Lustral sertralin etken maddesini içeren selektif serotonin geri alım inhibitörü (SSRI) grubu bir antidepresandır. Lustral ilk olarak 1991 yılında Phizer firması tarafından piyasaya sunulmuştur. Zamanla Selectra, Misol, Seralin gibi farklı eşdeğerleri üretilmiştir. Beyinde sinapslar arası bölgede serotoninin geri alınmasını azaltması sonucu serotonin miktarının yükselmesini sağlayarak etki etmektedir. Kullanılan doza göre noradrenalin ve dopamin artışına da neden olmaktadır. Mutluluk hormonu olarak bilinen serotonin artması hastanın şikayetlerinin tedavisini sağlamaktadır.
Lustral ilacın etki mekanizması nedeniyle farklı ruhsal bozuklukların tedavisinde kullanılmaktadır. Lustralın; depresyon, kaygı bozukluğu, panik atak, obsesif kompülsif bozukluk, travma sonrası stres bozukluğu, sosyal anksiyete bozukluğu, anksiyete bozukluğu gibi hastalıkların tedavisinde kullanıldığı görülmektedir.
Depresyon hastalığında beyinde sinapslar arası bölgede serotonin, noradrenalin ve dopamin miktarının azaldığı bilinmektedir. Lustral, serotonin miktarını artırma konusunda etkili olması nedeniyle depresyon tedavisinde kullanılmaktadır. Ayrıca noradrenalin ve dopamin artışının da hastaların tedavisine önemli katkısı bulunmaktadır.
Depresyon tanısını yalnızca uzman psikiyatristler koyabilir. Bir psikiyatrist ile görüşmek istiyorsanız sağ altta bulunan iletişim kutusuna tıklayarak randevu alabilirsiniz.
Lustral kaygı bozukluklarının kullanımında genel olarak ilaç kurumları tarafından onay almıştır. Etki mekanizması ile kullanımı sonrası kaygıların (endişe) ve huzursuzluk hissinin azalmasını sağlar.
Panik bozukluların tedavisinde kullanılmaktadır. Panik atakların zamanla azalmasına neden olur. Bu konuda ayrıca Cipralex - Essitalopram Kullananlar İçin Önemli Bilgiler yazımızı okumak isteyebilirsiniz.
Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) tedavisinde Lustral ilacın kullanımı kabul görmüştür. OKB tedavisinde doz ayarlaması farklı olmaktadır. Obsesyon ve kompulsiyonlarla ilişkili kaygıların azalmasını sağlar.
Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB), yaşanan travma sonrası meydana gelen bir ruhsal bozukluktur. TSSB tedavisinde genel olarak kulanımı etkili olan bir ilaç olarak kabul görmektedir.
Lustral, bir kaygı bozukluğu türü olan sosyal anksiyete bozukluğu tedavisinde klinik pratikte sıklıkla kullanılmaktadır.
Bunların yanı sıra yaygın anksiyete bozukluğu, premenstrüel disforik bozukluk tedavisinde de kullanılmaktadır. Ayrıca hekim tarafından değerlendirmeye göre farklı durumlarda da önerilebilir, bu durumda hekiminizden ayrıntılı bilgi almanız önerilir.
Lustral, psikiyatri pratiğinde sıklıkla kullanılan bir ilaçtır. İlacın doz ayarlaması hastaya özelliklerine, hastanın tanısına ve hastalık şiddetine göre değişmektedir. Bu ilacın günlük alım miktarı bu özelliklere bağlı olarak 25-200 mg arasında değişmektedir. 25 mg, 50 mg ve 100 mg’lık tabletleri bulunmaktadır. Bu miktarın aşıldığı durumlarda olabilmektedir.
Tüm SSRI grubu ilaçlarda olduğu gibi Lustral ilacın etkisi de kullanıma başlandıktan sonra ortalama iki hafta sonra başlamaktadır. İstenilen tam etkinin başlaması ise daha uzun sürdüğü bilinmektedir. Bu nedenle ilacın kullanımı sırasında etkinliğini görebilmek adına kullanıcılardan sabırlı olmaları istenmektedir. İlacın etkisiz olduğunu düşünmek için uygun dozda 6-8 hafta kullanmak gerektiği önerilmektedir.
