Yazar:Samed Behrengi
Çevirmen: Haşim Hüsrevşahi
Yayın Evi: Can Yayınları
İSBN: 9789755109725
Sayfa Sayısı: 56
Samed Behrengi (1939-1968), İranlı bir yazar. On bir yıl İran’ın Azerbaycan kesiminde köy köy dolaşarak öğretmenlik yaptı. Öğretmenken bile öğrenciliği bırakmadı: Halkın dilinde dolaşan masalları, söylenceleri derledi, yorumladı, yeniden yazdı. Bu arada Tebriz Üniversitesinde İngilizce öğrenimi gördü. 1968 yılının Eylül ayında, daha 29 yaşındayken, Aras Irmağı kışısında ölüsü bulundu. Yüzerken boğulduğu söylendisi yayıldıysa da buna kimse inanmadı. Çünkü Samed Behrengi, yazdığı masallarla, ülkesinin başına çöreklenmiş Şahlık düzenini açık açık eleştiriyor, her türlü baskı yönetimine karşı çıkıyordu. Küçük Kara Balık, onun yalnızca İran’da değil, dünyanın pek çok ülkesine tanınıp sevilmesine yol açmış bir ölümsüz kitaptır. Bu küçük kitap, Bratislava ve Bolonga Dünya Çocuk Kitapları Fuarlarında ödüller aldı. Yediden yetmişe herkesin severek bir çırpıda okuyacağı bu güzelim çocuk öyküsünü yeni bir çevirisiyle sunuyoruz.
Bu kitap, büyükler için kaleme alınmış masal kitabına benziyor. Çünkü çocuk masallarında genellikle sevgi pıtırcıklığı, hep ama hep mutluluk, "şekerden bir dünya" ile karşılaşıyoruz. Düşünüyorum ki, bir zaman gelişmenin en esas göstergelerinden bir tanesi, benim gibi birçok insanın bu kitaba "büyükler için masal" değil de, "küçükler için örnek alınabilecek ve anlamlı hikâye" demesi olmalı.. Bu incelemeden aynı zamanda ebeveynlere sesleniyorum: "Çocuktur; anlamaz" düşüncesiyle anlam yoksunu bıraktığınız evlatlarınıza her karşılaştığınız masal kitabını okutmayın! Behrengi'nin şu eseri, ilkokul kitaplarında bile yer almalıyken, sonu prens ve prensesin mutluluğu ile biten saçma anlatımları dinlemiş bir gelecek bu dünyaya revâ mıdır?.. Gelelim kitaba. Zaten masal olduğu için bir kaç cümlede de özetleyebilirim ama yapmayacağım. O yüzden konudan değil, yazarın bize iletmek istediği fikirlerden bahsedeğim. Küçük Karabalık, yaşadığı "sularla kaplı mekân" dışında da bir dünyanın mevcutluğuna inanıyor ve etrafında bir tek kişinin ("balık" desem daha doğru olacaktı galiba) bile onun bu sözlerine inanmamasına rağmen düşlerindeki dünyayı aramak kararına geliyor. Hem de hiç kimseyi dinlemeden.. Tüm kötü ya da iyi ihtimalleri göz önüne alarak.. İşte buradan da yazarın okuyuca gönderdiği mesajları duymak mümkün: Hayat, gördüğümüz, duyduğumuz, bildiğimiz hatta bilmediklerimizden ibâret değildir. Bir şey hakkında bilgi sahibi olmamamız, kesin olarak onun varlığı ya da yokluğu demek değildir. Hatta var olmayan bir şey hakkında düşünülemeyeceğine göre aklımıza gelen her bir fikir, yeni düşünce, nesne ya da mekân mevcuttur. Fakat bakış açısına göre bu farklı farklı insanlarda değişik olabilir. Felsefeyi olağanüstü basit bir anlatımla ileten yazar, aynı zamanda kitapta hüzüne de yer vermiş. Hep söylüyorum, yine de söyleyeceğim, çocuklara mutluluk denince düğün, prens ve prensesin bir ömür saadeti gibi saçmalıkları aşılayan kitaplar, ileride yalnız hayal kırıklıklarına neden olur. Onlara mutluluğu gösterdiğimizde hüzünü de, sevinci gösterdiğimizde acıyı da tanıtmalıyız. Küçük Karabalık, şimdilik bu konuda idolüm. Tüm büyüklere ve küçüklere öneriyorum. Keyifli okumalar! (Rûhe)
