Seferi Için Kaç Km
Sual: Seferilikte mesafe ne kadardır?
CEVAP
Üç günlük yola, süratli bir araç ile, mesela trenle daha az zamanda giden de seferi olur. (Mecelle şerhi)
Keşfedilecek yeni bir vasıta ile, bir saniyede, bir anda Amerika’ya giden de seferi olur. Eskiden kerametle bir anda başka ülkelere giden evliya da seferi olarak namazlarını kılmıştır. Yine din kitaplarında deniyor ki:
Bir yere giden iki yol olsa, biri kısa, öteki uzun olsa, uzun yol, 104 kilometreden fazla ise, bu uzun yoldan her vasıta ile [otobüsle, uçakla veya kerametle] giden seferi olur. Eskiden hızlı giden atlar da var idi. Ama dinimiz, atı değil deve yürüyüşünü esas almıştır. Mesela Fetava-i Hindiyye’de buyuruluyor ki:
Bir kimse, üç günlük [104 km] mesafede bulunan bir yere, süratli koşan bir at ile iki günde veya daha az bir zamanda varmış olsa da, yine seferi olur, dört rekatlık namazlarını kısaltarak iki rekat olarak kılar. Cevhere kitabında da böyle bildirilmektedir. (On beşinci bab)
İbni Âbidin hazretleribuyuruyor ki:
Âlimlerin hepsi, seferiliği fersah denilen, bir saatte gidilen yolun uzunluğu ile bildirmiştir. Seferi olacak mesafeyi de 15, 18 ve 21 fersah olarak tespit etmişlerdir. Fetva 18 fersaha göre verilmiştir. (Redd-ül- Muhtar)
Bir fersah 6 km civarındadır. Net olarak 5,8 kilometredir. Bu da yaklaşık 104 km ediyor. Maliki, Şafii ve Hanbeli mezheplerinde ise 80 kilometreden fazla giden seferi olur. (Mezahib-i Erbea)
Sual: Peygamberin zamanında otobüs ve uçak gibi araçlar olmadığı için 104 km den fazla giden seferi olur demiştir. Ama bugün için bu mesafe çok azdır. Seferilikte mesafe değil, varılan zaman yani süre önemli olmalıdır. 104 km bir yol için namazı kısaltmak nasıl doğru olabilir? Bu dini kolayına geldiği gibi değiştirmek olmuyor mu?
CEVAP
Kaş yapayım derken göz çıkardığınızın farkında değilsiniz galiba. Farkında olmasanız bile hatta aksini iddia etseniz bile, sözlerinizden şu anlam çıkıyor:
Allah, ileride otobüs, tren, uçak, deniz otobüsü, hızlı giden deniz motorlarının veya füzelerin çıkacağını [hâşâ] bilmiyordu. Onun Peygamberi de, kıyamete kadar geçerli dininde, sadece günündeki problemleri bildirmiştir.
Bu çok kötü bir suçlama olur. Allahü teâlâ, kıyamete kadar olacak lüzumlu bütün olayları Peygamberine bildirdiği için, Resulullah efendimiz her asra uygulanabilecek hükümler bildirmiştir.
Asıl sizin aklınıza göre yaptığınız teklif, dini değiştirmek olur. Dinimiz mesafe önemli diyor, zaman, süre hesaba katılmaz diyor, yukarıda bunları naklettik.
İbadet demek, Allah ve Resulü tarafından emredilen şeyi, bildirilen zamanda ve miktarda ve şartlarda yapmak demektir. Bunu azaltmak veya artırmak veya çeşitli şekilde değiştirmek, dini değiştirmek olur. Bunun da ibadetle alakası kalmaz.
Sual: Seferilikte üç günlük yol esastır. Bu da 104 km civarındadır. Bu yol, çok engebeli olsa, bu yüzden, 4–5 günde gidilebiliyorsa; fakat yol 104 km.nin altında ise seferi olur mu?