Hekim tarafından aksi belirtilmediği sürece, Lustral ilacın günlük tek seferde alınması uygun olacaktır. Genellikle sabah ve tok karnına alınması önerilmektedir. Mümkünse bol su ile alınmalıdır ve ılık su olması faydalı olacaktır. Doktor tarafından aksi önerilmemişse tek parça halinde ezilmeden, çiğnenmeden alınmalıdır. İlaca başlama veya bırakma sürecinde yarım olarak kullanılabilmektedir. Mümkün olduğunca günün aynı saatinde alınmalıdır. Bununla birlikte hekim tarafından yan etki kontrolü veya başka bir sebeple iki ayrı doz veya günün farklı bir zamanında alınması önerilebilmektedir. Ayrıca hekim tarafından genellikle doz ayarlaması düşük dozdan (25 mg/gün) başlayıp hedef doza yükseltme şeklinde yapılmaktadır. Bu hedeflenen doza yükseltmenin hekim kontrolünde yapılması önem arz etmektedir.
Lustral ilacın kullanım süresi, hekim tarafından değerlendirme ile hastanın tanısına ve şiddetine göre değerlendirilmektedir. Net bir süre belirtilmemektedir. Bununla birlikte ilk kullanımda iyilik halinden sonra en az altı ay süreyle kullanılması gerekmektedir. Fakat daha önce bu ilacın kullanım öyküsü bulunuyorsa bu süre hekim tarafından değerlendirilerek belirlenmelidir. Hastalıktan korunma amaçlı ömür boyu kullanımı önerilebilmektedir.
Lustralın hekim kontrolünde ve tavsiyesi ile bırakılması gerektiği unutulmamalıdır. Bununla birlikte doz azaltılarak bırakılması önerilmektedir. Doz azaltılarak 25 mg/gün’e kadar düşürülerek bırakılması hasta konforunun artmasını sağlayacaktır.
Unutulma veya başka bir sebeple alınamaması durumunda hemen alınması uygun olacaktır. Birkaç gün alınmaması durumunda o günden devam edilmesi gereklidir. Toplu ilaç alımı önerilmemektedir.
Lustral ilaç doz miktarının rahatlıkla düzenlenmesi için eczanelerde 25 mg, 50 mg ve 100 mg’lık tabletleri bulunmaktadır. Ayrıca tabletlerin çentikli olması da doz ayarlamasında faydalıdır. Ülkemizde bulunmasa da yurtdışında şurup formu da bulunmaktadır. Yakın zamanda şurup formunun ülkemizde piyasa sürüleceği öngörülmektedir.
Lustral, santral sinir sistemi üzerinden etki etmesi nedeniyle karın ağrısı, bulantı, kusma, ishal, terleme artışı, ağız kuruluğu ve baş dönmesi gibi çeşitli yan etkilere neden olabileceği bilinmelidir. Ciddi bir yan etki değilse genel olarak beklenmesi ile azalacağı bildirilmektedir.
Bu konuda ayrıca Risperdal'in yan etkilerikonulu yazımızı da okumak isteyebilirsiniz.
Lustral’ın yan etkileri kısaca soru-cevap şeklinde aşağıda sıralanmıştır;
En sık görülen yan etkileri karın ağrısı, bulantı, kusma, ishal gibi gastrointestinaldir. Özellikle ilaç kullanımına başlangıç sürecinde olmaktadır. Lustral kullanımına devam edilmesi halinde zamanla azalacağı bildirilmektedir. Devam etmesi halinde hekiminize başvurulması önerilmektedir.
Lustral ilacın kullanımına bağlı terleme artışı, ağız kuruluğu ve baş dönmesi gibi yan etkilerinin olabileceği öngörülmekle birlikte ilaç kullanımına devam edilmesi ile azalacağı bildirilmektedir.
Lustral İlacın etki mekanizması incelendiğinde kilo alımına ve iştah artışına neden olması beklenmemektedir. Bununla birlikte ilacın kullanımına neden olan hastalığın iştah azaltıcı belirtileri ve kaygının azalmasına bağlı olarak iştah artışına neden olabilir.
