Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın en bilinen eserleri içerisinde İlâhînâme ya da Divân’ı ve Marifetnâme isimli eserleri bulunur. Günümüzde de hâlâ popülerliğini koruyan Marifetnâme eseri önemli bir yer tutar. İbrahim Hakkı, Sefine-i Nûh eserinde, bu iki eseri için “İlâhinâme nazmımdır ve nesrim Marifetnâme’dir” der. Marifetnâme temel olarak bir ilimler ansiklopedisi olarak kaleme alınmıştır. Astronomi, ahlak, itikad, tasavvuf, felsefe, musiki, din, fizik ve tıbbi ilimlere kadar farklı ilimler hakkında bilgiler toplamıştır.
Marifetnâme bir ilim ansiklopedisidir. Farklı ilimlerden pek çok bilgiyi içerisinde barındırır. İlimlerin yanı sıra Marifetnâme’nin en sonunda yer alan “Kıyafetnâme” kısmındaki manzum bölümde insan hakkında bilgiler verir. İnsan vücudunun, uzuvlarının şekilleri ve anlamlarını belirtmiş, bu tariflerde yüzyılların tecrübelerinden yola çıkarak istifade etmiştir. 1756 yılında kaleme alınan Marifetnâme’sinde, Niyazî-i Mısrî’nin Risa-i Devriyesi eserinden etkilenerek usta-çırak ilişkilerini devam ettirmiştir.
Seğirme, kaslarda istemsiz ve ritmik olarak ortaya çıkan ani kasılmalar veya kas kontraksiyonlarıdır. Seğirme genellikle kasın belli bir bölgesinde meydana gelir ve gözle görülebilir bir şekilde kasın titremesiyle kendini gösterir. En sık olarak göz kapaklarında, yüz kaslarında veya bacaklarda görülür. Marifetnâme’de pek çok ilme yer verilse de bunun yanı sıra insanlar hakkında da pek çok özelliğe yer verilmiştir. Bu özelliklerden öne çıkanı da seğirmeler ve anlamları kısmıdır. İbrahim Hakkı’nın eserine göre vücudumuzda meydana gelen seğirmelerin anlamları bulunur. Marifetnâme’de yer alan seğirmeler ve neticeleri şu şekildedir:
ANASAYFAYA DÖNMEK İÇİN TIKLAYINIZ
Erzurumlu İbrahim Hakkı Hazretlerinin önemli eserleri arasında yer alan Marifetname, okuyucunun en iyi şekilde idrak edebilmesi açısından halkın anlayabileceği dilde yazılmıştır. İçerisinde astronomi, fen bilimleri ve tasavvufi konulara yer verilen bu eser, 1757 yılında ansiklopedi türünde tamamlanmış şekli ile günümüze dek ulaşmıştır. Anadolu'da doğup büyüyen, önde gelen mütefekkir ve mutasavvıflardan biri olan Erzurumlu İbrahim Hakkı Hazretleri, herkesin başına gelen seğirmeler ve neticelerini olduğu bölgeye göre anlamları ile eserinde yer vermiştir.
MARİFETNAME'DEN SEĞİRMELER
Marifetname'den seğirmeler adlı eserde yer alan uzuvlarda meydana gelen uzun ya da kısa süreli seğirmeler ve anlamlarına buradan ulaşabilirsiniz.
Seğirme (Miyokimi) kaslarda istemsiz şekilde ortaya çıkan, küçük amplitüdlü kasılmalara verilen isimdir. Tıbbi anlamda seğirmeden bahsedilebilmesi için kastaki seğirmenin dışarıdan da görünür olması veya elektromiyografi ile izlenebilir olması gerekir. Seğirmeler bir bölgede (fokal) veya yaygın (jeneralize) olarak ortaya çıkabilmektedir.
Seğirme kasların istemsiz olarak kasılması ile ortaya çıkmaktadır. Bu istemsiz kasılmayı tam olarak neyin ortaya çıkardığı bilinmese de, genel olarak kabul edilen görüş sinir iletimi bozulmuş olan kasın duyarlılığının artması sonucunda, sinirsel uyarım olmamasına karşın kasın kendiliğinden kasılması sonucu ortaya çıktığı yönündedir. Seğirme birçok nörolojik hastalıkta ortaya çıkabilirken, sağlıklı insanlarda izlenmesi de nadir değildir. Bu nörolojik hastalıklar arasında motor nöron hastalıkları, amiyotrofik lateral skleroz (ALS), Isaac sendromu, elektrolit bozuklukları, periferik sinir sistemi hastalıkları, polinöropatiler ve pleksopatiler sayılabilir. Özellikle motor nöron hastalarında ve radyoterapi almış kanser hastalarında bölgesel seğirmeler oldukça sıktır. Sağlıklı insanlarda genellikle stresle baş etme sorunu veya fazla miktarda kafein tüketimi olduğunda da seğirmeler olabilir.
Seğirmelerin bölgesel olması o bölgeye giden sinirin hasarlandığını veya işlevinin bozulduğunu düşündürebilir. Buna karşın, göz etrafındaki seğirmeler genellikle ciddi bir hastalık sonucunda oluşmamaktadır. Özellikle seğirmenin yanısıra, kas erimesi, güç kaybı gibi bulguların da eşlik etmesi nörolojik bir hastalık olduğunu düşündürmelidir.
Göz kapağı seğirmesi oldukça sık olarak ortaya çıkan bir durumdur. Bu durum genellikle önemli bir hastalık sonucu ortaya çıkmaz. Etken sıklıkla yorgunluk, stres, uykusuzluk ve aşırı kafein tüketimi gibi nedenlerdir ve bu nedenler düzeltildikten kısa bir süre sonra göz kapağı seğirmesi ortadan kalkar. Buna karşın göz kapağı seğirmesine çift görme, yüz felci, peltek konuşma ve yutma güçlüğü gibi belirtilerin de eşlik etmesi durumunda hastaların nörolojik değerlendirmeden geçmeleri önerilir.
Kas seğirmesine neden olabilecek etmenlere göre laboratuvar incelemeler istenir. İlk yapılması gereken kreatin fosfokinaz, elektrolitler, tiroid işlev testleri gibi rutin kan incelemeleridir. Bu değerlerin sonuçlarına ve hastaların muayene bulgularına göre gerekli görünen durumlarda sinir ileti incelemesi, elektromiyografi (EMG) veya MR incelemesi gibi ek incelemelere de ihtiyaç duyulabilir.
Polinöropati
Amiyotrofik lateral skleroz (ALS)
Uyuşma ve karıncalanma
Kas seğirmesi olan bir hasta örneği