiyatını belirleyen öğelerin en başında kullanılan ipliğin / elyafın kalitesi gelir. Aşağıda halılarda kullanılan iplik / elyaf ile ilgili bazı detay bilgiler yer almaktadır.

Elyaf – iplik

Elyaf – iplik halının temel malzemesidir. Kullanılan ipliğin cinsi ve halının yapım şekli, bir halının kalitesini belirleyen en önemli özelliklerdendir.

Bireysel tüketici açısından genel hatları ile halı seçiminde elyaf-ipliğin önemi, aşınma-yıpranma, lekelenme, statik elektrik taşıma, renk alternatifliliği vb. bir çok unsurların göz önüne alınmasında ortaya çıkmaktadır.

Halılarda kullanılan iplik-elyaf çeşitlerinin neler olduğu ve bunlara ait teknik bilgiler başlı başına ayrı bir yazı konusudur. Ancak bu yazımızda ana hatları ile sentetik elyaf çeşitleri ile birlikte yün elyafı ve halı seçiminde elyaf-ipliğin önemi hakkında bilgi vereceğiz.

Günümüzde kullanmış olduğumuz halıların büyük bir çoğunluğu sentetik elyaf / iplik ile üretilir. 4 temel sentetik elyaf / iplik çeşidi bulunmaktadır. Bunlar; Polyamid (Naylon), Polipropilen (PP), Polyester ve Akrilik. Bu dört çeşit sentetik iplik birbirleriyle harmanlanabildiği gibi yün ile de harmanlanabilmekte ve alternatif elyaf / iplik çeşitleri olarak karşımıza çıkabilmektedir.

Polyamid (Naylon)

Günümüzün en popüler iplik çeşidi olan naylon, yıpranmaya karşı dayanıklı, esnek, mobilyanın ağırlığına ve hareketine dirençli ve aynı zamanda göz alıcı renkler sağlayabilen bir malzemedir. Leke ve kirleri gizleyebilen bir yapıda olması nedeniyle az ya da yoğun trafiğe sahip, her türlü kullanım alanı için uygundur. Sentetik elyaflar arasında polyamid, görünümünü en iyi şekilde koruyan ve leke tutmazlık konusunda en başarılı elyaf olması nedeniyle çoğunlukla duvardan duvara halı üreticileri tarafından kullanılmakta ve ticari alanlarda tercih edilmektedir.

Polipropilen (PP)

Kolay temizlenebilirliği ile bilinmekle birlikte diğer adı olefin olan polipropilenin yağ bazlı lekelenmelere karşı direnci polyamide göre daha zayıftır. Polipropilen, nem ve küfe dayanıklılığı nedeniyle hem iç hem de dış mekanlarda kullanılabilmektedir. Polipropilen iplik, dış mekan spor zeminlerde kullanılan sentetik çimlerde ve evlerde-kreşlerde bulunan oyun odalarında da kullanılmaktadır.

Diğer üç elyafa kıyasla çok daha ucuz olan Polipropilen boyanmaya karşı dirençli olması nedeniyle de diğer halılara nazaran çok daha mat renklere sahiptir. Ayrıca orjinal görüntüsünü koruma süresi açısından da diğerlerine göre daha yetersizdir. Anti – statik olması ise polipropilenin bir avantajıdır.

Polyester

Mükemmel renk berraklığına sahip olan bu iplik türü kolaylıkla temizlenebilmekte ve aynı zamanda su bazlı lekelere karşı da oldukça dirençli olmasına rağmen, tıpkı polipropilende olduğu gibi yağ bazlı lekelenmelere karşı direnci polyamide göre daha zayıftır.

Polyester de Polyamid (Naylon) gibi aynı şekilde üretilir ancak aşınma direnci sıralamasında Polyamidden (Naylondan) aşağıda yer alır. Polyester fazla esnek olamayan bir elyaftır, ıslandığı zaman sertliği bozulmaz. Polyesterin rutubeti emme oranı diğer elyaf çeşitlerine oranla çok daha düşüktür. Bu nedenle dış mekanlardaki halılarda rahatlıkla tercih edilebilir.

