28 Ağustos'da Halep'e giren Yavuz Sultan Selim hiçbir direnmeyle karşılaşmadan şehri teslim aldı. Hama (19 Eylül), Humus (21 Eylül) ve Şam (27 Eylül) aynı şekilde teslim olurken, Lübnan emirleri de Osmanlı hakimiyetini kabul ettiler. Yoluna devam eden Yavuz 30 Aralık'da Kudüs'e, 2 Ocak'de Gazze'ye girdi.
Mercidabık Savaşı'ndan sonra Mısır'ın başına Tumanbay geçti. Tumanbay Osmanlı hakimiyetini kabul etmediği gibi, barış teklifi için gelen Osmanlı elçisini öldürmüş ve Venediklilerden top ve silah alarak Ridaniye'de kuvvetli bir savunma hattı kurmuştu.
Yavuz Sultan Selim, ordusuyla birlikte, ilkçağdan beri hiçbir komutanın cebren geçemediği Sina Çölü'nü 13 günde geçerek, Ridaniye'de Mısır Ordusu ile karşılaştı. Mısır Ordusu'na, El-Mukaddam Dağı'nın etrafını dolaşarak güneyden saldıran Yavuz Sultan Selim, bu manevra sayesinde Mısır ordusunun yönleri sabit olan toplarını etkisiz hale getirdi. 22 Ocak'de Ridaniye Zaferi kazanıldı. Bu zaferle birlikte Memlük Devleti tarihe karıştı.
Savaş
Sultan Selim Han, Osmanlı Devleti aleyhine başka devletlerle ittifak içine giren Memluk Devletine karşı, yılında Mısır Seferine çıktı. 24 Ağustos tarihinde Mercidabık’ta Mısırlıları mağlup ederek, Suriye veFilistin’i zaptetti. İleri harekata devamla ağırlıklarıyla beraber Sina Çölünü beş günde geçerek, Salihiye’ye geldi. Sina Çölünü geçerken yağmur yağınca, her birine dörder ve altışar çekim hayvanının koşulduğu ağır arabalardaki yüzlerce top, kumların katılaşması sayesinde kolayca geçirildi. Ordu ve hayvanlar su sıkıntısı çekmedi. Sultan Selim Hanın Ridaniye’ye giderken, ordunun ağırlıklarıyla bir günde elli kilometre yürümesi, harp tarihinde rekordur.
Osmanlı ordusu, 21 Ocakta Kahire’ye çok yakın Birket-ül-Hac mevkiinde konakladı. Mısır Seferi esnasında, çölde ve Kahire yakınında Bedevi eşkıyaların ve Memluklerin tecavüzkar saldırılarına karşı tedbir alınıp, taarruzları önlendi. Tomanbay kumandasındaki Mısır-Memluk ordusu, Âdiliye’deydi. Kahire’nin kuzeyindeki Ridaniye Köyü Ovası önündeki cephesi, kuzeydoğuya dönük bir mevzi hazırlayıp, doğuda El-Mukattam Dağına; batı kanadı da Nil Nehrine dayatılmıştı. Bu mevziin önü açıktı. İleri araziye hakim olup, Sina Çölünden gelen yolu kapayan ve kontrol altında bulunduran bir vaziyetteydi. Mevzi kazılan derin bir hendekle çıkan toprağın bu hendeğin önüne atılmasıyla hazırlanan bir siper ve gerisine gömülen iki yüz top vardı. Toplar Avrupa’dan getirilmiş olup, topçular yabancıydı. Tomanbay, ordusunun piyade kısmını bu mevziye yerleştirip, süvari birlikleri ve ihtiyatı geride bulunduruyordu. Tomanbay’ın taktik planı; Osmanlıların taarruzunu önce topçu ateşiyle kırdıktan sonra süvarilerin ve hassa ordusu cündilerin karşı taarruzu ile Osmanlı ordusunu yok etmekti. Memluk ordusunun mevcudu elli bin civarında bulunuyordu. Osmanlı ordusunun mevcudu altmış bin olup, üç yüz de top vardı. Topların bir kısmı yivli olup, bazıları arka arkaya beş, on gülle atabiliyordu.