Lustral kullanımının uyku artışına neden olması beklenmemektedir. Fakat ilacın kullanımına başlanması sırasında esneme ve uyku isteği artışına neden olabilmektedir. İlaç kullanım saatinde yapılacak değişiklik bu yan etkinin kontrolünde faydalı olabilir.
Lustral ilacın kullanımı sırasında etki mekanizmasına bağlı olarak cinsel yan etkileri oluşabilmektedir. En sık her iki cinsiyette orgazm bozukluğuna ve özellikle erkeklerde sertleşme sorunlarına neden olabilmektedir. Bununla birlikte erken boşalma problemleri olan erkekler tarafından faydalı bulunmaktadır.
Bu yan etkilerin yanı sıra kanama miktarında artış, baş ağrısı, ateş, çarpıntı, gibi nadir görülen yan etkiler görülebilmektedir. Yan etkinin şiddetine göre hekiminize danışmanız önerilmektedir.
Yaşlı hastalarda Lustral ilacın kullanımı diğer antidepresanlardan daha tehlikeli değildir. Ek hastalıkların varlığına göre değerlendirilmesi gerekmektedir. Fakat sıklıkla yaşlı hastalarda tercih edildiği bilinmektedir. Doz ayarlamasının hekim tarafından yapılması gerektiği unutulmamalıdır.
Yapılan sınırlı sayıda ki hayvan ve insan çalışmaları gebelikte kullanılabileceğini düşündürmektedir. Fakat kullanılmaması gerektiğini öneren net bilgilerde mevcut değildir. Hekim ve hasta tarafından kar-zarar dengesi gözetilerek kullanılması değerlendirilmelidir. Mutlaka ilaç kullanılması gerekiyorsa hekim kontrolünde olmak koşulu ile ilk tercihlerden biri olarak önerilmektedir.
Süte minimal düzeyde geçtiğine dair bulgular mevcut olmasına rağmen emzirme sürecinde en güvenilir antidepresanlardan biri olduğu bilinmektedir. Lustralın mutlaka hekim kontrolünde ve kar-zarar dengesi gözetilerek kullanılması gerektiği unutulmamalıdır.
Çocuk ve ergenlerde doktorlar tarafından tercih edilen antidepresan olduğu bilinmektedir. Lustralın uzman hekim kontrolünde doz ayarlaması ile kullanılması gerektiği bilinmelidir.
Lustral ilacın bağımlılık yapıcı bir etkisi bulunduğuna dair bilinen bir kanıt bulunmamaktadır. Bu nedenle doktorlar tarafından kullanımı kabul görmüştür.
Lustralın alkol ve madde kullanımı ile birlikte kullanılması tavsiye edilmemektedir. Çeşitli ciddi yan etkilere ve etkileşimlere neden olabileceği unutulmamalıdır.
Lustralın diğer ilaçlar ile birlikte kullanılması titizlikle incelenmesi gereklidir. Hekim tavsiyesi olmadan ve etkileşim düzeyleri değerlendirilmeden kullanılmaması önerilir. Herhangi bir nedenle ilaç kullanmanız gerektiğinde doktorunuza Bu ilacı kullanmakta olduğunuzu bildirmeniz tavsiye edilir.
Lustralın fazla alınması durumunda alınan miktarı bağlı olarak çeşitli yan etkiler görülebilir. Çarpıntı ve düzensiz kalp atışı, mide bulantısı, uyuşukluk, bulanık görme, bayılma, nefes alma güçlük gibi yan etikler görülebilir. Bu nedenle en kısa zamanda sağlık kuruluşuna başvurulması istenmeyen etkilerden korunmak için faydalı olacaktır.
Her ilaçta olduğu gibi Lustral ilacın da kullanılmaması gereken durumlar bulunmaktadır. Bu durumlarda hekim tarafından titizlikle değerlendirilmesi gereklidir. Bu durumlar şu şekilde sıralanabilir;
1. Etken madde olan sertraline allerji olması durumunda kullanılmamalıdır.
2. Lustral içinde bulunan sertralin dışındaki maddelere karşı alerji veya aşırı duyarlılık olması durumunda kullanılmamalıdır.
