Yayınlanma: 09:53 - 15 Ocak 2019 Güncellenme:
İnsan vücudunda hayati hücresel süreçlerde rolü büyük olan potasyum nedir? Kanda potasyum yüksekliği ve düşüklüğü ne anlama gelir? Merak edilen tüm detaylar haberimizde…
POTASYUM NEDİR?
Potasyum vücuttaki sıvı miktarının kontrolünde önemli rol oynayan bir mineraldir. Bir diğeri sodyumdur. Vücudun çoğunlukla tuzdan aldığı çok fazla sodyum vücutta sıvı tutulmasına neden olur. Bu da yüksek tansiyon (hipertansiyon) ve diğer sorunlara yol açabilir. Potasyum, sodyumun etkilerini dengeler ve sıvı seviyelerinin belirli bir aralıkta kalmasına yardımcı olur.
Birçok insan, ihtiyaç duyduğu tüm potasyumu, yiyip içtiklerinden alır. Yetişkin bir kişinin günlük potasyum ihtiyacı 4,7 gram civarındadır. Sebze ve meyvelerde bol miktarda bulunan potasyum, çok fazla sebze ve meyve tüketen kişilerin günlük 8-11 gram kadar potasyum almasını sağlar. Potasyum yönünden en zengin besinler olarak muz, domates, kayısı, hurma, fasulye, portakal ve ıspanaktır.
KANDA POTASYUM YÜKSEKLİĞİ NE ANLAMA GELİR?
Potasyum içeriği yüksek olan gıdaların aşırı tüketilmesi ile yükselebilmektedir. Bununla birlikte addison hastalığı, akut veya kronik böbrek yetmezliği, çeşitli enfeksiyonlar, susuz kalma, şeker hastalığı, antibiyotik kullanımı, non steroid antienflamatuvar ilaçlar, heparin, insülin, kortizon gibi ilaçlar ve hastalıklar kandaki potasyumu yükseltmektedir. Potasyumu yüksek olan kişilerde kalp atışlarında bozukluk, el ve ayaklarda uyuşma ve karıncalanma görülür. Ayrıca aşırı su kaybı damar içine aşırı düzeyde potasyum verilmesi de potasyum yüksekliği sebeplerindendir.
KANDA POTASYUM DÜŞÜKLÜĞÜ NE ANLAMA GELİR?
Potasyum düşüklüğü aşırı kusma, idrar söktürücü ilaçların fazla alınması, bazı böbrek hastalıkları, aşırı alkol tüketimi, fazla miktarda kabızlık ilacı alınması, magnezyum eksikliğinde, aşırı kahve tüketiminde ve aldosteron hormonunun böbrek üstü bezinden aşırı şekilde salgılanması nedeniyle oluşmaktadır.
Potasyum düşüklüğü belirtilerinin başında düzensiz kalp atışı gelmektedir. Hücre ve organların fonksiyonlarını düzenli olarak yerine getirebilmesini sağlayan potasyum eksikliğine hipokalemi denir. Vücudun fazla su kaybetmesi ve bazı ilaçların sıkça kullanılması sonucu ortaya çıkan bu hastalığın ilk belirtisi düzensiz kalp atışıdır. Potasyum eksikliği sonucunda görülen ishal ve kusma sonucunda kalp krizi riski de artmaktadır. Başta kalp kası olmak üzere kaslar üzerinde olumsuz bir etkiye sahiptir. Kaslarda spazm seğirme ve kasılma sıkça görülebilir. Daha çok kol ve bacak kaslarında görülen bu kramplar bazı durumlarda şiddetlenebilir. Sindirim sisteminin bozulmasına yol açan bu hastalık kabızlığa neden olabilir. Akciğerlerin olumsuz etkilenmesi sonucunda nefes alıp vermede zorluk yaşama, yorgunluk güçsüzlük, huzursuzluk, zihin karışıklığı, susuzluk ve sık idrara çıkma gibi belirtiler görülebilir. Diyabetle aynı belirtilere sahip olan potasyum eksikliğinin tanısının konulabilmesi için potasyum seviyenizin ölçülmesi gereklidir.