Sultan Selim Han, esirlerden ve keşif neticesinde Memluk muharebe usulünü tespit ettirdi. Vakit geçirmeden düşmana son darbeyi vurmak için çok dahiyane ve cüretli bir kararla harekete geçildi. Ridaniye mevziine, cepheden taarruz vazifesi yapacak ihtiyati kuvvetleri bıraktıktan sonra, asıl kuvvetlerle 21/22 Ocak gecesi Kahire’nin doğusundaki El-Mukattam Dağını dolaşarak sarktı. Osmanlı toplarını sür’at ve maharetle uygun yerlere yerleştirdi. Böylece Sultan Selim Han, Memluklerin beklemediği bir istikametten taarruz etmekle, Mısırlıları baskına uğratıp, taktik planlarını bozarak, uzun zamandan beri büyük emeklerle hazırladıkları mevzi ve topları muharebe dışı bırakacaktı. 22 Ocak sabahı harp başlamadan önce iki tarafın muharebe düzeni bu haldeydi.
Muharebe, 22 Ocak sabahı erken saatlerde başladı. Mısır ordusunun önündeki Osmanlı alayı hücuma geçince, Tomanbay önceden mevzilerde hazır beklettiği topların ateşe başlamalarını emretti. Bu arada gerilerine sarkmış bulunan asıl Osmanlı kuvvetlerinin “Allah, Allah!” nidaları ile kendilerine hücum ettiğini görünce, şaşkına döndü. Topları mevzilerinde kalıp işe yaramadı. Memluk kuvvetleri bir anda iki ateş arasında kaldı. Fakat Memluk süvarileri büyük bir cesaretle ileri atıldılar. Merkezdeki saflar birbirine girip, iki taraf da kıyasıya muharebeye tutuştu. Yakın muharebe ve boğuşma kayıpları arttırdı. Osmanlı topu ve tüfekçisinin ateşi altında mücadele edip, pervasızca direnmeleri Memluk kayıplarını daha da arttırdı. Memluklerin Osmanlı merkezine karşı ileri atılmaları üzerine, Veziriazam Hadım Sinan Paşa kumandasındaki sağ kanat ve Vezir Yunus Paşa emrindeki sol kanat kuvvetleri taarruza geçerek Mısırlıların yan ve gerilerini kuşattı. Bu arada savaşı kaybetmek üzere olduğunu anlayan Tomanbay yanına aldığı iki yüz seçme askerle padişahın otağına saldırdı. Padişahı öldürebilirse Osmanlı ordusunun dağılabileceğini hesaplamıştı. Ancak onlar Yavuz zannettikleri Sinan Paşanın kuvvetlerini yararak etrafını çevirdiler. Sinan Paşa büyük bir azim ve kahramanlıkla mücadele ettiyse de şehit düştü. Yavuz Sultan Selim, bu kısma derhal Bali Ağa kumandasında yardımcı birlikler gönderip durumu lehine çevirdi. Muharebe akşama doğru Osmanlı ordusunun zaferiyle neticelendi.
Yirmi beş bin kayıp veren Memluk ordusunun geride kalanları Kahire’ye ve oradan da Sait istikametine çekildi. Sultan Tomanbay da Kurtbay ve bir avuç adamıyla selameti kaçmakta buldu. Vezir Yunus Paşa, Memluklere karşı zaferin kazanıldığını ve Tomanbay’ın kaçtığını Sultan Selim Hana bildirdiğinde;
“Lala Lala! Mısır’ı aldık ama Sinan’ı kaybettik. Sinan’ı Mısır’a değişmezdim. Sinan’sız Mısır’da ne güzellik olur?” sözleriyle Sinan Paşanın yanındaki kıymetini belirtti. Ertesi gün veziriazam Sinan Paşa ve diğer şehitler defnedildi. 24 Ocak tarihinde Kahire’ye girilip Mısır’ın fethi tamamlandı.
