Test optimal konsantrasyonlarda doku tromboplastini varlığında plazmanın pıhtılaşma süresini ölçer.
Bu test, sitratlı plazmaya tekrar kalsiyum eklenerek ve ortama tromboplastin (doku faktörü) ilavesi ile yapılır. Genelde, ektrensek ve ana yoldaki bozuklukları taramada kullanılan bir testtir. Bunlar arasında faktör VII, X, V, II (protrombin) ve fibrinojeni (I) sayabiliriz.
Protrombin zamanın yardımcı olduğu durumlar aşağıdaki gibi özetlenebilir;
• K vitamini eksikliği
• Karaciğer hastalıkları
• Yaygın damar içi pıhtılaşması (YDP)
• Varfarin izleminde
PZ, mutlaka hasta ve normal kan örneklerinde çalışılmalıdır. Bu, laboratuvarlar arasındaki görülen farklı okuma değerlerini ortadan kaldıracağı gibi aşağıda görüldüğü üzere protrombin zamanının değişik şekillerdeki incelenmesine de fırsat verecektir. Normalde; PZ 10-13 saniye arasında değişir. Diğer bazı kaynaklarda ise 10,5 - 14,5 sn olarak verilmektedir. Eğer PZ normalden 3 saniye uzun ve İNR 1.5’ tan daha fazla ise nedeni mutlaka araştırılmalıdır.
Değişik kaynaklı tromboplastinlerin aktivitelerinin farklılığından kaynaklanan farklı sonuçları ve değişik değerlendirme sistemlerinin yarattığı karışıklıkları ortadan kaldırmak, özellikle antikoagülan tedavide belirli standardı yakalamak için INR (uluslar arası normalleştirme oranı) kullanılmaktadır.
PT ekstrinsik koagülasyon yolunun taranmasında kullanılır. Temel olarak faktör VIIa ve doku faktöründen faktör Xa oluşturabilme kapasitesini ölçmektedir. Genellikle oral antikoagülan tedavisinin izlenmesinde kullanılır. Uzamış PT değerlerine yol açan faktörler: Faktör II,V,VII ve X eksikliği, K vitamini antagonistleri ile tedavi, yenidoğanda hemorajik hastalık, intestinal reabsorbsiyon bozuklukları, karaciğer hastalığı, fibrinoliz, disfibrinojenemi, DIC, dolaşımdaki inhibitörler. Uzamış PT: oral antikoagülan kullanımı, faktör eksikliği, dolaşımdaki inhibitörler nedeniyle olabilir. Eğer PT uzaması vitamin K eksikliğine bağlı ise vitamin K yüklenmesinden 12- 24 saat sonra PT normal veya daha düşük seviyelere iner.
PT uzamasının kazanılmış nedenleri kalıtsal nedenlerden daha yaygındır. Karaciğer disfonksiyonu, vitamin K eksikliği, varfarin kullanımı, DİC, heparin, hüridin, spesifik faktör inhibitörleri ve lupus antikoagülanları kazanılmış neden iken FVII,II,V,X, veya fibrinojen eksikliği herediter nedenler arasında yer alır.
Kanama zamanının uzadığı durumlar ise aşağıdaki gibi özetlenebilir:
• Trombositopeniler
• Kalitatif trombosit bozuklukları
• von Willebrand hastalığı
• Glanzman trombastenisi
• Bernard Soulier sendromu
• Birincil damar duvarı bozuklukları
• Asipirin, NSAİİ gibi ilaçların kullanımı
NUMUNE KABI: Sitratlı mavi kapaklı tüp
NUMUNE TÜRÜ: Sitratlı plazma
NUMUNE MİKTARI : 4.5 ml
TRANSPORT SICAKLIĞI: Oda ısısı
NUMUNE RED SEBEBİ: Oda ısısında 2 saatten fazla beklemiş, hemolizli pıhtılı heparinli numuneler, uygun olmayan kan antikoagülan oranları.
