Protrombin Zamanı Koagülometre Düşüklüğü

Protrombinin temel görevi kanın pıhtılaşmasını sağlamaktır. Protrombin zamanı (PT) testi, bu sistemin sağlıklı çalıştığını ve bazı pıhtılaşma faktörlerinin yeterli olduğunu göstermek için yapılıyor. Test pıhtı oluşumu için geçen süreyi gösteriyor. Test sonucuna göre normal değer aralığınız 10-14 saniye olması gerekiyor.

PT kan değeri nedir?

Protrombin, karaciğer tarafından üretilen bir tür proteindir. Bu protein sayesinde herhangi bir hasar durumunda kanın pıhtılaşmasını sağlıyor. Protrombin zamanı (PT) testi ise, kanın ne kadar sürede pıhtılaşabileceğini ortaya koyuyor. Kanınızdan örnek alınarak, hemotoloji laboratuar ortamında inceleniyor.

PT, ameliyat öncesi tarama ve kanama halleri durumunda istenen bir koagulasyon (pıhtılaşma) testidir. Bunun dışında kanın pıhtılaşmasını sağlayan sistemlerde oluşan bozuklukları araştırmak için de bu teste başvuruluyor.

PT testinde kanının hangi sürede pıhtılaştığına bakıldığı için buradaki kıstas saniyedir. Değer olarak kanının hangi saniyeler arasında pıhtılaştığı tespit ediliyor. Protrombin karaciğerde üretildiği için, bu test karaciğerin fonksiyonel gücünü ve rezervini en iyi şekilde gösteriyor.

PT testi neden isteniyor?

Karaciğer birçok pıhtılaşma faktörünün yapım yeridir. Karaciğer bozuk ve bunları yapamıyorsa, pıhtılaşma sorunu ortaya çıkıp, kanamaya eğilim oluşuyor. Bu da önemli sağlık sorunlarına yol açıyor.

PT, ekstrensek pıhtılaşma yolunu ölçüyor. F VII dışında, ortak yoldan F X, F V, F II (protrombin) ve F I (fibrinojen) eksiklikleri, sonuçları etkiliyor. PT testinin istenmesi nedenlerini şöyle sıralayabiliriz;

- Kullanılan kan seyreltici ilaçların ne derece etki ettiğini takip etme

- Karaciğer rahatsızlıklarından şüphe duyma

- Ameliyat öncesi kanın pıhtılaşma süresini öğrenme

- Karaciğer nakli için sıra beklenilmesi

- Ciltte oluşan nedensiz morarma ve kararmalara tanı koyabilme

- Pıhtılaşma faktörlerinden biri olan K vitamininin düzeyini, vitamin eksikliğinin olup olmadığını kontrol etme

- Kişinin ameliyata hazır olması, sonrasında da sorun yaşanmayacağını teyit etme

- Karaciğerin çalışma performansını belirlemek PT testi isteniyor.

PT düşüklüğünün nedeni nedir?

Kişinin kanının 10 saniyenin altında hızlı şekilde pıhtılaşması PT düşüklüğü olarak kabul ediliyor. Özellikle dana karaciğeri, yeşil çay, nohut, şalgam, lahana, soya fasulyesi, brokoli gibi K vitamini zengin besinleri aşırı tüketmek PT düşüklüğünün başlıca nedenidir.

Doğum kontrol hapları, hormon replasmanı tedavisinde kullanılan östrojen hormonu içeren ilaçlar da aynı şekilde hızlı pıhtılaşma yapabiliyor.

Karaciğer sorunları, kanın pıhtılaşması için yetersiz protein seviyeleri, kanama bozuklukları, kan pıhtılaşmasını kontrol eden proteinlerin aşırı aktif hale gelmesi diğer nedenler olarak sayılabilir.

PT düşüklüğü damar içerisinde istenmeyen pıhtılaşmalara neden olabileceğinden dolayı aslında zararsız gibi görünse de bu değerin fazla düşük olması istenmiyor. Bu sebeple yaşa ve genel sağlık durumunuza bağlı olarak doktorunuz kan seyreltici ilaç kullanımını uygun görebilir.

