Serçe Parmak Kilitlenmesi

Parmakların kasılı kalması, aniden kilitlenmesi ya da ağrıması gibi belirtilerle ortaya çıkan tetik parmak hastalığı hakkında merak edilenleri haberimizde bulabilirsiniz...Tetik parmak sendromu nedir? Tetik parmak hastalığının nedenleri, belirtileri ve tedavisi...

İşleri veya hobileri sürekli tekrarlayan kavrama eylemleri gerektiren kişilerde sıklıkla görülen tetik parmak hastalığı nedir? Tetik parmak hastalığının nedenleri, belirtileri ve tedavisi ile ilgili tüm detaylara haberimizden erişebilirsiniz…

TETİK PARMAK NEDİR?

Parmakların veya başparmağın bükülme sırasında kasılması ya da kilitlenmesi sonucunda parmaklarda acıya neden olan duruma tetik parmak hastalığı denmektedir. Hastanın parmağında ani kitlenme görülür ve kitlenen parmağı düzleştirmek oldukça zordur.

Tetik parmak, tenosinovit stenosing olarak da bilinir. İltihap, etkilenen parmaktaki tendonun etrafını saran kılıf içindeki alanı daralttığında ortaya çıkar. Tetik parmağı şiddetli ise, parmağınız bükülmüş konumda kilitlenebilir.

İşleri veya hobileri sürekli tekrarlayan kavrama eylemleri gerektiren kişilerde, tetik parmağı geliştirme riski daha yüksektir. Bu durum ayrıca kadınlarda ve diyabetli olanlarda daha yaygındır.

TETİK PARMAK HASTALIĞININ NEDENLERİ

Çoğu zaman, tekrarlanan bir hareket ya da parmağınızın ya da başparmağınızın zorlayıcı kullanımından kaynaklanır. Tendonlar (kasları ve kemikleri parmağınızla veya başparmağınızla birbirine bağlayan sert doku bantları) iltihaplı hale geldiğinde de meydana gelebilir. Onlar, elleriniz ve kollarınızdaki kaslar ve elleriniz ve baş parmaklarınız bükülür ve düzeltilir. Tendonlarla birlikte, elleriniz ve kollarınızdaki kaslar, parmaklarınızı ve başparmağınızı büker ve düzeltir.

Bir tendon genellikle eklemleri çevreleyen bir yağlama membranı olan sinoviyum sayesinde onu örten dokudan (kılıf olarak adlandırılır) kolayca kayarak akar. Bazen bir tendon iltihaplı ve şişmiş olur. Tendon kılıfının uzun süre tahriş olması, tendonun hareketini etkileyen skarlaşmaya ve kalınlaşmaya neden olabilir. Bu olduğunda, parmağınızı veya başparmağınızı bükmek iltihaplı tendonu çeker. Bu da sıkışmaya ve şişliğe neden olur.

RİSK FAKTÖRLERİ

Tetik parmak hastalığına yakalanma olasılığınızı artıran şeyler şunları içerir:

Yaş: Genellikle 40 ve 60 yaşları arasında ortaya çıkar.

Cinsiyet: Kadınlarda erkeklerden daha yaygındır.

Sağlık koşulları: Diyabet, gut ve romatoid artrit tetik parmağına neden olabilir.

İş: Çiftçiler, sanayi çalışanları, müzisyenler gibi parmak ve başparmak hareketlerini tekrarlayan kimseler arasında yaygındır.

TETİK PARMAK HASTALIĞI BELİRTİLERİ

Tetik parmağının işaret ve semptomları hafif ila şiddetli ilerleyebilir ve şunları içerebilir:

– Özellikle sabahları parmak sertliği

– Parmağınızı hareket ettirirken bir atma sesi ile birlikte “tık sesi”

– Etkilenen parmağın tabanında avuç içi hassasiyet veya bir yumru (nodül)

– Aniden düz bir şekilde ortaya çıkan bükülmüş bir pozisyonda yakalama veya kilitleme

– Düzleştirilemeyen bükülmüş konumda kilitli parmak

Tetik parmağı, başparmak dahil olmak üzere herhangi bir parmağı etkileyebilir. Bir seferde birden fazla parmak etkilenebilir ve her iki el de söz konusu olabilir. Tetikleme genellikle bir nesnenin sıkıca kavranması veya parmağınızın doğrultulması sırasında sabahları daha belirgindir.

TETİK PARMAK TEDAVİSİ

Tedavinin amacı şişliği indirmek ve yakalama hareketini sağlamaktır. Bu amaçla atel kullanımı ya da ilaç tedavisi bazen faydalı olabilir. Tetik parmak zorlayıcı hareketlerin tekrarlanması sonucunda ortaya çıktığı için bu tarz zorlayıcı hareketleri mümkün olduğunca yapmamak da ameliyatsız tedavinin bir parçasını oluşturur. Tendon ve pulley içerisine steroid enjeksiyonu yapmak parmağın rahatlamasına yardımcı olabilir. Parmak egzersizleri yine hafif seviyedeki tetik parmak hastalarında etkili olabilir. Bunlar ameliyatsız tetik parmak tedavi yöntemleridir. Tedavinin bir de cerrahi yolu vardır.

