Resimli Kurdeşen Görüntüleri

Kurdeşen Nedir?

Kurdeşen, çeşitli nedenlere bağlı olarak ya da altta yatan bir sebep olmadan ortaya çıkabilen, cilt yüzeyinde kaşıntı ve kızarıklığa yol açan kabartılar ile karakterize bir reaksiyondur. Toplumun %20’si hayat boyu, en az bir atak şeklinde bu durumla karşılaşabilir. Bu kaşıntı ve kabartılar birkaç milimetre ile birkaç santimetre arasında herhangi bir boyutta olabilir. Ani olarak ortaya çıkar ve hızlı şekilde  söner. Kurdeşenin kronikleşmesi ve klasik tedavilere dirençli olması halinde ise ileri araştırmalara ve daha ileri tedavilere ihtiyaç duyulabilir.

Çocuklarda Kurdeşen

Ürtiker; bebeklikten ileri yaşa kadar her yaşta görülebilir. Çocukluk döneminde sık geçirilen enfeksiyon hastalıkları esnasında, bağırsak parazitlerinin varlığında, çeşitli ilaçların kullanımına bağlı olarak, özellikle atopik (allerjik zemin) çocuklarda kurdeşen gelişebilir. Şiddetli şekilde görülen, anjiyoödem (şişlik) ile birlikte seyreden ürtikerlerde mutlaka sağlık kuruluşlarına başvurulmalıdır.

Yetişkinlerde Kurdeşen

Yetişkinlerde ürtiker, bazen tek başına bazense anjiyoödem ile bir arada görülebilir ve oldukça yaygındır. Kadınlarda erkeklere oranla 2 kat daha sık görülür. Toplumun yaklaşık %20’sinin yaşamının herhangi bir döneminde karşılaştığı bir durumdur. Bunların çok büyük bir kısmı ise akut ürtikerdir ve klasik antihistaminik tedavisiyle gerilemektedir. Alerji testleri ile ürtikeri tetikleyen ajanlar tespit edilerek bunlardan uzak kalmaya çalışmak, yetişkinlerde ürtiker sorununun azaltılmasında etkili olabilir.

Kurdeşen Belirtileri Nelerdir?

Ani şekilde gelişen ve bir anda kaşıntıya ve kabartılara yol açan ürtiker, doğrudan fark edilebilecek semptomlara yol açar. En yaygın görülen ürtiker belirtileri arasında ise şunlar yer alır:

• Hafif veya şiddetli kaşıntı/yanma/batma
• Deride farklı boyutlarda olabilen (<1 cm den >8 cm’ye kadar) kabartılar
• Ciltte kızarıklık 
• Anjiyoödem (şişlik)

Anjiyoödem adı verilen şişlikler kurdeşenle birlikte görülebilir. Bunlar ürtikerden farklı olarak cildin daha derin katmanlarında ortaya çıkan reaksiyonlardır. Akut ürtikerde bu semptomlar genellikle birkaç saat içerisinde ortadan kaybolur. Bazı durumlarda ise birkaç gün kadar devam edebilir. Kronik ürtikerde ise çeşitli dönemlerde alevlenebilir ve yıllarca devam edebilir.

Kurdeşen Neden Olur?

Ürtiker, vücudun çeşitli sebeplerle cilt altında histamin ve bazı diğer kimyasalları üretmesi sonucunda ortaya çıkar. Üretilen bu maddeler deri altında sıvı birikimine yol açarak kabartıları oluşturur. Reaksiyonun şiddeti kişiden kişiye değişkenlik gösterir. Ürtiker sıklıkla alerjik bir reaksiyon olarak bilinmesine rağmen aslında alerji ürtikerin sık bir sebebi değildir. Genelde idiyopatik (sebebi bilinmeyen) olmasına rağmen; enfeksiyonlar, ilaçlar ve nadiren de yiyecekler tetikleyici olabilir. Kurdeşene neden olabilen bazı etkenler şunlardır:

• Enfeksiyon hastalıklar
• Tüketilen bazı besinler (Özellikle yer fıstığı, kabuklu deniz ürünleri, kuru yemişler, kereviz, yumurta, çilek, süt-süt ürünleri gibi besinler)
• Antibiyotikler, antiinflamatuar ilaçlar ve kullanılan bazı diğer ilaçlar
• Yüksek ateş
• Aşırı sıcak bir ortamda bulunmak ve ortam sıcaklığındaki ani değişimler
• Polenler
• Hayvan tüyleri ve salgıları
• Ev tozu ve akarlar
• Lateks
• Böcek atıkları ve böcek sokması
• Krem, parfüm, temizlik maddesi gibi bazı kimyasallar
• Yoğun egzersizler
• Su, gözyaşı, ter gibi sıvılarla temas
• Güneş ışınları
• Bağırsak parazitleri
• Tiroid hastalığı veya sistemik lupus eritematozus gibi otoimmün hastalıklar

Ürtiker sorunu yaşayan hastaların önemli bir kısmında tetikleyici neden tam olarak belirlenemez. Böcek sokması veya alışılmadık bir besinin, ilacın kullanılması gibi durumlar haricinde ortaya çıkan kurdeşenlerde birçok farklı neden söz konusu olabilir. Alerji testleri de sınırlı sayıda alerjene yönelik bir tarama imkanı sunduğundan ürtiker nedeni tam olarak belirlenemeyebilir. Fakat vücudun verdiği bir otoimmün yanıt olarak geliştiği bilinen kurdeşende etken ne olursa olsun tedavi protokolü genel hatlarıyla benzerdir.

Kurdeşen Türleri Nelerdir?

Ürtiker, hastalığı etkilediği süreye göre iki farklı alt türe sahiptir. Bunlardan ilki olan akut ürtiker, 6 haftadan kısa süren, saatler içerisinde iz bırakmaksızın gerileyen ve yenileri çıkabilen, irili ufaklı kabartılarla bulgu veren bir durumdur. Kronik ürtiker ise 6 haftadan daha uzun süre devam eden, çeşitli dönemlerde hafifleyip alevlenebilen kurdeşen türüdür. Bu tür kurdeşenler kendiliğinden (kronik spontan ürtiker) veya belirli bir tetikleyici (sıcak, soğuk, deriye sürtünme, egzersiz vb) ile etkileşimin ardından (kronik uyarılabilir ürtiker) gelişebilir. Örneğin soğukla tetikleniyorsa; soğuk ürtikeri, egzersiz ve vücut ısısında artışla tetikleniyorsa kolinerjik ürtiker adını alıyor. Bunlar tamamen birbirinden ayrı değildir. Bu ürtiker tipleri aynı hastada bir arada bulunabilir. Fiziksel etkenlere göre kronik ürtiker türleri ise şu şekildedir:

Semptomatik Dermografizm

Cildin iğne, kalem ucu, tırnak ucu gibi sivri bir cisimle çizilmesinin ardından gelişen çizgisel kabarıklıklar şeklinde görülen ürtiker türüdür. Akşam saatlerinde şikayetler artar. Lezyonlar 1 saat içerisinde kaybolur. Sistemik bir hastalık, atopi (alerjik yapı), yiyecek alerjisi gibi faktörler ile ilişkisi yoktur. 

Gecikmiş Basınç Ürtikeri

Vücutta herhangi bir bölgeye baskı yapılmasının ardından genellikle kaşıntılı, ağrılı kabarıklıklarla ortaya çıkan ürtiker türüdür. Yaşam kalitesini oldukça fazla etkiler ve tedaviye dirençlidir. Basınç uygulanmasının ardından yarım saat ile 12 saat aralığında bir süre geçtikten sonra ortaya çıkar. Bel bölgesinde sıkı kıyafetleri giyilmesi sonrası, sıkı boğumlu çorapların giyilmesi sonrası bileklerde, el ile yapılan işler sonrası, sıkı ayakkabılar ve yürüyüş, tırmanış gibi egzersizler sonrası ayak tabanında, ağır bir sırt çantasının kullanılması gibi durumlarda gelişebilir. 