PT yüksekliğinin nedeni nedir?

Kanın pıhtılaşma süresinin 14 saniyenin üzerine çıktığı durumlara PT yüksekliği deniliyor. Buna neden olan etkenler;

- Karaciğer hastalıkları,

- K vitamini eksikliği,

- Uzun süreli safra kanalı tıkanıklığı,

- Antibiyotik kullanımı,

- Yaygın damar içi pıhtılaşması,

- Gereğinden fazla kan nakli yapılmasıdır.

PT yüksekliği belirtileri nelerdir?

-Tekrarlayan ve uzun süren burun kanamaları

-Hafif darbelere bağlı veya darbe olmaksızın vücutta morarma oluşması

-Dışkıda veya idrarda kanama görünmesi

-Diş etlerinde aşırı kanama olması

-Kadınların adet dönemlerinin ağır kanamalı geçmesi

-Eklem içinde oluşan kanamalar sonucunda, eklemlerde açıklanamayan ağrı ve şişlikler

Kanda PT değer aralığı kaç olmalı?

PT sonuçları saniye cinsinden ölçülür. Sonuçlar da genellikle INR ( Internationel Normalized Ratio – Uluslararası normalleştirilmiş oran) testi adı altında duyuruluyor.

Varfarin gibi kan seyreltici ilaçlar almıyorsanız; PT Normal Değerleri:10 – 14, INR 08 – 1.1 saniyedir. Kritik Değer ise 20 saniyedir.

Kan sulandırıcı ilaç kullanıyorsanız INR değeriniz 2.0 – 3.0, daha yüksek risk grubundaysanız bu değer aralığı 2.5 – 3.5 saniye oluyor.

Kan pıhtısını önlemek için varfarin kullanıyorsanız, doktorunuz INR’yi 2.0 – 3.0 arasında tutmaya çalışacaktır.

Protrombin, kanın pıhtılaşmasına etki eder. Karaciğer tarafından üretilmektedir. Bunun dışında söz konusu faktörlerden bazılarının karaciğerde üretilebilmesi için K vitaminine gereksinim vardır.

Pt Nedir?

Kanın pıhtılaşmasında etkin olan Protrombin faktörünün sağlıklı bir şekilde görevini yapıp yapmadığının belirlenmesi için ise PT testine ihtiyaç duyulur.

PT, hemofili, ameliyat öncesinde tarama ve kanama halleri söz konusu olduğunda istenen bir Koagülasyon testidir. Bu teste genellikle PT yahut PTZ de denilebilmektedir.

Kanama durumunda bir dizi işlem neticesinde Protrombin – Trombin dönüşümü meydana gelmektedir. Trombin ise, Fibrinojen’i Fibrin’e dönüştürülür ve Fibrin pıhtısıyla kanama problemi sonlandırılmaya çalışılır. PT testi neticesinde ise, Fibrinojen- Protrombin- Faktör V- Faktör VII ve Faktör X değerlendirmeye tabi tutulmuş olur.

Pt Kaç Olmalı?

Pt (Protrombin Zamanı ) Normal Değeri; 10 - 14 saniye
INR normal değerinin ise: < 1.1 olması gerekmektedir. INR testi, PT'nin farklı şekilde hesaplanması neticesinde elde edilmektedir.

PT testinin sonucu gerçekleştirildiği laboratuvara ve bazı faktörlere bağlı olarak küçük farklılıkla gösterebilmektedir. Ancak INR testi için bu durum söz konusu değildir. Yani gerçekleştirildiği laboratuvara ve kullanılan kite göre farklılık göstermez. Çünkü uluslararası standarda sahip bir değere sahiptir.

