sahte rakı kör / Etil alkol kör eder mi? - Gıda Hattı

Sahte Rakı Kör

sahte rakı kör

Etil alkol kör eder mi?

Etil alkol kör eder mi? Sahte içki nasıl anlaşılır sorusu, son zamanlarda sahte içkiden ölenlerin sayısının artması sonrası merak ediliyor. Peki metil alkol ile etil alkol nasıl ayırt edilir? Sahte alkol zehirlenmesi belirtileri nelerdir? İşte tüm soruların yanıtı...

GAZİANTEP'TE CAN KAYBI 4'E YÜKSELDİ

Tedavisi sürenler arasında bulunan Yunus Yurtseven de gece geç saatlerde doktorların tüm çabasına karşın kurtarılamadı. Yurtseven'in hayatını kaybetmesiyle kentte, sahte içkiden ölenlerin sayısı 4'e yükseldi. Diğer 6 kişinin tedavileri ise devam ediyor.

Zehirlenme vakalarının ardından Nizip Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan soruşturma kapsamında sahte alkol sattığı belirlenen 2 kişi gözaltına alındı. İşlemlerin ardından adli makamlara sevk edilen şüphelilerden E.G. çıkarıldığı mahkemece tutuklanarak Nizip Cezaevine gönderildi.

İSTANBUL ESENYURT'TA 6 KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ

Esenyurt'ta bugün 3'ü yabancı uyruklu 6 kişinin içtikleri sahte içkiden zehirlenerek hayatını kaybettiği öğrenildi. Önceki gün de Esenyurt'ta Özbekistan uyruklu Jobborkul Rakhmonov da sahte içkiden ölmüştü. Esenyurt'ta 3 gün içerisinde sahte içki nedeniyle ölenlerin sayısı 7'ye çıktı.

Öte yandan polis ekipleri de Esenyurt'taki içki denetimlerini sıklaştırdı. 1 Aralık ile 14 Aralık tarihleri arasında Esenyurt'ta işletme ve sahte içki imalatı yapıldığı tespit edilen yerlere yönelik denetimler yapıldı. Denetimlerde, 5 tekel bayii, 3 ikamet ve 1 restoranda yapılan aramalarda, 471 şişe halinde 500 litre sahte alkol ve sahte alkol için kullanılan çok sayıda bandrol ve boş şişe ele geçirildi.

BİR ACI HABER DE MERSİN'DEN

Mersin'in Mut ilçesine bağlı Kültür Mahallesi'nde oturan Ali Eser, evine gelen arkadaşları M.A. ve M.S. birlikte alkol aldı. Bir süre sonra evden ayrılan M.A. ve M.S., kendilerini kötü hissederek Mut Devlet Hastanesi'ne gitti. Yapılan kontrollerde sahte içki nedeniyle fenalaştıkları belirlenen M.A. ve M.S., buradaki ilk müdahalelerinin ardından özel bir hastaneye sevk edilerek yoğun bakım ünitesinde tedaviye alındı.

EVİNDE ÖLÜ BULUNDU

Öte yandan ertesi gün Ali Eser'den Haber alamayan yakınları, eve gelerek kendisine ulaşmaya çalıştı. Eser'in kapıyı açmaması üzerine durum sağlık ve polis ekiplerine bildirildi. İhbar üzerine gelen polis ve sağlık ekipleri, çilingir yardımıyla girdikleri evde Eser'in cansız bedeniyle karşılaştı. Olay yerinde yapılan incelemenin ardından Eser'in cansız bedeni, otopsi için morga kaldırıldı. Eser'in sahte içki nedeniyle yaşamını yitirdiği değerlendirilirken, kesin ölüm nedeni ise yapılacak otopsinin ardından belli olacak.

Sahte içki nasıl anlaşılır?

  1. Sahte içki renginden ya da kokusundan değil etiket bilgilerinden anlaşılır.
  2. İçki şişesinin üzerinde bakanlık onaylı kayıt numarası olup olmadığı kontrol edilir.
  3. Ambalaj üzerinde TAPDK bandrolü aranır.
  4. İçkilerin orijinal ambalajında olup olmadığına dikkat edilir.
  5. Tüketim öncesi içkinin göz önünde açılması sağlanır.
  6. Şüphelenilen durumlarda, 174 Alo Gıda Hattı aranabilir.

Metil alkol ile etil alkol nasıl ayırt edilir?