Kolinerjik Ürtiker

Sıcak su ile banyo yapmak, sıcak içecekler, baharatlı ve sıcak gıdalar tüketmek, heyecan, stres gibi etkenlere bağlı olarak ortaya çıkan ürtikerlerdir. Genel olarak vücut ısısındaki artışa bağlı olarak gelişir.

Soğuk ve Sıcak Kontakt Ürtiker

Soğuk ürtiker ve sıcak ürtiker şeklinde adlandırılan ürtiker türleri, farklı ısıdaki maddelere temasın ardından gelişir. Soğuk su, buz, soğuk hava gibi etkenlere bağlı olarak gelişen tür soğuk kontakt ürtiker, sıcak su, güneş ışığı ya da cisimlerle temasın ardından gelişen ürtikerler ise sıcak kontakt ürtiker olarak adlandırılır.

Akuajenik Ürtiker

Sıcaklığı fark etmeksizin su ile temasın ardından gelişen kurdeşen türüdür. Suyun yanı sıra göz yaşı, ter gibi sıvılarla temas durumunda da akuajenik ürtiker tablosu gelişebilir.

Egzersize Bağlı Ürtiker

Özellikle yoğun tempoya sahip egzersizlere bağlı olarak gelişen ürtiker türüdür. Belirtiler egzersiz sırasında veya egzersizlerden bir süre sonra ortaya çıkabilir.

Vibratuar Ürtiker

Titreşime bağlı olarak gelişen ürtiker türüdür. Titreşim (vibrasyon) oluşturan mikser, mutfak robotu gibi cihazların kullanımı veya bisiklete binme gibi aktiviteler sonucunda ortaya çıkabilir.

Solar Ürtiker

Belirli dalga boyuna sahip güneş ışınlarına maruz kalmanın sonucunda tetiklenen kurdeşen türüdür. Güneş ürtikeri olarak da adlandırılır.

Kurdeşen Nasıl Geçer?

Kurdeşen belirtileri birçok cilt hastalığı veya ciltte semptomlara yol açabilen farklı hastalık türleri ile karıştırılabilir niteliktedir. Bu nedenle kurdeşen nasıl geçer sorusunun yanıtına geçmeden önce bu durumun ürtiker olduğundan emin olunmalıdır. En etkili yol hekime başvurmak ve fiziksel muayeneden geçmektir. Ara sıra ürtiker sorunu yaşayan bireyler yaşadıkları kızarıklık ve kaşıntıların kurdeşen olduğunu kolaylıkla algılayabilir. Kronik ürtiker hastaları hekimleri tarafından reçetelendirilmiş olan, alerji ilacı olarak bilinen antihistaminik ilaçlardan yararlanabilir. Hekim önerisi olmaksızın ilaç kullanımından kesinlikle kaçınılmalıdır. Bununla birlikte akut ürtikerlerde herhangi bir kimyasalla veya alerjen maddeyle temas söz konusuysa temas bırakılmalıdır. Belirtilerin birkaç gün içerisinde iyileşmemesi halinde hekime danışılması gerekir. Fakat dilde, dudaklarda şişme (anjiyödem) halinde veya ürtikerin giderek şiddetlenmesi, nefes darlığı, bilinç bulanıklığı gibi belirtilerin ortaya çıkması halinde iyileşme beklenmeksizin derhal hastanelerin acil servislerine başvurulmalıdır.

Kurdeşen Önlenebilir mi?

