Seramik Yapımı Izle

Seramik, inorganik ve metal olmayan malzemelerin yüksek sıcaklıklarda pişirilerek sert, dayanıklı ve kırılgan yapılar elde etmek için kullanılan bir malzemedir. Seramikler, günlük yaşamda ve sanayide geniş bir kullanım alanına sahiptir. Mutfak eşyalarından yapı malzemelerine, elektronik cihazlardan sanatsal eserlere kadar birçok alanda seramiklerle karşılaşırız. Bu yazımızda seramik neyden yapılır, nasıl yapılır, malzemeleri nelerdir gibi soruların cevaplarını sizler için araştırdık.

Seramik Neyden Yapılır?

Seramikler, doğada bol miktarda bulunan kil, kaolin, feldispat, kuvars ve diğer mineral bileşenlerin karışımından yapılmaktadır. Bu hammaddelerin oranları ve kullanılan yöntemlere bağlı olarak farklı özelliklere sahip seramik ürünler elde edilebilir. Özellikle kil, seramik yapımında ana bileşen olarak kullanılırken, diğer malzemeler ise yapı ve özellikleri değiştirmek için eklenir.

Seramik Nasıl Yapılır?

Seramik yapımı, temelde üç aşamadan oluşur: şekil verme, kurutma ve pişirme.

• Şekil Verme: İlk olarak, seramik hammaddeleri su ile karıştırılarak plastik kıvama getirilir. Bu karışıma, çeşitli yöntemlerle şekil verilerek istenen nesne tasarımına ulaşılır. Seramik şekil verme yöntemleri arasında elle şekil verme, kalıplama, döküm ve ekstrüzyon bulunmaktadır.
• Kurutma: Şekil verilen seramik nesneler, kurutma sürecine tabi tutulur. Bu süreçte, nesnelerin içindeki su buharlaşır ve nesnelerin sertliği artar. Kurutma işlemi, oda sıcaklığında veya özel fırınlarda gerçekleştirilebilir.
• Pişirme: Kurutulan seramik nesneler, yüksek sıcaklıklarda pişirilerek yapıları sertleştirilir ve dayanıklılığı artırılır. Pişirme sürecinde, seramiklerin içindeki organik maddeler yanar ve mineral bileşenler arasında kimyasal bağlar oluşur. Pişirme sıcaklığı ve süresi, seramiklerin özelliklerini belirleyen önemli faktörlerdendir.

Seramik Neden Yapılır?

Seramikler, sağladıkları dayanıklılık, sertlik, aşınma direnci ve ısı yalıtımı gibi özellikler nedeniyle tercih edilir. Ayrıca, seramiklerin estetik görünümü ve dekoratif amaçlar için kullanılabilir olması da önemli bir avantajdır. Seramik malzemelerin kimyasal dirençleri, düşük elektriksel iletkenlikleri ve biyolojik uyumlulukları gibi özellikler çeşitli endüstrilerde kullanımlarını teşvik etmektedir.

Seramik Hammaddesi

Seramik hammaddeleri, doğada bol miktarda bulunan ve farklı özelliklerde seramikler üretmeye olanak sağlayan minerallerdir. Başlıca seramik hammaddeleri şunlardır:

• Kil: Seramik yapımında ana bileşen olarak kullanılan kil, seramiklere plastisite ve şekil verme özellikleri kazandırır. Kil çeşitleri arasında balçık kil, kaolin ve fire clay bulunur.
• Kaolin: Beyaz renkte ve yüksek saflıkta bir kil türü olan kaolin, özellikle porselen ve seramik kaplamaların yapımında kullanılır.
• Feldispat: Seramik yapımında sırlama ve camlaştırma maddesi olarak kullanılan feldispat, seramiklerin ısı dayanımını ve sertliğini artırmaya yardımcı olur.
• Kuvars: Seramiklerde yapısal dayanıklılığı artıran bir mineral olan kuvars, düşük termal genleşme katsayısına sahip olması nedeniyle ısıya karşı direnç sağlar.
• Diğer mineraller: Seramik yapımında kullanılan diğer mineraller arasında talk, wollastonit, dolomit ve zirkon gibi maddeler bulunmaktadır. Bu mineraller, seramiklerin özelliklerini ve yapısını iyileştirmek için kullanılır.

