Ramazanın Ilk Günü Oruç Tutmak

Türkiye'nin de aralarında bulunduğu 27 ülke ile Fransa, Avusturya ve Avustralya kıtasındaki Müslüman topluluklarda mübarek ramazan ayı bugün başladı.

Ülkelerin resmi makamları tarafından yapılan açıklamalara göre ramazanın ilk gününün 23 Mart perşembe günü olduğunu duyuran 27 ülke, Türkiye, Suudi Arabistan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt, Bahreyn, Yemen, Mısır, Filistin, Tunus, Sudan, Suriye, Libya, Cibuti, İran, Ürdün, Umman, Cezayir, Moritanya, Fas, Malezya, Endonezya, Irak, Lübnan, Somali, Komor Adaları, Pakistan olarak sıralandı.

Öte yandan Bangladeş resmi ajansı ve Hint Alimler Birliğinden yapılan açıklamalarda, Bangladeş ve Hindistan'da ramazanın ilk gününün cuma olacağı kaydedildi.

Farklılık nereden kaynaklanıyor?

İslam hukukunda, esas alınan hicri takvim, başlangıcı ve bitişi ayın hareketlerine göre belirlenen aylardan oluşuyor.

Ramazan ayı da ay takvimine göre her yıl değiştiğinden, ramazan ayının başladığını tespit etmek gerekiyor.

İslam fıkhında yeni ayın tespiti için iki görüş bulunuyor. Ay başlarının belirlenmesinde çıplak gözle görülme yöntemini tercih edenler ile bilimsel ölçüm ve hesaplamaları esas alan fıkıh otoriteleri, zaman zaman tarihlendirme konusunda farklılaşıyor.

İslam ülkelerinin bazılarının hilalin dünyanın herhangi bir yerinde görülmesini değil kendi ülkelerinde görülebilirliğini esas alması nedeniyle ramazan ayının başlangıcında farklılıklar yaşanabiliyor.

Türkiye'de Diyanet İşleri Başkanlığı ise Ramazan ayının başlangıcı ve bayramların tespitinde, İslam alimlerinin büyük çoğunluğunca benimsenmiş hilalin yerel görülmesini değil dünyanın herhangi bir yerinden görülmesini (ihtilaf-ı metali) esas alıyor.

Ramazan Bayramı'na artık az bir süre kaldı. Müslümanlar Ramazan ayını geride bırakarak bayramı karşılaşmaya hazırlanıyor. Bu günlerde ise en fazla merak edilen konular ise 'Ramazan Bayramının birinci günü oruç tutulur mu?' ve Hangi günler oruç tutmak yasaktır?' 'Bayramda oruç tutulur mu?' soruları oldu. İşte Diyanet'in bu sorulara verdiği yanıt

Ramazan Bayramı için geri sayım başladı. İslam alemi için büyük öneme sahip Ramazan ayı sonrasında bayram karşılanıyor. Peki bayramın 1. günü oruç tutulur mu? Oruç tutulması yasak olan günler hangileridir? Diyanet İşleri Başkanlığı merak edilen bu soruların yanıtını paylaştı.

ORUÇ TUTULMASI YASAK OLAN GÜNLER HANGİLERİDİR?

Dinimizde, oruç tutmanın emredildiği veya tavsiye edildiği günler olduğu gibi, oruç tutmanın yasaklandığı veya hoş karşılanmadığı günler de vardır. Yasağın mahiyetine ve ağırlık derecesine göre, bugünlerin bir kısmında oruç tutmak haram veya tahrîmen mekruh, diğer bir kısmında ise tenzîhen mekruhtur.