Osmanlı zaferiyle neticelenen Ridaniye Meydan Muharebesi; Osmanlı Devletine ve dünya tarihine pekçok maddi ve manevi faydalar sağladı. Mısır, Arabistan Yarımadası, Osmanlı hakimiyetine geçti. Kızıldeniz’e ve Hind Okyanusuna inilip, Kuzey Afrika hakimiyet yolu açılarak, Osmanlı hududu Atlas Okyanusuna dayandırıldı. Hicaz ve Orta Doğudaki mübarek makamlar Osmanlı hizmetine açıldı. Buralar nadide eserlerle süslendi. Yeni eserler ve ilaveler yapılarak, istifadeye sunuldu. Halifelik, Sultan Selim Hana geçerek Osmanlı padişahları saltanata ilaveten hilafet makamına da sahip olmalarıyla, İslam aleminin de lideri oldu. Ridaniye Muharebesi ve Mısır’ın fethinde, askeri sahada ilk defa Osmanlılar yılında yivli top kullandılar. Avrupa’da ’de ilk defa Almanların kullandığı yivli topların, Osmanlılarda on altıncı yüzyıl başlarında mevcut olması, imal edilerek muharebelerde kullanılmaları, teknikteki üstünlüklerini göstermesi bakımından önemlidir. Yavuz Sultan Selim Hanın Mısır Seferi harekat kabiliyeti, sevk ve idare, muharebede tatbik edilen taktik ve strateji bakımından harp tarihinin eşsiz nümuneleri arasına girer.
kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir
Mercidabık Savaşı Sonu&#;ları Ve Nedenleri: Mercidabık Savaşı Kimler Arasında Yapıldı? Kısaca &#;nemi Nelerdir?
Mercidabık Savaşı Nedir?
Yavuz Sultan Selim, Osmanlı İmparatorluğu'nun topraklarını genişletmek istiyordu. Bu yüzden sefere çıkmaya karar vermişti. Özellikle Memlük Sultanlığı topraklarında yer alan Suriye ve Mısır'ı feth etmek için harekete geçti.
Osmanlı ordusu kısa sürede ilerleyişini sürdürüp ilk önce Suriye'nin bazı bölgelerini ele geçirdi. Daha sonrasında ise ilerlemeye devam etti. Yavuz Sultan Selim, Memlük Sultanlığının başındaki Kansu Gavri'ye seferden önce bir mektup göndermişti.
Yavuz Sultan Selim'in göndermiş olduğu mektup karşısında Kansu Gavri ise bu mektuba aldırış bile etmedi. Osmanlı İmparatorluğu'nun ilerleyişini göre Kansu Gavri, olayın ne denli ciddi olduğunun farkına vardı ve Safevi Devleti'nden yardım istedi.
Safevi Devleti'nin başında ise Şah İsmail vardı. Kansu Gavri, Şah İsmail'e bir mektup yazdı. Mektubunda Osmanlı İmparatorluğu2na karşı birlik olmak istediği yazıyordu. Daha sonra Kansu Gavri, Osmanlı ordusunun ilerleyişini durdurmak için ordularını Halep'e doğru çekti.
Bunun üzerine Yavuz Sultan Selim gemi destekli, 60 binlik ordusu ile Suriye'nin sınırlarına kadar gelip dayandı. Yavuz Sultan Selim kararlı bir şekilde Memlük Sultanlığına ilerliyordu ve Suriye'yi çok kısa bir süre içerisinde fethetti.
Böylece Osmanlı ordusu ve Memlük Sultanlığı arasında oldukça çetin bir savaş baş göster. Bu savaşta Kansu Gavri öldürülmüştü. Onun yerine hemen devletin başına Tomanbay getirildi. Bu esnada da Yavuz Sultan Selim ilerleyişine devam etmek istiyordu.
Yavuz Sultan Selim yeni Memlük Sultanı olan Tomanbay'a bir mektup gönderdi. Mektubunda Tomanbay'ın kendisine bağlılık yemini etmesini istiyordu. Ayrıca Kansu Gavri'nin yanlış bir seçim yaptığını ve bundan dolayı Safevi yerine Memlük'e ilerlediğini bildirdi.
Yavuz Sultan Selim, Memlüklülerin kendisine vergi vermesi ve bu fetvayı Memlük'de okutulmasını istiyordu mektubunda. Fakat Tomanbay bu mektupta yazan direktifleri kesin bir şekilde reddetti. Daha sonra da mektubu getiren Osmanlı elçisini infaz etti. Bu olaydan sonra Yavuz Sultan Selim orduları ile birlikte Sina çölüne ayakbastı.