Seramik Yapımı Malzemeleri

Seramik yapımında kullanılan malzemeler, hammaddelerin yanı sıra, şekil verme ve pişirme süreçlerinde gerekli olan araç ve ekipmanları da içerir. İşte seramik yapımında kullanılan temel malzemeler:

• Su: Seramik hammaddelerinin plastik kıvama getirilmesi için kullanılır.
• Araçlar ve ekipmanlar: Şekil verme sürecinde kullanılan özel aletler, tornalar, kalıplar ve döküm ekipmanları olarak sıralanabilir.
• Fırınlar: Seramik pişirme sürecinde kullanılan yüksek sıcaklıkta ısı sağlayabilen özel fırınlar.
• Sırlar ve renk pigmentleri: Seramiklerin yüzeylerine uygulanan renkli ve cam benzeri kaplamalar için kullanılır.
• Taşıyıcılar ve destek malzemeleri: Seramik nesnelerin şekil verme, kurutma ve pişirme süreçlerinde kullanılan destek malzemeleri ve taşıyıcılar.

Seramik üretimi eski ve önemli bir sanattır. Seramiklerin sağladığı dayanıklılık onların günlük yaşamda ve endüstride yaygın olarak kullanılmasını sağlar. Zaman geçse de seramikler, modern yaşamın ve endüstrinin vazgeçilmez bir parçası olmaya devam etmektedir.

El ve makine yapımı seramik objeler, doğal dokuları ve şık tasarımlarıyla evlerimizde daha çok yer bulmaya başladı. Seramik atölyelerinin sayısı hızla çoğalırken, seramik kurslarına ilgi de giderek artıyor.

Eğer siz de seramiğe ilgi duyuyorsanız bir kursa gidebilir ya da vereceğimiz bilgilerle evinizde yapabilirsiniz. Ancak fırınlama aşamasında, bu konuda hizmet alabileceğiniz bir atölyeye götürmeniz gerekir.

SERAMİK HAMURU NEDİR?

1. Gözenekli seramik: Gözenekli olduğundan içlerine konulan sıvıları sızdırır.

2. Gözeneksiz seramik (pekez): Tıkız hamurdan yapılıp yüksek ısıda pişirildiğinden sıvıları sızdırmaz. Pekez seramikler astar (angob) denilen çeşitli killerden ya da kimyasal olarak madensel oksitlerden hazırlanan bir sıvının içine batırılır ya ada üzerlerine bu sıvı sürülür. Astarlanan pekez seramiklerin üzerine de sır ya da sırça püskürtülür, sıvanır veya dökülür. Seramiklerin ham maddesi olan kil, kimyasal bakımdan bir alümin silikattır. Belli başlı seramikler, Fayans, majolika, sağır porselen (gres), çanak çömlek (poteri) ve porselendir.

SERAMİĞİN YAPIM AŞAMALARI

Hazır poşetlerde satılan kil kendi içinde nemini barındırdığından direkt olarak yoğurmaya başlayabilirsiniz.

Yoğurma: Yoğurma, bir çamur kütlesini elle çevirerek bastırarak karıştırma yöntemidir. Amaç çamuru homojen hale getirmek ve içindeki hava kabarcıklarını çıkarmaktır. Çamur içinde hava kabarcıkları, fırınlama sırasında bulundukları yerden dışarı çıkacak ve patlayarak hem seramik ürüne, hem de fırın içerisindeki diğer ürünlere zarar verecektir.

Biçimlendirme: Yoğurmadan sonra seramik çamuru çeşitli yöntemlerle şekillendirilir: Sucuk (fitil, şerit, çubuk), plaka, torna, çimdik, kalıp yöntemleri temel şekillendirme yöntemleridir. Bu yöntemler tek ya da birlikte kullanılabilirler.

Kurutma: Çamur torbası, açıldığı andan itibaren kuruma başlamış demektir. Kuruyan kil hava ile temas ettiği andan itibaren su kaybeder, sertleşir ve küçülmeye başlar. Biçimlendirme sırasında ve sonrasında seramik yumuşak bir naylon ile sarılmalıdır ve bütün yüzeyde eşit kurutma yapılmalıdır. Naylon kurumayı yavaşlatır ama durdurmaz. Kurutma işlemi hava akımının olmadığı (rüzgar, klima) bir ortamda yapılmalıdır. Bitmiş ürün zaman zaman açılarak ve sarılarak kurutulmalıdır.

Deri Sertliği: Biçimlendirilen ürünün kısmen kuruduktan sonraki haline seramik dilinde “deri sertliği” denir. Dekoratif parçalar eklemek, oymak, kulp takmak için en uygun zamandır.