3. Major psikiyatrik bozukluğu (özellikle bipolar bozukluk, şizofreni vb) bulunanlar mutlaka hekim kontrolünde kullanmalıdır.
İlacın kullanımında etki mekanizmasının farklılığı nedeniyle bazı durumlarda dikkatli olunmalıdır. Bu durumların değerlendirilmesi hekim tarafından yapılmalıdır. Bu durumlar şu şekilde sıralanabilir;
1. Bunama (Alzhemier, demans)
2. Kalp hastalıkları
3. Parkinson veya Sara (epilepsi) hastalığı
4. Karaciğer hastalığı
5. Şeker hastalığı (diyabet)
6. Kan pıhtılaşması ile ilgili hastalıklar
Lustral kullanımına başlanılan ilk günlerde araç kullanılmaması veya kısa süreli araç kullanılması önerilmektedir.
Ankara Papillon Akademi psikiyatri ve psikolojik danışmanlık merkezi uzmanlarımız hakkında detaylı bilgi ve randevu almak için aşağıdaki butonları tıklayabilirsiniz.
1. SM, S. (2015). Stahl’ın temel psikofarmakolojisi. Alkın T (Çev. Ed.) İstanbul Tıp Kitapevi, (s 641-650).
2. David Taylor, Carol Paton ve Shitij Kapur Maudsley Psikiyatride Reçeteleme Rehberi, 12. Baskı (2017) EMA Tıp Kitabevi.
3. Vanderkooy, J. D., Ken nedy, S. N. H., & Bagby, R. M. C. (2002). Antidepressant side effects in depression patients treated in a naturalistic setting: a study of bu-propion, moclobemide, paroxetine, sertraline, and venlafaxine. The Canadian Journal of Psychiatry, 47(2), 174-180.
4. Fabre, L. F., Abuzzahab, F. S., Amin, M., Claghorn, J. L., Mendels, J., Petrie, W. M., ... & Small, J. G. (1995). Sertraline safety and efficacy in major depression: a dou-ble-blind fixed-dose comparison with placebo. Biological psychiatry, 38(9), 592-602.
5. Glassman, A. H., O'Connor, C. M., Califf, R. M., Swedberg, K., Schwartz, P., Bigger Jr, J. T., ... & Sertraline Antidepressant Heart Attack Randomized Trial (SADHART) Group. (2002). Sertraline treatment of major depression in patients with acute MI or unstable angina. Jama, 288(6), 701-709.
6. Murdoch, D., & McTavish, D. (1992). Sertraline. Drugs, 44(4), 604-624.
Lustral (sertralin), genellikle depresyon tedavisi için kullanılan bir antidepresan türüdür. Ancak panik atak, sosyal anksiyete bozukluğu, obsesif-kompulsif bozukluk ve travma sonrası stres bozukluğu olan kişiler için de reçete edilebilir. Beyinde serotonin düzeyini arttırarak ruh halini iyileştirmeye, panik atakları azaltmaya yardımcı olur. Tam etkilerinin hissedilmesi genellikle dört ila altı hafta sürer. Sadece reçeteyle satılan Lustral; yorgunluk hissi, baş ağrısı, uykusuzluk ve ağız kuruluğu gibi hafif yan etkilere neden olabilir.
Sertralin seçici serotonin geri alım inhibitörleri olarak bilinen bir antidepresandır. Daha çok depresyon tedavisinde kullanılır. Ayrıca panik atak, obsesif kompülsif bozukluk ve travma sonrası stres bozukluğu tedavisinde de kullanılır. Nörotransmitter adı verilen sinir hücreleri arasındaki iletişimi sağlamak için beynimizden salgılanan kimyasal maddelerden biri olan serotonin, duyguları ve davranışları etkileyen bir maddedir. Depresyon ve anksiyete durumlarında beyinden salgılanan serotonin miktarları azalmaktadır. Sertralin çoğu depresyon vakasını tedavi etmesinin yanı sıra diğer antidepresanlara göre daha az yan etkilere sahiptir. Ülkemizde sadece tablet formu vardır ve reçete ile satılır.