Hastanın ürtikerinin sebebi eğer bilinen sebeplerden biriyse alerjisi olduğunu bildiği etkenle temastan kaçınarak kurdeşeni büyük ölçüde engelleyebilir. Bu açıdan ürtiker sorunu yaşayan bireylerde uygun zamanda alerji testlerinin yapılması fayda sağlayabilir. Besin alerjilerinden kaynaklı ürtikerlerde bu besinin tüketiminden kaçınılmalıdır. Anne sütü ile beslenen bebeklerde görülen kurdeşen, annenin tükettiği besinler ve kullandığı ilaçlardan da tetiklenebilir. Bu nedenle anne de hekim önerileri doğrultusunda hareket ederek beslenmesine dikkat etmelidir. Kurdeşenin önlenmesinde en etkili yol olan alerjenden kaçınma özellikle nedeni bilinmeyen ürtikerlerde mümkün değildir. Bu gibi durumlarda hekim tarafından reçetelendirilmiş olan ilaçların semptomların hissedilmesinin ardından kullanımı, kurdeşenin şiddetlenmesini önlemede etkili olacaktır.

Kurdeşen Hangi Branş Tarafından Kontrol Edilir?

Kurdeşen belirtileri yaşayan hastalar öncelikle hastanelerin dermatoloji kliniklerine başvurmalıdır. Dermatolog tarafından yapılacak olan fiziksel muayenenin ardından yaşanan semptomların ürtikere bağlı olup olmadığı kesin olarak belirlenebilir. Bunun yanı sıra bazı kan testlerine başvurulması gerekebilir. 24 saatten uzun süren döküntülerin varlığında altta yatan bazı hastalıkların araştırılması gerekir. Alerji ve alerjiye neden olan etkenin araştırılmasından önce bu tür hastalık olasılıklarının ekarte edilmesi gerekir. 

Kurdeşen Tedavisi

Ürtikerin birçok tedavisi olmakla birlikte günümüzde kesin bir tedaviden bahsetmek mümkün değil. Ürtiker tedavisi, antibiyotik sonrası iyileşen enfeksiyonlar gibi değil, tansiyon ve şeker hastalığında  olduğu gibi hastalık devam ettiği sürece devam etmelidir. İlk basamak tedavide hemen her zaman antihistaminik ilaçlar yer alır. Sedatif olmayan antihistaminik ilaçların kullanılması ile ürtiker olgularının büyük bir kısmında iyileşme elde edilebilir. 2-4 hafta içerisinde iyileşmeyen hastalarda ilaç dozu hekim kontrolünde arttırılabilir. Maksimum doz sedatif olmayan antihistaminik ilaç kullanımına rağmen iyileşmeyen hastalarda deri altına enjeksiyon (iğne) şeklinde ilaç ile tedavi yoluna başvurulabilir. Bu enjeksiyon ayda bir kez yapılır. Tedavi alan hastalar hekimin önerdiği şekilde düzenli olarak takip edilmeli, sağlık kontrolleri sürekli olarak yapılarak tedavinin etkinliği araştırılmalıdır. Böcek sokması alerjisi, ilaç alerjileri gibi durumlar bir kez tespit edilmesi halinde hastaya iyi bir şekilde açıklanmalı ve hastanın önlem alması sağlanmalıdır. Bir ilaca karşı alerjisi bulunan hasta bunu tüm muayenelerinde ve hastane başvurularında mutlaka belirtmelidir. Ayrıca bu bireylerde alerjenle temasın ardından anafilaksi olarak adlandırılan ciddi alerjik şokların gelişme ihtimali yüksek olduğundan vakit kaybedilmeksizin sağlık kuruluşlarına başvurmak oldukça önemlidir.

Eğer siz de kurdeşen ile mücadele ediyorsanız veya kurdeşen olabileceğini düşündüğünüz semptomlar yaşıyorsanız bir dermatoloji uzmanına başvurarak muayeneden geçebilirsiniz. Hekiminizin önerileri doğrultusunda gereken önlemleri alarak yaşadığınız şikayetleri önleyebilir, sağlığınızı koruyabilirsiniz.