Metil alkol ile etil alkol arasında renk ve koku açısından herhangi bir fark bulunmamaktadır. Etanol ile su her oranda karıştırılabilir, metanol de aynı özelliğe sahiptir. Etil alkol içildiğinde keyif vermekte ve sarhoş etmektedir. Metil alkol ise evvela sinir sistemini uyuşturmakta ve fazlası da öldürmektedir.

Sahte rakının içeriğindeki metil alkolün belirlenmesi için kolay bir test denenebilir: Rakı içine bir miktar yemek sodası ilave edilip değişiklikleri gözleyiniz. Eğer rengi süt beyaz olması gerekirken bulanıyorsa o rakıdan şüphelenilmelidir, bulanıklık meydana geliyorsa içerisinde metil alkol bulunma ihtimali yüksektir. Bu test kesin bir sonuç vermese de bir ön test niteliğindedir. Piyasada etil ve metil alkol ayrımının hızlı bir biçimde yapılabildiği ticari test kitleri mevcut olup, cüzi bir fiyatla elde edilebilmektedir. Örneğin chromptropic asit ile kolorimetrik olarak etil alkol metil alkol ayrımı yapılabilmektedir. Test metil alkol formaldehide dönüştürüldükten sonra chromptropic asit ile mor renk vermesi esasına dayanmaktadır. Bu test alkollü tüm içkiler için uygulanabilmektedir. Laboratuvar koşullarında ise metil ve etil alkol ayrımı daha kolay ve kesin bir biçimde yapılabilmektedir. Gaz kromatografisi, kütle kromatografisi, HPLC gibi donanımlı cihazlarla sahte içki çok basit tespit edilebilmektedir.

Sahte alkol zehirlenmesi belirtileri nelerdir?

Metil alkolle yapılan içkilerin sahte olarak adlandırıldığını dile getiren Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Tıp Fakültesi Balcalı Hastanesi Başhekimi Prof. Dr. Hasan Murat Gündüz, bunların tüketiminin zehirlenmeye ve koma tablosuna yol açtığını anlattı.

Metil alkolle yapılmış içkiyi tüketenlerin bir an önce sağlık kuruluşlarına gitmesi gerektiğine dikkati çeken Gündüz, "Bunları tüketenlerin önce görme bozukluğu ortaya çıkabilir. İlk belirtisi olabilir, görme duyusunu kaybedebilir. Arkasından da hızlı bir şekilde bilinç kaybıyla ve komayla devam eden bir süreç başlar. Bu da alkolün içerisinde gerçekten etil değil de metil alkol olduğunun bir göstergesi olarak kabul ediliyor. Böyle bir durumda eğer böyle bir içecek tüketildiyse çok hızlı bir şekilde sağlık kuruluşlarına başvurulmasını şiddetle öneriyorum, geç kalmadan" diye konuştu.

Metil alkol zehirlenmesinde görme kaybının tedavisi var mıdır?

Görme kaybında düzelme olması, alınan metil alkol dozu, tanı ve tedavi hızı ile ilişkilidir. Düşük doz metil alkol maruziyetinde hızlı tanı ve tedavi ile görme kaybında bir miktar geri dönüş olabilmektedir. Yüksek doz maruziyeti ve tanı/tedavide gecikme ise körlük ve sık olarak ölümle sonuçlanmaktadır.

Metil alkol nedir?

Metil alkol (metanol) boya inceltici, yakıt, cam temizleyici, antifriz gibi çeşitli malzemelerde yer alan ve sanayide kullanılacak olan bir maddedir. Sahte içki yapımında etil alkol (etanol) yerine maliyeti düşürmek amacı ile kullanılıyor. Metil alkol ve etil alkol ayırımı fakat laboratuvar koşullarında yapılabilmekte, koku, tat ya da renk ile iki madde birbirinden ayrılamamaktadır. Bu durum da zehirlenme bulguları ortaya çıkmadan önce metil alkol kullanılmış sahte içkinin tanınmasını zorlaştırmaktadır.

Etil alkol nedir?

Kimyasal adı Etanol olan etil alkol renksiz, hafif hoş kokulu ve yanıcı bir sıvı. Alkollü içeceklerde kullanılacak olan tek alkol türüdür. Ayrıca çözücü olarak kullanılıyor. Kimyasal formülü C2H6O olup EtOH veya C2H5OH olarak da ifade edilmektedir.

Etil alkol kör eder mi?