METOD: Koagülometrik
SAKLAMA ŞARTLARI: Komadin türevi kullanan hastalarda tedavi 2 hafta önce, heparin kullanımında ise 2 gün önceden kesilmelidir.
Normal Değer: 10,5 - 14,5 sn 70-130 % 0,8- 1,2 INR
UYARI
Testleriniz için referans aralıklar size verilen laboratuvar raporunda bulunabilir. Bu değerler genellikle test sonuçlarının sağında bulunur. Laboratuvar raporunuz yoksa, referans aralığını almak için sağlık uzmanınıza veya test (ler) i gerçekleştiren laboratuvara danışın.
Laboratuvar test sonuçları kendi başına anlamlı değildir. Referans aralıklar, sağlıklı bir insan için beklenen değerlerdir. Bazen "normal" değerler olarak da adlandırılırlar. Test sonuçlarınızı referans değerler ile karşılaştırarak, siz ve sağlık uzmanınız, test sonuçlarınızdan herhangi birinin beklenen değerler aralığının dışında olup olmadığını görebilir. Beklenen aralıklar dışındaki değerler, olası koşulları veya hastalıkları tanımlamaya yardımcı olacak ipuçlarını sağlayabilir.
Laboratuvar testleri, test ekipmanı, kimyasal reaktifler ve tekniklerdeki farklılıklardan dolayı laboratuvardan laboratuvara değişkenlik gösterebilir. Bu nedenle bu sitede çok az referans aralığı verilmiştir. Sonuçlarınızın "normal sınırlar içinde" olup olmadığını değerlendirmek için testinizi gerçekleştiren laboratuvar tarafından verilen aralık değerlerini kullanmanız ve doktorunuza danışmanız gerekmektedir.
Kaynaklar:
1.https://neu.edu.tr/wp-content/uploads/2015/11/temel-lab-uyg-2-ders-2-2.pdf
2.Türkiye Yüksek İhtisas Hastanesi Laboratuvar Test Rehberi www.tyih.gov.tr
3.http://www.thd.org.tr/thdData/Books/520/koagulasyon-testlerinin-klinikte-kullanimi.pdf
© Biyologlar.com
Protrombin zamanı (PT) testi, bir kan örneğinde bir pıhtı oluşmasının ne kadar sürdüğünü ölçer. INR (uluslararası normalleştirilmiş oran), PT test sonuçlarına dayalı bir hesaplama türüdür.
Protrombin, karaciğer tarafından yapılan bir proteindir. Pıhtılaşma faktörleri olarak bilinen birkaç maddeden biridir. Kanamaya neden olan bir kesik veya başka bir yaralanma olduğunda, pıhtılaşma faktörleriniz bir kan pıhtısı oluşturmak için birlikte çalışır. Çok düşük pıhtılaşma faktörü seviyeleri, bir yaralanmadan sonra çok fazla kanamanıza neden olabilir . Çok yüksek seviyeler, arterlerinizde veya damarlarınızda tehlikeli pıhtıların oluşmasına neden olabilir .
PT / INR testi, kanınızın normal şekilde pıhtılaşıp pıhtılaşmadığını öğrenmenize yardımcı olur. Ayrıca, kan pıhtılaşmasını önleyen bir ilacın olması gerektiği gibi çalışıp çalışmadığını kontrol eder.
Diğer isimler: protrombin zamanı / uluslararası normalleştirilmiş oran, PT protime
PT / INR testi genellikle şu amaçlarla kullanılır:
PT / INR testi genellikle kısmi tromboplastin zamanı (PTT) testi ile birlikte yapılır . Bir PTT testi ayrıca pıhtılaşma problemlerini de kontrol eder.
Düzenli olarak warfarin alıyorsanız bu teste ihtiyacınız olabilir. Test, doğru dozu aldığınızdan emin olmanıza yardımcı olur.
Warfarin almıyorsanız, kanama veya pıhtılaşma bozukluğu semptomlarınız varsa bu teste ihtiyacınız olabilir.