CEVAP
Hayır seferi olmaz; çünkü mesafe esastır. Tersine uçakla bir saatte gidilerek, zaman kısalsa da, yine mesafe esas alınır. Hangi araçla ve kaç günde gidilirse gidilsin, 104 km.den az mesafeye giden seferi olamaz. 104 kilometreden uzağa bir saniyede bile gidilse seferi olunur.
Sual: İstanbul’dan İzmit’e giden seferi olur mu?
CEVAP
Seferi olmak için Hanefi’de 104 km uzaklığa gitmek üzere yola çıkmak gerekir. İstanbul’un neresinden yola çıkıldığına göre ve gidilen yola göre değişir. Mesela:
İzmit - Bostancı köprüsü (E-5’ten 90 km, E-6’dan 102 km.)
İzmit - Boğaz köprüsü (103 km)
İzmit - Fatih köprüsü 122 km)
İzmit - Yenibosna (E-5’ten 145 km, E-6’dan 160 km.)
Demek ki, bir kimse, Boğaz köprülerinin Avrupa yakasındaki herhangi bir yerden İzmit’e giderse seferi oluyor.
Sual: Bir kimse, Yeni kapıdan deniz yolu ile Armutlu tatil köyüne gitmek üzere, İstanbul Marmara evleri birinci kısımdan çıksa, direkt Armutlu'ya vapur bulamasa, Yalova üzerinden gitmeye karar verse, Armutlu'da seferi olur mu?
CEVAP
Armutlu'ya Gemlik üzerinden gelirse, Yenikapı - Yalova arası 48 km dir. Yalova - Armutlu 73 km dir. 48 + 73 = 121 km olur ki, seferi olur.
Armutlu'ya Çınarcık üzerinden giderse Yenikapı - Yalova arası 48 km dir. Yalova - Armutlu 58 km dir. Toplam 106 km yi buluyor ki bu yoldan giden de seferi olur. Mesafe Marmara evlerinden değil, Yenikapı'dan hesap edilir. Çünkü niyet değiştirdiği yer önemlidir.
Marmara Evleri birinci kısımdan, Armutlu'ya deniz yolu ile giden seferi olmaz. Çünkü Marmara evleri - Yeni kapı 35 km, Yeni kapı - Armutlu 58 km dir. 104 km yi bulmamaktadır.
Kara yolu ile gidecekler için de bir cetvel aşağıya çıkarılmıştır.
1- Marmara 1. kısım-Yenikapı iskelesi (Sahil yolundan): 35 Km
2- Marmara 1. kısım-Yenikapı iskelesi (E5'ten): 33 Km
3- Marmara 1. kısım-Yenibosna/E5 üzerindeki benzin ist (E5'ten): 17 Km
4- Marmara 1. kısım-Yenibosna/E5 üzerindeki benzin ist (E6'dan): 25 Km
5- Yenikapı iskelesi -Armutlu Tatil Köyü iskelesi (Deniz yolu): 27Mil = 50 Km
6- Kadıköy iskelesi- Armutlu Tatil Köyü iskelesi (Deniz yolu): 27,5Mil = 51 Km
7- Yenikapı iskelesi -Yalova Feribot iskelesi (Deniz yolu): 26 Mil = 48 Km
8- Pendik iskelesi -Yalova Feribot iskelesi (Deniz yolu): 13.2Mil = 24 Km
9- Armutlu ilçesi - Armutlu Tatil köyü (Karayolu): 4 Km
10- Armutlu ilçesi iskelesi - Armutlu Tatil Köyü iskelesi (Deniz yolu: 3Mil = 5,5 Km
11- Topçular iskelesi-Yalova (Karayolu): 20 Km
12-Yalova-Çınarcık-Armutlu Tatilköyü (Karayolu): 58 Km
13-Yalova-Orhangazi-Gemlik-Armutlu Tatilköyü (Karayolu): 73 Km
14- Orhangazi-Gemlik (Karayolu): 20 Km
15- Gemlik-Armutlu Tatil köyü (Karayolu): 38 Km
16- İzmit-Gölcük-Değirmendere-Karamürsel-Altınova-Çiftlikköy-Topçular-Yalova-Orhangazi-Gemlik-Armutlu Tatil köyü (Karayolu): 126Km
17- Eskihisar arabalı vapur iskelesi-Topçular iskelesi (Deniz yolu): 4,8Mil = 8,8 Km
18- Yenibosna (İhlas yuva)-Kadıköy (E5 Karayolu): 34 Km
19- Yenibosna (İhlas yuva)-Kadıköy (E6 Karayolu): 55 Km
20- Küçükbakkalköy gişeleri (E6)-Eskihisar-Topçular-Yalova-Orhangazi-Gemlik-Armutlu: 151 Km
NOT: 1 Deniz mili = 1852 m’dir.