Yüksekliği ve Düşüklüğü Nedenleri

Pt yüksekliğinin ortaya çıkmasının bazı önemli etkenlerinin varlığı söz konusu olabilmektedir. Buna göre Pt yüksekliği sorununun nedenleri;

- Ciddi karaciğer hastalıklarının söz konusu olması,
- K vitaminini eksikliği,
- Uzun süreli olan safra kanalı tıkanıklığının söz konusu olduğu durumlar,
- Antibiyotik kullanımı,
- Yaygın damar içi pıhtılaşmanın söz konusu olduğu durumlar,
- Gereğinden fazla kan nakli yapılmasının söz konusu olduğu haller Pt'nin yüksek olduğu durumlardır.

PT düşüklüğü nedenleri ise şu şunlardır;

- K vitamini takviyesinin yapılması,
- Doğum kontrol ilaçları gibi östrojen içeriğine sahip olan ilaçların alımı,
- TDP yani taze donmuş plazma tedavisi alınması durumunda PT düşüklüğü ortaya çıkabilmektedir.

Protrombin Zamanı diğer ifadeleriyle PT yahut INR değerinin yüksek durumda olması kanın geç pıhtılaştığını göstermektedir. Söz konusu değerlerin yüksek olması ise kanın kanın normalden çok daha hızlı bir biçimde pıhtılaştığını ortaya koymaktadır. Bu bakımdan her iki sonuç da önem arz etmektedir.

aPTT Nedir?

aPTT testi (aktif parsiyel tromboplastin zamanı testi), kanınızın pıhtılaşma süresini ölçen bir kan tahlilidir. Vücudumuzda bir kesikten ya da hasardan ötürü kanama başladığında önce kandaki trombositler o bölgede geçici bir tıkaç oluşturur, ardından kanamayı önlemekle görevli proteinler bu bölgeye doğru ilerler. Proteinler hasarlı bölgeye ulaştığında oluşan geçici tıkacı güçlü ve kalıcı hale getirerek kan pıhtısı oluştururlar. Bu pıhtılaşma sayesinde kanamanın durması sağlanır. 

aPTT testi bazı proteinlerin miktarını ve işlevini yerine getirip getiremediğini ölçer. PTT testi olarak adlandırılan test ile aPTT testi aynı değerleri ölçer. aPTT testinde farklı olarak pıhtılaşma süresini hızlandıran ve daha dar bir referans aralığı veren aktivatör madde bulunur. Yani aPTT testi PTT testine göre daha hassas bir sonuç verir. (PTT testi terk edilmiştir, artık çalışılmaz bence bu paragrafa gerek yok)

Doktorunuz, yaşanan tabloyu tüm netliğiyle anlamak için aPTT testinin yanı sıra başka pıhtılaşma faktörlerini de ölçen protrombin zamanı (PT) testinin sonuçlarını da görmek ister. Bu nedenle aPTT ve PT testi çoğu zaman birlikte istenir.

aPTT Testi Ne Zaman Yapılır?

aPTT testi nadir görülen kanama bozukluklarını tespit etmek için yapılır. Doktorunuz, şikayetler ve muayene bulguları bu tip bir sağlık sorununu işaret ediyorsa bu testin yanı sıra başka testlerin de yapılmasını ister. 

aPTT testinin yapılmasını gerektirecek kanama bozukluğuna dair bazı belirtiler şunlardır…

• Kolayca kanama yaşamak ve kanamalarınızın uzun süreler boyunca devam etmesi,
• Kadınlarda adet döneminin ağır geçirilmesi,
• Basit çarpmalarda bile morarmalar oluşması,
• Dışkı ve idrarınızda kan görülmesi,
• Sık sık burun kanaması yaşanması,
• Diş etlerinde kolayca kanama görülmesi.
• Kronik karaciğer hastalığı şüphesi

Bu belirtilerin dışında sağlık durumuzla ilgili bazı etkenler de aPTT testinin yapılmasını gerekli kılabilir. Bu durumlar şöyle sıralanır…

• Kanınızın pıhtılaşmasına sebep olabilecek karaciğer hastalığınızın bulunması,
• Birden fazla düşük yapma geçmişinizin olması,
• Damarlarınızda beklenmedik kan pıhtılarının oluşması,
• Kanama riskinin bulunduğu ameliyata girecek olmanız,
• Kan inceltici ilaç kullanımı,
• Bağışıklık sisteminin otoimmün hastalıklar nedeniyle pıhtılaşma faktörlerine zarar vermesi.
• Viral hepatit, kronik alkol kullanımı, akut/kronik karaciğer yetmezliği.

aPTT Düşüklüğü Nedir?