Bisküvi Pişirimi (1. fırınlama)

Fırınlama aşamasına gelen ürün kullanılan kile bağlı olarak tarh sıcaklığında pişirilir. Çömlekçi killeri 950-1000 derece arasında, porselen ve stoneware ise 1200-1300 derece arasında fırınlanır. Fırınlama belirli bir ısı çizelgesi izlenerek yapılır. Pişirme sonucu kilin hacmi küçülür, rengi değişir.

Fırınlanan ürün artık kolay kırılgan özelliğini kaybetmiş, daha dirençli hale gelmiştir. Sırlanmaya hazır bisküvi, seramik gözeneklilik özeliğinden dolayı sırın içerisindeki suyu tutar ve sırın yüzeye tutunmasını sağlar. Fırınlama 2 gün sürer.

İlk gün çalışmalar fırına yüklenir. İkinci gün fırınlama çizelgesi uygulanarak fırınlama gerçekleştirilir. 8-10 saatlik fırınlamayla hedeflenen sıcaklığa çıkılır. Fırınlama işlemi bittikten sonra sıcaklık çok yavaş düşürülmelidir, hızlı soğutma seramiklere ve fırın ısıtıcı öğelerine zarar verebilir.

Sırlama: Sır, öğütülmüş cam, kil renk veren malzemeler ile suyun karışımından oluşur ve seramiğin yüzeyinde su geçirmeyen, düzgün parlak bir tabaka oluşturur. Sırlama yöntemleri çok çeşitlidir: Daldırma, akıtma, püskürtme, fırça, süngerleme ya da bu yöntemlerin birlikteliği ile uygulanır. Bazı seramikler ilk fırınlama yapılmadan ham iken de sırlanabilir. Sırlar da değişik türlerdedir: Parlak ve saydam, beyaz renkli, donuk, mat veya dokulu.

Sır fırınlaması (2. fırınlama)

Sırlanmış seramikler ikinci defa fırınlanır. Bisküvi fırınlamasından daha yüksek derecede yapılır. Çömlekçi kili için 1000-1080 derece, stoneware (gre)ve porselenler için 1250-1280 derecedir. Seramikler birbirlerine değmeyecek şekilde yerleştirilmelidir. Fırınlama istenilen sıcaklığın üstüne çıkarsa sır kabarcıklanır ve akar; istenilen sıcaklığın altına düşerse pütürlenir ve oluşmaz.

Sır üstü pişirim: Bazı durumlarda 3. bir sır fırınlamasına ihtiyaç duyulur. Lüstre, çini çıkartma gibi sır üstü teknikleri düşük sıcaklıklarda daha parlak renklerle elde edilirler ve yüksek dereceli sırlar kadar kalıcı değildirler. Zamana bağlı olarak sürtünme ve aşınmalarla özelliklerini daha kolay kaybederler.

HAZIRLAYAN: GÜNSELİ BÜYÜKSAĞİŞ
Evim Dergisi 2019

Doğru seramiği nasıl seçersiniz? Seramik çeşitleri ve 14 püf nokta

Seramik askılık

Seramik sunumluk

Seramikten rüzgar çanı nasıl yapılır?

Mutfak başta olmak üzere evin her alanında kullanıma uygun özellik gösteren malzemeler arasında porselen ve seramik yer alır. Yüzyıllardır ev eşyası yapımı için kullanılan bu malzemeler, estetik duruşları, zarif tasarımları ve kullanışlı yapıları ile beğenilerek tercih edilir. Hem porselenin hem de seramiğin kendine has özellikleri ve faydaları bulunur. Bu iki malzeme hakkında merak edilen birçok farklı detay vardır. Porselen ve seramik arasındaki farklar, merak edilenler arasında ilk sıralarda yer alır. Sizler için hazırladığımız yazımızda iki materyal arasındaki farklara ve akıllara takılan birkaç sorunun cevabına değindik. Yazımızın kalanını inceleyerek merak ettiklerinizi öğrenebilir, ev eşyası satın alırken hangi malzemeden ürünleri tercih edeceğinize karar verebilirsiniz. Ayrıca porselen ve seramik materyalini birbirinden ayırt etmek için kullanabileceğiniz teknikleri öğrenebilirsiniz. 

Seramik Ne Demek?

Fransızca kökenli olan seramik kelimesi, ev dekorasyonu sektöründe sıklıkla kullanılan terimler arasındadır. Peki seramik ne demek? Seramik bir eşya derken tam olarak nasıl bir üründen bahsediliyor? 

