Servet I Fünun Dönemi Sanatçıları Ve Eserleri
Servet-i Fünun Sanatçıları (Servet-i Fünun Şairleri ve Yazarları)
Bu edebiyat akımının temelleri Recaizade Mahmut Ekrem&#;in teşvikleri ve çabasıyla bir bilim dergisinde atılır. Servet-i Fünun adlı bir fen dergisinin baş yazarlığına Tevfik Fikret adında genç bir şair getirilir. Daha sonraki dönemlerde bu dergi etrafından Ali Ekrem, Ahmed Hikmet, Ahmed Reşid, Ahmed Şuayip, Celal Sahir, Cenab Şahabetdin, Faik Ali, Hüseyin Calıid, Hüseyin Siyret, Hüseyin Suad, Mehmed Rauf, Süleyman Nazif, Süleyman Nesib gibi isimler de toplanır. Yine Recaizade Mahmut Ekrem&#;in çabası ve davetleriyle Halit Ziya da bu dergiye dahil olur. Bu genç ama aynı zamanda yeni edebiyatın güçlü savunucusu olan Servet-i Fünun sanatçılarıTürk Edebiyatı&#;nda köklü bir değişimin öncüsü olmuşlardır.
Servet-i Fünun Edebiyatı Sanatçıları liste halinde şu şekildedir:
Tevfik Fikret
Cenap Sahabettin
Halit Ziya Uşaklıgil
Süleyman Nazif
Mehmet Rauf
Faik Ali Ozansoy
Hüseyin Cahit Yalçın
Celal Sahir Erozan
Ahmet Hikmet Müftüoğlu
Ahmet Şuayp
Ali Ekrem Bolayır
Hüseyin Suat
Hüseyin Siret
Şimdi de bu sanatçıları şairler ve yazarlar olarak iki kategoride ele alıp yaşamları ve edebi özellikleri hakkında akılda kalıcı bir şekilde bilgi verelim:
Servet-i Fünun Şairleri
TEVFİK FİKRET ()
- Bu edebiyatın en güçlü ismidir. Birçok şairin sanat görüşü bakımından etkilendiği isimlerin başında yer almıştır.
- İstanbul&#;da doğmuş olan yazar tüm yaşamını bu şehirde sürdürmüştür. Galatasaray Lisesinden mezun olduktan sonra yine bu okulda olmak üzere edebiyat öğretmenliği yapmıştır.
- Aynı zamanda bu edebiyatın yayın organı olan derginin baş yazarlığını yapmıştır.
- İstibdat yönetimine karşı ağır şiirler yazmıştır.
- Şermin adlı şiirleri dışında tüm şiirlerinde aruz veznini çok başarılı bir şekilde kullanmayı başarmıştır.
- Aruz ölçüsüyle birlikte serbest müstezatın en önemli uygulayıcısı olmuştur.
- Şiirlerinde parnasizm akımının etkileri güçlü bir şekilde hissedilir.
- Tevfik Fikret edebiyatımızın en karamsar şairi olarak tanınır.
Eserleri: Şiir kitapları → Rübab-ı Şikeste, Şermin, Rübabın Cevabı, Haluk’un Defteri
Ayrıca Bkz ⇒ Tevfik Fikret
CENAP ŞAHABETTİN ()
- Tevfik Fikret&#;in ardından bu edebiyatın en güçlü şairi olarak dikkat çekmiştir.
- Tıp mezunu olan Şahabettin, ihtisas yapmak üzere Fransa&#;ya gitmiş ve Fransız sembolistlerini yakından takip etme fırsatını yakalamıştır.
- Avrupai tarzdaki şiirlerin ülkemizdeki temsilcisi olarak döneminde ün yapmıştır.
- Edebiyatta her ne kadar yenilikleri savunsa da bu özelliğini dilin sadeleşmesinde ve hece ölçüsünün kullanılmasında göstermemiştir.
