Salt Beyoğlu Nur Koçak

Nur Koçak, Müdahale Edilmiş Kartpostallar serisinden bir kartpostal,
Sanatçının izniyle

Fotogerçekçilik akımının Türkiye&#;deki ilk temsilcilerinden Nur Koçak&#;ın &#;lar ile &#;lar arasındaki desenleri ve resim serilerinden oluşan en kapsamlı sergisi SALT Beyoğlu ve SALT Galata&#;da gerçekleştiriliyor. tarihli bir seriden esinle adlandırılan Mutluluk Resimlerimiz, kadın dergilerinden Hollywood sinemasına popüler kültürün yaygınlaşması ve Türkiye&#;deki yansımalarını eleştirel bir gözlemci anlatıcı olarak irdeleyen sanatçının üretimine ayrıntılı bir bakış sağlıyor.

Mutluluk Resimlerimiz, SALT Beyoğlu&#;nun giriş mekânı Forum&#;da Vitrinler () serisinden bir seçkiyle başlar. Küreselleşen tüketim kültürünün İstanbul&#;un merkezindeki mağaza vitrinlerine etkisine bakan fotoğraf ve resimler, o zamana dek mahrem sayılan ürünlerin teşhire sunulmasıyla kadın bedeninin seyirlik bir nesne olarak kimliksizleştirilmesini sorgular. Boncuk işlemeler ve parlak taşlarla süslü file çorapların, dantelli iç çamaşırlarının ve türlü aksesuarın sokak imgeleriyle iç içe geçtiği Ebrusan Vitrini () yıllar sonra bu sergiyle Beyoğlu&#;na döner.

Koçak, üçüncü katta konumlanan Fetiş Nesneler () ve Nesne Kadınlar () serilerindeyse, Paris&#;te devlet bursuyla resim eğitimi alırken takip ettiği kadın dergilerinden görsel unsurları kullanır. Başlangıcı, &#;sanat pratiğinin miladı&#; olarak nitelediği, tarihli Vivre [Yaşamak] resmi olan Fetiş Nesneler&#;de, popüler tırnak cilası, ruj ve parfüm markalarının albenili fotoğraflarını işlev ve bağlamından kopararak anıtsal boyutlarda tuvale aktarır. Nesne Kadınlar&#;daki Kırmızı ve Siyah () ve Hommage à Vasarely [Vasarely&#;ye Saygı] () gibi işlerde de, iç çamaşırı, mayo ve bikini reklamlarının yüzü olmayan &#;anonim&#; kadınlarını resmeder.

Sanatçının yüzüne yer verdiği tek &#;arzu nesnesi&#; kadın, Türkiye sinemasının ilk yıldız oyuncusu, yapımcı ve yönetmen Cahide Sonku&#;dur. &#;te Bataklı Damın Kızı Aysel filmiyle şöhret bulan Sonku, bağımsız duruşu ve Hollywood yıldızlarını andıran sarı saçlarıyla kısa bir sürede &#;Batılılaşma emeli&#;nin bir temsiline dönüşür. Koçak, tiyatro oyunlarından fotoğraflar ve filmlerden kareleri işlediği Cahide&#;nin Öyküsü () serisinde, öncesi kentli orta sınıfın beğenileri kadar, Sonku&#;nun üretimlerinden çok iniş çıkışlı hayatıyla gündeme getirilerek itibarsızlaştırılmasına vurgu yapar.

Bir subay kızı olan Koçak&#;ın çocukluk ve gençlik anılarıyla toplumsal belleğe kazınmış &#;mutluluk&#; mizansenlerini buluşturan serileri yapının ikinci katına yayılır. Anne babasının evlendiği &#;dan &#;lere özel günlerde, çoğu stüdyoda çekilmiş hatıra fotoğraflarını temel alan Aile Albümü (), toplumun her üyesine belirli bir rol atadığı, ideal cumhuriyet ailesinin portresi gibidir: üniformalı baba figürü ailenin kurumsallığını, özverili anne figürü destek ve devamlılığı, özenle giydirilmiş çocuklarsa umutla bakılan geleceği yansıtır.

Mutluluk Resimleriniz () serisi, sanatçının &#;lerin sonunda katıldığı posta sanatı sergileriyle gitgide artan kartpostal kullanımını görünür kılar. Cağaloğlu&#;ndan toplama, romantizm temalı asker kartpostallarına müdahalelerle oluşturduğu bir dizi işe, bir dönem bağımsız bir kadın gazetesi olarak yayımlanan Kelebek&#;teki &#;Mutluluk Resimleriniz&#; köşesinden yola çıkarak yaptığı siyah beyaz çizimler eşlik eder. Kadın ve erkeğin birlikte görüldüğü kartpostalların yanı sıra sadece erkek fotoğraflarının yer aldığı bu köşeye odaklanan Koçak, deneyimler ve temsilleri arasındaki uyumsuzluğa dikkati çeker. SALT Beyoğlu&#;ndaki enstalasyon, &#;deki gösteriminden bu yana ilk kez, serideki bütün kartpostalların her iki yüzünün incelenmesine olanak tanır.

