RAM (Random Access Memory), mikroişlemcili sistemlerde kullanılan bir tür veri depolama biçimidir. Türkçe olarak Rastgele Erişim Belleği, işletim sisteminin ve bilgisayarımızda kullanılan tüm bilgilerin ve yapılan işlemlerin geçici olarak depolandığı bellektir. RAM, içeriğini muhafaza etmesi için sürekli bir elektrik akışına ihtiyaç duyar. Geçici olduğu için içerisindeki bilgileri de bilgisayar çalıştığı sürece korur. Bilgisayarın kapanması durumunda da bu bellek içerisindeki tüm bilgiler silinir. "RAM ne işe yarar?" diye bir soru gelirse, bilgisayarda işlenecek verilerin ve programların geçici olarak saklanması için kullanılır denilebilir.
RAM Tarihçesi
RAM bellekler geliştirilmeden önce bilgisayarlar, yüz binlerce bitlik ana bellek işlevlerini uygulamak için röleler ve farklı vakum tüp düzenlemeleri kullanıldı. Vakum tüpleri ve transistörler ile yapılan sistemler, daha küçük ve daha hızlı bellekler için sürekli geliştirildi. Başarısızlıklar da olmuyor değildi. Entegre ROM devreleri geliştirilmeden önce de adres çözücüleri tarafından yönlendirilen yarı iletken diyot matrisleri kullanılarak RAM bellek oluşturuldu.
1949 - 1952 yılları arasında geliştirilen RAM bellekler, 1970'lerin başından itibaren statik ve dinamik entegre devreler geliştirilene kadar manyetik çekirdek hafıza olarak kullanılmıştır.
Mikroişlemciler, dijital sinyal işleme (DSP) devreleri, LCD ekranlar, yazıcılar, sabit disk, dijital kameralar ve cep telefonları gibi birçok alanda kullanılan bellekler, çoğunlukla kişisel bilgisayarlarda kullanılmaktadır.
RAM Çeşitleri Nelerdir?
Verilerin korunma biçimine bağlı olarak sınıflandırılan RAM bellek, temel olarak Statik RAM (SRAM) ve Dinamik RAM (DRAM) olarak sınıflandırılır.
- DRAM: Bu bellek, bilgi alışverişi sağlayabilmek için elektrik sinyallerini, verileri barındırmak için de kapasitörleri kullanır. Bu nedenle de sürekli yenilenme ihtiyacı duyar, bir saniye içerisinde binlerce kez yenilense de SRAM'e göre daha yavaş kalır.
- SRAM: Bu bellek, DRAM'de olduğu gibi bilgileri tutabilmek için kapasitörler yerine açma-kapama anahtarları (transistör) kullanır ve yenilenmeye ihtiyaç duymaz. Bu yüzden DRAM'e oranla daha hızlı ve pahalıdır. Ayrıca daha fazla bilgi tutabilir.
- SDRAM: Bu bellek, işlemci ile eş zamanlı olarak çalışan bir RAM bellek türüdür. Girişdeki değişiklik algılanıp hızlı bir şekilde yanıtlandığı ve işlemciyi daha az beklettiği için daha sık tercih edilir.
- DDR RAM: Bu bellek içerisinde kullanılan saat sinyali SDRAM belleklerden yaklaşık iki kat daha hızlıdır. 100 Mhz DDR RAM'in veri aktarım hızı 1.600 MB/sn'dir. Bu bellekler grafik ağırlıklı işlemlerde çok başarılılardır. 64 bitlik veri yolu kullanırlar ve daha az enerji harcarlar. DDR2, DDR3, DDR4, DDR5 şeklinde geliştirilmektedir.
DDR5 (Double Data Rate 5) RAM, verileri daha hızlı bir şekilde işleyebilen bir hafıza türüdür. DDR5 RAM, önceki sürümlerden daha hızlı ve daha yüksek kapasiteli bir hafıza türüdür ve genellikle daha yüksek performans sunar.
DDR5 RAM, DDR4 RAM'den daha hızlı çalışır ve daha yüksek veri transfer hızlarına sahiptir. DDR5 RAM, verileri dakikada 6400 MT/s (Mega Transfers per Second) hızında işleyebilir, bu DDR4 RAM'in veri transfer hızı olan 3200 MT/s'ye göre daha yüksektir. DDR5 RAM ayrıca daha yüksek kapasiteli modüller sunar ve 16 GB ve 32 GB gibi modüller mevcuttur.
DDR5 RAM, günümüzde yeni nesil bilgisayarlarda ve sunucularda kullanılmaya başlamıştır ve genellikle daha yüksek performans sunar. Eğer bilgisayarınızın performansını artırmak istiyorsanız ve DDR5 RAM destekleyen bir bilgisayara sahipseniz, DDR5 RAM modülü satın alarak bilgisayarınızın performansını artırabilirsiniz.
- DRD RAM: Rambus isimli bir firma tarafından üretilen bu bellekler, 16 bitlik bir veri yolu kullanılarak yüksek hızlar üretilmiştir. Günümüzde kullanılan en son teknolojidir. 1.6 GB/sn hızındadır.
