Sessiz Ve Kokusuz Yellenmek Abdesti Bozar Mı

SORU:

Sitenizde abdesti bozan unsurlardan sayılan gaz çıkarma konusu işlenmiş ve gaz çıkarmak abdesti bozan öğeler içinde yer almış. Maide suresi 6. ayetten anlaşılacağı üzere, abdesti bozan unsurlardan biri olan ