Refik Halid Karay Hayatı Kısaca

Yazma tekniği, dili kullanıştaki ustalığı, eleştirideki inceliği, betimlemeleriyle Türk hikayeciliğinin önemli isimlerinden olan Refik Halid Karay; 1888 yılında doğmuş, lise öğrenimine Galatasaray Lisesinde başlamış ancak daha sonra bu okulu bırakarak hukuk mektebine geçmiştir. Daha sonra ise gazeteciliğe başlayan yazar aynı zamanda öğretmenlik ve çeşitli memurluk görevlerinde bulunmuştur. 1965 yılında doğduğu şehir olan İstanbul’da ölmüştür. 

Servet-i Fünun dergisi ile Tercüman-ı Hakikat gazetesinde ilk yazıları yayımlanmıştır. Yazılarında “Kirpi” mahlasını kullanmıştır. İktidara muhalif olmasından dolayı birçok kez yurt içinde sürgüne gönderilmiştir. Milli Mücadeleye de muhalif bir çizgide ilerlemesi nedeniyle yurt dışına sürgüne gönderilmiştir. Ömrünün bir kısmı Suriye ve Lübnan’da geçmiştir. Oralarda yaşarken yazdığı hikayeleri “Gurbet Hikayeleri” adlı eserinde toplamıştır.

Refik Halit Karay’ın Edebi Kişiliği

Eserlerini yazarken hicvettiği kesimleri sert bir şekilde eleştirmiştir. Muhalif bir kişiliğe sahip olması nedeniyle hem Osmanlı hem de Cumhuriyet döneminde sürgüne gönderilmiştir. Ömrünün büyük bir kısmını sürgünlerde geçiren yazar duyduğu ıstıraplar neticesinde birçok hikayesini yazmıştır. Aldığı cezaların ve sürgünlerin kendisi geliştirdiğini, bilgisini arttırdığını kendisi de söylemiştir.

Ziya Gökalp’in etkisinde milliyetçi bir çizgide giden yazarın sürgün yıllarında milliyetçilikle ilgili fikirleri daha da derinleşmiştir. Özellikle dilin sadeleşmesi akımına katılan Refik Halit Karay, Türkçeyi en iyi kullanan yazarlardan biri olmuştur. Dili iyi kullanan, yazılarındaki ince hicivleri, tasvirleriyle ün yapmış ve modern Türk edebiyatında önemli bir yer edinmiştir.

Refik Halid Karay; hikaye, roman, tiyatro, eleştiri, fıkra, hatıra ve sohbet gibi türlerde eser vermiştir. Daha çok hikayeciliği ile tanınmıştır. Sinop’a sürgün gittiğinde Türk edebiyatında büyük bir önemi olan “Memleket Hikayeleri“ni yazmıştır. Bu eserinde yer alan hikayelerinde Anadoluyu konu olarak işlemiştir. Hikayenin yönünü Anadolu’ya kaydırması bakımından son derece önemli bir eserdir. Ayrıca yurt dışında sürgündeyken “Gurbet Hikayeleri” adlı eseri yazmıştır.

1938 yılında çıkarılan bir af ile yurda geri dönen yazar, Aydede isimli bir mizah dergisini çıkarmıştır.

Refik Halit Karay’ın Eserleri

Romanlar

• Anahtar
• Bu Bizim Hayatımız
• Nilgün
• Kadınlar Tekkesi
• Karlı Dağdaki Ateş
• Dört Yapraklı Yonca
• Sonuncu Kadeh
• Yerini Seven Fidan
• Ekmek Elden Su Gölden
• Ayın On Dördü
• Yüzen Bahçe
• Yeraltında Dünya Var
• Dişi Örümcek
• Bugünün Saraylısı
• İkibin Yılın Sevgilisi
• İki Cisimli Kadın
• İstanbul’un İçyüzü
• Yezidin Kızı
• Çete
• Sürgün

Hikayeler

• Memleket Hikayeleri
• Gurbet Hikayeleri

Oyunlar

Hiciv Mizah

• Sakın Aldanma İnanma Kanma
• Ago Paşa’nın Hatırası
• Guguklu Saat
• Kirpinin Dedikleri
• Bir Avuç Saçma