Kanama bozukluğunun belirtileri şunları içerir:
Bir pıhtılaşma bozukluğunun belirtileri şunları içerir:
Ek olarak, ameliyat planınız varsa bir PT / INR testine ihtiyacınız olabilir. Kanınızın normal şekilde pıhtılaşmasını sağlamaya yardımcı olur, böylece işlem sırasında çok fazla kan kaybetmezsiniz.
Test, bir damardan veya parmak ucundan alınan bir kan örneği üzerinde yapılabilir.
Damardan kan örneği için:
Bir sağlık uzmanı, küçük bir iğne kullanarak kolunuzdaki bir damardan kan örneği alacaktır. İğne takıldıktan sonra az miktarda kan bir test tüpüne veya şişesine alınacaktır. İğne girip çıktığında biraz batma hissedebilirsiniz. Bu genellikle beş dakikadan az sürer.
Parmak ucundan kan örneği almak için:
Bir doktorun ofisinde veya evinizde parmak ucu testi yapılabilir. Warfarin alıyorsanız, sağlayıcınız evde bir PT / INR test kiti kullanarak kanınızı düzenli olarak test etmenizi önerebilir. Bu test sırasında siz veya sağlayıcınız:
Evde bir test kiti kullanıyorsanız, sonuçlarınızı sağlayıcınızla gözden geçirmeniz gerekecektir. Sağlayıcınız sonuçları nasıl almak istediğini size bildirecektir.
Varfarin alıyorsanız, günlük dozunuzu test sonrasına kadar ertelemeniz gerekebilir. Sağlık uzmanınız, uymanız gereken başka özel talimatlar olup olmadığını size bildirecektir.
Kan testi yaptırmanın çok az riski vardır. İğnenin takıldığı yerde hafif ağrı veya morarma olabilir, ancak çoğu semptom hızla geçer.
Varfarin aldığınız için test edildiyseniz, sonuçlarınız muhtemelen INR seviyeleri şeklinde olacaktır. INR seviyeleri, farklı laboratuvarlardan ve farklı test yöntemlerinden alınan sonuçları karşılaştırmayı kolaylaştırdıkları için sıklıkla kullanılır. Warfarin almıyorsanız, sonuçlarınız INR seviyeleri veya kan örneğinizin pıhtılaşması için geçen saniye sayısı (protrombin zamanı) şeklinde olabilir.
Warfarin alıyorsanız:
Sağlık uzmanınız, bu riskleri azaltmak için muhtemelen varfarin dozunuzu değiştirecektir.
Varfarin almıyorsanız ve INR veya protrombin zamanı sonuçlarınız normal değilse, aşağıdaki durumlardan biri anlamına gelebilir:
Bazen bir PT / INR testi ile birlikte belirli karaciğer testleri istenir. Bunlar şunları içerir:
Medlineplus, Prothrombin Time Test and INR (PT/INR), 2020
Referanslar
Kanamanız olduğunda, vücudunuz her şeyi yolunda tutmak için harekete geçer. Trombosit denilen hücreler kanamayı yavaşlatmak için önce oraya giderler. Ardından, pıhtılaşma faktörleri olarak adlandırılan bir grup protein ortaya çıkar. Hepsi sağlam bir kütle oluşturmak için bir araya gelirler-kan pıhtısı- böylelikle kanamayı durdurmak için iyileşmeye başlayabilirsiniz.
Genellikle böyle olur. Ancak kolayca kanamanız oluyorsa veya pıhtılaşmaması gerektiğinde pıhtılaşma yaşıyorsanız pıhtılaşma faktörlerinizle ilgili bir sorun yaşıyor olabilirsiniz.
Kanınızın ne kadar çabuk pıhtılaştığını ölçmek için protrombin zaman testi gerekebilir. Ayrıca PTZ, Pro time veya INR testi de denir.
Vücudunuz birkaç farklı pıhtılaşma faktörüne sahiptir. Herhangi biriyle ilgili bir sorun yani eksikse, kırılmışsa veya yeteri kadar sahip değilseniz ve eğer oluşuyorsa, pıhtılaşmanın ne kadar sürdüğünü etkileyebilir.