Seramik, toprağın oldukça yüksek ısılarda pişirilmesi ve şekil verilmesi ile elde edilen malzemelerdir. Kendi içerisinde üç farklı alt kategoriye ayrılabilir. Bunlar, earthenware, stoneware ve porselen olarak adlandırılır. Porselen aslında seramiğin alt bir kategorisi olsa da günümüzde kendi başına temel bir materyal olarak görülür. Seramik bir tabaktan, bardaktan veya herhangi bir eşyadan bahsedilirken işaret edilen kategori stoneware olarak adlandırılan seçenektir. Stoneware, seramiğin pekişmiş bünye olarak nitelendirilen formudur. 

Seramik Nasıl Yapılır?

Seramik nasıl yapılır sorusuna verilen cevap, yıllar içerisinde değişiklik göstermiştir. Yeni yapım tekniklerinin oluşturulması ile eşyalara şekil vermek kolaylaşmıştır. Böylece estetik olarak beğenileri toplayan ve farklı dekorasyon tarzlarını yansıtan seramikler elde edilmeye başlanmıştır. Bu materyalin yapılış sürecinde, kil ve şekillendirici malzemeler kullanılır. Kilin içeriği, yapılacak eşyanın özelliklerine göre özenle seçilir. Yumuşaklık, dayanıklılık gibi özellikler kilin içeriği kadar seramiğin pişirilmesinden de etkilenir. Pişirme süreci, çok yüksek sıcaklıktaki fırınlarda dikkatle ayarlanan sürelerde tamamlanır.  

Porselen Nasıl Yapılır?

Seramikten sonra akıllara porselen nasıl yapılır sorusu gelir. Porselenin yapım sürecinde de temel prensipler aynıdır. Kilin istenilen şekle getirilmesi ve yüksek sıcaklıklarda pişirilmesi ile elde edilir. Seramikten ayrılmasını sağlayan özellikleri arasında fırınların sıcaklıkları yer alır. Porselen, 1000 derece gibi yüksek sıcaklıklara sahip fırınlarda pişirilir. Seramik ise, kullanılan malzemeye göre değişmekle birlikte, 500 derecelik fırınlarda bile pişirilebilir. Porselende kullanılan kilin içerikleri de seramikten oldukça farklıdır. Porselenin sevilen görüntüsünün elde edilmesi için farklı türden killerin ve malzemelerin karıştırılması gerekir. 

Seramik Kaplama Nasıl Yapılır?

Dayanıklı yapısı sayesinde sevilerek tercih edilen bu malzemeler, geniş bir kullanım alanına sahiptir. Seramik kaplama, hasar gören yüzeylerin düzeltilmesi amacıyla sıklıkla kullanılan yöntemlerden birisidir. Seramik kaplama nasıl yapılır sorusuna verilebilecek net bir yanıt yoktur. Başarılı bir kaplama için dikkat edilmesi gereken onlarca detay bulunur. En önemlileri, kaplama öncesi yüzey temizliğinin dikkatli şekilde yapılması, delikler ve engebeli yüzeyler varsa ilk olarak bunların doldurulmasıdır.

Seramik Kaplama Ne İşe Yarar?

Peki seramik kaplama ne işe yarar? Popüler olarak tercih edilen bu kaplama tipi, genellikle araçlarda kullanılır. Dayanıklı bir yüzey yaratan seramik hem mevcut hasarların kapatılmasına yardımcı olur hem de yeni hasarların oluşma riskini düşürür. 

Seramik mi Porselen mi Nasıl Anlaşılır?

Yaşamın her alanında kullanılan bu iki temel malzemeyi birbirinden ayırt etmek için çok farklı özelliklerini gözden geçirebilirsiniz. Seramik ve porselen arasındaki farklar arasında, yumuşaklıkları yer alır. Pişirilmesi sırasında kullanılan sıcaklık dereceleri ve temel malzemeler nedeniyle seramik daha yumuşak bir yapıya sahiptir. Porselen seramiğe oranla daha sert bir malzeme olarak bilinir. 

Porselen ve seramik farkı listesinde dayanıklılık güçleri de vardır. Porselen seramiğe göre daha sert olsa da kırılmaya daha yatkın bir materyaldir. Yoğun ve boşluksuz yapısı, porselenin hızla kırılmasına yol açabilir. Seramiğin yumuşak ve boşluklu yapısı, darbelere karşı göreceli olarak daha dayanıklı olmasını sağlar. 