Akademinin tariflediği katı kurallara karşın fotogerçekçi resimler yapmayı sürdüren Koçak, hem mecra ve teknik seçimindeki kararlılığı hem de feminist bakış açısına sahip üretimleriyle kadın kimliğinin yok sayıldığı ya da arka planda bırakıldığı sanat tarihsel anlatının dönüşümüne önemli katkılarda bulunur. Sanatçının İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi&#;ne girdiği ile Millî Eğitim Bakanlığı&#;nın açtığı Avrupa Konkuru&#;nu kazanarak Fransa&#;ya gittiği arasındaki öğrencilik desenleri SALT Galata&#;da sergilenir. doğumlu Koçak, ilk resim çalışmalarını, ilk ve orta öğrenime devam ettiği TED Ankara Koleji&#;nde Turgut Zaim&#;le yapar. Liseyi bitirdiği Washington&#;da, soyut dışavurumcu Leon Berkowitz&#;in öğrencisi olur ve okulun &#;en iyi resim öğrencisi&#; seçilir. Akademi yıllarında öncelikle Adnan Çoker galerisinde; ardından Cemal Tollu ve Neşet Günal atölyelerinde çalışır. Serginin son bölümünü teşkil eden SALT Galata sunumu, Koçak&#;ın eskiz, kroki ve etütleri üzerinden söz konusu dönemde akademide egemen desen eğitimi anlayışını örneklendirir.

Mutluluk Resimlerimiz, sanat tarihçisi Ahu Antmen ile SALT&#;tan Amira Akbıyıkoğlu tarafından programlanmıştır.

SERGİLERSalt BeyoğluSalt Galata

Fotogerçekçilik akımının Türkiye’deki ilk temsilcilerinden Nur Koçak’ın ’lar ile ’lar arasındaki desenleri ve resim serilerinden oluşan en kapsamlı sergisi SALT Beyoğlu ve SALT Galata’da 3 Eylül’de açıldı. Sergi 29 Aralık’a kadar görülebilecek. tarihli bir seriden esinle adlandırılan“Mutluluk Resimlerimiz”, kadın dergilerinden Hollywood sinemasına popüler kültürün yaygınlaşması ve Türkiye’deki yansımalarını eleştirel bir gözlemci anlatıcı olarak irdeleyen sanatçının üretimine ayrıntılı bir bakış sağlıyor.

Serginin açılışına Nur Koçak da eşlik etti. Açılışta aynı zamanda serginin programcıları olan sanat tarihçisi Ahu Antmen ile SALT’tan Amira Akbıyıkoğlu, sanatçının da katılımıyla sergiyi anlattılar. Nur Koçak, eserlerini ve sanata bakış açısını şu sözlerle özetledi: “Ben topluma bakıyorum, ne görüyorsam onu yansıtmaya çalışıyorum.”

“Mutluluk Resimlerimiz” bir senelik bir çalışmanın ürünü; SALT Beyoğlu’nun “Forum” denilen girişinden itibaren başlıyor. Bu bölümde aslında Nur Koçak’ın 90’lı yıllarda Beyoğlu’nda keşfettiği “Ebrusan Vitrini” yıllar sonra bu sergiyle Beyoğlu’na geri dönüyor. Küreselleşen tüketim kültürünün İstanbul’un merkezindeki mağaza vitrinlerine etkisine bakan fotoğraf ve resimler, o zamana dek mahrem sayılan ürünlerin teşhire sunulmasıyla kadın bedeninin seyirlik bir nesne olarak kimliksizleştirilmesini de sorguluyor. Koçak’ın Güzel Sanatlar Akademisi’ndeki (Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi) ilk kişisel sergisi () “Fetiş Nesneler” ve “Nesne Kadınlar” serileri de SALT Beyoğlu’nun çatısı altında yer alıyor. Buradaki eserlerinde Koçak, Paris’te devlet bursuyla resim eğitimi alırken takip ettiği kadın dergilerinden görsel unsurları kullanmış. Koçak, “Nesne Kadınlar”da ise iç çamaşırı, mayo ve bikini reklamlarındaki modellerin başlarını keserek “erkekler açısından anlamlı” olan bölümlerini bıraktığı “anonim” kadınları resmettiğini söylüyor.