Kanınızın pıhtılaşma süresinin normalden daha kısa olduğunu gösterir. Sık görülmeyen bu durum kan pıhtılaşması riskinizin daha fazla olduğu, kadınlarda düşük yapma riskinizin daha yüksek olduğu anlamına gelir. aPTT düşüklüğünün nedenini anlamak için doktorunuz başka testler de isteyebilir.

aPTT Yüksekliği Nedir?

aPTT ölçümünüzün yüksek çıkması kanınızın daha yavaş pıhtılaştığı anlamına gelir. Bu durumun arkasında birçok neden olabilir. 

Karaciğer Sorunları: İnsan bedeninde pıhtılaşma faktörlerinin çoğunun sentezlendiği yer karaciğerdir. Karaciğerde yaralanma ya da yaşanan bir hastalık nedeniyle oluşan hasar aPTT süresinin arkasındaki olabilir. Otoimmün hastalıklar arasında yer alan antifosfolipid antikor sendromu veya lupus antikoagülan sendromu gibi otoimmün hastalıklar bağışıklık sistemine saldırarak pıhtılaşma faktörlerine zarar verir.

Von Willebrand Hastalığı: Von Willebrand Hastalığı kanama bozukluklarının en yaygın nedenidir. Cinsiyet ayırımı yapmayan hastalık, kalıtsal özelliktedir ve ailenizdeki diğer kişilerde de görülebilir. Von Willebrand faktör adı verilen proteinin eksikliği hem pıhtılaşma sağlayan hürelerin işlevini hem de pıhtılaşma proteinlerinin çalışmasını bozar. Hafif vakalar ömür boyunca tanı bile almadan yaşarken ağır yaşanan vakalarda aPTT süresinin uzamasına neden olabilir. Buna karşın diğer kanama sorunlarına göre etkileri daha azdır.

Düşük K Vitamini: Bazı kan pıhtılaştırma faktörlerinin görevini yapabilmesi için K vitaminine ihtiyaç duyulur. Düşük K vitamini nadir görülen bir durumdur çünkü sağlıklı bir barsak yapısına sahip olan herkesde barsak bakterileri tarafından yeterince K vitamini üretilir.  Bu sorunun yaşanması için beslenmenizde ciddi sorunların olması gerekir. Yeterli K vitamini almanıza rağmen seviyelerin düşük çıkması sindirim sisteminizden kaynaklanan emilim sorunlarına işaret edebilir. Öte yandan uzun antibiyotik kullanımı da yararlı bakterileri öldürdüğünden K vitamini emiliminin azalmasına neden olabilir.

Hemofili: Genetik geçişli, nadir rastlanan bir kanama sorunudur. Hemofili vakaları çoğunlukla erkeklerde ortaya çıkar. Hemofili hastalarında, kanın pıhtılaşma faktörleri sorunludur. Hemofili hastalarının bazı vakalarında kanama miktarı çok fazla olabilir.

Yaygın Damar İçi Pıhtılaşması: Yaygın damar içi pıhtılaşması nadir görülen, önemli bir sağlık sorunudur. Bu hastalığa ağır enfeksiyonlar, yanıklar, yaralanma ve kanser sebep olabilir. Yaygın damar içi pıhtılaşmada başlangıçta vücutta küçük pıhtılar oluşur. Bu pıhtıların oluşmasından sonra ciddi kanamalar yaşanır. Rahatsızlığın erken döneminde aPTT süresi kısalırken ilerleyen evrelerde süre uzamaya başlar. 