Etil alkol vücutta metabolize olan yani karaciğer tarafından işlenebilen bir alkol olduğundan içki yapımında kullanılacak olan tek alkol türüdür. Metil alkol ise vücutta metabolize olmaz ve vücuda girdikten sonra formaldehid ve formik asit isimli iki kimyasala bozunur.

Formik asit birikimi klinik semptomlar ile ilişkilidir ve toksiteden formik asit sorumludur. Retinada formaldehit oluşumu özellikle ‘kör sarhoş’ diye tanımlanan körlüğe sebep olan optik papillit ve retinal ödeme yol açar.

#sahte alkol, sahte içki, alkol

'Sahte içki' uyarısı: Öldürmezse kör ediyor

Metil alkolün kullanıldığı, merdiven altı yerlerde üretilen içkilerin tüketimiyle birlikte kasım ayından yol sonuna kadar 104 kişi yaşamını yitirdi. Ani koma ve ölümlere neden olan sahte içki kullanımında, vücutta da kalıcı hasarlar olduğu uzmanlarca vurgulandı. Çok ciddi göz problemleri yaşandığına dikkat çeken Göz Hastalıkları Uzmanı Opr. Dr. Karaarslan, "Bunlardan en sık karşılaştığımız, metil alkol kullanımına bağlı olarak gelişen ani körlüklerdir. Bu ani körlükler birkaç saat içinde de gelişebiliyor, 36 saat içinde de görülebiliyor. Ani körlüğün hızlı bir şekilde oluşmasına sebebiyet veren mesele kaçak içkilerde metil alkol kullanılmasıdır" diye konuştu.

'KALICI GÖZ KASLARI FELCİNE NEDEN OLABİLİR'

Metil alkolün yüzde 98 oranında nörotoksik madde olduğuna işaret eden Opr. Dr. Karaarslan, "Özellikle gözün iç bölgesinde retina dediğimiz tabakadaki sinir hücrelerini ya da görme sinirinin tamamını aniden etkileyerek görme problemlerine yol açabiliyor. Merkezi sinir sistemi ile göz kaslarının uyumlu çalışmasını etkileyerek ani şaşılıklara ve çift görmeye de sebebiyet verebiliyor.

Hem problemlerin ortaya çıkış süresi hem şiddeti ve oranı metil alkolün oranıyla değişecektir. Kaçak olarak üretilen bu içkilerdeki metil alkol oranını tespit etmekte mümkün değil. Yoğun miktarda metil alkol kullanıldıysa ya da o içkiden yoğun miktarda alındıysa geri dönüşümsüz hasar bırakıp kalıcı körlüklere ya da kalıcı göz kasları felçlerine neden olabiliyor" dedi.

Uzmanından 'sahte içki' uyarısı: Öldürmezse kör ediyor

Metil alkolün kullanıldığı, merdiven altı yerlerde üretilen içkilerin tüketimiyle birlikte kasım ayından yol sonuna kadar 104 kişi yaşamını yitirdi. Ani koma ve ölümlere neden olan sahte içki kullanımında, vücutta da kalıcı hasarlar olduğu uzmanlarca vurgulandı. Çok ciddi göz problemleri yaşandığına dikkat çeken Göz Hastalıkları Uzmanı Opr. Dr. Karaarslan, "Bunlardan en sık karşılaştığımız, metil alkol kullanımına bağlı olarak gelişen ani körlüklerdir. Bu ani körlükler birkaç saat içinde de gelişebiliyor, 36 saat içinde de görülebiliyor. Ani körlüğün hızlı bir şekilde oluşmasına sebebiyet veren mesele kaçak içkilerde metil alkol kullanılmasıdır" diye konuştu.

'KALICI GÖZ KASLARI FELCİNE NEDEN OLABİLİR'

Metil alkolün yüzde 98 oranında nörotoksik madde olduğuna işaret eden Opr. Dr. Karaarslan, "Özellikle gözün iç bölgesinde retina dediğimiz tabakadaki sinir hücrelerini ya da görme sinirinin tamamını aniden etkileyerek görme problemlerine yol açabiliyor. Merkezi sinir sistemi ile göz kaslarının uyumlu çalışmasını etkileyerek ani şaşılıklara ve çift görmeye de sebebiyet verebiliyor. Hem problemlerin ortaya çıkış süresi hem şiddeti ve oranı metil alkolün oranıyla değişecektir. Kaçak olarak üretilen bu içkilerdeki metil alkol oranını tespit etmekte mümkün değil. Yoğun miktarda metil alkol kullanıldıysa ya da o içkiden yoğun miktarda alındıysa geri dönüşümsüz hasar bırakıp kalıcı körlüklere ya da kalıcı göz kasları felçlerine neden olabiliyor" dedi.


