Ses tellerinin boyutu, ses perdesini yani sesin yüksekliğini belirler, kadın ve çocuklarda daha kısa ve ince bir yapıdadırlar. Bu nedenle kadın ve çocukların sesleri daha tiz ve incedir.
Ses; bozulma ve yaralanmalara karşı özenle korunması gereken en önemli iletişim aracıdır. Çünkü çıkarılan sesin kalitesi, ses tellerinin sağlıklı ve senkronize bir şekilde hareket etmesiyle ilgilidir. Ses tellerinin birbirlerine çarpmaları esnasında, aşırı sürtünmeye sebep olan sesin aşırı ve kötü (zorlanarak) kullanımı, zaman içerisinde ses telleri üzerinde kansere neden olmayan iyi huylu (benign) doku bozulmalarına (lezyon), tahriş ve iltihaplanmalara yol açmaktadır. Ses telleri erkeklerde saniyede , kadınlarda saniyede , bebeklerde ise saniyede ortalama kez titreşir. Bu nedenle ses telleri vücudun en çok yıpranmaya maruz kalan dokusudur.
Uzun süreli olarak, sesin yanlış şiddet ve yükseklikte (perdede) kullanılması ya da zorlanarak aşırı derecede kullanılması sonucunda genellikle ses tellerinin birbiri ile temas ettiği serbest yüzeyin orta ve ön kısmında oluşan iyi huylu doku bozulmalarına Ses Teli Nodülü (Vocal Cord Nodule) denir. Ses teli nodüllerinin mikroskop görüntüsü nasıra benzer görünüm verir, bazen anormal kan damarlarıyla ilişkilendirilirler. Ses teli nodülleri genellikle her iki ses telinin birbirine çarpmasıyla oluştuğundan, çoğunlukla iki adet olup her iki telde karşılıklı yerleşirler. Şarkıcı Nodülü (Singer’s Nodule) ya da Şarkıcı Düğümü (Singer’s Node) olarak da adlandırılırlar.
Yoğun sigaralı ortam, reflü (reflux) problemi, yüksek sesle konuşmayı gerektiren aşırı gürültülü ortamlarda çalışma, süreğen alkol kullanımı, sinüzit, alerji, tiroit bezi büyümesi, ilaç yan etkileri gibi etkenler ses teli nodüllerinin oluşmasını kolaylaştırır.
Mesleği profesyonel ses kullanıcısı olan ses sanatçıları, öğretmenler, spikerler ve çağrı merkezi çalışanlarında ya da kişilik yapısı ve yaşam çevresi gereği fazla konuşan kişilerde görülme olasılığı diğer kişilere göre daha yüksektir. Erkeklerde, kadınlarda ve çocuklarda görülmekle birlikte, gırtlak yapısı nedeniyle 20 ila 50 yaş aralığındaki kadınlar ile bağırarak konuşma alışkanlığı olan çocuklarda daha sık rastlanmaktadır.
Ses teli nodülü Belirtileri Nelerdir?
Ses teli nodülü belirtileri kişiden kişiye değişmekle birlikte, aşağıda yazılı belirtilerin biri ya da birkaçı birlikte görüldüğünde ya da iki haftadan fazla süreyle ses kısıklığı yaşandığında ses teli nodülünden şüphelenilmelidir:
- Sesin Boğuk, Pürüzlü, Yorgun, Buğulu, Çatlak Ya Da Düşük Perdeli (Kısık) Çıkması Şeklinde Görülen Ses Değişiklikleri,
- Boğazda Huzursuzluk, Yorgunluk,
- Konuşma Ve Yutkunma Güçlüğü,
- Şarkıcılarda Yüksek Oktava Çıkamama Ya Da Sesi Tamamen Kaybetme.
Belirtilerin, ses telleri nodülüne işaret edip etmediğini anlamak için alanında uzman bir kulak-burun-boğaz uzmanı tarafından detaylı muayene yapılmalıdır.
Ses problemlerinin incelenmesinde öncelikle ses telleri gözlenir. Görüntülemede kullanılan araçlardaki teknolojik gelişmelere paralel olarak artık tam doğru sonuçlar elde edilebilmektedir. En sık kullanılan görüntüleme araçları; saniyede 30 kare görüntü alabilen bir stroboskopik görüntüleme sistemi olan Videolaringostroboskopi (VLS) ve saniyede kare görüntü alabilen Yüksek Hızlı Dijital Görüntülemedir (High Speed Digital Visualization – HSDV). VLS daha çok klinik olarak kullanılırken, pahalı olması ve esnek endoskop kullanılamaması nedeniyle HSDV araştırma laboratuarlarında daha sık kullanılmaktadır. Uzman tarafından yapılan gözlemler objektif ses analizleri ile desteklenerek problemin tespiti yapılır ve tanı konularak uygun tedavi şekline karar verilir.
