Ses kısıklığı çoğunlukla üst solunum yolundaki viral enfeksiyonlar sonucu ortaya çıkan yaygın bir belirtidir. Genellikle larenjit hastalığına bağlı olarak gelişir. Larenjitin öksürük, boğaz ağrısı ve ses kısıklığı gibi belirtilerini doğal yöntemler ile hafifletmek mümkündür. Ancak ses kısılması daha ciddi hastalıklara işaret edebileceği için doktora başvurulmasında yarar vardır.
Ses kısıklığı için ne yapmalı diye düşünenler evde uygulanabilecek bazı yöntemlerle iyileşme sürecini hızlandırabilir:
Ses kısıklığı zeytinyağı kullanılarak hafifletilmesi mümkün bir rahatsızlıktır. Zeytinyağı, yangı azaltıcı özelliği sayesinde ses kısılmasına sebep olan iltihabın sökülmesine yardımcı olur.
2010 yılında yapılan bir araştırmaya göre zeytinyağındaki antioksidanlar iltihaplanmayı tetikleyen bazı proteinler üzerinde inhibitör görevi görür. [1] Ses kısıklığı için doğal çözümler arayanların birkaç çay kaşığı sızma zeytinyağını limon veya balla karıştırarak tüketmesi fayda sağlayabilir.
Ses kısıklığı bitkisel tedavi seçeneklerinden bir diğeri zencefildir. Binlerce yıldır geleneksel tıpta kullanılan bu bitki larenjitle birlikte görülen kuru ve tahriş edici öksürüğü azaltmaya yardımcı olur.
Nova Science Publishers’ta yayınlanan bir araştırmaya göre, zencefil anti-bakteriyel özelliği sayesinde iltihabın azaltılmasına yardımcı olmaktadır. [2]
Ses kısıklığı ve öksürüğe ne iyi gelir diye düşünenler kabuğu soyulmuş zencefil kökünü suda kaynattıktan sonra ılık bir şekilde tüketebilir. Bitkisel çözümler ilaç kullanan kişilerde komplikasyon oluşturma riski taşıdığı için kullanmadan önce doktor onayı almakta yarar vardır.
Ballı çay içmek de boğaz ağrısının ve iltihabın giderilmesine yardımcı olur. Öksürük baskılayıcı olarak da bilinen bal doğal bir antioksidandır. Aynı şekilde sarımsak soğuk algınlığından kaynaklanan ses kısılması şikayetini azaltan etkili bir anti-bakteriyel olarak bilinmektedir.
Yeme alışkanlıklarında ve yaşam tarzında değişiklik yapmak ses kısıklığı tedavisini hızlandırmaya fayda sağlar. Ses kısıklığı için ne yapılmalı ve ne yapılmamalı sorusunun cevaplarından bazıları şunlardır:
Ses kısıklığı tedavisi için kulak burun boğaz doktorlarına gidilmelidir. Doktorlar tedavi aşamasına geçmeden önce birçok hastalığın ortak belirtisi olan bu rahatsızlığın sebebini tespit etmeye çalışır.
Ses kısılması en yaygın larenjit hastalığında ortaya çıktığı için tanılama süreci genellikle buna yönelik ilerler. Doktor tarafından laringoskopi adı verilen tıbbi prosedürle boğazın arka kısmı ve ses telleri incelenir.
Akut larenjit vakalarında ses kısıklığı nasıl giderilir diye merak edenler için doktorlar genellikle semptomları iyileştirmeye yönelik seçenekler sunar. Çünkü antibiyotik tedavisi büyük bölümü viral kökenli olan bu hastalığa cevap vermez. Bakteriyel enfeksiyondan kaynaklanan ses kısıklığı şikayetlerinde antibiyotik önerilebilir.
Kronik larenjit hastalarında ses kısıklığı nasıl tedavi edilir sorusunun cevabı ise altta yatan sebeplere göre farklılık gösterir. Mide ekşimesi, aşırı sigara ve alkol kullanımından kaynaklanan uzun süreli şikayetler için farklı tedaviler uygulanır.
