Saf Madde Ve Karışımlar 4 Sınıf
4. Sınıf Madde ve Karışım Konu Anlatımı
Bu yazıyı okuduğunuzda Beş duyu organımızı kullanarak maddeyi niteleyen temel özellikleri açıklayacak, Maddenin katı, sıvı ve gaz hâllerini tanıyarak bunlara örnekler verecek, Farklı maddelerin kütle ve hacimlerini ölçecek, Madde ve cisim arasındaki farkları açıklayacak, Saf madde ve karışımları tanıyarak karışımları ayırma yöntemlerini keşfedecek, Karışımları ayırmanın ekonomik değeri hakkında bilgi sahibi olacaksınız Sınıf Madde ve Karışım Konu Anlatımı, Madde ve Karışım Konu Anlatımı,4. Sınıf Fen Bilimleri konu anlatımı
Madde ve Karışım
Maddeler bu hâllerine göre saf madde veya karışım olarak sınıflandırılır.
Yapısında kendinden başka madde içermeyen maddelere saf madde adı verilir. maddedir. Saf maddeler tek çeşit madde içerir ve ayrıştırıldığında kendinden farklı bir madde ortaya çıkmaz. Örneğin bir demir ne kadar parçalanırsa parçalansın en küçük parçası yine demir olur. Çünkü demir saf bir maddedir.
İki veya daha fazla saf madde bir araya geldiğinde ise karışımlar meydana gelir.
Karışımları Ayırma Yöntemleri
Maddeler karışımları oluştururken kendi özelliklerini kaybetmez. Bir limon, limonatanın içinde de limon özelliği gösterir. Bunu, limonatayı içtiğimizde limon tadını alarak anlayabiliriz. Karışımı oluşturan maddeler özelliklerini kaybetmedikleri için ayrıştırılabilir.
Karışımları oluşturan maddeler birbirinden farklı özellik gösterebilir. Bunları birbirinden ayırmak için de değişik yöntemler kullanmak gerekir.
Süzme
Örneğin makarna kaynayınca sudan ayırmak için süzgeç kullanılır. Makarna süzgecin üzerinde kalırken su deliklerden akar. Bu şekilde süzgeç yardımıyla makarna ve su birbirinden ayrılır. Buna süzme yöntemi adı verilir.
Süzme yöntemi, genelde katı ve sıvı maddelerden oluşan karışımları ayırmak için kullanılan bir yöntemdir. Sıvı madde süzgecin altından akarken katı madde gözeneklerden geçemeyip süzgecin üzerinde kalır.
Katı ve gaz maddelerden oluşan karışımları ayırmak için de süzme yöntemi uygulanır. Ağza takılan maskelerin ince gözenekleri havayı içeri alırken toz, sinek gibi katı maddeleri dışarıda bırakır.
Eleme
Eleme, farklı büyüklükte katı maddelerden oluşan karışımları birbirinden ayırmak için kullanılan bir yöntemdir. Eleme yönteminde ayrılacak katıların büyüklüklerinin birbirinden farklı olması gerekmektedir.
Günlük hayatta; unun içindeki yabancı maddeleri ayıklarken, inşaatlarda harç malzemelerini çakıl ve taşlardan ayırırken, karışık bakliyatları birbirinden ayırırken eleme yöntemi kullanılabilir.
Mıknatısla Ayırma
Bir karışımda demir, nikel, kobalt gibi maddeleri içeren cisimler bulunuyorsa mıknatısla ayırma yöntemi tercih edilir. Karışıma mıknatıs yaklaştırıldığında mıknatıs bu maddeleri çeker ve ortamdan uzaklaştırır. Demir tozu, kum ve talaş karışımını da bu yöntemle ayırabiliriz.
Karışımların Ekonomik Değeri
Plastik, kâğıt, metal gibi bazı maddeler kullanıldıktan sonra fabrikalarda işlenerek tekrar kullanılabilir hâle getirilebilir. Bu işleme geri dönüşüm adı verilir.