- PSRAM: DRAM'in yüksek yoğunluğu ve SRAM'in kullanım kolaylığı gibi faydalarını ortak sunan bellek, SRAM'e çok benzer yenileme ve adres kontrol devresine sahiptir. Apple ürünleri gibi birçok gömülü sistemlerde kullanılır.
- RLDRAM: Ağ oluşturma ve önbelleğe alma uygulamalarında kullanılan bellek türünden yüksek okuma-yazma oranı içeren uygulamalar için faydalanılır.
- SGRAM: Grafik bağdaştırıcılarında kullanılır ve bir seferde iki bellek sayfası açabilir. Ayrıca bit maskeleme ve blok yazma özelliği de sunan bu bellek türü, özellikle ekran kartlarında kullanılan yüksek performans hızlandırma amaçları için tasarlanmıştır.
RAM'in önemi, bilgisayarınızın hızını ve performansını önemli ölçüde etkiler. Örneğin, daha fazla RAM'e sahip bir bilgisayar daha fazla uygulama açabilir ve daha hızlı çalışabilir. RAM'in miktarı, genellikle bilgisayarınızın bellek bölümünde gösterilir ve gigabayt (GB) cinsinden ifade edilir.
RAM Alırken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Her bilgisayarın RAM belleğe ihtiyacı vardır. Çok fazla veri alanı gerektirmeyen programların yanı sıra Adobe Photoshop gibi ortam düzemleme programları daha fazla veri alanı gerektirir. Bellek yönünden en çok güç isteyen yazılımlar da oyunlardır.
Bilgisayarınızda bulunan RAM miktarı ne kadar fazlaysa aynı zamanda birden fazla programı çalıştırmak anlamına gelen çoklu görevlere de ona göre imkan tanınır. RAM bellek özelliklerine ek olarak kullanıcıya yönelik de bellek miktarı ayarlanabilir.
- Bilgisayar kullanıcılarını 4 bölüme ayırmış olsak; bilgisayarı sadece internette gezmek, e-mail okumak, Word - Excel kullanmak, çevrimiçi oyunlar oynamak, müzik dinlemek ve film izlemek için kullananların çok yüksek bellek ihtiyacı olmaz. 2 GB bellek oldukça yeterli olacaktır.
- Fotoğraf ve video düzenleme ile grafik bakımından çok yüksek olmayan oyunları oynayanların da 2 - 4 GB RAM bellek ihtiyaçlarını görecektir.
- 3DS Max gibi 3B modelleme, NFS gibi oyunlar eklenince 4 - 8 GB RAM iyi olacaktır.
- 3D modelleme, görüntü ve video işleme, yüksek grafikli oyunlar oynayanlar ve yüksek özellik gerektiren çizim yazılımlarını kullanan profesyonel kullanıcılar ise 12 - 16 GB RAM bellek kullanırlar.
Maddi yönden sıkıntı olmayacaksa çok işlem yapılmasa dahi işlem hızı ve ileriye yönelik açısından laptop veya masaüstü bilgisayar bellek olarak 8 GB ve üzeri tercih edilebilir.
Bunlara ek olarak 1066 Mhz ya da 1866 Mhz hızında çalışan RAM bellekleri ana kartınız ne kadar destekliyorsa ona göre tercih edebilirsiniz. RAM'lerde yer alan CL değeri de ne kadar düşükse bellek, o kadar hızlı çalışır.
Sisteminizde bulunan RAM'e ek alacaksanız ikisinin de Mhz değeri aynı olmalıdır. Ayrıca anakartınızın kaç Volt değerinde RAM bellek desteklediğine de dikkat etmelisiniz.
RAM Bellek Nereden Alınır?
Bilgisayar toplamak isteyenler birçok bellek modelleri arasında seçim yapmalı ve firmaları karşılaştırmalıdır.
Sonuç Olarak
RAM, bilgisayar sistemlerinde veri saklama ve işleme için kullanılan bir hafızadır ve bilgisayarın çalışma belleği olarak da adlandırılır. RAM, bilgisayarınızın çalışırken kullandığı verileri saklar ve bilgisayarınızın hızını ve performansını önemli ölçüde etkiler. Örneğin, daha fazla RAM'e sahip bir bilgisayar daha fazla uygulama açabilir ve daha hızlı çalışabilir.
RAM, bilgisayarınızın hard diskine göre daha hızlıdır, ancak daha az saklama alanına sahiptir. Hard disk, bilgisayarınızda depolanan verilerin uzun vadeli saklama alanıdır ve genellikle daha büyük kapasitelere sahiptir. Hard diskte saklanan veriler, RAM'e kopyalanır ve bilgisayar tarafından kullanılırken RAM'de saklanır. Bu, bilgisayarınızın daha hızlı çalışmasını sağlar, çünkü hard diskteki veriler daha yavaş erişilebilir.
RAM modülleri, bilgisayarınızın RAM bölümüne yerleştirilebilir ve genellikle çok kolay bir şekilde değiştirilebilir. RAM modüllerinin miktarını ve kapasitesini arttırmak, bilgisayarınızın performansını ve hızını artırabilir.
Sonuç olarak, RAM çeşitleri, bilgisayarınızın hızını ve performansını etkileyen önemli bir faktördür ve hangi RAM türünü kullanacağınızı seçerken, bilgisayarınızın ihtiyaçlarına ve kapasitelerine göre bir seçim yapmanız gerekir.