- Dildeki sadeleşmeye karşı çıkmış ve aruz ölçüsünün en güçlü savunucularından olmuştur.
- Şiirde musikiyi sağlamayı amaçlamıştır.
- Şiirlerinde aşk ve tabiat konularını ele almıştır.
- Ona göre şiirin amacı yalnızca güzellik yaratmaktır. Bu nedenle toplumsal konularda eserler yazmamıştır.
Eserleri: Şiir → Tamat; Gezi Yazısı → Hac Yolunda, Afak-ı Irak, Avrupa Mektupları, Tiyatro → Körebe, Küçükbeyler, Yalan
SÜLEYMAN NAZİF ()
- Edebiyat-ı Cedidecilerle birlikte çalıştığı ve başlangıçta yazdığı şiirlerin bu akıma uyması nedeniyle bu edebiyat geleneğine dahil edilmektedir.
- Daha çok milliyetçi ve vatancı şiirleriyle Tanzimatçılardan Namık Kemal tarzına yakın eserler vermiştir.
- Arapça, Farsça ve Fransızca öğrenen şair hem batı hem de doğu edebiyatlarına hakimdir.
- İstanbul&#;un işgal edilmesinin ardından &#;Kara Bir Gün&#; adlı bir yazı yazdığı için sürgüne gönderilmiştir.
Eserleri: Şiir → Gizli Figanlar, Firak’ı Irak Makale → Çal Çoban Çal, Tarihin Yılan Hikâyesi
Serveti Fünun Yazarları
HALİT ZİYA UŞAKLIGİL ( – )
- İstanbul&#;da doğan sanatçı soylu bir aileden gelmektedir.
- Türk Edebiyatı&#;nın ilk büyük romancısı olarak kabul görmektedir.
- Türk romanına Avrupalı bir tarz kazandıran sanatçı olarak tanınır.
- Edebiyat-ı Cedidecilerin arasına katılmasıyla yazmış olduğu Mai ve Siyah adlı roman kendisine ün kazandırmıştır.
- Eserlerinde realizmin etkileri net bir şekilde görülmektedir.
- Eserlerinde sanatlı ve ağır bir dil kullandığından anlaşılması güçtür.
- Edebiyatımızdaki ilk mensur şiir örneklerini vermiştir.
- Romanlarında ağırlıklı olarak bireysel konuları işlemiştir.
Eserleri: Roman → Aşk-ı Memnu, Mai ve Siyah, Kırık Hayatlar, Bir Ölünün Defteri Hatıra → Saray ve Ötesi, Kırk Yıl
MEHMET RAUF ( – )
- Halit Ziya&#;dan sonra romanlarıyla bu edebiyat geleneğinde tanınan en önemli ikinci isimdir.
- Edebi şahsiyeti incelendiğinde Halit Ziya&#;nın etkisinde kaldığı görülür.
- Psikolojik romanın öncülerinden Fransız Paul Bourget&#;i örnek almıştır.
- Türk Edebiyatı&#;ndaki ilk psikolojik roman Eylül&#;ü yazmıştır.
- Eserlerinde ağırlıklı olarak aşk temasını işlemiştir.
- Dili Halit Ziya&#;dan daha sade ve anlaşılırdır.
Eserleri: Roman → Eylül, Genç Kız Kalbi, Ferda-yı Garam
Ayrıca Bkz. ⇒ Servet-i Fünun Edebiyatı
Ayrıca Bkz. ⇒ Servet-i Fünun Edebiyatının Özellikleri
Admin
TEVFİK FİKRET ( &#; )
- Önceleri sanat için sanat, sonraları toplum için sanat anlayışını savunmuş ve buna uygun eserler vermiştir.
- Toplumsal ve siyasal ortamı Han-ı Yağma, 95&#;e Doğru, Balıkçılar, Haluk&#;un Bayramı, Hasta Çocuk, Tarih-i Kadim, Millet Şarkısı, Promete, Nesrin, Sis gibi şiirleriyle eleştirmiştir.