Serotonin nedir? Ne işe yarar? Serotonin eksikliği ve arttıran gıdalar
Selectra (sertralin) nedir? Ne için nasıl kullanılır? Yan etkileri
Nöron adı verilen beyin sinir hücrelerimiz diğer sinir hücrelerini uyarmak için çeşitli kimyasal maddeler salgılarlar. Bu da beyin tarafından kontrol edilen pek çok fonksiyonun gerçekleşmesini sağlayan elektriksel sinyallerin oluşmasını sağlar. Serotonin de bu kimyasallardan birisidir.
Serotonin salgılandığında diğer sinir hücrelerini uyarır, sinir hücrelerinin içine girer ve geri dönüştürülür. Sertralin gibi seçici serotonin geri alım inhibitörleri, kullanan kişinin beyninde dolaşan serotonin miktarını arttırır. Bu da depresyon, anksiyete ve obsesif kompülsif bozukluk gibi rahatsızlıkların iyileşmesine yardımcı olur. Sertralinin etkisinin tam anlamıyla görülmesi için ortalama olarak 4-6 hafta arasında kullanılması gerekmektedir. Bazı bireylerde etki daha erken de görülebilir.
Depresyon nedir? Neden olur? Belirtileri, türleri ve tedavisi
Sertralin depresyon tedavisinin yanı sıra panik atak, obsesif kompülsif bozukluk ve travma sonrası stres bozukluğu tedavisinde de kullanılır.
Sertralin, salgılanan serotoninin sinir hücrelerine geri alınmasını engelleyerek beyindeki serotonin miktarının yüksek düzeyde kalmasını sağlamaktadır. Böylelikle depresyon belirtilerinde azalma gözlenmektedir. Sertralinin de içinde bulunduğu seçici serotonin geri alım inhibitörleri grubundaki diğer ilaçlar da benzer etkiyi göstermektedir.
Sertralin agorafobi yani kapalı alan korkusu ile birlikte seyreden panik atak rahatsızlığı dahil olmak üzere panik bozukluk tedavisinde etkilidir.
Sertralin obsesif kompülsif bozukluk tedavisinde etkilidir. Bu hastalığın tedavisinde 2 yıla kadar etkinliği ve güvenilirliği bilimsel olarak gösterilmiştir. Yetişkinlerde ve 6 yaşından büyük çocuklarda tedavide yeri vardır.
Anksiyete nedir? Kaygı neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri
Bireylerin yaşadıkları ciddi, korkutucu ve dehşete düşürücü olaylar nedeniyle geçirdikleri ruhsal travmaların atlatılması için psikoterapinin yanı sıra ilaç tedavisinin de uygulanması gerekmektedir. Sertralin de travma sonrası stres bozukluğu tedavisinde kullanılan etkili antidepresanlardan birisidir.
Kan şekeri nedir? Nasıl ölçülür? Yüksekliği ve düşüklüğü neden olur?
Prozac (fluoksetin) nedir? Ne için kullanılır? Yan etkileri nelerdir?
Sertralin için genel başlangıç dozu yetişkinler için 50 mg’dır. Bu doz birkaç haftalık kullanımdan sonra hekiminizin kararıyla kademeli olarak yükseltilir. Depresyon ve obsesif kompülsif bozukluğu olan hastalarda maksimum günlük doz 200 mg’dır. Sosyal bozukluk ve panik atak hastalarında günlük başlangıç dozu genellikle 25 mg’dır. İlk haftadan sonra doz 50 mg’a yükseltilir. Sertralinin 6-12 yaş arası çocuklardaki dozu ise günde 25 mg’la başlayarak duruma göre arttırılır. Gençlerde dozu yetişkinlerle benzerdir.
Sertralin kullanımı için net ve kesin bir süre yoktur. Hastalığınızın durumu ve şiddetine, eşlik eden başka bir rahatsızlığın olup olmamasına göre en doğru kullanım süresine hekiminiz karar verecektir. Bununla birlikte depresyon tedavisi için çeşitli kaynaklarda en az 6 ay kullanılması gerektiği bilgisine yer verilmektedir.