Mesafeyi kısa zannetmek
Sual: Vatan-ı ikametim olan Fatih’ten çevre yoluyla İzmit’e gitmek üzere yola çıktım. Fatih İzmit arasının 90 kilometreyi geçmeyeceğini sanıyordum. Buna göre, seferî olmadığım için, yolda öğle namazını kısaltmadan kıldım. Kartal’a varınca, Fatih’le İzmit arasındaki mesafenin 110 kilometreyi geçtiğini öğrendim. İkindiyi kaç rekât kılmam gerekir?
CEVAP
Seferî uzaklıktaki bir yola çıkan, mesafenin uzunluğunu bilmese de seferî olur. Seferî olduğu bilinmeyince dört kılmak günah olmaz. İlk yola çıkışta, bu yolun 100 kilometreden az olduğu sanılıp da, bu yolun aslında 104 kilometreden fazla olduğu öğrenilince, seferî olduğu anlaşılır. Anladıktan sonra artık dört rekât olan farzları iki kılar.
Mesafeyi uzun zannetmek
Sual: Vatan-ı ikametim olan Üsküdar’dan, öğle vakti İzmit’e gitmek üzere yola çıktım. Üsküdar İzmit arasının seferî uzaklıkta olduğunu sanıyordum. Buna göre seferî olduğumu düşünerek yolda öğle namazını iki rekât kıldım. Kartal’a varınca, Üsküdar İzmit arasındaki mesafenin seferî uzaklıkta olmadığını öğrendim. İkindiyi kaç rekât kılmam gerekir?
CEVAP
Seferî olduğunu sanarak öğle namazını iki rekât kılmak günah olmamıştır. Ancak vakit çıkmamışsa, dört rekât olarak iade etmek, vakit çıkmışsa kaza etmek gerekir. İkindiyi de dört rekât olarak kılmak gerekir.
Evde ve yolda
Sual: Vatan-ı aslim Kayseri’dir. Ankara’da ikamet ediyorum. Her gün Ankara’dan 230 km uzaklıktaki Eskişehir’e gidip geliyorum. Hem Ankara’da evimdeyken, hem de Eskişehir’de seferi mi oluyorum?
CEVAP
Evet, hem Ankara’da evinizde iken, hem Eskişehir’de, hem de yollarda hep seferi olursunuz.
Boğazı geçen seferi mi olur?
Sual: S. Ebediyye’de, (İstanbul’dan Anadolu’da 104 kilometreye gitmeye niyet edenlerin hepsi, boğazın karşı sahiline geçince seferi olurlar) deniyor. Boğazın karşısına geçince niye seferi olunuyor? Mesela Beşiktaş’tan Gebze’ye giden seferi olur mu?
CEVAP
Hayır. Boğazın karşısına geçtiği için değil, 104 km’lik yola gitmek niyetiyle çıktığı için seferi olur. Yine S. Ebediyye’de, (İstanbul’da, Fatih’ten otobüsle sefere çıkan, bugün için, Edirnekapı kabristanını geçince, Aksaray’dan çıkan, Topkapı kabristanını, sahil yolundan ise, Yedikule kapısını geçince, Üsküdar’dan çıkan, Selimiye kışlası ile Karacaahmet kabristanı arasından geçince seferi olur) deniyor. Hanefi’de, 104 km uzağa gitmek niyetiyle yola çıkan kimse, fina denilen boş arazi, kışla, fabrika, ırmak veya okul gibi yerleri geçince seferi olur. 104 km’den daha yakın yere gidiyorsa, boğazı da geçse seferi olmaz.