- Karamsarlığı ve iç dünyasındaki çalkantıları şiirlerinde öne çıkmıştır.
- Serbest müstezatı şiirlerinde başarıyla kullanmıştır.
- Aruzla Türkçeyi, şiirle düz yazıyı başarıyla kaynaştırmayı bilmiştir.
- Beyit ve mısra bütünlüğünü kırmış, anlamı birkaç dizeye yaymıştır.
- Nazmı nesre başarıyla yaklaştırmış, manzum hikâyeler yazmıştır.
- Şiirlerinde noktalama işaretlerine, biçimsel mükemmelliğe, tasvire önem vermiştir.
- &#;Yağmur&#; şiirinde olduğu gibi şiirin içeriğine uygun aruz kalıplarını seçip kullanmıştır.
- Şiirlerinde parnasizmden etkilenmiştir.
Eserleri:
- Şiir:Rübab-ı Şikeste, Rübabın Cevabı, Haluk&#;un Defteri, Şermin (Hece ölçüsüyle yazdığı çocuk şiirleri)
Daha Fazla Ayrıntı İçin monash.pw Fikret Hayatı, Edebi Kişiliği ve Eserleri
CENAP ŞAHABETTİN ( &#; )
- &#;Sanat için sanat&#; anlayışına uygun eserler vermiştir.
- Parnasizmin ilk örneklerini vermiştir.
- Şiirlerinde müziğe önem vermiş ve sembolizmin öncüsü olmuştur.
- Arapça ve Farsça sözcüklerle, özgün imgelerle yüklü ağır bir dili vardır.
- Şiirlerinin konusunu daha çok &#;doğa&#;dan almıştır. Elhan-ı Şita adlı şiiriyle tanınır.
- Cenap Şahabettin, şiirlerini Evrak-ı Leyal adı altında toplamak istemişse de bu gerçekleşmemiştir.
- Günümüzde onun bu isteğine uygun olarak şiirleri Evrak-ı Leyal başlığı altında bir araya getirilmiştir.
Eserleri:
- Şiir:Evrak-ı Leyal
- Düz yazıları:Evrak-ı Eyyam, Nesr-i Harp, Nesr-i Sulh (makaleler, düz yazılar)
- Gezi:Hac Yolunda, Avrupa Mektupları, Suriye Mektupları
- Özdeyiş:Tiryaki Sözler
- Tiyatro:Yalan, Körebe, Küçük Beyler
Daha Fazla Ayrıntı İçin monash.pw Şahabettin Hayatı, Edebi Kişiliği ve Eserleri
HALİT ZİYA UŞAKLIGİL ( &#; )
- Türk edebiyatında Batı tarzında eser veren ilk büyük romancıdır.
- Servet-i Fünun döneminin en güçlü yazarıdır.
- Fransız realist ve natüralist yazarlardan etkilenmiştir.
- Eserlerinde geniş tasvirlere ve psikolojik tahlillere yer vermiştir.
- Hikâyelerinde Maupassant tarzı hâkimdir.
- Romanlarında İstanbul’daki eğitimli ve zengin kesimi konu almış, hikâyelerinde ise halkın arasına girmeye çalışmıştır.
- Arapça ve Farsça sözcük ve tamlamaları kullandığı ağır bir dili vardır. (Sağlığında eserlerini yine kendisi sadeleştirmiştir.)
- Mai ve Siyah&#;ta Ahmet Cemil tipinden hareketle Servet-i Fünun kuşağının ideallerini, beklentilerini, hayal kırıklıklarını anlatmıştır.
- Aşk-ı Memnu&#;da bir Türk aile yapısını ayrıntılı olarak incelemiş ve alafranga özentisini eleştirmiştir.
- Türk edebiyatında &#;mensur şiir&#;in ilk örneklerini vermiştir.