Kas kasılması ve kas zayıflığı potasyum eksikliğinin başlıca belirtileri arasındadır. Kaslarda karıncalanma ve uyuşma oluyorsa potasyum düşüklüğü vardır. Bir diğer belirtisi ise kabızlıktır. Bir günden uzun süren kabızlıklarda potasyum eksiği görülmektedir. Anormal kalp ritmi ve çarpıntı da potasyum düşüklüğüne işaret etmektedir. Mide bulantısı ve kusma sonucunda potasyum eksikliği ortaya çıkar.
Genellikle beslenmelerde tuz alımı potasyum alımından daha fazladır. Bundan dolayı da birçok kronik hastalık gelişebilmektedir. Günlük olarak 40 mEq/l'den daha az olan potasyum alımı tansiyonun yükselmesine katkı sağlar. Aşırı tuz alımı olan kişilerde böbrek taşı sıklıkla görülür ayrıca kemik erimesi gelişir.
bacakböbrek taşıkabızlıkkahvekalp atışıKalp krizişekerşeker hastalığıyüksek tansiyon
Kulağımıza yabancı gelmeyen potasyum, besinlerde bulunur. Yaşamsal bir öneme sahiptir. Eksikliği pek çok soruna neden olur. Peki potasyum nedir? Potasyum vücudun ihtiyaç duyduğu bir mineral ve elektrolittir. Çoğumuzun özellikle muzda var olduğunu bildiğimiz potasyum, aslında vücudun tüm fonksiyonları için yüksek öneme sahiptir. Sinirler, kaslar ve kalbin sağlıklı bir şekilde çalışmasına besin değerlerinin ve atıkların hücreler arasında taşınmasına yardımcı olur.
“Potasyum ne işe yarar?” dendiğinde yaşam için vazgeçilmez olduğu cevabı verilebilir. Elektrolit olması sebebiyle sinirlerin uyarılara karşı yanıt vermesi ve kasların kasılmasında önemli bir rol oynar. Bu kaslara kalp kasları da dahildir. Tuzdaki sodyumun kan basıncını yükseltmedeki etkisini dengeler. Böbrekleriniz vücudunuz için uygun miktarda potasyum alınmasını sağlar. Ancak kronik böbrek rahatsızlıkları olanlarda fazla potasyum vücuttan atılamayabilir. Bazı ilaçların potasyum seviyesini yükseltebileceğini unutmayın.
Sinir sinyallerinin iletilmesi, kas kasılmaları, sıvı dengesinde ve çeşitli kimyasal reaksiyonlarda büyük rol oynar. Peki potasyumun sodyumdan farkı nedir? Sodyum da sıvı dengesini sağlar ama potasyum ayrıca kasların kasılması ve normal kan basıncını destekler. Potasyumun düşmesini önlemek önemli. Özellikle yüksek tansiyonu tedavi etmek ve felci önlemek için potasyum düşüklüğü tedavi edilmelidir. Potasyum faydaları şöyle sıralanabilir:
Peki potasyum hangi besinlerde bulunur? Potasyum içeren besinler çeşitlidir. Potasyum kaynakları şöyle sıralanabilir:
Ispanak gibi koyu yeşil yapraklı sebzeler, üzüm ve muz gibi meyveler, havuç ve patates gibi kök sebzeler, limon ve greyfurt gibi asidik meyveler iyi birer potasyum kaynaklarıdır.
Potasyum normal değeri yaşa ve cinsiyete göre değişkenlik gösterir. Günlük potasyum değerlerinin şöyle olması uygundur:
Günlük potasyum alımının ortalama olarak kadınlarda 2320 mg, erkeklerde 3016 mg olması yeterlidir. Günlük potasyum alımınız bu sayıların altındaysa potasyum eksikliği gelişebilir. Ayrıca doktorunuz kalp kontrolü amacıyla elektrokardiyogram isteyebilir. Potasyum düşüklüğü ve yüksekliği kan testi ile anlaşılabilir.
Potasyumun 3.6 mmol/l’nin altında olması potasyum eksikliğidir. Böbrekler potasyum dengesinin sağlanmasında kilit roldedir. Potasyum fazlası böbrekler tarafından idrar yoluyla atılır ve böylece kan seviyeleri korunabilir.
Potasyum dışkı ve ter yoluyla da atılabilir. İshal, kusma ve diüretik (idrar atıcı) tansiyon ilaçları gibi bazı ilaçlar sıvı kaybının artmasının nedenleridir. Aşırı sıvı kaybı hipokalemi olarak bilinen potasyum eksikliğini de beraberinde getirir.