Hanefide sefer mesafesi
Sual: Hanefi mezhebinde bir kimsenin seferi olabilmesi için, bildirilen üç günlük yolun, kilometre olarak belli bir hesaplama şekli, dayanağı var mıdır?
Cevap: Bu konuda İbni Âbidînde buyuruluyor ki:
“Alimlerin hepsi, üç günlük yolu, Fersah dedikleri, bir saatte gidilen yolun uzunluğu ile bildirdiler. Bir kısmı, üç günlük yol yirmibir fersahtır dedi. Bir kısmı da, onsekiz, bir kısmı ise, onbeş fersahtır dedi. Fetva, ikinci söze göre, verilmiştir.”
Çoğunluğun fetvasına göre, bir merhale, yani bir günde gidilen yol, arızasız olan düz yerde altı fersahtır. Bir fersah üç mildir. Bir merhale onsekiz mil, üç merhale 54 mil olur. Bir milin dörtbin zrâ olduğu ve dörtbin hatve kavlinin zayıf olduğu ve bir zrâın kelime-i tevhid harfleri adedince, yirmidört parmak genişliğinde olduğu İbni Âbidînde yazılıdır. Bir parmak genişliği, ortalama 2 santimetredir. Bir zrâ, 48 santimetre, bir mil 1920 metre, bir fersah 5760 metredir. Bir merhale, otuzdört kilometre beşyüzaltmış metre, üç günlük yol da, takriben yüzdört, 103,680 kilometre olmaktadır.
Coğrafi mil, bir dakikalık Ekvator kavsinin uzunluğu olup 1852 metredir. İstanbul’da Küçükçekmece’den ayrılarak Tekirdağ’ına giden seferi olur.
El fıkh-u alel mezâhib kitabında deniyor ki:
“Şafii, Maliki ve Hanbeli mezheplerinde, sefer mesafesi, iki merhale, konaktır. Bu da, onaltı fersahtır. Bu da 48 mildir. Çünkü bir fersah, üç mildir. Bir mil altıbin zrâ insan koludur. Seferi olmak mesafesi, 80 kilometre 640 metrelik bir yoldur.”
Sual: Bir yere, biri uzun diğeri kısa olan iki yoldan gidenin, ikisi de seferi olur mu?
Cevap: Bir yere, iki başka yoldan gidilse, biri kısa, öteki uzun olsa, kısa yoldan giden misafir, seferi olmaz. Uzun yol, üç günlük yürüyüş ise, bu yoldan, her vasıta ile giden de, misafir, seferi olur.
Şafiide sefer mesafesi
Sual: Şafii mezhebinde de sefer mesafesi, Hanefi mezhebindeki gibi midir?
Cevap: Bu konuda El fıkh-u alel mezâhibde deniyor ki:
“Şafii, Maliki ve Hanbeli mezheplerinde, sefer mesafesi, iki merhale, konaktır. Bu da, onaltı fersahtır. Bu da 48 mildir. Çünkü bir fersah, üç mildir. Bir mil altıbin zrâ, insan koludur. Seferi olmak mesafesi, seksen kilometre altıyüzkırk metrelik bir yoldur.”
Bu kadar kilometre olmak için, bir milin 4000 zrâ ve bir zrâın 42 cm. olması lazımdır. Nitekim h. 1404, m. 1984 de ikinci baskısı yapılan El-mukaddimet-ül hadremiyye Şafii fıkıh kitabının şerhinde de;
“Şafiide seferi olmak mesafesi, dört Berid, yani iki merhaledir. Bir berid, dört fersahtır. Bir fersah üç mildir. Bir mil, bin bâ', kolaçtır. Bir bâ', dört zrâ', insan koludur. Bir zrâ', iki karıştır” denmektedir.