Sonku’nun öyküsü’

Sergide, Koçak’ın Türkiye sinemasının ilk yıldız oyuncusu, yapımcı ve yönetmen Cahide Sonku’yu işlediği, “Cahide’nin Öyküsü” isimli seriden eserler de yer alıyor. Sanatçının “Aile Albümü” ve sergiye bir harf değişimiyle ismini veren “Mutluluk Resimleriniz” serileri de SALT Beyoğlu’nda izleyiciyi selamlıyor. SALT Galata’daki eserler ise Nur Koçak’ın Güzel Sanatlar Akademisi’ne, hatta lise dönemine, ve hatta ilkokul yıllarına kadar uzanıyor. Buradaki eserlerde desen çalışmaları, eskizleri ve krokiler bulunuyor.

SALT, Nur Koçak’ın en kapsamlı sergisi niteliğindeki Mutluluk Resimlerimiz’in ardından, sanatçının arşivini dijitalleştirme ve kataloglama çalışmalarına başladı. Koçak’ın arşivi, sanatçıyla iş birliğine dayalı bir süreç sonucu SALT Araştırma’da çevrimiçi erişime açıldı.

SALT Araştırma’nın sanatçı arşivlerine eklenen koleksiyon, fotogerçekçilik akımının Türkiye&#;deki ilk temsilcilerinden Koçak’ın ’lardan günümüze üretimine ayrıntılı bir bakış sunuyor. Arşivde, sanatçının yurt içi ve yurt dışında katıldığı sergilerle işlerine dair belge ve görsellerin yanı sıra İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’ndeki öğrencilik yıllarından eskiz, kroki ve etütleri bulunuyor. Koleksiyon, akademideki hâkim resim anlayışına karşın ’lerden itibaren fotogerçekçi resimler üretmeyi sürdüren sanatçının, mecra ve teknik seçimindeki kararlılığıyla şekillenen pratiğini yansıtıyor. Desen, fotoğraf, davetiye, kupür ve mektup gibi kaynaklardan oluşan ve belgeyi içeren arşiv, monash.pw üzerinden incelenebilir.

Nur Koçak, ilk resim çalışmalarını, ilk ve orta öğrenimini tamamladığı TED Ankara Koleji’nde Turgut Zaim’le yaptı. Liseyi bitirdiği Washington’da, soyut dışavurumcu Leon Berkowitz’in öğrencisi oldu. ’ta İstanbul’a dönerek Güzel Sanatlar Akademisi Yüksek Resim Bölümü’ne girdi ve önce Adnan Çoker galerisinde, ardından Cemal Tollu ve Neşet Günal atölyelerinde çalıştı. ’te Millî Eğitim Bakanlığı’nın açtığı Avrupa Konkuru’nu kazanarak devlet bursuyla Paris’e giden altı kişilik gruptaki tek kadın sanatçıydı. ’e dek Paris’te yaşayan Koçak, buradaki ikinci yılında École nationale supérieure des beaux-arts’ta Jean Bertholle’ün duvar resmine yönelik desen atölyesine katıldı. ’de düzenlenen Paris Genç Sanatçılar Bienali’nin fotogerçekçilik bölümü Koçak için bir dönüm noktası oldu. Fotoğrafı kaynak olarak kullandığı ilk resimleri, Grand Palais’de Salon d&#;Automne [Güz Salonu] ve Salon des Artistes Français [Fransız Sanatçılar Salonu] gibi sergilerde yer aldı. Tüketim kültürü, arzu nesneleri ve toplumsal cinsiyet meselelerini sorgulayan Fetiş Nesneler serisine de Paris’te başladı.

Koçak, sanat pratiğinde kadın dergilerinden Hollywood sinemasına heyecan duyduğu, tutkuyla takip ettiği muhtelif konulardan beslendi. Sanatçının, bir dönem bağımsız bir kadın gazetesi olarak yayımlanan Kelebek’teki “Mutluluk Resimleriniz” köşesinden yola çıkarak yaptığı çizimlerle romantizm temalı asker kartpostallarını bir araya getirdiği aynı adlı enstalasyonu, ’de düzenlenen 3. Yeni Eğilimler sergisinde Altın Madalya’yla ödüllendirildi. ’de İstanbul Sanat Fuarı tarafından Onur Sanatçısı Ödülü’ne layık görüldü. Koçak’ın tarihli serisinden esinle adlandırılan Mutluluk Resimlerimiz sergisi, ’da SALT Beyoğlu ve SALT Galata’da gerçekleştirildi.