Ürtiker alerjik bir durumdur. Muhtemelen çok hızlı gelişir. Bir ilaç, böcek ısırması veya yediğiniz bir besin ürtiker (kurdeşen) gelişmesine neden olabilir. Cildinize temas eden alerjen bir madde ya da hayvan tüyü de ürtiker gelişmesine neden olabilir.

Ürtiker, genellikle alerji ilaçları ile hafifletilebilecek geçici bir sorundur. Çoğu cilt kızarıklığı ve kaşıntı hızlıca iyileşir. Bununla birlikte, kronik (sık tekrarlayan) ürtikerin yanı sıra ciddi alerjik reaksiyonun eşlik ettiği ürtikerler daha büyük tıbbi endişelerdir.

Belirtiler

Kurdeşen (ürtiker) olan cilt bölgesi genellikle nasıl görünür? Ürtiker (kurdeşen) belirtileri:

• Kızarıktır. Genellikle cilt rengine göre daha kızarık olsa da bazen cilt ile aynı renkte olabilir.
• Kabarıktır. Ödem nedeniyle sağlıklı cilt alanına göre şişmiş ve kabarmış görünür.
• Kaşıntılıdır.
• Ürtiker bölgesine bastırıldığında kızarık cilt alanı beyazlaşabilir.

Kurdeşen vücudun etkilenen kısmında gruplar halinde ortaya çıkma eğilimindedir. Küçük veya büyük olabilirler. Büyüyerek birleşebilirler. Farklı farklı şekillerde görünebilirler. Kendiliğinden geçebilirler.

Nedenleri

Ürtiker genellikle temas ettiğiniz ya da yuttuğunuz bir şeye karşı gelişen alerjik reaksiyon nedeniyle gelişir.

Normalde insan vücudu için zararlı olmayan bitki polenleri, hayvan tüyleri veya bazı gıdalar gibi alerjen şeyler bağışıklık sistemi tarafından zararlı olarak görüldüğünde gelişen savunma reaksiyonuna alerjik reaksiyon denir. Bazı alerjenler:

• Gıdalar (fındık, süt ve yumurta gibi)
• Evcil hayvan tüyü
• Polen
• Toz (akar)
• Böcek sokması
• Bazı ilaçlar

Alerjik reaksiyonda, vücut kana histamin salmaya başlar. Histamin, vücudun kendisini enfeksiyona ve diğer yabancı davetsiz misafirlere karşı savunmak amacıyla ürettiği kimyasaldır. Histamin, kan damarlarının genişlemesini ve daha fazla kan akışını sağlar. Böylece vücudun korunmasına yardımcı olur.

Bazı insanlarda kana salınan histamin; ödem, kaşıntı, kızarıklık gibi ürtiker belirtilerinin gelişmesine neden olur.

Psikojenik faktörler: Stres, üzüntü ve depresyon gibi nedenler ilk kez ürtiker gelişmesini tetikleyebilir veya var olan ürtikeri ağırlaştırabilir.

Kontakt ürtiker: Lateks, kozmetik ürünler ve cilde temas eden tüm kimyasallar temas yoluyla ürtikere neden olabilir.

Solunum alerjenleri: Polen, küf sporları, akarlar ve hayvan tüyleri solunum yoluyla alındığında ürtikere neden olabilir. Sigara içmek de ürtikeri kötüleştirebilir. Solunum alerjenlerinin neden olduğu ürtiker genellikle temastan hemen sonra ortaya çıkar. Sık sık kurdeşen yaşıyorsanız sigara dumanından uzak durmanız önerilmektedir.

Enfeksiyonlar: Hem viral hem de bakteriyel enfeksiyonlar ürtikerlere neden olabilir. Kurdeşenlere neden olan yaygın bakteriyel enfeksiyonlar arasında idrar yolu enfeksiyonları ve üst solunum yolu enfeksiyonları bulunur. Enfeksiyöz mononükleoz, hepatit ve soğuk algınlığına neden olan virüsler de ürtiker gelişmesine sıklıkla neden olur.