Akrilik

Yapısı ile yün görünümü ve hissi verebilen bir elyaf çeşidi olan akrilik, küflenmeye karşı dayanıklıdır ve güneş ışığı direnci yüksektir. Aşınma direnci Polyamid (Naylon) kadar olmayan Akriliğin yanmazlık / ateş direnci görünüm açısından benzediği yün elyafı-ipliği ile karşılaştırıldığında daha zayıftır. Polipropilen ve polyestere kıyasla su seven bir yapısı vardır. Akriliğin leke tutmazlık konusunda performansı diğer elyaf çeşitlerine göre daha düşüktür. Ancak renk konusunda polipropilenden daha dayanıklıdır.

Renklendirmeye izin veren yapısı, klasik Türk Halı Kültüründe önemli yeri olan Yün Halı’ya benzer dokusu, elyaf / iplik aşamasından nihai halı oluncaya kadar ki bütün üretim bandının ülkemizde ki sanayi tesisleri tarafından gerçekleştirilmesi sonucunda hammadde bolluğu ve düşük maliyeti nedeniyle Akrilik Elyafı ülkemizde ağırlıklı olarak makine halı bir başka ifade ile parça halı üreticileri tarafından yoğun olarak kullanılmaktadır.

Yün

Halı üretiminde bilinen en nitelikli elyaf olan Yün, halı elyaflarının karşılaştırılmasında bir standart oluşturmaktadır. Oldukça iyi aşınma direncine sahip olan yün bu nedenle dayanıklıdır ve ayrıca esnektir. Alev almaya da yüksek direnç gösteren bir elyaf olan yün, statik enerji üretmemektedir. Yün elyafının “Leke Koruma” konusundaki performansı polyamid elyafında olduğu gibi yüksektir.

Ancak yün elyafının maliyeti, kullanıcıda yumuşaklık ve konfor hissi uyandırması ve dayanıklılık konusundaki yüksek performansı nedeniyle diğer elyaf çeşitlerine göre oldukça yüksektir.

Yukarıda belirtilen 5 elyaf çeşidi değişik oranlarda birbirleriyle karıştırılabilmektedir.

Yün ve Polyamid (naylon) beraber kullanıldığında çok daha güzel bir görünüm elde edildiği gibi yünün konforu ile polyamidin (naylonun) uzun ömürlülüğü birleştirilmiş olmakta ve bu karışım oranlarına göre alternatif ürünler geliştirilebilmektedir.

Akrilik ve Polipropilen ya da naylon ve polipropilen de oldukça yaygın kombinasyonlardır. Ancak bu bileşimlerin ortak özelliği lekelenmeye dirençsiz oluşlarıdır. Bu karışımların oranları ve karışımda kullanılan elyafların özellikleri, yeni ürünlerin niteliklerinin belirlenmesinde ki en önemli unsurlardır.

Kullanım alanı

Bir halı almadan önce bazı konuları açıklığa kavuşturmamız gerekmektedir. Alacağınız halıyı hangi odada kullanacaksınız ? Bu oda ailenin ortak vakit geçireceği bir alan mıdır? Odaya dışarıdan direkt erişim bulunuyor mu yoksa halı girişlere uzak bir yerde mi ? Halı doğrudan güneş ışığına maruz kalacak mı?

Salon, koridor ve merdivenler gibi yoğun trafik bulunan alanlarda, ekonomik gücün yettiği oranda en kaliteli halıyı almak önemlidir. Halı alışverişi yaparken, çeşitli markaların performans sınıflandırma kılavuzları incelenmelidir. Bu sınıflandırma sistemi, hangi halının hangi bölgede en iyi performansı sağlayabileceği konusunda tüketiciye yardımcı olmaktadır. Bu kılavuzların büyük çoğunluğu, 5 üzerinden puanlama yapmakta ve bu anlamda 4. ve 5. kategorideki halılar, en iyi halıyı temsil etmektedir. Bu nedenle yoğun trafik alanlarında kullanılacak halıları bu sınıflardan seçmekte fayda vardır.