Porselenin yapısı sıkı ve sert taneciklerden oluştuğundan sızdırmazlık açısından daha ön plandadır. Porselen parlak ve ince bir yapıya sahipken seramik daha mat bir görüntü yansıtır. 

Seramikler gözenekli bir yapıya sahip olduğundan zaman içerisinde suyu emebilir. Bu durum, uzun süreli kullanımda seramik üzerinde oluşan ince çatlakların sebebidir. Porselende suyun emilmesine bağlı oluşan çatlak riski söz konusu değildir. Bu özelliği porselenin sürekli suyla temas etmesi gereken eşyalarda popüler olarak kullanılmasını sağlar. Demlikler, bu eşyalara verilebilecek örnekler arasındadır. 

Suya bağlı oluşan seramik çatlakları, hijyen açısından bir tehdit oluşturabilir. Bu çatlaklar, oldukça ince yapıya sahip olduğundan zararlı mikroorganizmaların yerleşmesi için ideal koşulları sağlar. Yemek artıklarının bu alanlarda birikmesi de mümkündür. Çatlaklara sahip seramik bir eşyayı temizlerken deterjanın bu boşluklara sıkışması da olasıdır. Bu durumların hepsi, seramik eşyanın hijyen standartlarının düşmesine ve kullanım sürecinde sağlığı tehdit etmesine yol açar. Bu durumun önüne geçmek için seramik eşyalarınızın bakım ve temizliğine özen göstermeniz önerilir. Seramik bir tabağı yıkadıktan sonra hızla kurulayarak suyla gereksiz temasından korunabilirsiniz. Ayrıca suyla sürekli temas edecek eşyalarınızı seramik yerine porselen gibi alternatif malzemelerden seçebilirsiniz. Uzun süreli kullanım sonucunda bu çatlaklarla karşılaştıysanız eşyalarınızı yenileriyle değiştirmeniz önerilir. Böylece sağlıklı bir kullanım sürecinin keyfini çıkarmaya devam edebilirsiniz. 

Porselen mi Daha İyi Seramik mi?

Porselen ve seramikle ilgili en çok sorulan sorular arasında hangisinin tercih edilmesi gerektiği yer alır. Sizlerle paylaştığımız ayırt edici özelliklerinde de görüldüğü gibi iki malzemenin net bir üstünlüğü bulunmaz. İkisinin de kendine özgü faydaları bulunduğundan hangisinin tercih edilmesi gerektiği tamamıyla kişisel isteklere bağlıdır. Porselen ince beyaz bir malzemedir ve ışık geçirir. Bu özellikleri estetik açıdan zarif bir görüntü sunmasını sağlar. Seramik birbirinden farklı kalınlıklarda üretilen bir malzemelerdir ve porselenin aksine genel olarak ışığı geçirmez. Geleneksel yapısı, konulduğu ortamlara sıcak bir hava katmasını sağlar. Birbirinden farklı bu iki malzemenin özelliklerini göz önünde bulundurarak sizin için en iyi olan seçeneğe karar verebilirsiniz. 

Porselen Kaplar Fırına Girer mi?

Porselenler dikkatle saklanan eşyalar olduğundan hangi koşullarda kullanıma uygun oldukları sıklıkla merak edilir. Fırın içinde kullanımları, kafaları karıştıran konulardan birisidir. Porselen malzemesinin hazırlanması sırasında fırında yüksek derecede sıcaklıklar kullanılır. Ancak bu her porselen kabın fırına uygun olduğu anlamına gelmez. Elinizdeki eşyalarda fırın içinde kullanıma uygun olanların belirli işaretleri bulunur. Etiketlerinde bu işaretler bulunmayan kapları yüksek sıcaklıklardan uzak tutmak önerilir. Böylece istenmeyen kazalardan korunabilirsiniz. 

Seramik Nerelerde Kullanılır?

Seramik, yaşam alanlarının her odasında çok çeşitli amaçlar için kullanılabilir. Vazolar, biblolar ve saksılar, oturma alanlarını süsleyebilir. Seramik sabunluk ve diş fırçalık, banyolarda şık görüntüler oluşturabilir. Mutfaklarda yağlık, sirkelik, kupalar, tabaklar, bardaklar, fincanlar, sunum tepsileri, çerezlikler ve daha birçok farklı eşyada seramik kalitesine yer verilebilir. Odaların daha ferah görünmesini sağlayan aydınlatma parçalarında da seramik malzemesi bulunabilir.