Reçetesiz Satılan Güçlü Ağrı Kesiciler
kaynağı değiştir]
Tarihin en eski ve üzerinde en fazla çalışılmış problemlerinden biri ilaç kullanarak ağrıdan kurtulmaktır. Merkezi sinir sistemine etki eden ve ağrıyı dindirmekte kullanılan ilaçlar genel olarak analjezikler diye isimlendirilir. İnsanlar en eski medeniyet çağlarından beri ağrıyı dindirmek için bitkilerden elde ettikleri maddeleri kullanıyorlardı.
En çok kullanılan doğal ağrı dindirici maddeler arasında afyon da yer alır. Afyon, haşhaşın (Papaver somniferum) henüz olgunlaşmamış meyvelerinin bıçakla çizilmesiyle sızan ve güneşin tesiriyle kapsül üzerinde kuruyup sertleşen özsuyudur. Ham afyonda yaklaşık 23 çeşit alkaloid bulunmaktadır.
Alkaloidler genelde heterosiklik yapılıdır ve fizyolojik tesir gösterir.
Alkaloidler ya elde edildiği bitkiye göre (afyon alkaloidleri, kına kına alkaloidleri vb.) ya da kimyasal yapılarına göre (fenantren sınıfı alkaloidler vb.) adlandırılır.
Afyonun uyuşturucu tesiri de içindeki alkaloidlerden ileri gelir. Bunlara genel olarak afyon alkaloidleri denir.
Afyon alkaloidleri kimyasal yapılarına göre ikiye ayrılır:
- Fenantren sınıfı: morfin, kodein, tebain, Fentanyl
- İzokinolin sınıfı: papaverin, narsein, narkotin, Kotarnin
Analjeziklerin parasetamol, uyuşturucu ilaçlar (morfin gibi), uyuşturucu etkisi olan sentetik ilaçlar (tramadol gibi), NSAID'ler (non-steroidal anti-enflamatuvar) gibi birçok farklı çeşidi vardır.
Nöropatik ağrı sendromlarının tedavisinde kullanılan bazı ilaç grupları analjeziklere dahil değildir. Antikonvülzanlar ve trisiklik antidepresanlar bu tip ilaçlara örnek olarak verilebilir.
Etimoloji[değiştir kaynağı değiştir]
Steroid olmayan antienflamatuvar ilaçlar (kısaca NSAID'ler denir) ağrı azaltıcı[8], ateş düşürücü ve daha yüksek dozlarda kullanıldığında inflamasyonu önleyici olarak gruplanan ilaç sınıfıdır[9].
Bu ilaç grubunun en önde gelen üyeleri olan aspirin, ibuprofen ve naproksen pek çok ülkede tezgah üstünde reçetesiz satılan ilaçlardır.