Renk

Evinizin dekorasyonunda en önemli unsurlardan bir tanesi, kapladığı alan ve mobilyalarınız ile uyumu açısından halınızın renk ve dokusudur. Halıdaki renk tercihleri oldukça kişisel bir seçimdir. Her renk, desen ve ebatta, birbirinden farklı mekanlara değişik seçenekler sunan halı tasarımları arasından dilediğiniz halıyı seçebilirsiniz.

Ancak halı satın alırken önerimiz; oda içinde bulunan mobilya ve perdelerin rengini de göz önünde bulundurarak bir seçim yapılmasıdır. Aynı tonlarda bir halı seçimi sayesinde odada renk bütünlüğü sağlanarak görsel anlamda tatmin edici bir netice alınmış olacaktır. Ya da kontras renkler seçilerek dekorasyon içerisinde bazı ürünlerin ön plana çıkması sağlanabilmektedir.

Açık renkler odayı daha geniş gösterirken, koyu tonlar samimi bir atmosfer sağlar. Teknolojik gelişmeler sonucunda son yıllarda “Lekelenme” konusunda Halıcılık Sektöründe önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Halılara “Leke Koruyuculuk” özelliği üretim aşamasında kazandırılabildiği gibi sonradan da halınıza uygulanabilmekte ve bu sayede halılarınız kullanım süresi boyunca lekelere karşı korunmaktadır. Bu teknolojik gelişmeler sayesinde açık renkli halıların temizlenmesi eskiye oranla çok daha basit bir hale gelmekte ve açık renk halılarda kolaylıkla dekorasyon seçeneğiniz arasında yerini almaktadır.

Doku ve desen

Halı sektöründe son yıllarda yaşanan yenilikler bizlere geleneksel ilmik havındaki alternatiflerden çok daha fazlasını sunmaktadır. Bunun sonucunda bir odaya farklılık ve ilgi çekicilik katmak için, seçtiğimiz halıda dokulu bir desen olmasına dikkat edebilir, elmas gibi küçük taş parçaları, ya da ufak noktalar gibi aksesuarlar kullanılarak kabartma etkisi verilen halıları tercih edebiliriz. Diğer yandan, ciddi tarzda, kesik havlı kadife Saksony veya sıcak bir görünüş katan Berber bukle bir halı tercihinin farklı atmosferlerin yaratılmasını sağladığı da unutulmamalıdır.

Doku ve desen seçiminde dikkat edilmesi gereken husus, renk seçiminde olduğu gibi mobilya ve perdeleriniz ile uyumlu halıyı seçmenizdir. Diğer yandan farklı yapım tekniği ile üretilen dokulu halılar, zaman içinde halı üzerinde oluşabilecek lekelenmeleri gizleyebilme yeteneğine de sahip olabilmektedir.

Polyester - Polyamide

Polimerler büyük moleküllerdir ve aynı yapısal birimi tekrar tekrarlarlar. Yinelenen birimler, monomerler olarak adlandırılır. Bu monomerler, bir polimer oluşturmak üzere kovalent bağlarla birbirine bağlanır. Bunların molekül ağırlığı yüksektir ve 10 000'den fazla atom içerir. Polimerizasyon olarak bilinen sentez işleminde daha uzun polimer zincirleri elde edilir. Sentez yöntemlerine bağlı olarak iki ana polimer türü vardır. Monomerlerin karbonlar arasında çift bağ varsa, polimerler ilave reaksiyonlardan sentezlenebilir. Bu polimerler ilave polimerler olarak bilinirler. Bazı polimerizasyon reaksiyonlarında, iki monomer birleştirildiğinde, su gibi küçük bir molekül çıkarılır. Bu tür polimerler, yoğunlaşma polimerleridir. Polimerler, monomerlerinden çok daha farklı fiziksel ve kimyasal özelliklere sahiptir. Üstelik, polimerdeki tekrar eden birimlerin sayısına göre, özellikleri farklıdır. Doğal ortamda çok sayıda polimer mevcut ve çok önemli roller oynuyorlar. Sentetik polimerler ayrıca farklı amaçlar için yaygın olarak kullanılmaktadır. Polietilen, polipropilen, PVC, naylon ve Bakalit sentetik polimerlerden bazılarıdır. Sentetik polimerler üretilirken, istenilen ürünü her zaman elde etmek için prosesin kontrol edilmesi gerekir.