Ses terapisi, ses kısıklığını azaltmak için ses davranışları ve yaşam tarzları üzerinde bazı değişiklikleri içeren bir tedavi prosedürüdür. Vokal nodül, polip ve kist gibi ses teli lezyonlarında kullanılan ilk tedavi yöntemidir.
Ses terapisi, zararlı vokal davranışları ortadan kaldırmaya ve ameliyat veya yaralanma sonrası ses kıvrımlarında oluşan hasarların iyileşmesine yardımcı olur. Ses hijyeni, ses dinlenmesi, kas gevşemesi ve solunum desteği gibi davranış değişiklikleriyle birlikte vokal ve fiziksel egzersizler içerir.
Amerikan Aile Hekimleri Akademisi’ne göre terapi süresi genellikle haftada 30 ila 60 dakikalık seansları içeren 8-10 haftalık bir periyodu temsil eder. Ancak tedavi süresi ses kısıklığının neden kaynaklandığına ve şikayetlerin şiddetine göre değişebilmektedir.
KAYNAKLAR:
Ses kısıklığının ortaya çıkmasına neden olan birkaç durumdan bahsedilebilmektedir. Sigara tüketimi, uzun süre şarkı söylemek, çığlık atmak, alkollü içeceklerin aşırı tüketimi, reflü benzeri mide rahatsızlıkları, tiroid bezine bağlı sağlık sorunları ve üst solunum rahatsızlıkları gibi pek çok nedene bağlı ses kısıklığı yaşamak mümkündür. Pek çok kişi için günlük hayatın olumsuz olarak etkilenmesine sebep olmaktadır.
Faranjit ses kısıklığına ne iyi gelir veya üst solunum enfeksiyonlarına bağlı ses kısıklığına ne iyi gelir denildiği zaman ise birçok cevap verilebilir. Uzman doktorlar tarafından koyulan teşhise bağlı olarak kullanılan ilaçlar ses kısıklığının giderilmesinde etkilidir. Bu ilaçlara destek olacak şekilde ağız çalkalama suyupastil ve boğaz spreyleri kullanılmaktadır. İlaçların doğru, düzenli şekilde içilmesi ve destekleyici uygulamaların yapılması ses tellerinin kısa sürede rahatlamasını sağlamaktadır.
Seste anormal bir durum olarak görülen ses kısıklığı, genellikle geçici bir durumdur. Cızırtılı ve kuru bir boğazla birlikte görülebilir. Ses kısıklığı, en çok ses tellerini etkileyen bir durumdan kaynaklanır. Özellikle larenjit, ses kısıklığının en yaygın nedenlerindendir. Ancak ses kısıklığınız 10 günden uzun süredir devam ediyorsa, en yakın zamanda bir uzmana başvurmanız gerekir.
Ses kısıklığının en yaygın nedenleri şu şekildedir;
Ses kısıklığının daha az yaygın görülen nedenleri;
Ses kısıklığı, genelde acil bir durum değildir. Ancak ses kısıklığı çocuklarda 1 hafta, yetişkinlerde ise 10 günden uzun süredir görülüyorsa, en yakın zamanda doktora başvurulmalıdır.
Ses kısıklığına zor nefes alma, salya akması (çocuklarda), aniden konuşamama veya tutarlı cümleler kuramama gibi semptomlar eşlik ediyorsa, bu durum ciddi bir sorun olduğunu gösterebilir. Bu yüzden zaman kaybetmeden uzmana başvurulmalıdır.
Eğer ses kısıklığı boğaz ağrısıyla birlikte görülüyorsa, bu durum boğazın tahriş olduğunu gösterebilir. 1 su bardağı ılık suya 1/2 çay kaşığı tuz atarak karıştırın. Hazırladığınız bu çözeltiden azar azar alarak gargara yapın.
Pastiller, boğazı nemlendirir, ağrıları ve öksürüğü hafifletir. Ballı, limonlu, naneli veya ekinezyalı pastiller kullanarak boğazınızın rahatlamasını sağlayabilirsiniz.