Seferilik mesafesi, bu şerhe göre de, 16 fersah, yani 48 mil olmakta ve bir mil, dört bin zrâ' olmaktadır. Mir'ât-i Medînede deniyor ki:
“Kitabımızda zrâ' dediğimiz uzunluk, insan kolu olup, Mısır ve Hicazda şimdi kullanılan demir ölçünün sekizde yedisidir. Takriben iki karıştır.”
Bu demir ölçü birimi, Hanefi fıkıh kitaplarında yazılı olan zrâ' olup, 24 parmak genişliğindedir, 48 santimetredir. Bunun sekizde yedisi 42 santimetredir.
Görülüyor ki, Şafiide bir mil dörtbin zrâ'dır. Bu da 1680 metredir. 48 mil de 80 kilometre 640 metredir. Sefer mesafesinin, tam bu kadar kilometre olması şart değildir. Meşhur olan veya zann-ı galib ile anlaşılan mesafe kafidir.
Diyanet Açıkladı: Seferi Oruç Tutabilir Mi?
Ramazan ayı geldiğinde insanların oruçlarının kabul olması için pek çok hususa dikkat edilir. En hassas şekilde orucu tutmak isteyenler, akıllarındaki soru işaretlerine güvenilir ve net yanıtları ararlar. 11 ayın sultanı, ayların en bereketlisi ramazan ayında sıkça gündeme gelen sorulardan biri de seferi iken oruç tutulur mu olmaktadır. Seferi oruç tutulur mu yani yolda oruç tutulur mu sorusunun cevabını sizin için araştırdık.
Dini konularda merak edilenlerle ilgili en yetkili mercilerden bilgi almak önemlidir. Seferi oruç Diyanet İşleri tarafından da çerçevesi anlatılan bir ibadettir. Seferi iken oruç tutulur mu Diyanet tarafından yanıtlanan ve her sene gündeme gelen bir konu olmuştur. Bu sene de Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından gündeme gelmiştir ve insanların oruç tutma konusundaki merakları giderilmiştir.
Seferi oruç nasıl olurseferi oruç şartları nelerdir ve seferi oruç kaç km yolculuklarda geçerlidir diyenler için hazırladığımız bu yazıda seferi oruca dair merak edilen detaylar yer alıyor. Eğer ramazan ayında bir şehirden diğer şehre gitmek isterseniz bu satırlardaki bilgileri hatırlayıp oruç tutma eylemini netleştirebilirsiniz.
İlginizi çekebilir: Göz, Kulak, Burun Damlası Orucu Bozar Mı?
Seferi Oruç Nedir?
Öncelikle seferi oruç ne demek kısaca açıklayalım. Seferi oruç, bir kişinin bulunduğu şehirden farklı bir yere gitmesi durumunda kazaya bırakacağı oruçtur. Ramazan ayı dönemi içinde kişiler çeşitli nedenlerden dolayı seyahat halinde olabilir.
Mesleği şoförlük olan ya da iş için şehirleri gezen birisi oruç tutma konusunda tereddüt edebilir. Gidilen uzun yollar, aç ve susuz halde farklı şehirlerde bulunmak insanları biraz düşündürse de İslam dininde bu durumun da bir kolaylığı sağlanmıştır.
Eğer ramazan günlerinde evinizden farklı bir şehirde ve evde 15 gün geçirecekseniz ve bulunduğunuz şehirden 90 km uzağa gidecekseniz daha sonra tutmak üzere seferi orucunu kazaya bırakabilirsiniz.
Seferi oruç niyeti nasıl yapılır, sefere çıkılma durumu varsa hiç niyet yapılmamalı mıdır sorusunu Diyanet cevaplamıştır. Yanıt şöyledir: “Ramazan’da sefer mesafesi (en az 90 km.) bir yere gitmek için yola çıkacak olan kimse, geceden oruca niyet etmeyebilir. Fakat niyet ettikten sonra gündüzün yolculuğa çıksa bu yolculuk esnasında meşru başka bir mazereti bulunmazsa orucunu bozmamalıdır.”