Reflü, sinüzit, alerji, tiroit bezi büyümesi gibi tıbbi sorunlardan kaynaklanan nodüllerin tedavisi için öncelikle ilaçla (medikal) tedavi uygulanır. Tıbbi sorunlardan kaynaklanmayan ses telleri nodülü tedavisinde ses terapisi ya da cerrahi müdahale yöntemi kullanılır:
Ses Terapisi: Sesin doğru şiddette ve yükseklikte (perdede) kullanılması için gerekli alışkanlığın edinilmesi ve ses tellerine uygulanan aşırı basıncın engellenmesi için uygulanan terapidir. Ses terapisinde öncelikle; solunum ve artikülatör (sesletim) organlar, ses oluşumu, ses mekanizmasının korunması ve hijyenin sağlanması konularında hasta bilgilendirilerek eğitilir. Sonrasında nefes ve ses kullanımına yönelik egzersizler yaptırılır. ay süre zarfında yaklaşık olarak seans şeklinde uygulanır.
Ses Teli Nodül Ameliyatı: Uygulanan ses terapisi ve ses telleri istirahatına rağmen iyileşme görülmeyen ses teli nodülleri, cerrahi müdahale ile alınırlar. Bu müdahaleye Ses Teli Nodül Ameliyatı denir.
Ses Teli Nodül Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Ses teli nodülü tanısı konulduktan sonra hastaya uygulanan ses istirahatı, ilaç tedavisi ve ses terapisi yöntemleri sonuç vermediği takdirde cerrahi müdahale kararı verilir. Genellikle herhangi bir eksizyon (keserek çıkarma) işlemi içermeyen Lazer Cerrahisi ya da Fonomikrocerrahi (Phonomicrosurgery), Mikrolarengoskopi (Microlaryngoscopy) gibi isimlerle anılan endoskopik teknikler kullanılır:
Fonomikrocerrahi / Mikrolarengoskopi : Ses teli oluşumunun büyük olduğu ya da ulaşılması güç bir bölgede olduğu durumlarda, nodülü keserek çıkarmak için yapılan cerrahi müdahaledir. Genel anestezi altında yapılır. Büyütülmüş yüksek kaliteli görüntü sağlayan laringoskop ve diğer endoskopik aletler yardımıyla ağız içerisinden girilerek ses tellerine ulaşılır ve etrafındaki sağlıklı dokuya zarar verilmeden nodül kesilerek çıkarılır. Operasyon ortalama dakika sürer. Dikişe ihtiyaç duyulmadığından hasta aynı gün taburcu edilir. Yeme – içme faaliyetlerine kısıtlama getirilmez, ancak bir hafta süreyle fısıltı ya da normal sesle konuşmaya müsaade edilmez, ses istirahatı uygulanır. En fazla bir gün süreyle hafif boğaz ağrısı ve yutkunma güçlüğü şikâyeti olabilir. Operasyon esnasında dilin sıkıştırılmasından kaynaklanan dilde uyuşma ve tat alamama problemleri yaşandığı takdirde birkaç hafta içerisinde bu şikâyetler kendiliğinden sonlanır.
Ses teli nodülünün oluşma sebebi sesin yanlış kullanılması olduğundan, ameliyat sonrası ses yine yanlış kullanılırsa nodül oluşumu tekrarlayabilir. Bu nedenle Sesi doğru kullanmayı öğrenmek ve uygulamak için ses telleri iyileştikten sonra mutlaka ses terapisi alınması gerekmektedir.
Ses teli nodül ameliyatı Riskleri Var mıdır?
Ses teli nodül ameliyatı, ciddi risk barındıran bir müdahale değildir. Operasyon sonrasında doktor tarafından belirtilen tavsiyelere ve talimatlara uyulmadığı takdirde nadiren ses kaybı, kanama, ses teli travması kaynaklı kalıcı ses bozukluğu, ses teli felci yaşanabilir.
Eğer siz de on günü aşan ses kısıklığı, ses değişikliği, boğazda huzursuzluk ve ağrı gibi problemler yaşıyorsanız, iletişim bilgilerimizi kullanarak bize ulaşabilir; ses teli bozukluklarının teşhisi ve tedavisi için kendisini adamış, en yeni teknolojiler ile donatılmış araç ve aparatları kullanan, özel talep ve ihtiyaçlarınızı ön planda tutan merkezimizde tedavi olabilir, hastalığınız hakkında daha detaylı bilgi alabilirsiniz.