Refik Halit Karay (15 Mart 1888, İstanbul – 18 Temmuz 1965, İstanbul), Türk yazar.
Hayatı
Bolu Mudurnu'dan İstanbul'a göçen Karakayış ailesinden Maliye Başveznedarı Mehmed Halit Bey'in oğlu olarak 15 Mart 1888’de İstanbul’da doğdu. Galatasaray Sultanisi'nde ve Hukuk Mektebi' nde okudu. Maliye Nezaretinde memur olarak çalıştı. II. Meşrutiyet'in ilanından sonra gazetecilik ile uğraşmaya başladı; Tercüman-ı Hakikat gazetesinde mütercimlik ve muhabirlik yaptı. Yazıları yüzünden ilk önce Sinop'a daha sonra Çorum, Ankara ve Bilecik'e sürgün olarak gönderildi. İstanbul'a dönünce bir süre Türkçe öğretmenliği yaptı. PTT (Posta ve Telgraf Teşkilatı) Genel Müdürlüğüne getirildi. Bu sırada Hürriyet ve İtilaf Fırkası'na üye oldu ve İstiklal Savaşı aleyhine yazdığı yazılarından ötürü vatan hainliği suçuyla yüzellilikler listesine girerek Beyrut ve Halep'te sürgün hayatı yaşadı.

Mustafa Kemal Atatürk'e yazdığı şiir ve mektuplarla 150'likler listesindekilerin affedilmesinde çok büyük rol oynadı. Af kanunu ile 16 senelik sürgün hayatının ardından temmuz 1938 de yurda döndü, daha önceden çıkardığı Aydede adlı mizah dergisini tekrar yayınladı. Türk Edebiyatı'nda ilk defa Anadolu'yu tanıtan eserleri ile ismini duyurmuş, yergi ve mizah türündeki yazıları ile de ün yapmıştır. Gözleme dayanan eserlerinde, tasvirler, portreler, benzetmeler kullanarak, sade, akıcı dili, güçlü tekniği ile 20. yüzyıl romancıları arasında seçkin bir yere sahip olmuştur. İstanbul'u bütün renk ve çizgileriyle yansıtarak Türkçeyi ustalıkla kullanan Refik Halit, Türk edebiyatına birçok eser kazandırmıştır.
18 Temmuz 1965’te İstanbul’da hayatını kaybetmiştir.

Refik Halit Karay Eserleri
Roman
İstanbul'un Bir Yüzü (1920)
Ay Peşinde (1922)
Yezidin Kızı (1939)
Çete (1940)
Sürgün (1941)
Anahtar (1949)
Bu Bizim Hayatımız (1950)
Nilgün (1950-1952)
Yeraltında Dünya Var (1953)
Dişi Örümcek (1953)
Bugünün Saraylısı (1954)
İki Bin Yılın Sevgilisi (1954)
İki Cisimli Kadın (1955)
Kadınlar Tekkesi (1956)
Karlı Dağdaki Ateş (1956)
Dört Yapraklı Yonca (1957)
Sonuncu Kadeh (1965)
Yerini Seven Fidan (1977)
Ekmek Elden Su Gölden (1980)
Ayın On Dördü (1980)
Yüzen Bahçe (1981)
Oyunlar
Kanije Müdafaası (1909)
Hikâye
Memleket Hikâyeleri (1919)
Gurbet Hikâyeleri (1940)
Mizah
Sakın Aldanma, İnanma, Kanma
Kirpinin Dedikleri
Ago Paşa'nın Hatırı
Ay Peşinde
Tanıdıklarım
Guguklu Saat
Deli (1939)
Günlük
Bir İçim Su
Bir Avuç Saçma
İlk Adım
Üç Nesil Üç Hayat
Makyajlı Kadın
Tanrı'ya Şikayet
Anı
Minelbab İlelmihrab
Bir Ömür Boyunca (1990, 1996, 2011) Tüm yazarlar için tıklayınız...
Ünlü Yazarlar Kısaca / Bilim İnsanları Hayatı Kısaca / Bilim Kadınları / Aforizmalar / Bilim İnsanları Capsleri / Bilim İnsanı Sözleri

Bilim İnsanları / Ünlü Yazarlar / Ünlü Ressamlar / Ünlü Müzisyenler / Türk Büyükleri / Türk Bilim İnsanları / Ünlü Matematikçiler / Ünlü Fizikçiler