Bu yazımızda sizlere Mac PRAM ve SMC nedir ve sıfırlama işlemleri ile ilgili detaylı bilgi vereceğiz.
Mac bilgisayarınız teklemeye ve sürekli hata vermeye mi başladı? Mac’inizin tekrar sorunsuz çalışmasını sağlamak için yeniden başlatma işleminden daha fazlasına ihtiyacınız olabilir. Bu yazımızda sizlere, MacPRAM ve SMC sıfırlama yöntemlerini ve işlem adımlarını anlatacağız.
Nadiren de olsa, bazen Mac bilgisayarınız olağandışı çalışmaya ve kronik hatalar vermeye başlar. Ekran çözünürlüğünüz rastgele değişir, işlemci fanı tam hızda çalışmaya başlar, batarya doğru bir şekilde şarj olmaz veya Bluetooth ve Wi-Fi bağlantıları düzgün ve stabil çalışmaz.
Kullandığınız uygulamaları kapatmak veya yeniden başlatmak gibi genel sorun giderme adımlarını denediyseniz ancak bu yöntemler sorunlarınızı çözmediyse, MacPRAM ve SMC sıfırlama işlemi, bilgisayarınızı eski haline getirmek için hızlı ve kolay bir çözüm yöntemidir.
Bu yazımızda, MacPRAM ve SMC sıfırlama işlemini adım adım anlatacağız. Ve ayrıca, Mac’inizin verimli çalışmasını sağlamak için Macinizdeki performans ayarlarını nasıl optimize edeceğinizi de öğreneceksiniz.
PRAM, Mac bilgisayarınız ile ilgili temel verileri ve ayrıntıları depolayan bellektir. PRAM, parameter random access memory kelimelerinin baş harflerinden oluşur. Macinizdeki macOS işletim sistemiyle ilgili ayar bilgilerinin depolandığı yerdir. Bu sistem ayarları bilgisi, ekran ayarları (çözünürlük ve renk derinliği gibi), saat dilimi, hoparlör sesi gibi vb. verileri içerir.
Bilgisayarınızda verilerin kısa süreliğine depolandığı ve silindiği RAM belleğin aksine, PRAMde depolanan bilgiler geçici değildir. Dolayısıyla depolanan veriler silinmez. PRAM küçük bir dahili pil kullanır. Bu nedenle PRAM’de depolanan veriler ve ayarlar, Maciniz kapalıyken bile saklı kalır ve silinmez.
Intel işlemcili Mac bilgisayarlarda NVRAM (non-volatile random access memory) adı verilen bir bellek türü bulunur. PRAM gibi, NVRAM de hızlı erişim için belirli sistem ayarlarını depolamak için kullanılan küçük bir depolama alanına sahip bellektir. NVRAM belleğin bozulma ihtimali her ne kadar az olsa da ara sıra sıfırlanması gerekir. Mac bilgisayarlarda PRAM veya NVRAMı sıfırlama adımları aynıdır.
Mac bilgisayarınızın PRAM veya NVRAMinde sorunlar meydana geldiğinde, Mac bilgisayarınız ne yapacağını anlayamadığı için ayarlar kaybolabilir ve bağlantı sorunları ortaya çıkabilir. Saat ve tarih ayarlarında, gösterge led ışıklarda, Macinizin pil şarj durumu göstergesinde, bağlantı noktaları ve hatta güç tuşunda garip davranışlar fark etmeye başlarsanız bu, PRAM veya SMCnin sıfırlanması gerektiğini gösterebilir.
İlk satın aldığınız zamanlar inanılmaz hızlı olan Mac bilgisayarınız kaçınılmaz olarak yavaş başlayacak veya dosyaları açarken zorlanacaktır. Bu sorunlar olduğunda, ilk yapmanız gereken Macinizi temizlemek olmalıdır.
Bu bağlamda diskinizde yer açmak için öncelikle bilgisayarınızın önbelleğini temizlemeyi deneyin. Macinizin sabit diskini birleştirmeyi de deneyebilirsiniz. Ancak bu işlem, uygulanacak en son adım adım olarak düşünülmelidir.
Bu adımlardan hiçbiri sorunu gidermeye yardımcı olmazsa, Mac’inizin PRAM veya NVRAMini sıfırlamanız gerekip gerekmediğini size söyleyecek birkaç belirgin belirti vardır. Macinizdeki PRAM ve NVRAMi sıfırlamak, aşağıdaki sorunları gidermenize yardımcı olacak:
Bir masaüstü Mac (iMac) kullanıyorsanız, sık sık yaşanan saat dilimi veya ses düzeyi sorunları, genellikle bilgisayarınızın ana kartında yer alan küçük bataryayı değiştirmeniz gerektiğini gösterir. Bu pili değiştirmek için Macinizi bir Apple yetkili servis götürün.