Eserleri:
- Roman:Sefile, Nemide, Bir Ölünün Hatıra Defteri, Ferdi ve Şürekâsı, Mai ve Siyah, Aşk-ı Memnu, Kırık Hayatlar
- Hikâye:Bir Şi&#;r-i Hayal, Bir Yazın Tarihi, Solgun Demet, Hepsinden Acı, Aşka Dair, Onu Beklerken, İhtiyar Dost, Kadın Pençesi, İzmir Hikâyeleri. (Ali&#;nin Arabası adlı hikâyesinde Anadolu&#;ya yönelir.)
- Oyun:Kâbus, Füruzan, Fare
- Anı:Kırk Yıl, Saray ve Ötesi, Bir Acı Hikâye
- Deneme:Sanata Dair
- Mensur şiir:Mensur Şiirler, Mezardan Sesler
Daha Fazla Ayrıntı İçin monash.pw Ziya Uşaklıgil Hayatı, Edebi Kişiliği ve Eserleri
HÜSEYİN CAHİT YALÇIN ( &#; )
- Roman ve hikâyeci olarak ün kazanmış; sonraları siyasi yazarlığa geçmiştir.
- Roman ve hikâyelerinde şairane ve süslü bir üslup kullanmıştır.
- Fıkra, anı, eleştiri, mensur şiir türlerinde de eserler yazmıştır.
- Eski-yeni tartışmalarında yeni edebiyatın başta gelen savunucularından olmuştur.
- &#;Edebiyat ve Hukuk&#; makalesinden dolayı Servet-i Fünun dergisi kapatılmıştır.
Eserleri:
- Hikâye:Hayat-ı Muhayyel
- Roman:Hayal içinde
- Eleştiri:Kavgalarım
- Anı:Edebi Hatıralar (Edebiyat Anıları), Siyasal Anılar
Daha Fazla Ayrıntı İçin Bkz.Hüseyin Cahit Yalçın Hayatı, Edebi Kişiliği ve Eserleri
MEHMET RAUF ( &#; )
- İlk psikolojik romanımız olan Eylül&#;ün yazarıdır.
- Kahramanların iç konuşmalarına ilk kez Mehmet Rauf yer vermiştir.
Eserleri:
- Roman:Eylül, Ferda-yı Garam, Genç Kız Kalbi
- Hikâye:Son Emel, Bir Aşkın Tarihi, Üç Hikâye
- Mensur Şiir:Siyah İnciler
Daha Fazla Ayrıntı İçin monash.pw Rauf Hayatı, Edebi Kişiliği ve Eserleri
AHMET HİKMET MÜFTÜOĞLU ( &#; )
- Servet-i Fünun dergisinde sanatlı, ağır bir dille yazdığı hikâyelerle Servet-i Fünun topluluğu içinde yer almıştır.
- Hikâyeleri Maupassant tarzına (olay hikâyeciliği) uygundur.
- Türkçülük ve Yeni Lisan akımını benimsedikten, Türk Yurdu, Türk Derneği dergilerine geçtikten sonra milli konularda sade bir dille hikâyeler yazmıştır.
Eserleri:
- Hikâye:Haristan ve Gülistan, Çağlayanlar
- Roman:Gönül Hanım
SÜLEYMAN NAZİF ( &#; )
- İlk şiirlerinde Namık Kemal başta olmak üzere Tanzimat şairlerinden etkilenmiştir.
- Makale, şiir, mensur şiir, mektup gibi türlerde eserler vermiştir.
- Nesirlerinde ahenk kaygısıyla yabancı sözcük ve tamlamalardan yararlanmıştır.
Eserleri:
- Şiir:Gizli Figanlar, Firak-ı Irak, Malta Geceleri (nazım nesir karışık)
Daha Fazla Ayrıntı İçin Bkz.Süleyman Nazif Hayatı, Edebi Kişiliği ve Eserleri
SERVET-İ FÜNUN DÖNEMİNİN DİĞER SANATÇILARI
CELAL SAHİR EROZAN ()
- Servetifünun Topluluğunun en genç üyesidir.