Kan İnceltici İlaç Kullanımı: Felç ya da kalp krizi riski taşıyanların ya da geçirenlerin kullandığı bazı kan inceltici ilaçların doğru miktarda alınıp alınmadığını anlamak için doktorları aPTT testine ihtiyaç duyabilir. Bu ilaçları kullanmanın riski aşırı kanamaya neden olabilir. Bu nedenle hastaların belirli aralıklarla düzenli olarak aPTT testi yaptırmaları gerekir.

Normal aPTT Değeri Kaç Olmalıdır?

Normal aPTT değeri 30 - 40 saniye arasında olmalıdır. Fakat kan inceltici ilaç tedavisi görüyorsanız bu değerin 60-80 saniye aralığında olması beklenir.

Sağlık sorunlarının tedavisini belirleyici unsurlardan biri de kandaki pıhtılaşma süresidir. Kanın pıhtılaşma süresine göre kan sulandırıcı ilaçlar tedavi için kullanılır. Kanın pıhtılaşma süresini ölçmek için INR takibi yapılır. Yapılan teste göre hastanın kanındaki pıhtılaşma süresi belirlenir.

INR Testi Nedir? INR Testi Neden Yapılır?

“International Normalized Ratio” açılımıyla bilinen INR testi, tüm dünyada kandaki pıhtılaşma süresini takip etmek için yapılır. Dünya Sağlık Örgütü tarafından kabul edilen test, çeşitli sağlık problemlerini önlemede oldukça önemli bir role sahiptir. Standart bir pıhtılaşma ölçüm süresi sonucu veren test, doktorun gerekli gördüğü durumlarda mutlaka yapılmalı ve INR değerleri düzenli olarak takip edilmelidir.

Kan pıhtılaşması her insanın vücudunda gerçekleşen bir olaydır. Normalde kan pıhtıları kan damarlarındaki duvarlarda oluşan kesikleri kapatmak, kanamayı durdurmak için oluşur. Ancak pıhtılaşma süresinin hızlı veya yavaş olması çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu yüzden INR testi yapılarak vücuttaki kanın pıhtılaşma süresi hesaplanabilir. Bu değeri bilmek hayati bir önem taşır. Acil müdahalelerde ve ameliyat durumlarında da hastaların kanamalarına müdahale edebilmek için INR değeri dikkate alınır. INR testi yalnızca hastalara değil kan sulandırıcı ilaç kullananların tedavilerinin seyrini takip etmek için de yapılır.

Kanamaların önlenmesi için pıhtı değerleri oldukça önemlidir. Pıhtı oranlarını tutturmak için test sonucuna göre hastalara çeşitli tedaviler uygulanır. INR testi nerede yapılır? Hematoloji alanı INR testi ve sonuçların takibiyle ilgili hizmetler verir. Pıhtılaşma değeri normal olmayan kişilerin testleri laboratuvar ortamında izlenerek farklı kan sulandırıcı ilaçlar ile pıhtılaşma süresinin normal hale getirilmesine çalışılır.

INR Değeri Kaç Olmalı? INR Değeri Nasıl Ölçülür?

İnsan vücudunda kan pıhtılaşması doğal bir olaydır. Ancak, pıhtılaşma süresi çeşitli hastalıkların önlenmesi ve vücudun sağlıklı çalışması için önemlidir. INR testi ile kolayca tespit edilen pıhtılaşma oranı vücut yapısına göre farklılık gösterir. Olması gereken pıhtılaşma oranının altında ve üstünde çıkan kişilere ilaç tavsiye edilir. İnme ve kalp krizi gibi hastalık riski olan kişilere kan sulandırıcı ilaçlar verilir. Özellikle kan sulandırıcı ilaç kullananlarda tedavi sürecini izlemek için istenen test ilaç dozlarının belirlenmesine yardımcı olur. Hastalık türlerine göre olması gereken INR değerleri farklıdır.