Sahte içki kaynaklı zehirlenmeler: Ölümlerin sebebi ne, evde alkollü içki üretenler ne diyor?

sahte içki

Kaynak, DHA

Türkiye'de 9 Ekim'den bu yana sahte içki nedeniyle hayatını yitirenlerin sayısı 67'ye yükseldi. İstanbul, İzmir, Mersin, Aydın, Muğla, Kırıkkale, Trabzon ve Zonguldak'ta meydana gelen ölümlerde metil alkol zehirlenmesinden şüphelenildiği belirtiliyor.

Emniyet Genel Müdürlüğü, 13 Ekim 2020 tarihinde yaptığı açıklamada, 5-11 Ekim tarihleri arasında sahte ve kaçak içkiden kaynaklı ölümlere ilişkin gerçekleştirilen operasyonlar neticesinde yakalanan 58 şüpheliden 7'sinin tutuklandığını duyurdu.

Yapılan açıklamaya göre operasyonlarda 17 bin litreye yakın etil alkol ve 2 binin üzerinde sahte alkollü içki ele geçirildi.

Sahte ve kaçak içkiye yönelik operasyonların sürdüğü açıklandı.

Türkiye'de son yıllarda evde hobi ve kişisel kullanım amaçlı alkollü içki üretiminde artış olduğu ve buna bağlı olarak da kaçakçılığın arttığı biliniyor.

Evlerinde alkollü içki üretimi yapanlar, bunun zahmetli bir uğraş olduğunu ancak kendi ürettikleri ürünü kullanmayı tercih ettiklerini söylüyor.

'Amacım bütçemi korumak'

İstanbul'da ikamet eden ve 10 yıldır kendi evinde alkollü içki üreten Anıl, içki üretmeye ilk aşamada hobi ve keyif amaçlı başlamış. Daha sonra maddi olarak da içki üretmenin avantajını gördüğünü ve üretmeye devam ettiğini söylüyor:

"Bu bana keyif veren bir şeydi, farklı tatlar üzerinde denemeler yapıyorum ve her seferinde daha iyisini yapmaya çalışıyorum. Tabii bir taraftan maddi yönü de var. Bir litre rakıyı 200 küsür liraya alıyorsunuz. Ancak evde yapıldığında bu maliyet oldukça düşüyor. Bu, çok büyük bir etken.

"Doğal yollarla rakı yapmak çok zahmetli olduğu için ben bira ve şarap yapımına ağırlık verdim. Tüketimim kadar yapıyorum. Ancak hala etil alkol satın alarak ucuza rakı yapmaya çalışanlar var."

BBC Türkçe'ye konuşan ve isminin haberde yer almasını istemeyen başka biri ise evde alkol üretmeye başlamasına neden olarak, ürünlerin fiyatının artmasını gösteriyor:

"Bütçemi korumak için evde rakı yapmaya başladım. Herhangi bir alkol bağımlılığım yok, ama yıllar içinde eş dost ile beraber oluşturduğumuz bir eğlencemiz, rutinimiz vardı. Bunu bütçemizi sarsmadan devam ettirmek istedik. Biraz da merak vardı tabii, insan nasıl olacak diye merak ediyor"

"O sıralar benim gibi kendi içkisini yapmaya başlayan ve bunu internette anlatan çok fazla kişi vardı, ben de o şekilde öğrendim. Ancak son zamanlarda olan olaylar cesaretimizi kırdı."

Kimya Mühendisleri Odası İstanbul Şube Yönetim Kurulu Üyesi Yüksek Kimya Mühendisi Serkan Küçük, evlerde çeşitli yöntemler ile alkollü içki üretildiğini, zehirlenmelerin ve ölümlerin dışarıdan alınan hazır alkolden ve bandrolsüz kaçak içkilerden kaynaklandığını söylüyor.