İlaçlar: Herhangi bir ilaç ürtikere neden olabilir. Ancak en sık karşılaşılanları penisilin, aspirin, nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar, sülfonamidler, tiazid diüretikler, oral kontraseptifler, anjiyotensin dönüştürücü enzim inhibitörleri, vitaminler, kodein, morfin, kürar ve türevleri, sentetik adrenokortikotropik hormon ve radyokontrast maddelerdir.

Dermografizm: Soğuk, sıcak, titreşim, basınç ve güneş faktörleri. Kronik ürtikerlerin %20-30’unu oluşturur.

Bazen sıcaklıktaki değişiklikler, bu tür değişikliklere duyarlı insanlarda ürtikerlere neden olabilir. Soğuk su veya soğuk havaya maruz kalma ürtikere neden olabilir. Diğer taraftan, fiziksel aktivite nedeniyle artan vücut ısısı egzersiz kaynaklı ürtikere neden olabilir. Güneş ışığına veya bronzlaşma yataklarında ışığa maruz kalmak da bazı insanlarda ürtiker gelişmesine neden olabilir.

Dar kıyafetler ve güneş ışığı ya da solaryum ışığı da cilt üzerinde stres oluşturarak ürtiker gelişmesini tetikleyebilir.

Risk faktörleri

Ürtiker gelişme riskini arttırabilecek faktörler:

• Alerjisi olduğu bilinen kişilerin ürtiker olma riski daha yüksektir.
• İlaç kullanıyorsanız, yan etki olarak ürtiker yaşayabilirsiniz.
• Bir gıdaya ya da polenlere alerjiniz varsa ürtiker riskiniz daha yüksektir.
• Daha önce ürtiker geçirdiyseniz tekrar ürtiker olma riskiniz artar.

Alerji Rehberi

Tedavi

Hafif ürtiker vakaları basit şekilde hızlıca tedavi edilebilir. Alerjik bir reaksiyon olan ürtiker, çoğunlukla antihistaminik ilaçlar ile tedavi edilebilir.

Ancak doktorunuz, sizde alerjik reaksiyona neyin neden olduğunu tespit etmek için, kan ve cilt testleri yaptırmanızı önerebilir. Ürtiker tedavisinde kullanılabilecek bazı ilaçlar:

• Antihistaminik ilaçlar: Bu ilaçlar kaşıntı, ödem, kızarıklık ve diğer alerji belirtilerini azaltır. Reçetesiz veya reçeteyle temin edilebilirler. Bazı antihistaminikler:
  • setirizin: Zyrtec, Allerset, Cetryn, Hitrizin…
  • levosetirizin: Xyzal, Crebros, Alerinit…
  • loratidin: Claritine, Histadin…
  • desloratadin: Deloday, Aerius, Desmont, Lordes, Doxafin…
  • rupatadin: Rupafin, Rupatek, Anthix, Rupax, Ripatrin…
  • bilastin: Alerex, Bilaxten…
• Antienflamatuvar ilaçlar: Şiddetli ürtiker tedavisi için doktorunuz ödemi, kızarıklığı ve kaşıntıyı azaltmak için prednizon gibi ağızdan alınan bir kortikosteroid ilaç reçete edebilir.
• Bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar: Antihistaminikler ve kortikosteroidler yeterli etkiyi göstermediyse, doktorunuz aşırı aktif bağışıklık sisteminizi sakinleştirebilecek bir ilaç reçete edebilir.

Ürtiker tedavinize yardımcı olmak için şunlara dikkat edin:

• Ürtikerden etkilenmiş bölgeyi kaşımayın ve tahriş etmeyin.
• Ürtiker alanlarını arttırabileceğinden sıcak suyla duş almayın. Ciltteki ısı artışı damarların genişlemesine, kan akışı ve ödemin artışına dolayısıyla ürtikerin şiddetlenmesine neden olabilir.