Ancak MacBook Pro bilgisayarınızda veya başka bir model Mac bilgisayarınızda yukarıdaki sorunlardan herhangi birini (veya tümünü) belirli aralıklarla yaşıyorsanız, PRAM sıfırlama işlemini deneyin. İşte, Mac bilgisayarınızda PRAM’i sıfırlamak için yapmanız gerekenler.
M1 işlemciye ya da herhangi bir M serisi işlemciye sahip Maciniz varsa, PRAMi sıfırlamak, bilgisayarınızı yeniden başlatmak kadar basittir. Mac bilgisayarınızı her yeniden başlattığınızda, PRAM sıfırlama işlemi otomatik olarak gerçekleşir. M1 MacBook veya Mac Mini bilgisayarınızı tamamen kapatın. Birkaç saniye bekleyin ve ardından tekrar açmak için Güç (Power) tuşuna basın.
Daha eski Macler için, bilgisayarınızın PRAM veya NVRAM kullanması fark etmez. Çünkü sıfırlama işlemi tamamen aynıdır. Ve ayrıca, sıfırlama işlemi oldukça hızlı ve basittir.
Mac bilgisayarınızda PRAMi sıfırlamak için aşağıdaki adımları uygulayın.
PRAM veya NVRAM sıfırlama işleminden sonra, klavye düzeni, fare ayarları, başlangıç diski, tarih ve saat ve ses düzeyi gibi bazı kullanıcı ayarlarınız da sıfırlanır. Sistem Tercihleri… (System Preferences…) menüsünden değiştirilen kişisel ayarlarınızı tercihinize göre tekrar ayarlayın. Mac bilgisayarınızda RAM veya NVRAM sıfırlaması sonrası yapmanız gereken tek şey bu.
SMC (system management controller), bilgisayarınızın önemli fiziksel bileşenlerini yöneten, Intel işlemcili Maclerde bulunan bir yongadır. SMC, daha çok işletim sistemi ayarlarını ve bilgilerini tutan PRAMın aksine, soğutma fanları, durum ışıkları, sistem performansı ve güç kaynağı gibi çeşitli donanım işlevlerini kontrol eder.
Bilgisayarınızın güç (power) yönetimi ile ilgili sorunlar yaşıyorsanız veya Maciniz açılmıyorsa, SMC sıfırlama işlemi sorunu gidermeye yardımcı olabilir. SMC nedir kısa açıklamamızdan sonra sırada ilgili kaynaklardan söz edeceğiz.
SMC birimi Mac’inizdeki donanım ısısını, güç yönetimini ve pil performansını düzenler. Bu nedenle SMC ile ilgili sorunlar, genelde en sinir bozucu sorunlardır.
Mac bilgisayarınızda SMC arızalanırsa karşılaşabileceğiniz bazı ana belirtilerin bir listesi aşağıdaki gibidir.
Mac bilgisayarlarda SMC sıfırlama işlemi, sahip olduğunuz Mac modeline bağlı olarak farklılık gösterir. Çıkarılamayan bataryası olan Maclerde SMC sıfırlama işlemi, çıkarılabilir bataryası olan Mac’lerden farklıdır.
Herhangi bir Mac modelinde SMC sıfırlama işlemi için aşağıda adımları uygulayın.
M1 veya herhangi bir M serisi işlemciye sahip bir Mac bilgisayarda SMC sıfırlama işlemi gerekmez. Çünkü sıfırlanacak bir şey yoktur. M1 yongası, tüm SMC işlevlerini yerine getirir. Dolayısıyla bu bilgisayarların bir sistem yönetimi denetleyicisi bile yoktur.
Bazı Apple forumları, Mac’i kapatmanın ve 30 saniye beklemenin, SMC sıfırlama işlemi gibi işlev gördüğünü belirtiyor. Dolayısıyla, yukarıda belirtilen SMC sorunlarından herhangi biriyle karşılaşırsanız, bu yöntemi deneyebilirsiniz.
Herhangi bir MacBook, MacBook Pro veya MacBook Air modelinde SMC sıfırlama işleminden önce, Mac bilgisayarınızda Apple T2 Güvenlik Çipi (Apple T2 Security Chip) olup olmadığını kontrol edin. Bu yongalar, veya sonraki MacBook, Macbook Pro ve Macbook Air modellerinde bulunur.
Apple T2 Security Chip ile, herhangi bir MacBook modelinde SMC sıfırlama işlemi için aşağıdaki adımları uygulayın.
Masaüstü Mac (iMac) bilgisayarlarda, Mac dizüstü bilgisayarlara benzer şekilde, SMC sıfırlama işlemi, cihaz modeline göre değişir. Kullandığınız iMac, Mac Mini veya Mac Pro modelinde Apple T2 Security Chip olup olmadığını kontrol edin. Bu chip genellikle veya sonraki modellerde bulunur.
Apple T2 Security Chip bulunan bir masaüstü Mac (iMac) bilgisayarda SMC sıfırlama işlemi için aşağıdaki adımları uygulayın.