Oruç tutmanın yasak olduğu günlerin başında bayram günleri gelir. Hz. Peygamber (s.a.s.) iki vakitte oruç tutulmayacağını bildirmiştir ki, birisi Ramazan bayramının birinci günü, diğeri kurban bayramı günleridir. Ramazan bayramının sadece birinci gününde ve kurban bayramının dört gününde oruç tutmak yasaktır. Bu günlerde oruç tutmanın yasak oluşunun nedeni, bayram günlerinin yeme, içme ve sevinç günleri olmalarıdır. Ramazan bayramı, bir ay boyunca Allah için tutulan orucun arkasından verilen bir “genel iftar ziyafeti” hükmündedir. Bundan dolayı, ona “fıtır/iftar bayramı” denilmiştir. Ramazan bayramının ilk günü bu yönüyle bir aylık Ramazan orucunun iftarı olmaktadır. Böyle toplu iftar gününde oruçlu olmak, Allah'ın sembolik ziyafetine katılmamak anlamına gelir ki bunun en azından edep dışı olduğu ortadadır. Allah için kurbanların kesildiği kurban bayramı günleri de ziyafet günleridir. Hz. Peygamber (s.a.s.), teşrik günlerinin yeme, içme ve Allah'ı anma günleri olduğunu belirtmiştir.

Hacıların, oruç tuttukları takdirde güçsüz ve yorgun düşme ihtimalleri bulunduğu takdirde, Zilhicce'nin 8. “terviye” ve 9. “arefe” günlerinde oruç tutmamaları daha uygun olur. Zira Hz. Peygamber (s.a.s.), arefe günü Arafat'ta olanların oruç tutmalarını yasaklamıştır. Çünkü hac ibadetini yaparken daha zinde ve canlı olmaları, öncesinde nafile oruç tutmuş olmalarından daha hayırlıdır.

Bunların dışındaki bazı günlerde oruç tutmak ise çeşitli sebeplerle mekruh sayılmıştır. Mesela; sadece âşûrâ gününde (Muharrem ayının gününde) oruç tutmak, yahudilere benzemek ve onları taklit etmek anlamını içerdiği için mekruh görülmüştür. Şek günü (Şaban ayının sonuna gelip, Şaban'dan mı yoksa Ramazan'dan mı olduğunda şüphe edilen gün) oruç tutmak mekruhtur. Hz. Peygamber (s.a.s.), Ramazan'ı bir veya iki gün önceden oruç tutarak karşılamayı yasaklamıştır.

İki veya daha fazla günü, arada iftar etmeksizin birbirine ekleyerek oruç tutmak mekruhtur. Buna visâl orucu (savm-i visâl) denir. Hz. Âişe'nin belirttiğine göre Hz. Peygamber (s.a.s.) visâl orucu tutmalarını yasaklamış; kendisinin bu şekilde oruç tuttuğu hatırlatılınca da “Siz benim gibi değilsiniz; beni Rabbim yedirir, içirir.” diye cevap vermiştir.

BAYRAM GÜNLERİNDE ORUÇ TUTULUR MU? 

Bayram günleri, oruç tutmanın yasak olduğu günlerin başında gelir. Ramazan bayramının birinci gününde ve kurban bayramının dört gününde oruç tutmak tahrîmen mekruhtur.  Bugünlerde oruç tutmanın hoş karşılanmayıp yasaklanması, bayram günlerinin yeme, içme ve sevinç günleri olmasından dolayıdır. Ramazan bayramı, bir ay boyunca Allah için tutulan orucun arkasından verilen bir “genel iftar ziyafeti” hükmündedir ve bu anlamından ötürü ona “fıtır bayramı (iftar bayramı)” denilmiştir. Ramazan bayramının ilk günü, bir aylık Ramazan orucunun iftarı anlamına gelir. Böyle toplu iftar gününde oruçlu olmak, Allah'ın sembolik ziyafetine katılmamak anlamına gelir ki, bunun yakışıksız bir davranış olduğu ortadadır. Allah için kurbanların kesildiği kurban bayramı günleri de ziyafet günleridir. Hz. Peygamber (s.a.s.), teşrik günlerinin yeme, içme ve Allah'ı anma günleri olduğunu belirtmiştir.