- Şiirlerinin başlıca teması &#;kadın&#;dır. Şiirlerinin bu değişmez ve sürekli konusu yüzünden zaman zaman eleştirilmiştir.
Eserleri
- Şiir:Beyaz Gölgeler, Siyah Kitap
Daha Fazla Ayrıntı İçin monash.pw Sahir Erozan Hayatı, Edebi Kişiliği ve Eserleri
FAİK ALİ OZANSOY ()
- Süleyman Nazif&#;in küçük kardeşidir.
- Abdülhak Hamit&#;i taklit etmiş, edebiyatımızda &#;İkinci Hamit&#; olarak anılmıştır.
- I.Dünya Savaşı&#;nda bireysellikten sıyrılarak şiirlerinde yurt sevgisini işlemiştir.
Eserleri
- Şiir:Fani Teselliler, Temasil, Elhan-ı Vatan
- Oyun:Payitahtın Kapısında, Nedim ve Lale Devri
Daha Fazla Ayrıntı İçin monash.pw Ali Ozansoy Hayatı, Edebi Kişiliği ve Eserleri
HÜSEYİN SUAT YALÇIN ()
- &#;Gave-i Zalim&#;, &#;Dahhak-ı Zalim&#; takma isimleriyle siyasi ve sosyal hicivler yazmıştır.
- Nükteli, esprili bir dil yapısı vardır.
- Lirizme varan şiirlerinde özellikle aşk ve kadın temalarını işler.
- Ulusal konulara içtenlikle yer verir.
Eserleri
- Şiir:Lane-i Melal, Gave Destanı
- Tiyatro:Kirli Çamaşırlar, Ahrette Bir Gün, Deva-yı Aşk, Kayseri Gülleri, Şehbal yahut İstibdatın Son Perdesi, Yamalar
Daha Fazla Ayrıntı İçin Bkz.Hüseyin Suat Yalçın Hayatı, Edebi Kişiliği ve Eserleri
HÜSEYİN SİRET ÖZSEVER ()
- Servetifünun şairlerinin en lirik olanıdır.
- Bireysel duyguları, aşk, doğa, kadın, aile temalarını kendine özgü sade bir dille, aruzun yanında heceyi de kullanarak yansıtır.
- &#;Ömer Senih&#; imzalı yazılar da onundur.
Eserleri
- Şiir:Leyal-i Girizan, Bağbozumu, Kıvılcımlı Kül, Kargalar (manzum yergiler)
Daha Fazla Ayrıntı İçin Bkz.Hüseyin Siret Özsever Hayatı, Edebi Kişiliği ve Eserleri
ALİ EKREM BOLAYIR ()
- Namık Kemal&#;in oğludur.
- Türk-Yunan savaşını işleyen &#;Vasiyet&#; adlı şiiri büyük yankı uyandırmıştır.
- Şiirlerinde toplumsal konulara yönelmiş, aruzun yanında hece ölçüsünü de kullanmıştır.
Eserleri
- Şiir:Zilal-i İlham, Vicdan Alevleri, Ordunun Defteri (nazım-nesir), Kaside-i Askeriye
- Oyun:Baria, Sultan Selim
- İnceleme:Edebi Meslekler, Namık Kemal
Daha Fazla Ayrıntı İçin monash.pw Ekrem Bolayır Hayatı, Edebi Kişiliği ve Eserleri
AHMET ŞUAYB ()
- Servetifünun Döneminde edebi eleştiri üzerine yoğunlaşmış, çoğunlukla eleştiri türünde eser vermiştir.
Eserleri
- Eleştiri:Hayat ve Kitaplar, Esmar-ı Matbuat
Daha Fazla Ayrıntı İçin monash.pw Şuayp Hayatı, Edebi Kişiliği ve Eserleri
AHMET İHSAN TOKGÖZ ()
- Servet-i Fünun dergisinin sahibi ve yazarıdır.