Serkan Küçük, "Küçük bir grup, evinde ürettiği alkolü kendisi damıtarak yapmayı tercih etti, üzümden, şekerli meyvelerden damıtma yapmaya başladı. Bu kesim, bunu hobi olarak geliştirdi" diyerek geleneksel yöntemlerle yapılan içkiyi işaret ediyor ve ekliyor:

"Evde rakı ya da benzer içkileri yapmak isteyen bir diğer kesim de, sayıca çok büyük bir kesim, biryerlerden alkol bularak, anason karıştırıp içine su ve şeker ekleyerek rakı yaptıklarını zannettiler, rakı benzeri bir ürün yaptılar ama yaptıkları şey gerçek rakı değil aslında."

'Bir yer altı ekonomisi oluştu'

BBC Türkçe'nin ulaştığı, internet üzerinden alkollü içki yapımında da kullanılan anason yağı ticareti yapan bir üretici son 4 yılda anason yağı satışlarının 10 kat arttığını söylüyor:

"Ayda 30-40 kilo anason yağı satarken 2015'ten sonra satışlarımız birden ayda 350 kiloya çıktı, hala da aynı şekilde devam ediyor. Anason yağı rakı yapımında kullanılan ürünlerden biri. Diğer alkollü içkilerde kullanılması için de çeşitli aromalar satıyoruz, onların da alıcıları aynı şekilde artmaya devam ediyor.

"Bu piyasada dışarıdan hazır alkol alıp içki yapanlar genelde ucuza kaçmak isteyenlerdir, rakı fiyatları aldı başını gidiyor, aradaki maliyet farkı çok ciddi."

Kimya Mühendisleri Odası İstanbul Şube Yönetim Kurulu Üyesi Serkan Küçük'e göre son yıllarda sahte alkollü içki üretimine el altından alkol satışı "yer altı ekonomisi" oluşturdu.

Serkan Küçük, "İnsanlar sahte içkiyi el altından almaya başladı. Bunun toptancıları ortaya çıktı ve bir yeraltı sektörü oluştu" diyor.

2017 yılında evsel kullanım amaçlı etil alkole acı tat veren bir bir kimyasal eklenerek gıda amaçlı kullanımının engellenmesi amaçlanmıştı.

1 Ekim 2020 tarihinde Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yayımlanan ve önümüzdeki günlerde yürürlüğe girmesi beklenen yönetmelik ile beraber ise etil ve metil alkolün internetten satışı tamamen yasaklandı.

Etil yerine metil alkol

Serkan Küçük, ölümlerin metil alkolden kaynaklandığını belirtiyor, "Etil alkolden kaynaklanan zehirlenmeler ancak doz aşımı gerçekleşirse meydana gelebilir. Bu günlerde yaşanan ölümler metil alkol kaynaklı" diyor.

"Piyasada şu anda etil alkole erişimine yönelik denetimler de artırılmış vaziyette" diyen Küçük, sözlerini şöyle sürdürüyor:

"Sanırım etil alkole erişilemediğinde bu yeraltı ekonomisinin baronları metil alkole çok daha kolay erişiyorlar. Hayatını kaybeden insanlar ya birilerinin yaptığı sahte içkiyi alıp tüketiyor ya da birilerinin piyasaya sürdüğü metil alkolü alıp evde etil alkol zannederek bunu karıştırıyor."

Küçük, etil ve metil alkolün kimyasal analiz yapılmadan ayırt edilmesinin neredeyse imkansız olduğunun altını çiziyor.

Bir tahıl alkolü olan etil alkol, gıda amaçlı ve içki yapımında kullanılmasın yanında tıpta da yaygın olarak değerlendiriliyor. Odun talaşının distile edilmesi ile elde edilen metil alkol ise çeşitli endüstri ve sanayi kollarında kullanılıyor. Metil alkolün buharına maruz kalınması ya da cilde temas etmesi de zehirlenmelere yol açabiliyor.

Halk Sağlığı Uzmanları Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Sarp Üner, ağız yolu ile metil alkole maruz kalındığının anlaşıldığı anda kişinin kusturulmadan hastaneye götürülmesi gerektiğini belirtiyor:

"Baş ağrısı, baş dönmesi, ajitasyon, koma haline sebebiyet verebilir, kısmi ya da tam görme kaybına, ölüme kadar giden sonuçları olabilir."

"Yüksek ÖTV oranları sahte içkiye cazibe kazandırıyor"

Başkent Üniversitesi Öğretim Görevlisi Vergi Uzmanı Dr. Ozan Bingöl da, alkollü içkiler üzerindeki vergilendirmeden dolayı sahte içki üretiminin cazibesinin arttığını belirtiyor.