Potasyum eksikliği hastanede yatan, ishal ve besin emilim bozuklarına neden olabilen Crohn ve ülseratif kolit gibi iltihaplı bağırsak hastalıkları olan kişilerde yaygın olarak görülür.
Potasyum eksikliği genellikle yetersiz gıda sebebiyle olmaz. Çünkü pek çok besin potasyum bakımından zengindir. Aşırı terleme, diüretik ve müshil gibi ilaçların kullanımı, bulantı ve kusma potasyum eksikliğinin en yaygın nedenleridir. Magnezyum eksikliği de potasyum eksikliği ile ilişkilendirilir. Çünkü böbrekler potasyumun yeniden emilmesi ve normal seviyelerde kalmasına yardımcı olmak için magnezyuma ihtiyaç duyar. Bu nedenle magnezyum eksikliği potasyum eksikliğini beraberinde getirir.
Potasyum eksikliği en çok kaslarda kendisini hissettirir. Yeterli potasyumun alınamadığı durumlarda hem sinirler hem kaslar sağlıklı çalışamaz ve vücutta sıvı dengesi sağlanamaz. Tansiyon da kontrol altında tutulamaz, böbrek taşı riski ve düşük kalsiyuma yol açar. Aşırı potasyum eksikliği felce kadar götürebilir. 2.5 mmol/l altında olması ciddi bir idrar üretimi, glikoz intoleransı, nefes sorunları, böbrek hastalığı olanlarda bilinç bulanıklığı getirebilir. Aşırı düşük potasyum kalbi etkileyebileceğinden dolayı yaşamı tehdit eder.
Potasyum eksikliğinin etkileri, potasyum yüksekliğine göre görece vücutta daha belirsizdir. Potasyum eksikliği belirtileri şunlardır:
Potasyum eksikliği her zaman belirti vermez. Geçici bir potasyum düşüklüğü olduysa sinyal vermez. Örneğin; ağır bir antrenmandan sonra düşen potasyum yemek yedikten sonra normal seviyesine döner.
Potasyum eksikliği sebebiyle ağızdan potasyum takviyesi almak potasyum yüksekliğine neden olabilir. Potasyum eksikliğini beslenmeyle birlikte gidermeye çalışın.
Potasyum eksikliği kadar potasyum yüksekliği de görülebilir. Peki kanda potasyum yüksekliği nedir? 5.1 ila 6.00 mmol/l potasyum değeri potasyum yüksekliği olarak kabul edilir. Kanda potasyum yüksekliği hiperkalemi olarak adlandırılır. Sağlıklı böbrekler fazla potasyumu atar ancak bazı durumlarda potasyum yüksekliği meydana gelir. Potasyum yüksekliği neden olur? İleri böbrek rahatsızlıkları ve bazı potasyum tutan ilaçlar potasyum yüksekliğinin en yaygın nedenleridir. Yüksek potasyum diyeti uygulayan kişilerde, yani günlük 4700 mg’den fazla potasyum alanlarda, potasyum temelli tuz ikameleri kullananlarda potasyum yüksekliği görülür.
Potasyum yüksekliği vücutta fark edilebilir sonuçlar doğurur. Potasyum yüksekliği belirtileri şunlardır:
Potasyum yüksekliği özellikle böbrek hastalığı veya kan dolaşımı sorunu olanlar için risk teşkil eder.
Potasyum yüksekliğinde yenmemesi gerekenler yukarıda sayılan potasyum zengini besinlerdir.
Potasyum içeren yiyecekler tüketilmesi günlük potasyum ihtiyacını karşılamak için genellikle yeterlidir. Örneğin yarım kase kuru kayısı günlük potasyum ihtiyacınızın yüzde 23’ünü, 1 kase mercimek yüzde 16’sını, 1 orta boy yüzde 9’unu karşılar. Mercimek, fasulye, patates, muz, balkabağı, ıspanak, brokoli, avokado, pancar yaprağı, portakal, domates, kavun, badem ve soya sütü, süt ve süt ürünleri, badem, kaju, somon ve tavuk gibi besinleri günlük öğünlerinizde tüketmeye çalışın. Kuru üzüm ve kuru kayısı gibi besinleri de sağlıklı potasyum kaynağı olarak ara öğünlerinizde yiyin. Günlük besinlerden alacağınız en az 400-800 mg kadar potasyum almanız gereklidir. 12 aya kadar olan bebeklerin potasyum ihtiyacı anne sütü ve ek gıdalardan karşılanabilir. Potasyum takviyesi sadece doktor kontrolünde alınmalıdır.
