Rayon rejenere selülozik liflere verilen genel isimdir. Bütün lifler içinde rayon çok çeitli alanlarda kullanlabildii ve hem doal liflerin hem de sentetik liflerin özelliklerini tad için tüketicilerin en çok kafasn kartran ve ilgisini çeken lif olma özelliini sürdürmektedir. Rayon birçok yerde pamuk lifinin yerine kullanlabildii gibi, emici hijyen ürünlerinden, bebek pedlerine ve yüksek mukavemetli kord bezlerine kadar çok geni bir yelpazede olmak üzere giyim sektöründe, ev tekstilinde ve sanayide kullanlmaktadr.
Rayon üretilmi olan ilk liftir. ’l yllarda selülozun genel özelliklerini kapsayan bir aratrma srasnda Fransa’da gelitirilmi ve ipee benzedii için o yllarda “yapay ipek” (suni ipek) ismiyle anlmtr. ylnda tekstil endüstrisi tarafndan bu life “rays of light” anlamna gelen “rayon” ismi verilmitir. En önemli özellii, dier insan yapm lifler gibi sentetik olmamasdr. Selülozik bazl pamuk linterlerinden veya ladin aacndan elde edilmi odun hamurundan üretilmektedir. Bunun sonucu olarak, rayon lifinin özellikleri naylon ve polyester gibi sentetik liflerden çok, pamuk ve keten gibi doal selülozik liflere benzemektedir. Rayonun bir lif olarak kullanm çeitliliinin fazlal, pamua göre daha düük maliyetli oluu ve üstün konfor özellikleri kullanm alann oldukça yaygnlatrmtr.
Rayonun snflandrlmas
Rayon lifinin yapsndan dolay doal ve sentetik liflerin özelliklerini tamas son dönemde çok kullanlan bir lif olmasn salamtr. Rayon ince çekilmi sentetik filamentlerle karm halinde kullanlabildii gibi, kvrmlar verilerek ve 6 – 20 cm boyunda kesilerek kesikli elyaf eklinde de kullanlmaktadr.
Ürün performans açsndan deerlendirildiinde rayon dört balk altnda snflandrlabilir. Bunlar arasnda normal rayon (viskon) ve yüksek mukavemetli rayon iki önemli grubu oluturmaktadr.
1. Normal rayon (viskon):
Kesikli lifler ile (pamuk, yün) karm halinde kullanlan kesilmi rayon liflerine viskon ad verilir. Pazar pay en yüksek olan rayon tipidir. Hazr giyim ürünlerinde ve ev tekstillerinde kullanlmakta olup ykama talimatlarnda “viskon” (viscose) olarak geçmektedir. Ayrt edici özellii slak mukavemetinin çok düük olmasdr. Bunun sonucu olarak slandnda kararsz hale geçer ve çeker ya da salar. Bu liften üretilmi kumalarn bakmnda görünümünü ve fonksiyonel özelliklerini korumas için genellikle kuru temizleme veya çok hassas elde ykama tavsiye edilmektedir. Çamar makinesinde ykama yapldnda ilem görmemi rayonlar %10 orannda çekebilmektedir.
2. Yüksek slak mukavemetli (polinozik) rayon (high wet modulus rayon):
Rayon lifinin yukarda bahsedilen olumsuz özelliklerini iyiletirmek için çeitli aratrmalar yaplm ve farkl ilemler yaplarak rayon elyaf modifiye edilmitir. Bunlar yüksek mukavemetli viskoz rayonlar olarak isimlendirilir ve özellikle slakken dayankll yüksek olduundan high wet modulus kelimelerinin ksaltlm ekli olan HWM ile sembolize edilirler. HWM rayon yüksek slak mukavemetinin yansra viskonun dier özelliklerini tar. Çamar makinelerinde ykanabilir, kurutucularda kurutulabilir ve bu ilemler srasnda pamuklu ürünler kadar performans gösterebilir. Parlaklnn artmas için pamuk gibi merserizasyon ilemine tabi tutulabilir. Giyim sektöründe polinozik rayon veya ticari ismiyle modal olarak geçer. Viskondan fark, polimerleme derecesi, kristalleme derecesi, kristalin bölgelerin büyüklüü, yönlenme derecesi ve filamentteki üniformluktur. Bu nedenle bu liflerden üretilmi kumalarn dayankll, kopma mukavemeti, esneklii ve sürtünme direnci normal rayon lifinden fazladr. Mukavemeti kuru iken 3,0 – g/denye, slak iken – g/denyedir. Su ile viskon lifi kadar ime göstermez.