İlginizi çekebilir: Kan Vermek Orucu Bozar Mı? Diyanet Cevabı
Seferi Oruç Kaç Km İçin Geçerli? Şartları Nedir?
İslam dininde seferi oruç şartları belirlenmiştir. Bir kişinin seferi orucunu tutması için şu durumları yerine getirmesi gereklidir:
Seferi oruç şartları arasında en önemlisi yolculuk mesafesiyle ilgilidir.
Yaşanılan şehrin dışında en az 90 km uzaklıkta bir yere yolculuk yapılacaksa; seferi oruç tutulabilir. Kişi yolculuk yaptığı şehirde 15 günden fazla kalacaksa, o artık gittiği yerde misafir değildir ve orada oruç tutma görevini taşımaktadır.
Eğer 15 günden daha az bir süre kalacaksa gidilen yerde misafir olarak kabul edilir ve oruç tutma zorunda değildir. Dilerse bu orucu kazaya bırakabilir ve sonrasında tutabilir.
Yolculuk bitiminde kaç gün oruç tutulmadıysa; o günlerin kaza orucunun tutulması gerekir. Seferi oruç kaç km diyenler için 90 km şartının altını çizebiliriz.
Seferi Oruç Diyanet Açıklaması
Ramazan’da sefer mesafesi (en az 90 km.) bir yere gitmek için yola çıkacak olan kimse, geceden oruca niyet etmeyebilir. Fakat niyet ettikten sonra gündüzün yolculuğa çıksa bu yolculuk esnasında meşru başka bir mazereti bulunmazsa orucunu bozmamalıdır.
Başlanan bir ibadetin mazeret yoksa tamamlanması gerekir. Sefer bir mazeret olduğu için, eğer orucunu seferîliği başladıktan sonra bozarsa kendisine keffâret gerekmez, sadece kaza gerekir. (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, III, 402-405). Hz. Peygamberin (s.a.s.) Mekke’nin fethi için sefere çıktığında oruçlu iken, Kadîd denilen yere varınca orucunu bozması (Buhârî, Savm, 34; Müslim, Sıyâm, 88) savaş şartlarının gereği olarak değerlendirilebilir.
Bilgi kaynak: kurul.diyanet.gov.tr
Seferi İken Oruç Tutulur Mu?
Seferi iken oruç tutulabilir. Şayet oruç tutan kişinin işleri aksamayacak ve sağlığına herhangi bir zarar gelmeyecekse ramazan ayında tuttuğu orucun sevabı büyüktür. Dilersiniz ki uzun yolculuk yapacak kişiler, özellikle de şoförler uyanık kalmak adına yeme içme eylemine devam etmelidir.
Su, kahve ve çay içerek uykularını dağıtırlar. Özellikle de çok uzun yolculuklar yapan kişiler bir süre sonra acıkma hissine kapılır. Bu acıkma ve susama halini gidermek için oruç tutulması gerekmez. Daha sonra kazaya bırakarak telafi edebilir.
90 km uzaklığa gidecek olanlar, eğer dayanacak haldeyse ramazan orucunu tutup gittiği yerde iftarını yapabilir. Seferde iken oruç tutulur mu sorusunun cevabı evettir ancak kazaya bırakmak da caizdir yani dinen bir sakıncası yoktur.
Ramazanda seferi orucu tutan nafile oruç tutmuş gibi düşünülerek nafile sevabı alıyor diye yorumlanmaz, Diyanet sayfasında farz sevabı alınacağını belirtmiştir.
İlginizi çekebilir: Diş Fırçalamak Orucu Bozar Mı? Diyanet Cevabı
Seferi İken Oruç Bozmak Günah Mı?
Orucu bilinçli şekilde bozmanın günah olduğu ifade edilir. Fakat bazı durumlarda oruç istemsiz şekilde bozulabilir. Hastalık halleri bu durum içindedir. Zaruri bir durumda doktor kesin gerekli dediğinde gıda takviyeli serum alınırsa ya da iğne yapılırsa seferi oruç bozmak zorunda kalır ve sonradan orucun kazası gerekir.