Sina çölü geçilmesi oldukça zordu ve tarihte buradan geçmek isteyip geçemeyen pek çok millet olmuştu. Sıcak, susuzluk, yorgunluk nedeniyle neredeyse her milleti ordularını bu çölde telef etmişti. Fakat Yavuz Sultan Selim'in seferi sırasında Sina çölüne yağmur yağmıştı.
Ridaniye'de konumlanan Memlük ordusu ise Osmanlı ordusunun şehirden geçmesine izin vermemek için harekete geçmişti. 50 bin kişilik ordu, Osmanlı ordusunun gelmesini bekliyordu. Bu esnada Osmanlı ordusu El Mukaddem dağı üzerinden Memlük ordusuna çıkarma yaptı. Memlük ordusunu aniden kıskaca aldı.
Osmanlı ordusunun topları Memlük ordusunun toplarından çok daha iyiydi. Erken saatlerde başlayan savaşta ilk olarak Osmanlı şehri topa tuttu. Karşılıklı top atışları devam ediyordu. Memlük ordusunu çevreleyen Osmanlı ordusu en kısa sürede şehri alma peşindeydi. Yapılan strateji sayesinde de şehri kuşattılar.
Mercidabık Savaşı Kimler Arasında Yapıldı?
Savaş, 20 Ocak yılında Memlük Devleti ve Osmanlı İmparatorluğu arasında gerçekleşmiştir. Savaşı Osmanlı İmparatorluğu kazanmıştır.
Mercidabık Savaşı Nedenleri Nelerdir?
Yavuz Sultan Selim, sürekli olarak ilerlemek ve devletinin sınırlarını genişletmek istiyordu. Ayrıca;
Osmanlı İmparatorluğu'da, Memlük Devleti'de İslam dünyasında lider konumunda olmak istiyordu,
Memlük Sultanı'da, Osmanlı ile ittifak olmak yerine, Safevilerle ittifak olmuştu.
Mercidabık Savaşı Sonuçları Nelerdir?
Savaşın sonunda kazanan Osmanlı İmparatorluğunun yeni hedefleri vardı,
Mısır'ı fethetmek istiyorlardı ve bu süreç başlamış oldu,
Memlük Sultanlığı yıkıldı,
Halifelik Osmanlı İmparatorluğu'na geçti,
Diğer yandan önemli ticaret yollarından biri olan Baharat yolu Osmanlı İmparatorluğu'nun hakimiyetine geçmişti.
Mercidabık Savaşı’nın Önemi Nedir?
Memlük Sultanlığı, halifeliğin sahibiydi. Bu savaşın olduğu güne kadar da aslında İslam dünyasının liderliği kendilerindeydi. Fakat Osmanlı İmparatorluğu bunu kabul etmiyordu. Lider konumunda olmak isteyen Yavuz Sultan Selim, bu seferi gerçekleştirdi ve kazandığı en önemli seferdi. Memlük Sultanlığı dağılmış ve toprakları tamamen Osmanlı İmparatorluğunun himayesine geçmişti.
Yavuz Sultan Selim, yaptığı strateji sayesinde ne denli askeri zekaya sahip olduğunu kanıtlamıştı. Diğer yandan Sina Çölü’nü geçebilen ilk hükümdar olmuştu. Hala o tarihlerde Sina Çölü’nde yağan yağmurun şaşkınlık yaratan konusu günümüzde dahi konuşulmaktadır. Bu bir şans mıydı, biliniyor muydu yoksa Allah’ın nimetleri Yavuz Sultan Selim’in üzerinde miydi? Pek çok tarihçi Yavuz Sultan Selim’in Memlük’ü yıkması gerektiği yönünde fikirler belirtmektedir.