Ülkemizde sertralin içeren en bilinen ilaç Lustral’dir. Lustral eşdeğeri diğer ilaçlar Selectra, Seralin, Misol, Lustec, Zeleft’tir. Bu ilaçların farklı mg ve adetlerde formları mevcuttur. Ülkemizde sertralin tablet formu bulunmaktadır
Antidepresan nedir? Ne işe yarar? Yan etkileri ve depresyon tedavisi
Sertralin aşağıdaki durumlar için sakıncalı olabilir;
Mutlaka hekim kontrolünde ve hekim reçetesiyle sertralin kullanılmalıdır. İlacı kullanmadan önce de yukarıda bahsedilen hastalıkları olanlar ve bunların dışında herhangi bir özel durumu olan bireyler mutlaka hekimlerine bilgi vermelidirler.
Pek çok ilaçta olduğu gibi alkol ve sertralinin birlikte kullanımı sakıncalıdır ve yan etkilerin görülme riskini arttırmaktadır. Bununla birlikte sarı kantaron başta olmak üzere herhangi bir gıda takviyesi kullanmadan önce mutlaka doktora danışın. Antidepresanlar ilaç ve besin etkileşimlerine açıktır. Bu nedenle ilaç kullanırken asla bireysel kararlarla takviye amaçlı ürünler kullanılmamalıdır.
Hamilelik döneminde anne ve bebeğin sağlığı oldukça önemlidir. Sertralin kullanırken hamile kaldıysanız mutlaka hekiminize bilgi veriniz. Sertralinin gebelik kategorisi C’dir. Sertralin kullanımı ile görülebilecek potansiyel fayda daha fazla ise ilacın kullanımına devam edilebilir. Ancak bu kararı sadece hekiminiz verebilir.
Panik atak nedir? Nedenleri, belirtileri, testi ve tedavisi
İlaç anne sütüne geçmektedir. Ancak yapılan bilimsel çalışmalarda bu miktarın önemsiz düzeyde olduğu görülmüştür. Bu yüzden emzirme döneminde tercih edilebilir. Hekiminizin önerisiyle emzirme döneminde sertralin kullanımına devam edebilirsiniz. Ancak bebeğinizde her zamankinden fazla bir uyku hali ya da alışılmışın dışında bir durum gözlerseniz mutlaka hekiminize bilgi verin.
Antidepresanların iştah üzerine olumlu etkisi olabileceği gibi olumsuz yan etkileri de olabilir. Sertralinin de sık görülen yan etkileri arasında iştah artışı olduğu gibi iştah azalması da vardır. Dolayısıyla ilaç bu yan etkileri nedeniyle kilo artışına sebep olabileceği gibi kilo kaybına da neden olabilir. Ancak bu yan etki hiç görülmeyebilir. Özetle, sertralinin net olarak kilo kaybı ya da kilo artışına neden olduğu söylenemez.
Panik atak nedeniyle ilacı kullanan kişilerde ilk birkaç hafta semptomlar kötüleşebilir. Ancak ilacın yan etkileri birkaç hafta içinde kaybolmakla birlikte, rahatsız edici düzeydeyse mutlaka doktorunuzla görüşün. Doz azaltımı ya da ilaç değişikliği ile tedavinize devam etmeyi tercih edebilir.
Bu yan etkiler 100 kişiden 1’inde görülen etkilerdir;
Depresyon tedavisi: Hangi yöntem etkili? Psikoterapi mi, ilaç tedavisi mi?
Bu yan etkiler her 100 kişiden 1’inden daha az görülmektedir.
Sertralin kullanırken görülen yan etkilerin hayatınızı daha az etkilemesi için uygulanabilecek bazı önlemler mevcuttur;
Sertralin kullanırken araç ve makine kullanmayın, dikkat gerektiren işlerde çalışmayın. Çeşitli yan etkilerin görülme riski olmakla birlikte bu ilaçtan göreceğiniz potansiyel faydanın bu yan etkilerden daha fazla olduğu için kullandığınızı unutmayın. Bireysel kararlarla asla ilacınızı aniden kesmeyiniz. Aklınıza takılan bir soru olduğunda mutlaka hekiminize danışınız.
Lustral fiyatı, Kasım 2019 tarihi itibariyle Türkiye’de satış fiyatı 22 TL civarındadır.
Ayrıca bknz: >>> Sertraline