Bir PTZ testi, ne kadar iyi çalıştıklarını görmek için bu faktörlerden birine bakar.
Genellikle başka bir faktöre bakarak, parsiyel tromboplastin zamanı (PTT) testi denilen başka bir testle birlikte yapılır. Birlikte, bir pıhtı oluştuğunda vücudunuzda ne olduğuna dair daha eksiksiz bir resim verirler.
Doktorunuz bu testi bir kanama bozukluğu olup olmadığını kontrol etmek için isteyebilir. Kanama bozukluklarının belirtileri şunlardır:
Kanınızı seyrelten bir ilaç olan varfarin (Coumadin, Jantoven) kullanıyorsanız bu teste yine ihtiyacınız olacaktır. PT testi, doğru dozu aldığınızdan emin olmanıza yardımcı olur - tehlikeli pıhtıları önlemek istiyorsanız, ihtiyaç duyduğunuzda kanın pıhtılaşmasına izin verin.
Doktorunuz ayrıca aşağıdaki durumları kontrol etmek için PTZ testini sizden isteyebilir:
Bu test temel olarak bir kan alma işlemiyle gerçekleşir ve sadece birkaç dakika sürer. Bir laboratuvar teknisyeni,
Bazı durumlarda, doktorunuz bunun yerine parmak ucundan kan alma yöntemini uygulayabilir, bu da size daha hızlı sonuçlar verecektir.
Normal olarak, iğne içeri girdiğinde hafif bir acı hissedeceksiniz. Bu genellikle en kötüsüdür, ama kanınız alındığından ötürü, aşağıdakileri yaşamanız düşük bir olasılıktır:
Genellikle, bir şey yapmanız gerekmez. Karaciğer, brokoli, nohut, yeşil çay, lahana, şalgam, yeşillikler ve soyadan yapılan yiyecekler gibi bazı yiyecekler sonuçlarınızı etkileyebilir. Bazı yiyeceklerden veya içeceklerden kaçınmanız gerekiyorsa, doktorunuz size vaktinden önce söyleyecektir.
Doktorunuza aldığınız ilaçlar, vitaminler, otlar veya takviyeler hakkında bilgi verdiğinizden emin olun. Buna reçetesiz, reçeteli veya yasadışı ilaçlar da dahildir. Aspirinden steroidlere kadar birçok ilaç sonuçlarınızı etkileyebilir.
Ayrıca, varfarin alıyorsanız, genellikle o gün ilacı içmeden önce testi yaptırmak isteyebillirsiniz.
PTZ Testi Sonuçları Ne Anlama Geliyor ve Nasıl Yorumlanır?
Test size kanın pıhtılaşmasının kaç saniye sürdüğünü söyler. Normal olan farklı laboratuvarlara göre farklılık gösterir, bu nedenle değerlerinizin ne anlama geldiğini anlamanıza yardımcı olması için doktorunuza danışın.
Sonuçları sadece birkaç saat içinde alabilirsiniz, ancak bazı laboratuvarların sonuç vermesi birkaç gün sürebilir. Doktorunuz parmak ucunuzdan kan alma tekniğini kullanıyorsa, sadece birkaç dakika içinde sonuç alabilirsiniz.
Tipik bir PTZ sonucu 10 ila 14 saniyedir. Bundan daha yüksek olması, kanınızın pıhtılaşmasının normalden daha uzun sürdüğü ve aşağıdakiler dahil birçok durumun işareti olabileceği anlamına gelir.
Daha düşük bir değeriniz varsa, kanınız normalden daha hızlı pıhtılaşıyor demektir. Bu takviyellerinizden veya K vitamini yüksek gıdalar tüketmenizden kaynaklanıyor olabilir.
Kaynak: https://www.webmd.com/a-to-z-guides/prothrombin-time-test#1
Bu konuya dair bir sorunuz varsa siz de uzmanlarımıza 7/24 Soru sorabilirsiniz.Soru sormak için tıklayın.
Yorum yapabilmek için giriş yapmış olmanız gerekmektedir.