Daha sonra, Mac bilgisayarınızı tekrar açmak için Güç (Power) tuşuna basın.
Apple T2 Güvenlik Çipi (Apple T2 Security Chip) olmayan eski bir Mac bilgisayarınızı varsa, SMC sıfırlama işlemi için farklı bir prosedür izlemeniz gerekir.
Mesela, MacBook Pro modelinde SMC sıfırlama işlemi için bir tuş kombinasyonu kullanmazsınız. Bu bilgisayarlar, tuş kombinasyonu yerine, bir güç döngüsü gerçekleştirerek SMC sıfırlama işlemi gerçekleştirir. Güç döngüsü, Mac bilgisayara giden gücü keser ve onu yeniden başlamaya zorlar.
MacBook, MacBook Pro ve Macbook Air modellerinde SMC sıfırlama işlemi, pilin çıkarılabilir olup olmamasına bağlıdır. ortasından ye kadar, öncesi üretilen tüm Mac modellerinde büyük olasılıkla çıkarılamayan bir pil vardır.
Bataryası çıkarılamayan MacBook bilgisayarlarda SMC sıfırlama işlemi için aşağıdaki adımları uygulayın.
Bataryası çıkarılabilir olan MacBook bilgisayarlarda SMC sıfırlama işlemi için aşağıdaki adımları uygulayın.
Eski masaüstü Mac (iMac) bilgisayarlarda SMC sıfırlama işlemi için aşağıdaki adımları izleyin.
Bu yazımızda sizlere Mac PRAM ve SMC sıfırlama işlemleri ile ilgili detaylı bilgi verdik. Mac PRAM ve SMC sıfırlama yöntemleri ve işlem adımları ile ilgili sorularınızı aşağıdaki yorum bölümünden iletebilirsiniz.
Mac PRAM ve SMC nedir ve nasıl sıfırlanır haberimiz umarız yararlı olmuştur.
Macinde sorun yaşayan birçok kişiye Apple servisleri tarafından NVRAMi veya PRAMi sıfırlaması gerektiği söylenir. Mac ile ilgili sorunların çözümünde bu kadar sık kullanılan NVRAM ve PRAM kavramlarını çok az kişi bilir. Nedir NVRAM ve PRAM? Ne işe yarıyor? Neden ve nasıl sıfırlamalıyız?
Öncelikle NVRAMin ne olduğundan başlayalım. Örneğin Maci sessize aldınız ve sonra cihazı yeniden başlattınız. Cihaz tekrar açılırken başlama sesi çıkmayacaktır. Bunu Mac nasıl yapıyor? Cevabı NVRAMde yatıyor. Çünkü ses ayarları NVRAMe kaydedildi. NVRAM, MacOS sistemi başlamadan önce çalışıyor. Sadece ses ayarlarını kaydetmiyor. Aynı zamanda ekran çözünürlüğü, zaman dilimi gibi bilgileri de saklıyor.
MacOS başlarken bazen NVRAMin çalışmasında hatalar meydana gelebiliyor. Mac açılmakta sorun yaşıyorsa, yanlış harddiski açılmak için kullanıyorsa NVRAMi sıfırlamanız gerekiyor. Sıfırlamak demek içindeki bilgiyi temizlemek demektir.
Macinizde firmware şifresi varsa bu yöntemler işe yaramaz. Önce bu şifreyi kaldırmalısınız.
NVRAMi sıfırlamak için 2 farklı yöntem var.
öncesi Macler için:
sonrası Maclerde kullanacağınız NVRAM sıfırlama yöntemi de şu:
ve sonrası MacBook Prolarda ve Maclerde iş biraz daha farklı. Bu modellerde Apple başlangıç sesini kaldırdı. Cihazınız böyleyse NVRAMi aşağıdaki yöntemle sıfırlayabilirsiniz:
PRAM kısaltmasının açılımı: Parameter Random Access Memory PRAM Mac bilgisayarlarda kullanılan ve sistem ayarlarını depolayan bir hafıza çeşididir. Ekran çözünürlüğü, renk derinliği, bölge ayarları, ses ayarı ve başlangıç sesi seçimi gibi bilgileri depolar. Maciniz açılışta hiç önyükleme yapmıyorsa veya düzensiz davranışlar gösteriyorsa PRAMi sıfırlamanız gerekir.
NVRAM ile PRAM yaklaşık olarak aynı bilgileri depolarlar ve sıfırlama yöntemleri de aynıdır. NVRAMde anlatılan tuş kombinasyonunu kullandığınızda hem NVRAMi hem de PRAMi sıfırlamış olursunuz.
Not: NVRAMi sıfırladığınız halde hala MacBookunuz saati ve tarihi yanlış gösteriyorsa; Ana kart üzerinde yer alan pil bitmiş olabilir. Bu pilin değiştirilmesi gerekir.