Sesin Yansıması Nedir Kısaca

Ses dalgaları bir yüzeye çarptığında, o yüzeyden yansır ve sesin kaynağına yankı olarak dönebilir. Bir dinleyici için bu, orijinal sesle aynı olabilir geciktirilmiş ve muhtemelen hava yolu boyunca bozulmuştur. Yankı yeterince hızlı bir şekilde gelirse, orijinal sesin bir parçası gibi görünebilir ve yankı yerine bir yankı oluşturur.

Bir şey havada ses çıkardığında, ses dalgaları kaynaktan her yöne hareket eder. Bu dalgalar havada ilerleyerek hava moleküllerini dalgalara sıkıştırır. Bu dalgalar bir yüzeye çarptığında, ondan uzak dururlar ve büyük, boş bir alanda dalgalar çarparak birden fazla yankı oluşturabilir.

Oda sıcaklığındaki havada, ses saniyede yaklaşık 343 metredir. Bu, eğer en yakın duvar 17 metreden daha uzaktaysa, sesin geri dönmesi saniyenin onda birinden daha uzun sürebilir ve basit bir yankılanma efekti yerine farklı bir yankı yaratabileceği anlamına gelir. Sesler kaybolmadan önce, 17 metreden daha yakın duvarlardan yanar, sesin kendisinde belirgin bir kalıcı kalite oluşturur.

Yankılar, hem sonar hem de radar sistemlerinin temelidir. Sonar, su altındaki nesnelere olan mesafeleri ölçmek için ses darbeleri kullanırken, radar havada benzer bir görevi gerçekleştirmek için radyo dalgalarını kullanır.

Seste ışık gibi yansıma özelliğine sahiptir. Ses kaynağından çıkan ses dalgalarının sert ve düzgün bir yüzeye çarpıp geldiği ortama geri dönmesine sesin yansıması denir. Sesin yansıması için kullanılan yüzeyin ışıkta olduğu gibi düzgün ve pürüzsüz olması gerekir. Fakat yansımanın olabilmesi için yüzeyin parlak olmasına gerek yoktur.

Sesin yansıması olayında, ışığın yansıması olayında olduğu gibi yansıma kanunları geçerlidir. Yani yansıtıcı yüzeye gelen ses dalgası, yüzeyin normali ile eşit açı yapacak şekilde yansır. Yansıma olayında daima gelme açısı yansıma açısına eşittir.

Yansıma olayında ses kaynağından çıkan ses dalgalarının çarptığı yüzeyin düzgün veya pürüzlü olması, yüzeyden yansıyan ses dalgasının miktarını değiştirmez. Yüzey düzgün ve pürüzsüz ise yansıma düzgün olacağı için ses dalgaları aynı doğrultuya gönderilir ve o doğrultuda ses şiddeti artar ve ses daha net duyulur. Yüzey pürüzlü ise yansıma dağınık olacağı için ses dalgaları farklı doğrultulara gönderilir ve ses şiddeti azalır.

a) Sesin Yansımasına Örnekler :

1-) Metrodaki trenin sesinin uzaktan duyulması sesin yansıması ile ilgilidir. Trenin sesi, trenden daha hızlıdır ve trenin sesi metronun duvarlarından yansıyarak trenden daha hızlı şekilde kulağa ulaşır.

2-) Sınıfta bulunan kişi, koridorda bağıran kişinin sesini daha zayıf duyar. Bağıran kişinin oluşturduğu ses dalgaları havada ilerlerken koridorun duvarlarına çarpar. Bu ses dalgalarının bir kısmı duvara girer ve onun içinde yol alır. Duvarda ilerleyen ses, duvardan çıkar ve tekrar sınıftaki havada ilerleyerek kulağa gelir. Duvar sesin bir kısmını soğurduğu için sesin şiddeti sınıf içerisinde azalır.

3-) Koridorda bağıran bir kişinin sesinin hem doğrudan kendisi, hem de duvarlarda oluşan yansıması yayılır.

4-) Boş odada çıkarılan ses şiddetlenmiş olarak duyulur. Şiddetli duyulan sesler, odaya eşya yerleştirildiğinde aynı şiddetle duyulmaz. Çünkü boş odada ses dalgalarının bir kısmı odanın duvarlarına çarpar ve tekrar odanın içindeki havada yansır. Bu yansıma tıpkı bir lastik topun duvara çarpıp geri dönmesi gibidir.

5-) Banyo gibi bölümlerde yansıtma özelliği fazla olan malzemeler kullanıldığı için ses daha fazla yansır.

6-) Spor salonlarında ses yansıması fazla olur. Salondaki sert ve düz yüzey ses enerjisinin büyük bir kısmını yansıtır.

7-) Ses 344 m/sn hızla yayılır. Bir binanın önünde oluşan sesin binanın arkasında duyulmasının nedeni, sesin yan binalardan yansımasıdır.

8-) Sesin yansıma özelliğinden yararlanılarak okyanusların derinliği ölçülebilir.

9-) Tahta, üzerine düşen ses dalgalarının tamamına yakınını yansıtabilme özelliğine sahiptir.

10-) Radyo dalgaları atmosferin iyonosfer tabakasından ve yerden yansıyarak uzak mesafelere taşınması olayı sesin yansımasına örnektir.

11-) Ses dalgalarının yansıması, su dalgalarının yansımasına benzer. Ses dalgalarının yansıması görülmez fakat su dalgalarının yansıması görülebilir.

Bu yazımızda sesin yansıması nedir kısaca olarak bilgi aktaracağız.

Ses, dalgalar halinde yayılır. Ayrıca parçacık olarak hareket ettiği bilinmektedir. Sesin yayılması için madde ortamı gereklidir. Ses boşlukta yayılmaz. Ses dalgalarının titreşim oluşturması için madde ortamı gereklidir.

Bu nedenlerle ses, katı, sıvı ve gaz ortamlarda farklı hızlarda yayılır. Çünkü katılar, sıvılardan, sıvılar, gazlardan daha düzenli bir tanecik yapısına sahiptir. Sesin yayılması, soğrulması, yansıması mümkündür.

Sesin yansımasına yankı denir. Belli bir mesafede ses dalgalarının sert bir engele çarparak aynı doğrultuda geri dönmesi yankı olayı olarak sesin yansımasını oluşturur. Ses yansımasında, dalgalar sadece yön değiştirir.

Ses dalgalarının oluşturduğu titreşimler katı ortamlarda en hızlı seviyeye ulaşır. Sıvı ortamlarda sesin yayılması yavaşlar. Gaz ortamlarda da daha yavaştır. Bu şekilde sesin yayılması ile yansıması arasındaki bir fark bulunur.