- Sanatçının en önemli özelliği ise yaptığı çevirilerdir.
- Çevirileriyle Jules Vernes’i Türk toplumuna ilk olarak tanıtan kişidir.
Eserleri
- Anı:Avrupa’da Neler Gördüm, Matbuat Hatıralarım
- Roman:Haver, Ülfet, Haraşo
Daha Fazla Ayrıntı İçin monash.pw İhsan Tokgöz Hayatı, Edebi Kişiliği ve Eserleri
SAFVETİ ZİYA ()
- Yapıtlarında daha çok bulunduğu dönemi ve etrafındaki insanları konu edinmiştir.
- Sosyete yaşamını anlattığı &#;Salon Köşelerinde&#; adlı romanıyla tanınmıştır.
Eserleri
- Roman:Salon Köşelerinde
- Öykü:Kadın Ruhu, Çehreler
- Oyun:Haralambos Cankiyadis
SAFVET NEZİHİ ()
- Romantik bir duyarlılıkla aşk temasını işlemiştir.
- Romanlarıyla tanınır.
- &#;Zavallı Necdet&#; en çok okunan romanıdır.
Eserleri
- Roman:Zavallı Necdet, Kadın Kalbi, Teehhül Âleminde, Kumar Beliyyesi (çeviri), Müessib
- Oyun:İzah ve İstizah
Servet-i Fünun halktan uzak bir topluluk olduğu için dönemin şairleri ve yazarları tarafından eleştirilmiştir. Bu yazarlardan biri olan Ahmet Mithat Efendi, Tevfik Fikret'i ve Servet-i Fünun'u eleştiren birçok yazı kaleme almıştır.
Servet-i Fünun Dönemi Nedir?
Bu dönem, yılında Tevfik Fikret'in Servet-i Fünun adlı derginin başına getirilmesiyle başladı. Dergi yılına kadar yayımlanmaya devam etti. Dönemin sona ermesinde derginin yılında kapatılması etkili olmuştur.
Servet-i Fünun Sanatçıları, Şairleri ve Özellikleri
Servet-i Fünun Özellikleri:
1- Sanat için sanat anlayışı benimsenmiş, şiirlerde anlaşılması güç mazmunlar ve metaforlar kullanılmıştır.
2- Kaleme alınan eserlerde tezat, tecahül-i arif, teşbih gibi söz sanatlarına yer verilmiştir. Bu söz sanatları Arapça ve Farsça kelimelerle bir arada kullanıldığından, halk yayımlanan eserlere rağbet göstermemiştir.
3- Bu dönem roman ve öykü türünde başarılı eserler yayımlanmıştır.
4- Kitaplarda toplumsal meselelerden çok bireysel sorunlar ele alınmıştır.
5- Dönemin şairleri Stephen Mallerme ve Charles Baudelaire gibi Fransız şairlerden etkilenmiştir.
Servet-i Fünun Sanatçıları ve Şairleri
1- Tevfik Fikret:
Servet-i Fünun topluluğunun öncüsü sayılan Tevfik Fikret, şiirlerinde sembolik bir dil kullanmıştır. En önemli eserlerinden biri olan Rübab-ı Şikeste dışında Haluk'un Defteri ve Şermin adlı kitapları da büyük ilgi görmüştür.
2- Cenap Şahabettin:
Şiir dışında gezi yazıları da kaleme alınan Cenap Şahabettin bu dönemin en üretken yazarlarından biri olmuştur. En önemli eserleri Evrak-ı Eyyam ve Avrupa Mektuplarıdır. Aforizmalardan oluşan Tiryaki Sözler adlı eseri Fransızcaya tercüme edilmiştir.
3- Halit Ziya Uşaklıgil:
En önemli eserleri Aşk-ı Memnu ve Mai ve Siyah'tır
4- Ali Ekrem Bolayır:
Servet-i Fünun dergisinde birçok şiiri yayımlanmıştır.
Eserleri: Hatıralar, Şiir Demeti