Doktor gözetiminde yapılan testlere göre olması gereken pıhtılaşma süresi ek ilaçlarla kontrol edilir. INR normal değeri ortalama olarak 0.8-1.1 arasında olduğu belirtilir. Ancak bu değerler kan sulandırıcı ilaç kullanan bireylerde farklılık gösterir. Bu kişiler için olması gereken ortalama değerler 2.0-3.0 aralığındadır. 2.5-3.5 arası INR değeri yüksek derece risk grubuna giren hastalar için uygundur.

Hastanelerde test yaptırarak öğrenebileceğiniz INR değerlerini evde de takip edebilirsiniz. Değerlerini düzenli olarak takip etmesi gereken kişiler için tasarlanan INR ölçüm cihazı çeşitlerini istediğiniz zaman kullanabilirsiniz. Kişisel ölçüm cihazları model özelliklerine göre sonuçları hafızasında tutabilir. Bu sayede aylık ve haftalık ölçüm sonuçlarınızı düzenli bir şekilde takip edebilirsiniz.

Düşük INR Nedenleri Nelerdir?

INR testinin sonucuna göre kandaki pıhtılaşma süresi düşük veya yüksek olabilir. Test sonucuna göre kişilere farklı tedaviler uygulanır. INR düşüklüğü vücutta kan pıhtısının fazla olduğunun habercisidir. Dikkat edilmesi gereken bir sağlık problemi olan bu durum emboli olarak adlandırılır.

Damarlardaki pıhtılaşmanın yoğunlaşmasına anlamına gelen INR düşüklüğünün farklı nedenleri olabilir. INR düşüklüğüne neden olan durumların bazıları şöyledir:

• Pankreas, kolon kanseri gibi hastalıklar
• K vitamini fazlalığı/ K vitamini içeren tablet ve yiyeceklerin aşırı tüketimi
• Kılcal damarlarda aşırı pıhtılaşma
• Doğum kontrol hapları
• Ani gelişen enfeksiyon rahatsızlıkları

Yapılan testlere göre bireylerin hastalık türlerine göre INR değerini düzenlemek için farklı tedaviler uygulanır. Günlük alınması gereken ilaç dozları test sonuçlarıyla belirlenir. Hastaların INR değerleri ilaç destekleriyle olması gereken seviyeye getirilir. Her hastanın alması gereken günlük ilaç dozu farklılık gösterir. Doktor gözetiminde kullanılan kan sulandırıcı ilaçlar pıhtılaşma süresini yavaşlatır. Ayrıca, ilaç tedavisi süresince kişisel ölçüm cihazlarını da kullanarak sağlık verilerinizi düzenli olarak takip edebilirsiniz.

Yüksek INR Nedenleri Nelerdir?

INR değerinin yüksek çıkması, kandaki pıhtılaşmanın yavaş olduğu anlamına gelir. Yavaş pıhtılaşan kan ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Yüksek INR değeri olan kişilerde oluşan basit kanamalar bile zor durur. Ayrıca bu kişilerin iç kanama geçirme riskleri daha yüksektir. Kan sulandırıcı ilaç kullanan, kalp krizi ve inme riski taşıyan hastalarda bu değerin yüksek olması normal olarak değerlendirilir. Ancak, bu değerin yüksek olması kanama risklerini artırır. INR yüksekliği nedenleri şunlardır:

• Tavsiye edilen kan sulandırıcı dozunun dışında ilaç kullanımı
• K vitamini içeren besinlerin tüketilmemesi
• Genetik hastalıklar
• Kan kanseri
• Kan kaybı
• Protein eksikliği

Genetik yatkınlık ve beslenme alışkanlıklarının düzensiz olması gibi çeşitli nedenler INR değerlerinin yüksek çıkmasına neden olur. Ayrıca, farklı hastalıkları bulunan kişileri yoğun pıhtılaşmadan korumak için çeşitli kan sulandırıcı ilaçlar verilir. Bu sayede hastaların INR değerleri yükseltilerek pıhtılaşma kaynaklı sağlık problemleri önlenir.

ANASAYFAYA DÖNMEK İÇİN TIKLAYINIZ