Polyester

Polyesterler ester işlevsel gruba sahip polimerlerdir. Birçok ester olduğu için, polyester olarak bilinir. Doğal poliesterler ve sentetik polyesterler var. Ana zincirin bileşimine bağlı olarak birkaç polyester türü vardır. Alifatik, yarı aromatik ve aromatik poliesterlerdir. Polilaktik asit ve poliglikolid asit, alifatik poliesterlerin örnekleridir. Polietilen tereftalat ve polibütilen tereftalat yarı aromatik poliester iken, vektran aromatik poliesterdir. Poliester sentezi bir polikondensasyon reaksiyonu ile yapılır. Bir diasitle bir diol reaksiyona girerek bir ester bağlantısı oluşturur ve bu polimerizasyon istenen polyester sentezlenene kadar devam eder. Poliesterler yaygın olarak üretilmekte ve polietilen ve polipropilenden sonra geniş bir pazara sahiptir. Polyesterler termoplastiktir, bu nedenle ısı şekillerini değiştirebilir. Ayrıca termoset de olabilirler. Daha yüksek sıcaklıklara maruz kaldıklarında yanıcıdırlar. Polyester kumaş üretmek için kullanılır. Bu kumaşlar pantolon, gömlek ve ceket gibi giysileri yapmak için kullanılır. Ayrıca yatak örtüleri, battaniyeler, vb. Gibi ev eşyaları yapmak için kullanılırlar. Polyester elyaflar ayrıca şişe, filtre, izolasyon bandı vb. Yapmak için kullanılır. Doğal poliesterler biyolojik olarak parçalanabilir, bu nedenle geri dönüştürülebilirler. Onların yukarıda belirtildiği gibi birçok amaç için kullanılmasına izin veren gerçekten iyi mekanik ve kimyasal özelliklere sahiptirler.Polyesterin diğer bir avantajı, zehirliliğinin düşük olmasıdır.

Poliamid

Poliamit, amid gruplarına sahip bir polimerdir. Monomerin poliamid yapmak için her iki ucunda bir amin grubu ve bir karboksilik grup olması gerekir. Bir molekülün amin grubu bir başka molekülün karboksilik grubu ile reaksiyona girdiğinde bir su molekülü salınır ve bir peptid bağı oluşur. Doğal ve yapay poliamitler var. Proteinler biyolojik sistemlerde bulunan doğal ve çok hayati poliamid polimeridir. Naylon sentetik bir polimerdir ve ilk başarılı sentetik polimerdir. Ayrıca, en çok kullanılan polimerlerden biridir. Polyamidler tekstil, otomobil ve spor giyim için kullanılır.

Kumaş çeşitleri

poliamid

Poliamid içeren şeyleri yıkarken yüksek su sıcaklığı kullanmamanız gerektiğini unutmayın (30 dereceyi geçmemesi önerilir).

polyester

Polyesterin yüksek higroskopikliğe sahip olduğunu, yani anında nemi emdiğini unutmayın. Aynı zamanda, fiziksel güçlenme sırasında, üzerinizde bulunan, polyesterin bulunduğu bileşimdeki nem, vücuttan hızla “uzaklaşır” ve gereksiz rahatsızlığa neden olmazsa.

Karşılaştırmalı özellikleri

Elyaf Sentezi

Sentetik kumaşların alerjik reaksiyonlara neden olabileceğine inanılmaktadır. Ancak, bu görüş yanlıştır. Sentetik elyafların (poliamid / polyester) bulunduğu yıpranmaya yol açabilecek tek şey, bireysel durumlarda cilde temas ettiğinde hafif bir rahatsızlık hissidir.

Arkadaşlarınla ​​paylaş