3. Yüksek mukavemetli rayon (high tenacity rayon):
Viskonun modifiye edilmi halidir, mukavemeti HWM rayonundan iki kat fazladr. Kord bezlerinde ve endüstriyel alanda kullanlmaktadr.
4. Cupramonium rayon:
Özellikler açsndan dier rayonlara benzemesine ramen üretimi srasnda çevreye zarar veren maddeler kullanld için son dönemde üretilmemektedir.
Jakar (Jacquard) kumaşı farklı renkler ve zemin dokusu üstünde karışık desenli olarak dokuyan tezgah. Jakar adı verilen dokuma makinelerinin esası Türklerden gelmedir. Türkler eski nakışlı kumaşları el tezgahlarında dokurlardı. Bu tezgahların kumaşın nakışlarına göre gereken çözgü tellerini kaldırmak ve aralarından renkli iplikleri geçirebilmek kurulmuş bir sistemdi. Bu tür tezgahlara Çin tezgahı denirdi. Joseph-Marie Jacquard adındaki bir Fransız mekanik alimi bu klasik tezgahı makineleştirdiğinden bu makinelere Jakar tezgahı denir. Jakar dokuma tezgahlarında, çözgü tellerini kaldırmak ve aralarından renkli iplikleri geçirme işi otomatik olarak yapılmakta ve bu sayede en karışık nakışlı kumaşlar bile tek bir işçi tarafından dokunabilmektedir. Jakar tezgâhlarının ’den başlayarak yaygın olarak kullanılması, dokuma sanayiinde gerçek bir devrim yarattı.
Jakarlı Kumaş, çeşitli yöntemlerle ipliklerin bir araya getirilerek oluşturduğu kaplayıcı yüzeyleridir. Keten, ipek, pamuk, yün vb. maddelerden elde edilir. Birbirlerine dik ve paralel konumda bulunan farklı renklerdeki ipliklerin birbirlerinin altından üstünden geçirilmesi ile kumaş oluşturulur. Kumaş dokuma veya örme metodu ile üretilir.
Dokumada genel prensip atkı ve örgülerin birbirinin içerisinden geçmesidir. Bu alanda yapılmış en büyük yenilik Leonardo da Vinci’nin icadı (), olan mekiğin kullanılmasıydı. Bu metotta atkı iplikleri mekik içindeki bir çubuk üzerinde sarılıdır. Zincir belirli aralıklarda ipliklerin yerini değiştirip iplikleri birbirlerinden uzaklaştıklarında, dokumacı açılan kanala bir kenarından diğer kenarına mekiği geçirir. Daha sonra iplikler tersi yönde birbirinden uzaklaşır. Dokumacı yeniden mekiği bir uçtan diğer kenara kadar geçirir. Bu işlem sürekli devam eder.
Jakarlı kumaş, modern anlamda doğal veya kimyasal liflerden oluşan basit veya karmaşık ipliklerden oluşan büyük bir desenle tüysüz bir bezdir. Bu nedenle, bugün piyasada bulunan jakarlı kumaşlar, kompozisyonda önemli ölçüde farklılık gösterebilir, örneğin, pamuk, keten, yün, ipek ve polyester bileşenlerini bir şekilde veya benzer şekilde içerir. Kumaşın yapımında kalın kumaşların kullanıldığı durumlarda, goblen gibi görünen çok yoğun bir kumaş ortaya çıkar.
Jakar örgüsünün kumaşları ve sonuç olarak, bunlardan üretilen ürünler olağanüstü mukavemet ve dayanıklılıklarıyla ayırt edilirler, formlarını mükemmel şekilde korurlar ve pratik olarak dökülmezler. Aynı zamanda jakar, asil dokusu ve parlaklığı ile ayırt edilen çok pahalı bir kumaştır.
Jakar günümüzde, özellikle elit yatak çarşafları, masa örtüleri, perdeler, mobilyalar için döşemeler, kadifeler, kravatlık, eşarplar, pahalı bağlar, battaniye, goblen kumaşlar, havlular ve örgü yapmak için kullanılır.
Jakarlı ürünlerin bakımı için, özellikle yatak çarşafları ve masa örtüleri için birkaç tavsiye vardır:
Premium WordPress Themes Download
Premium WordPress Themes Download
Download Best WordPress Themes Free Download
Download Best WordPress Themes Free Download
online free course
download huawei firmware
Download Best WordPress Themes Free Download
free download udemy paid course
Jakarlı kumaş nedir ?, Sıkça Sorulan Sorular