"Sahte içkiye bu cazibeyi kazandıran en önemli unsur yüksek Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) oranları" diyen Bingöl, alkollü içkilerden tahsis edilen iki temel verginin (Özel Tüketim Vergisi) ÖTV ve Katma Değer Vergisi (KDV) olduğunu söylüyor:

"Bu vergilerin tutarı ve toplam vergiler içindeki payı sürekli olarak artmaktadır. Son 10 yılda alkollü içkilerden alınan ÖTV rakıda yüzde 443, birada ise yüzde 365 arttı.

"ÖTV Kanunu'nda yapılan değişiklik ile 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren otomatik artış sistemi de hayata geçirildi.

"Alkollü içkilerdeki ÖTV artışı doğal olarak, market rafındaki içkinin fiyatına yansır. Alkollü içkinin perakende satış fiyatı içindeki vergi oranının yüksekliği, kaçak alkol üretiminin kâr marjını ve cazibesini artırır."

Bingöl, sahte ya da kaçak alkollü içki üretiminin ve satışının yaygınlaşmasının yalnızca yüksek vergi oranlarıyla açıklanamayacağını, alkollü içkilerin üretimine ve satışların denetimine de önem verilmesi gerektiğini vurguluyor:

"Konuya bütüncül bakmakta yarar vardır. Bir yandan aşırıya kaçan vergileme rejimi üzerinde düzeltici işlemlerle vergilerin kaçak içki üretimini cazip kılan yönü törpülenmeli, diğer yandan etkili izleme ve denetleme mekanizmaları hayata geçirilmelidir."

Kimya Mühendisleri Odası sahte içki sebebiyle son günlerde artan ölümlere ilişkin yaptığı açıklamada, alkollü içkilerden alınan ÖTV ve KDV'nin indirilmesi yönünde Maliye Bakanlığı'na çağrıda bulundu.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, BBC Türkçe konuyla ilgili sorularına yanıt vermedi.

Yüksek Kimya Mühendisi Serkan Küçük'e göre, sahte içki kaynaklı ölümlerin önüne geçilmesi için ürünler üzerindeki vergi yükünün kaldırılmalı, evsel kullanım amaçlı alkol tanımının mevzuata geri getirilmeli ve kişisel kullanım amaçlı yüksek alkollü içki üretme eğitimden geçme ve ruhsat edinme şartlarına bağlanmalı:

"Çok eskiden beri bu topraklarda ev likörü denilen bir şey yapılır. Alkolü gıda üretiminde kullanabilirsiniz, marinasyon ve pastacılıkta kullanabilirsiniz. Evsel kullanım amaçlı alkol, bu toprakların bir geleneği olarak devam etmelidir. Rakı çok pahalı olmadığı taktirde insanlar bundan alıp rakı benzeri bir ürün yapmaya çalışmazlar zaten."

TTB: Toplumsal bir sorun

Türk Tabipleri Birliği (TTB) bugün yaptığı basın açıklamasında metil alkol zehirlenmelerinin "toplumsal bir sorun" olduğunu, sosyal izolasyon, pandemi ve yaşanılan ekonomik sorunların alkol tüketiminin artmasına yol açtığını belirtti.

TTB'nin açıklamasında, "Türkiye'nin içinde bulunduğu ekonomik kriz ve pandemi ile birleşince derinleşen sosyo-ekonomik sorunlar nedeniyle başta erkekler olmak üzere bazı kesimler için alkol tüketiminde bir artış öngörebiliriz. COVID-19 salgını gibi krizler, döneminde ve sonrasında genellikle işsizlik artışına ve nüfusun daha büyük kesimleri için gelir azalmasına yol açar. Bunun yanı sıra sosyal izolasyon ve geleceğe ilişkin belirsizliğin etkileşiminin tetiklediği psikolojik sıkıntılardaki artış alkol tüketimini ve buna bağlı olarak alkol bağımlılığını artırabilir" ifadeleri kullanıldı.

Açıklamada, yasakların, yüksek vergi oranlarının ve engellemelerin merdiven altı üretimi tetiklediği, problemin altta yatan sosyoekonomik sorunların tespit edilip çözülmesi ile mümkün olacağını aktarıldı.

nest...

oksabron ne için kullanılır patates yardımı başvurusu adana yüzme ihtisas spor kulübü izmit doğantepe satılık arsa bir örümceğin kaç bacağı vardır