eğitim öğretim ile ilgili belgeler>konu anlatımlı dersler >tarih dersi ile ilgili konu anlatımlar >Osmanlı Devleti Tarihi Osmanlı İmparatorluğu İle İlgili Konu Anlatımlar
RİDANİYE SAVAŞI, NEDENLERİ, SONUÇLARI, ÖNEMİ, ÖZELLİKLERİ (OSMANLI DEVLETİ YÜKSELME DÖNEMİ KONU ANLATIM, MUHTEŞEM YÜZYIL) (OSMANLI DEVLETİ, OSMANLI İMPARATORLUĞU İLE İLGİLİ KONU ANLATIM)
22 Ocak de Osmanlı Ordusu, Memlüklülere karşı Kâhire yakınında Ridaniye mevkiinde yapılan Ridaniye Savaşını kazanmıştı. Yavuz Sultan Selim Hânın kumandasındaki ordu, Mercidabık zaferinden sonra, Ridaniyede kazandığı bu zaferle Memlüklüleri yenip Mısırın fethini tamamlamıştı.
Yavuz Sultan Selim Hân, Mısırla birlikte halîfeliği de almıştı. Bundan sonra yıl, halifelik Osmanlı hanedanında kaldı.
..
-Yavuz'un İran seferi sırasında Şah İsmail ile Memlüklüler Osmanlı'ya karşı bağlaşma yapmıştı.
-Yavuz, yılında Mısır üzerine sefere çıktı. yılında Mercidabık Savaşı ile Memluk ordusu bozguna uğratıldı.
-Mercidabık zaferi ile Osmanlı Devleti, Suriye ve Filistin'i ele geçirdi.
-Yavuz Sultan Selim, yılında tekrar Mısır seferine devam etti.
..
Ridaniye Savaşı ve Memlük Devleti'nin Yıkılışı
-Kansu Gavri'nin yerine geçen Tomanbay Osmanlıları Mısır'dan atmak istiyordu.
yılında yapılan Ridaniye Savaşı ile Mısır Ordusu bir kez daha yenildi.
-Ridaniye Savaşı sonunda Memlük Devleti yıkıldı ve Mısır Osmanlı hakimiyeti altına alındı.
MISIR FETHİ'NİN SONUÇLARI
1. Memlük Devleti yıkıldı.
2. Suriye, Filistin ve Mısır Osmanlı topraklarına katıldı.
3. Doğu Akdeniz Osmanlı hakimiyetine girdi.
4. Kutsal Topraklar (Mekke ve Medine) Osmanlı hakimiyetine girdi.
5. Kutsal emanetler ve Mekke ile Medine'nin anahtarları Yavuz'a yollandı.
6. Halifelik makamı Osmanlılara geçti.
UYARI : Halifelik böylece Kureyş kabilesinden çıkarak Osmanlı soyuna geçti. Ayrıca Osmanlı'nın teokratik yapısı tamamlandı.
7. Memlük hazinesi, İstanbul'a getirildi.
8. Kıbrıs adasını ellerinde bulunduran Venedikliler, Osmanlı'ya vergi ödemek zorunda kaldı.
9. Baharat yolu Osmanlıların eline geçti.
UYARI : Bu durum Osmanlılar için büyük bir ekonomik kazançtır. Ancak Portekizliler Ümit Burnu'ndan Hindistan'a ulaştığı için Osmanlılar buradan kazanç sağlayamadı.
-Doğu Anadolu'ya sahip olmak isteyen Şah İsmail bölgedeki Şii Türkmen aşiretlerini Osmanlı'ya karşı ayaklandırıyordu.
-Yavuz İran seferi öncesi Dulkadiroğlu Alaüddevle'den yardım istedi fakat isteği reddedildi.
'te Osmanlı orduları İran ordularını Çaldıran Savaşı'nda yendi.
UYARI : Yavuz Sultan Selim Trabzon sancağında valilik yaparken Şah İsmail'le savaşmış ve Şah İsmail'in savaş taktiğini öğrenmiştir. Bu savaş (bilgi monash.pw) sırasında Osmanlılar hareketli topları kullanmışlardır. Bu durum, teknolojik ilerlemenin savaşların sonucunu nasıl etkilediğini göstermektedir.
-Bu savaş Osmanlı Devleti'ne Doğu Anadolu'yu kazandırdı.
-Şah İsmail kaçtığı için Safavi Devleti yıkılamadı.
-Tebrize kadar olan bütün topraklar Osmanlı Devleti'nin eline geçti.
-Şii sorunu geçici olarak çözümlendi ve Doğu Anadolu güvenlik altına alındı.
..