"Hayat küçük bir alanda daireler çizerek yaşlanana ve elinde hiçbir şey kalmayana kadar yüzmekten mi ibaret, yoksa dünyada başka bir şekilde yaşamak mümkün mü, bilmek istiyorum." der Samed Behrehgi'nin Küçük Kara Balığı. Küçük Kara Balık bilmek ister dünyada başka bir şekilde yaşamak mümkün mü?. Annesi ise çok kızar yavrusuna bu düşüncelerinden dolayı. Başka yerleri merak etmek, başka akarsulara, denizlere ,okyanuslara gitmek de neyin nesidir? Küçük Kara Balığı bu fikrinden ne kadar vazgeçirmeye çalışsalarda annesi ve komşuları, o merakının, hayallerinin peşinden gitmek için düşer yollara. Çünkü o kendisine çizilen sınırlar içinde yaşamını tamamlamak, ömrünü boşuna geçirmiş, her şeyden şikayet eden yaşlı balıklardan olmak istemez. Samed Behrengi 1939'da Tebriz'de yoksul bir işçi ailesinin çocuğu olarak dünyaya gelir. Kısacık yaşamı boyunca öğretmenlik, çocuk hikayeleri ve halk masalları yazarlığı ve çevirmenlik yapar.29 yıllık yaşamı İran'da şah döneminin en baskıcı zamanlarına denk gelir. Ancak bu baskıcı rejim Behrengi'nin başka bir yaşamın varolduğunu anlatmasını engelleyemez. O yazdıklarıyla mücadeleyi, cesareti ve özgürlüğü en yalın haliyle anlatır. Samed Behrengi'nin 1968 yılında 29 yaşında iken Aras nehrinde ölüsü bulunduğunda, şahı eleştiren yazılarından ötürü suikaste uğradığı düşünülür. Behrengi'nin yazdıkları içinde belki de çocukların en çok gönlüne taht kurandır Küçük Kara Balığın hikayesi. Küçükler kadar büyüklerinde okuması, üzerine düşünmesi gerekeni belki de. Şöyle diyor Küçük Kara Balık "Ölüm her an gelip beni gafil avlayabilir. Fakat yaşadığım sürece ölümün beni kolayca bulmasına izin vermeyeceğim. Bir gün ölümle yüz yüze kalırsam, ki kalacağım, buna üzülmeyeceğim. Önemli olan, yaşamımın ya da ölümümün diğerleri üzerinde bırakacağı etkidir..." Bu dünyada her şeye rağmen yola çıkanlara, korkmadan cesurca bu hayatı yaşamayı seçenlere selam olsun. (Filiz)
Yetişkinlere hayatı anlatan çocuk kitabı. Biraz düşününce hepimizin yaşadığı şeylerden bahsediyor. Annelerimizle farklı dönemin insanları olmamızdan dolayı sorunlar yaşamamız, bize destek olan arkadaşlarımız, hayatta karşımıza çıkan iyi ya da kötü bir sürü farklı kişi, yaşadığımız engeller ve sorunlarla baş etmelerimiz ve büyük fedakarlıklar... Çocuk kitabı demeye için el vermiyor hala. (Sıla)
Samed Behrengi - Küçük Kara Balık kitabı için internette en çok yapılan aramalardan birisi de Küçük Kara Balık PDF linkidir. İnternette ücretli olarak satılan çoğu kitabın PDFleri bulunmaktadır. Ancak bu PDF'leri yasal olmayan yollarla indirmek ve kullanmak hem yasalara hem de ahlaka aykırıdır. Yayın evlerinin sitesinden PDF satılıyorsa indirebilirsiniz.