Seferi iken oruç bozmak istenirse ne yapılır? Niyetlenmiş orucu bozmak günah olarak bilinir. Fakat daha sonra tutmak amacıyla kazaya bırakılırsa günahı affedilir. Yolculuğa çıkmadan niyetlenen, aniden yolculuğa çıkması gereken kişi sefer halinde olduğu için orucunu bozabilir.
Seferi Oruç Ayeti
Kuran’ı Kerim’de seferi oruçla ilgili şöyle ayetler yer almaktadır:
“(O sayılı günler), insanlar için bir hidayet rehberi, doğru yolun ve hak ile batılı birbirinden ayırmanın apaçık delilleri olarak Kur’an’ın kendisinde indirildiği ramazan ayıdır. Öyle ise içinizden kim bu aya ulaşırsa, onu oruçla geçirsin. Kim de hasta veya yolcu olursa, tutamadığı günler sayısınca başka günlerde tutsun. Allah, size kolaylık diler, zorluk dilemez. …” (Bakara Suresi, 185)
Bakara Suresi seferi oruç ayeti bulundururken oruç ile ilgili bir başka ayet de şöyledir: “Eğer o sizi boşarsa, Rabbi ona, sizden daha hayırlı, Müslüman, inanan, sebatla itaat eden, tövbe eden, ibadet eden, oruç tutan, dul ve bakire eşler verebilir.” (Tahrim Suresi 5. Ayet)
Rivayet edilir ki:
Hz. Aişe Radiyallâhu Anhâ anlatıyor:
Hamza ibni Amr el-Eslemi Radiyallâhu Anh, Resulullah Sallallâhu Aleyhi Vesellemden yolculuk sırasında tutulan orucu sordu. Kendisi çok oruç tutan birisiydi.
Resulullah Sallallâhu Aleyhi Vesellem şöyle cevap verdiler:
“Dilersen tut, dilersen tutma.”
(Buhari, Savm: 33; Müslim, Sıyâm: 103; Muvatta, Siyâm: 24; Tirmizî, Savm: 19; Ebu Dâvud, Savm: 42)
Bir başka rivayete göre:
Hz. Enes Radiyallâhu Anh anlatıyor:
“Biz Resulullah Sallallâhu Aleyhi Vesellem ile beraber (seferde) idik. Bir kısmımız oruçlu, bir kısmımız oruçsuz idi. Ne oruçlu oruçsuzu ayıplıyor, ne de oruçsuz oruçluyu kınıyordu.”
(Buhari, Savm: 37; Müslim, Sıyâm: 98; Muvatta: 23; Ebu Dâvud, Savm: 42)
Seferi Oruç Nasıl Açılır?
Seferi haldeyken yani yoldayken seferi oruç tutulduysa ve şehir değiştirildiyse orucun hangi saatte açılacağı konusu da kafa karıştırabilmektedir. Bu konuda Diyanet İşleri açıklamasına göre gidilen yerin iftar vaktinde oruç açılmalıdır.
Eğer iftar saatlerine yakın oruçlu kişi uçakla yolculuk ediliyorsa yani yüksekte ise orucunu açmak için güneşin batmasını beklemelidir. Karada yolculuk ediliyorsa geçilen yerin iftar saatine göre oruç açılır.
Seferi iken oruç nasıl açılır, bulunduğumuz vasıta çeşidine göre değişiklik var mıdır diyenler için özet bir cevap da verelim. Otobüs, arabada ya da gemide yolculuk ediliyorsa geçilen yerde iftar saati olduğunda oruç açılabilir. Uçakla yolculuk ediliyorsa orucu açmak için güneşin kaybolması esas alınır.
Seferiye Oruç Farz Mı?
Yolculuğa çıkan bir kişinin, oruç tutmaması caizdir. Şayet kişinin üzerinde oruç farzı varsa; kişi orucunu sonraki günlerde tutmak adına kazaya bırakabilir.