Eğer ameliyatsız yöntemler fayda sağlamazsa tetik parmak ameliyatı gerekebilir. Tetik parmak ameliyatında genellikle genel anesteziye ihtiyaç duyulmaz. Tedavinin amacı parmağın tabanındaki kılıfı açarak tendonun eskisi gibi rahat hareket edebilmesini sağlamaktır. Avuç içinde yaklaşık 1 cm'lik kesi açıldıktan sonra içerideki tendon hareketlerini kısıtlayan kılıf kesilerek rahatlatılır. Daha sonra işlem bölgesi kapatılarak ameliyat sonlandırılır. Hasta ameliyattan hemen sonra normal hayatına döner. Parmağını kısıtlayan bir alet verilmez, rahatlıkla hareket ettirebilir. Kısa dönemde hareketlerin rahat yapılamamasına neden olan ağrı, şişlik veya hassasiyet olabilir. 1 hafta içerisinde bu şikayetler azalarak biter. Bu zamandan sonra parmak hareketleri daha rahat yapılabilir. Nadir de olsa bazı hastaların ameliyat yerindeki ağrı, şişlik ve hassasiyet biraz daha geç iyileşebilir. Bu durumlarla çok az karşılaşılır ancak böyle bir durumda el terapisi faydalı olabilir.

AğrıameliyatdiyabetSağlıkSanayisöz

Ortopedi Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Numan Duman, tetik parmak hastalığına ilişkin değerlendirmede bulundu.

Tetik parmak nedir?

Yrd. Doç. Dr. Numan Duman, tıp dilinde “stenozan tenosinovit” olarak adlandırılan tetik parmak (trigger finger) hastalığının, elde parmakların bükülmesini sağlayan tendonların ve onların belli noktalarda altından geçtikleri köprülerin (pulley) altında sıkışmasıyla meydana gelir söyledi.

Parmaklarımız nasıl çalışıyor?

Tendonların önkol kaslarından başlayıp parmaklara uçlarına kadar devam eden uzun bir ip şeklinde olduğunu kaydeden Yrd. Doç. Dr. Numan Duman, “Pulleyler ise tendonların belli noktalarda altlarından geçtikleri ve tendonun hareketini düzenleyen ve sınırlayan şerit şeklindeki yapılardır. Bu pulleyler, tendonun kemik ile yakından ilişki halinde olmasını sağlar. Tendonların etrafında kemikle tendon arasında tüneller oluşturup içinde rahat şekilde hareket etmesine imkân sağlar.” dedi.

Tam takılma ve parmakta kilitlenmeler oluşabilir

Bu yapılarda kalınlaşma, şişme ve inflamasyon gibi durumlarda tendonların pulleylerin altında sıkışabileceğini ifade eden Yrd. Doç. Dr. Numan Duman, “Parmağı büktükten sonra açarken meydana gelen takılma ve ağrı şikâyetleri olması durumuna tetik parmak denir. Bu problem başladıktan sonra parmağın kullanılması genellikle buradaki yapıların daha fazla şişmesine yol açarak tablonun ağırlaşmasına neden olur. Bazen tam takılma ve parmakta kilitlenmeler oluşabilir.” uyarısında bulundu.

Tetik parmak yüzde 3 oranında görülüyor

Tetik parmak rahatsızlığının toplumda yüzde 3 oranında görüldüğünü belirten Yrd. Doç. Dr. Numan Duman, “Romatoid artrit, gut (hipotiroidi), diyabet, karpal tünel sendromu, böbrek hastalıkları gibi sistemik hastalığı olanlarla görülme sıklığı artmıştır. Nadiren avuç içi ve parmak tabanına olan travmalar da etken olabilirler. Yeni doğan bebeklerde de konjenital tetik parmak şeklinde meydana gelebilir daha çok bu bebeklerde başparmak etkilenir.” diye konuştu.

Sert şişlikler ve ağrı görülüyor

Yrd. Doç. Dr. Numan Duman, “Tetik parmak rahatsızlığı en sık parmakların avuç içi ile birleşim noktasında meydana gelir. En çok ağrı ve hassasiyet, bu eklem kısmında hissedilir. Yapılan muayenede bu bölgede bazen sert şişlikler şeklinde elle hissedilen yapılar görülür. İleri dönemlerde parmak takılmaya ve kilitlenmeye başlar. Sabah uyandığında ve soğuklarda takılma ve ağrı şikâyeti daha sık görülmektedir.” diye konuştu.

Tetik parmak tedavi edilir mi?

Yrd. Doç. Dr. Numan Duman, tedavinin amacının parmağın takılmasını engelleyerek, hareketi esnasındaki rahatsızlık hissini ortadan kaldırmak olduğunu belirterek “Bu amaçla aktivite azaltılması, oral antiinflamatuar ilaçlar kullanılabilir. Bölgeye steroid enjeksiyonu semptomların azalmasına yardımcı olabilir fakat steroidin tendon yapılarına uzun vadede verdiği zararlardan dolayı kullanımını tercih etmiyoruz.” dedi.

Uzun süren ve medikal tedavi ile yanıt alınamayan olgularda sıkışmaya neden olan pulleyin cerrahi olarak gevşetilmesinin mümkün olduğunu kaydeden Yrd. Doç. Dr. Numan Duman, “Ameliyat avuç içinde küçük bir kesi ile lokal anestezi altında gerçekleştirilir. Ameliyat sırasında tendon kılıfı etrafında yakın seyreden damar sinir yapılarının koruması gerekir.” diye konuştu.

Başarılı cerrahi işlemin ardından tekrarlama oluşmuyor

Ortopedi Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Numan Duman, ameliyat sonrası dönemde hastadan parmağını açıp kapatması ve hareket ettirmesinin istendiğini kaydederek “İşlem sonrasında belirtiler genellikle tamamen geriler ve iyi yapılan cerrahi sonrası tekrarlama oluşmaz. Bazı hastalarda aşırı iyileşme dokusu nedeni ile yara bölgesi sertlikler oluşabilir. Bu genelde evde yapılan masajlar ile zaman içinde geriler.” dedi.