Anaflaksi (ciddi alerjik reaksiyon)

Anafilaksi, ciddi, yaşamı tehdit eden bir alerjik reaksiyondur. Bu durumda, ürtikere ek olarak genellikle nefes almakta güçlük, mide bulantısı veya kusma, şiddetli ödem ve baş dönmesi eşlik eder. Anafilaksiden şüpheleniyorsanız hemen 112’yi arayın.

Zaman kaybetmeden acil doktora başvurmanız gereken durumlar:

– Kaşıntılı, kırmızı, şişmiş, kabarmış veya soyulmuş bir cilt görünümü
– Hırıltılı nefes alma
– Göğüste veya boğazda sıkışma hissi
– Nefes almakta veya konuşmakta zorluk
– Ağzınız, yüzünüz, dudaklarınız, diliniz veya boğazınızda şişme başlarsa

Bu belirtilere sahipseniz, ciddi bir alerjik reaksiyonunuz olabilir ve hastanede derhal tedaviye ihtiyaç duyabilirsiniz.

Soru Cevap

Resimli kurdeşen görüntüleri

Kaynak:

1. ncbi.nlm.nih.gov
2. mayoclinic.org
3. healthline.com
4. nhs.uk

Ürtiker (kurdeşen), ortaya çıkıp kısa sürede kaybolabilen deride kızarıklık, kabarıklık ve kaşıntı ataklarıyla karakterize sık görülen bir hastalıktır.

Ürtikerin değişik tipleri var mıdır?

Ürtikerin farklı tipleri vardır. En sık görülen şekli olağan ürtikerdir. Eğer ürtiker atakları kişide 6 haftadan kısa bir süredir varsa ‘akut olağan ürtiker’, daha uzun süredir devam ediyorsa ‘kronik olağan ürtiker’ olarak adlandırılır.

Anjioödem nedir?

Anjioödem ise derinin daha derinlerinde ortaya çıkıp kabarıklık, şişme, kaşıntı veya yanma-batma hissi şeklinde bulgular veren ürtiker formudur. Sıklıkla göz kapaklarında, dudaklarda ve bazen ağız içinde olmaktadır. Eller etkilendiğinde şiş ve ağrılı olabilmektedir. Ağız içi etkilendiğinde nefes darlığı ve yutma güçlüğü gibi ciddi bulgulara yol açabilir. Anjioödem ve ürtiker ayrı ayrı görülebileceği gibi birlikte de olabilirler.

Neler Ürtiker ve Anjioödeme yol açabilir?

Her ikisinde de yakınmaların sebebi derideki alerji hücrelerinden (mast hücreleri) histamin salınımıdır. Egzersiz, deriye basınç uygulaması, soğuk gibi fiziksel faktörler, yiyecekler, ilaçlar ve enfeksiyonlar bu hücreleri uyarabilir. Bazı kronik ürtikerli hastalarda ise kişinin kan dolaşımında bulunan kendi bağışıklık sistemine ait yapıları (otoantikor) derideki mast hücrelerinden histamin salınımını uyarır. Olağan ürtikerde genellikle bir neden tespit edilemez.

Ürtiker-Anjioödem bulguları nelerdir?

Ürtikerde kırmızı, kaşıntılı, 24 saat içinde kaybolan kabarıklıklar görülür. Bu kabarıklıklar birleşerek büyük boyutlara ulaşabileceği gibi küçük boyutlarda da kalabilirler, ortalarından iyileşerek halka gibi görünebilirler. Anjioödem göz kapakları, dudaklar, avuç içi ve ayak tabanında daha sık görülen şişlik şeklinde bulgu verir. Bazen ağız içi ve yemek borusunda da şişlik ortaya çıkabilir. Bu durum hastada nefes darlığı, yutma güçlüğü gibi şikayetlere neden olur. Anjioödem şişliklerinin gerilemesi genellikle 24 saatten uzun sürer.

Hangi faktörler hastalığı tetikler?