Seferi Oruç Kaç Gün Sürebilir?
Kişi gideceği yerde 15 günden fazla bir sürede kalacaksa; artık seferi olmaktan çıkıyor. 15 günden fazla kaldığı durumda oruç tutma yükümlülüğü hatırlatılır. Şayet çeşitli nedenlerden dolayı 15 günden az kalacaksa oruç tutma zorunluluğu yoktur.
Seferi Oruç Neye Göre Açılır? İftar Saatini Ne Belirler?
Diyanet tarafından yapılan açıklamaya göre eğer yolculuk uçakla yapılıyorsa; iftar saatinin olduğu sürede uçağın bulunduğu şehir iftarı belirler. Şayet araçla yapılan bir yolculuksa, iftar vakti geldiğinde hangi konumdaysanız o saate göre iftar yapabilirsiniz.
Oruç Tutarken En Çok Yapılan 8 Hata
Oruç Tutmanın 6 Kolay ve Sağlıklı Yolu
6 Adımda Vücudunuzu Oruca Hazırlayın
Orucu Bozan Şeyler: 19 Durum – Soru Cevap
Oruç Tutmanın Sağlığınız İçin Bilimsel 10 Faydası
Özet:
Seferilik insanların, hayatın bir döneminde mutlaka karşılaştığı bir durumdur. Bunun varlığı konusunda ittifak olmakla birlikte mahiyeti, İslam Hukuku kaynaklarında tartışmalı bir şekilde ele alınmıştır. Seferilikle ilgili genel bilgilerden ziyade sefer mesafesinin tespitiyle ilgili görüşler önem arz etmektedir. Çünkü yapılacak bu tespitlere bağlı olarak bazı ibadetlerle ilgili hükümlerin değişmesi söz konusu olacaktır. Sefer mesafesiyle ilgili olarak üç görüş öne çıkmaktadır. 1- Zahiri mezhebinin görüşü. Bu görüşe göre sefer müddeti için bir sınır bulunmamaktadır. Seferilik hükümlerinin uygulanabilmesi için belirli bir mesafeye gitmek şart değildir. Uzak olsun yakın olsun her yolculukta hükümler değişir. 2- Şafii, Maliki ve Hanbeli mezheplerine göre seferilik ölçüsü orta yürüyüşle iki günlük yolculuk veya ağır yükle ve yaya olarak iki konaklık mesafedir. 3-Hanefi mezhebine göre ise üç günlük yolculuktur. Buna göre hükümlerin değişmesini gerektiren mesafenin asgari ölçüsü, mutedil bölgelerde yılın en kısa günleri hesabıyla, orta yürüyüş yani normal yaya yürüyüşü veya deve yürüyüşüyle üç gün üç gecelik yoldur. Daha sonraki dönemlerde âlimler üç günlük süreyi saate çevirmişler. Bunun için de yılın kısa günleri dikkate alınarak normal yürüyüşle her gün için ortalama 6 saat olmak üzere, üç gün için toplam 18 saat belirlemişler. Bilahare bazı âlimler de saat hesabını kilometreye çevirmiş ve bir kimsenin 18 saatte, yaya veya deve yürüyüşü ile ancak 90 km lik bir mesafeye gidebileceğine, dolayısıyla bu mesafe miktarınca yolculuk yapanların seferi olabileceğine hükmetmişlerdir. Bu görüşler çerçevesinde kısaca şöyle bir değerlendirme yapılabilir. Seferiliğin tespiti ile ilgili olarak Kur’an-ı Kerim’de ayet bulunmamaktadır. Sünnet olarak Hz. Peygamber’in uygulamaları bulunmakla birlikte mezhep imamlarının hadis kabul kriterlerinin birbirinden farklı olması sebebiyle aynı hadislerden hüküm çıkarma yoluna gidilememiştir. Dolayısıyla yolculuğun tanımıyla ilgili geçmiş dönemlerde yapılan değerlendirmeleri, İslam hukukçularının bulundukları dönem şartlarını dikkate alarak yaptıklarını söylemek mümkündür.