Doğadaki kaynakların sınırsız olmadığı düşünüldüğünde karışımları ayırmanın ve ayrıştırılan maddeleri tekrar kullanmanın önemi daha iyi anlaşılmaktadır.
Geri dönüşümde kullanılacak maddeleri diğerlerinden ayırmak için karışımları ayırma yöntemlerinden yararlanılabilir.
4. Sınıf Madde ve Karışım, 4. Sınıf Madde ve Karışım Konu Anlatımı, Madde ve Karışım Konu Anlatımı
4. Sınıf Fen Bilimleri Saf Madde Ve Karışım konu anlatımı
Saf madde aynı zamanda doğada bulunan en doğal hali olarak da bilinir. Buna diğer bir ismi ile saf hali denir. Saf madde ayrıştırılamaz. Çünkü zaten tek bir maddeden oluştuğu için ayrışma durumu söz konusu değildir. Şimdi saf maddelere bazı örnekler verelim.
- Altın
- Gümüş
- Bakır
- Su
- Oksijen
Bu maddeler doğada saf halde bulunur ve bu şekilde yine kullanılır. Bunlar içerisinde altın ve gümüş ile bakır aksesuar veya takı ve mücevher gibi eşyalar da kullanılır. Aynı zamanda bazı cisimlerin yapımında da kullanılır. Oksijen ve su ile ise doğada saf halde bulunan ve yaşamımız için en önemli iki temel unsurdur. Su ve oksijen olmadan hayatta kalabilmek mümkün değildir.
Karışım: Birden fazla maddenin bir araya gelmesi ile beraber oluşmuş olan yeni maddeye karışım denir. Bir maddenin karışım olabilmesi için en az iki maddenin bir bütün haline gelmesi gerekmektedir. Yani karışması gerekir. Karışımların bazı belli başlı özellikleri bulunur.
- İki ya da daha fazla madden oluşurlar.
- Karışımı oluşturmuş olan maddeler kendi özelliklerini kaybetmezler.
- Saf halde değildirler.
- Belli başlı bazı ve çeşitli yöntemler sayesinde birbirlerinden ayrıştırılabilirler.
Karışımlar aynı zamanda 2 farklı çeşit üzerinden ele alınır. Bunlardan biri homojen karışım diğeri ise heterojen karışımdır.
Homojen karışım: Birbiri içerisinde tam olarak karışmış maddeler homojen karışım olarak bilinir. Bunlar içerisinde tuzlu su ile beraber şekerli su en önemli örnekler içerisinde yer almaktadır. Aynı zamanda hava içerisindeki farklı maddelerin bir araya gelerek tam olarak karışması üzerinden homojen karışım şeklinde ifade edilir.
Heterojen karışımlar: Birbirine dokunsalar dahi tam olarak bir bütün haline gelmeyen karışımlar heterojen karışım olarak bilinmektedir.
- Zeytinyağı ve Su
- Kum ve Su
- Şeker ve tuz
- Çerezler
- Salata çeşitleri
- Hamburger
Bu şekilde daha birçok farklı örnek vermek mümkün. Hem homojen karışımlar hem de heterojen karışımlar birden fazla maddenin bir araya gelmesiyle oluşur. Bu konuda çevremizde görebileceğimiz birçok farklı karışım bulunmaktadır. Aynı zamanda tek bir maddeden oluşmuş saf maddelere de rastlayabiliriz.
Bütün bu maddeler insan yaşamında farklı amaçlar için kullanılır. Saf maddeler genelde insan elinin değmediği ve doğada bulunan maddeler olarak bilinir. Bu yüzden bu saf maddeler doğadan elde edilir ve daha sonra başka maddelerle bir araya getirilerek karışım oluşturur. Bu karışım neticesinde hayatımızı kolaylaştıran ürünler üretilir ya da farklı aksesuar ile takı çeşitleri üretimi gerçekleşir.