Aşağıdaki faktörler hastalığı tetikleyebilir: 1. Enfeksiyonlar: Özellikle nezle, grip gibi akut üst solunum yolu enfeksiyonları. 2. İlaçlar: Her türlü ilaç ürtikere neden olabilir, fakat ağrı kesiciler, kas gevşeticiler ve antibiyotikler daha sık neden olan ilaçlardır. Ayrıca bazı tansiyon ilaçları (ACE inhibitörleri) anjioödeme neden olabilmektedir. 3. Alkol, gıda ve gıda katkı maddeleri: nadir olarak fındık, ceviz, balık, domates ve çilek gibi yiyecekler de ürtikerden sorumlu olabilmektedirler.

Olağan ürtiker tanısı nasıl konulmaktadır?

Ürtikerde saptanan muayene bulguları tanı koydurucudur. Nedeni bulmak amacıyla doktorunuz size sorular soracak ve gerekli görürse bazı testler isteyecektir. Ürtikerin birçok tipinin tanısında alerji testlerinin yeri yoktur.

Olağan ürtiker dışında başka ürtiker tipleri var mıdır?

Bazı hastalarda ürtiker atakları bazı belli tetikleyiciler sonrasında olur. Bu tetikleyiciler sıklıkla fiziksel faktörler (basınç, soğuk, güneşe maruz kalmak gibi), yiyecekler, ilaçlar, vücut ısısını artırıp terlemeye neden olan faktörler (kolinerjik ürtiker) ve deriye temas eden (kontakt ürtiker) bazı maddelerdir.

Olağan ürtikerin tedavisi nasıldır?

Ürtikerde en önemli olan ürtikeri kötüleştiren etkenlerden sakınmaktır. Kullanılan ilaçlar;

• Antihistaminikler; Kaşıntı ve kabarıklığı birçok hastada düzelten, tedavide öncelikle kullanılan ilaçlardır. Hastalığın rahatsızlık verici bulgularının oluşmasını engelleyerek etki ettikleri için bu ilaçları günlük olarak düzenli kullanmak (kabarıklık olsa da olmasa da) başarılı bir tedavi için çok önemlidir. Hastalığı baskılamaya yetmediği durumlarda doktorunuz ilacınızın dozunu artırabilir. Bazı antihistaminikler dikkat dağınıklığı ve uyku haline neden olabilmektedir, bazıları ise daha az uyku yapmaktadır, ancak alkolle alındığında bu grupta da uyku hali olmaktadır. Bu nedenle dikkat gerektiren işlerde çalışıyorsanız, araba kullanıyorsanız ve zihinsel aktivitenin gerekli olduğu işlerde çalışıyorsanız doktorunuza bildiriniz. Hastalığın süresi kişiden kişiye değişebildiği için bazı durumlarda uzun süreli ilaç kullanımını gerekebilir.

• Dirençli ve özel durumlarda bağışıklık sistemini etkileyen (steroidler ve siklosporin gibi) ilaçlar ya da enjeksiyon yoluyla uygulanan ilaçlar (omalizumab) kullanılabilmektedir.

• Dil ve boğaz şişliği çok sık olmamakla birlikte anjioödem bulgularıdır. Nadiren görülen ve hayatı tehdit eden bu bulgu olması durumunda size en yakın sağlık birimine başvurmalısınız.

Ürtikerden korunmak için ne yapabilirim?

En önemlisi ürtikeri arttıran etkenlerden kaçınmaktır. Bunlar aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

1. Çok gerekli olmadıkça ağrı kesici (parasetamol çoğunlukla bu amaçla kullanılabilecek güvenli bir ilaçtır) ve aspirin kullanmayınız.

2. Hipertansiyon ilacı olarak kullanılan ACE inhibitörleri özellikle anjioödem hastalarında kaçınılması gereken ilaçlardır.

3. Alkol 

4. Ağır egzersiz, aşırı sıcak ve soğuk ortamlardan uzak 

5. Boya ve katkı maddesi içeren gıdalar tüketmeyiniz.

http://turkdermatoloji.org.tr/icerik/detay/210