*Bu içeriğin geliştirilmesinde Tıbbi Direktörlük katkı sağlamıştır.
*Web sitemizdeki bilgiler kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız. İçeriklerde Acıbadem Sağlık Grubu'nun tedavi edici sağlık hizmetlerine yönelik bilgiler yer almamaktadır.
KANDA YÜKSEK POTASYUM SEVİYESİ SEBEPLERİ VE ÖRNEK TEDAVİSİ
Potasyum sinir, kas ve kalp hücreleri için önemli bir mineraldir. Kandaki normal potasyum seviyesi 3,2-5,6 mmol/L (milimol/litre)dir. Bu düzeyin 6,5 ve mutlaka 7’den büyük olması acil müdahale gerektirir. Potasyumun normalden yüksek olmasına tıpta hiperkalemia denir.
KANDA NORMALDEN YÜKSEK POTASYUM SEVİYESİNİN SEBEPLERİ
Çoğu kez kandaki yüksek potasyum seviyesi gerçek değeri göstermemekte ve yanıltıcı olarak bulunmaktadır. Kan alındıktan hemen sonra ve genellikle kan çekimi esnasında yumruğun sıkılmasından kasların potasyum salması veya kan alımı sırasında trauma oluşması ile doğan ve çeşitli nedenlerle kan hücrelerinin mm3 de 1.000.000’den fazla parçalanması sonucu ortaya çıkan potasyum testte kullanılacak kandaki potasyum düzeyi yanıltıcı bir şekilde yüksek gösterebilir.
Böyle bir durumdan şüphelenildiği takdirde kan testi yenilenmelidir.
Yüksek potasyum düzeyinin genellikle sebebi akut kronik böbrek yetmezliğine bağlı olarak ve böbrek rahatsızlığı olmakla birlikte, hücrelerdeki değişiklikler ve potasyum atılımındaki düzensizlikler olarak görülür.
Diğer sebepleri arasında
DOKTORA GÖRÜNMEK İÇİN SEBEPLER
Potasyum fazlalığına bağlı olarak, aşırı tuzlu yeme arzusu, nabızda yavaşlama veya düzensizlik, kalp çarpıntısı, solunum sorunları, karın ağrısı, kilo kaybı, düşük tansiyon (adison hastalığı belirtilerinden), kaslarınızda halsizlik ve yorgunluk, genel halsizlik, felç hissine yakın kaslarda tutulma, karıncalanma, anormal kalp atışları ve kusmanızın olması durumunda mutlaka doktorunuza danışınız.
TEŞHİS
Yüksek potasyum düzeyinin böbrek rahatsızlığından mı yoksa başka nedenlerden mi ortaya çıktığı böbrek fonksiyon testi ile anlaşılabilir. Kandaki sabit keratin düzeyi GFR 20 mL/dakika den büyük olduğu durumlarda, bunun 20’nin altına düşürülmesi durumunda rahatsızlık devam ediyorsa böbrekten olmadığı anlaşılabilir. TTKG seviyesinin düşüklüğü rahatsızlığın böbrekten kaynaklandığı ile ilişkilendirilebilir.
TEDAVİSİ
CAUSES AND SAMPLE TREATMENT OF HIGH POTASSIUM LEVELS IN THE BLOOD
Potassium is an important mineral for nerve, muscle and heart cells. The normal potassium level in the blood is 3,2-5,6 mmol/L (millimol/litre). This level is 6.5 and necessarily greater than 7 requires emergency response. High potassium is called hyperkalemia in medicine.
CAUSES OF NORMAL HIGH POTASSIUM LEVELS IN THE BLOOD
High potassium levels in the blood often do not show True Value and are misleading. Potassium levels in the blood that will be used in the test can be misleadingly high, resulting from the contraction of blood cells in mm3 of more than 1,000,000 due to various reasons caused by potassium release of muscles or trauma during blood intake, usually from the clenching of the fist immediately after blood is taken and usually during blood withdrawal.
If such a condition is suspected, the blood test should be renewed.