Samed Behrengi (Fars:صمد بهرنگی, Azerbaycan: Səməd Behrəngi; 24 Haziran, 1939; Tebriz, İran Şahlığı; ö. 31 Ağustos, 1967; Aras Nehri) Azeri asıllı İranlı öğretmen ve çocuk hikâyeleri ile halk masalları yazarı-derleyicisi.
Hayatı
Babasının adı İzzet, annesinin adı Sara idi. İran genelinde seyahatler ile Fars ve Azeri halk kültürü üzerine incelemeler yaptı. Halkın dilinde dolaşan masalları, söylenceleri derledi, yorumladı, yeniden yazdı. Bunları derlemenin yanı sıra, çocuk öyküleri yazdı. Ne var ki kimilerince çocuk öyküleri olarak görülen bu yapıtlar kimilerince de İran ve diğer dünya halklarına, adalet, eşitlik, dogmayı sorgulama, direnebilme gibi öğütlerde bulunan metinlerdir. Zamanının Şah yönetimine karşı masal ve hikâyeler yazarak karşı koymaya çalışmış, başkaldırmıştır.Samed Behrengi öğretmen okulunda okumuştur. Öğrenimini tamamladıktan sonra köy okullarında öğretmenliğe başlamıştır. Kısa hayatı boyunca her zaman çocuklara hayatı anlatmaya çalışmış ve öğretmenlik görevinde kalmıştır.
Samed Behrengi (1967) 29 yaşındayken şüphe uyandıran bir biçimde Aras Nehri'nde ölmüştür. Yüzerken boğulduğu söylentisi yayılsa da buna kimse inanmadı, çünkü Behrengi, yazdığı masallarla, ülkesinin başına çöreklenmiş Şahlık düzenini açıkça eleştiyor, her türlü baskı yönetimine karşı çıkıyordu. Bu yüzden suikaste uğradığı düşünülmektedir.Yapıtları onlarca dile çevrilmiştir.
© 2004-2023 Tüm Hakları Saklıdır.
Sitedeki içerikler izinsiz ve kaynak gösterilmeden yayınlanamaz.
Yayınlanan yazı ve yorumlardan yazarları sorumludur. MARDiNLiFE.COM ile bir bağlantı kurulamaz, site sorumlu değildir.
Küçük Kara Balık, Azeri asıllı İranlı yazar Samed Behrengi'nin bir yapıtıdır. Masal türündedir.
Kitapları dünyanın birçok diline çevrilen, İran şahlık rejiminin muhalif yazarı Samed Behrengi'nin en ünlü iki kitabından biri olan Küçük Kara Balık, 12 Eylül Darbesi sürecinde Türkiye'de yasaklandığı gibi, halen İran'da da yasaklı kitaplar listesinde bulunmaktadır. Çocuklar için yazılan bir masal kitabı olmanın ötesinde, adalet, eşitlik, dogmayı sorgulama, direnebilme kavramları vurgulayan bir başyapıt sayılan eser; Türkiye'de Adana Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü tarafından M.Şekip Taşpınar yönetiminde 2008-2009 sezonunda sahnelenmiştir[1].
Behrengi, bu kitapla dünyanın birçok yerinde tanındı ve sevildi, diğer önemli eseri olan Bir Şeftali Bin Şeftali de Küçük Kara Balık kadar tutulmuştur. Yedi yaş üstü masal kitabı olarak önerilen yapıt, Bratislava ve Bologna Dünya Çocuk Kitapları Fuarları'nda ödüller almış[2], farklı çevirmenler tarafından Türkçeleştirilmiş olup Türkiye'de ilk basımı 1975 yılında olmuştur. Küçük Kara Balık, Mehmet Sönmez'in çizimleriyle nitelikli bir anlam kazanmış olup her yaştan okuyucuları tarafından "Dünyanın en devrimci balığı" olarak yorumlanmaktadır.[3]
Etiket hikaye, kitap, özet