High potassium levels are usually due to acute chronic kidney failure and kidney disease, but changes in cells and irregularities in potassium excretion are seen.
Among other reasons,
Adison’s disease, aldosterone hormone deficiency due to adrenal insufficiency;
As a result of alcohol abuse or drug addiction, muscle cells are broken down and potassium in them is mixed into the blood( rhabdomyolysis);
Low levels of ACE (Angio tensin converting enzyme inhibitors) ;
ARBs Angio tension II receptor blockers;
Red blood cells break down due to severe wounds and burns (hemolysis));
Excessive potassium intake, excessive amounts of bananas, melons, orange juice and salt instead of the substances used generally contain excess potassium;
Hormonal irregularities;
Disease Type I diabetes;
Beta blockers: box 3 and especially Digoxin side effects( digoxin poisoning); succinylcholine, arginine, lysine; potassium-saving diuretic drugs (spironolactone, triamterene), or drugs that inhibit aldosterone production or receptor formation (EPLERENONE, angiotensin-converting enzyme [ACE] inhibitors, nonsteroidal anti-inflammatory drugs [NSAIDs], heparin),
Insulin inhibits the uptake of potassium in cells Potassium entry into cells is induced with insulin deficiency, hypertonicity, or drugs (e.g., beta blockers, digoxin; Box 3).
Lupus (immune system) disease;
Features penicillin and trimethoprim from antibiotics;
Anti fungicides;
High blood pressure medications;
Supports vegetable origin such as silkworm, ginseng;
Excess height of white blood cells in mm3 by more than 50,000;
Tumors burst, bleeding in the gastrointestinal tract;
Mineralocorticoid deficiency;
Genetic enzyme deficiencies;
Kidney stones;
Organ rejection in organ transplants;
A trauma experienced in the tissues of internal organs
REASONS TO SEE A DOCTOR
If you have excessive salt intake, heart palpitations, respiratory problems, abdominal pain, weight loss, low blood pressure (symptoms of adison’s disease), weakness and fatigue in your muscles, general weakness, muscle retention near the feeling of paralysis, tingling, abnormal heartbeats and vomiting, consult your doctor.
DIAGNOSIS
It can be understood by a kidney function test whether high potassium levels are caused by kidney disease or other causes. In cases where the level of constant keratin in the blood is greater than 20 mL/minute, it can be understood that it is not from the kidney if the discomfort persists if it is reduced below 20. Low levels of TTKG can be associated with the condition caused by the kidney.
Treatment
It is appropriate to start treatment if there are abnormalities in the ECG or if potassium level in the blood is more than 6.5 mmol/L. In case of emergency, blood dialysis can be intervened. Although calcium from the vein may be administered, an exception to this treatment is digoxin poisoning; this treatment may increase the effect of poisoning. In such acute cases, dextrose and insulin given through the vein are allowed to enter the potassium inside the cells.;
In long-term treatment, potassium intake may be limited (2 g/day) and potassium supplements may be given instead of salt. Drugs that increase potassium levels are discontinued. Potassium excretion can be accelerated with diuretics (such as thiazide) ;
Once ingested, potassium levels can be immediately lowered.;
If there is acidosis in the body, half or one teaspoon of sodium bicarbonate (baking soda) can be used per day. The risk of stone formation in the kidneys can also be reduced in people prone to Soda;
The drugs taken for heart and high blood pressure can be changed, cut or adjusted according to the advice of the doctor;
Caffeine and alcohol intake can be made more carefully; food allergens such as milk and dairy products, soy, corn, food preservatives, white flour, chemical additives may not be used;
Taking Garlic, tofu and calcium-rich foods can be increased;
Asparagus, avocado, cucumber, spinach, loglase, cauliflower, potatoes, tomatoes, nectarine, orange juice, Kiwi, dried fruits, raisins, tomato paste pumpkin, milk, apricot, salmon, nuts, peanuts, sportsman drinks, dry cakes, sausage salami, red meat such as foods high in potassium can be used with caution;
Plants such as wild clover, nettle, dandelion can be used with caution as they contain high potassium;
Daily sports activities can be done;
Enough (2.5-3 liters) water can be drank;
Swedish massage may sound good;
Acupuncture can be used to improve kidney function;
If you don’t have high blood pressure or high heart risk 150 mg per day is. Licorice can be eaten.
BeğenYükleniyor...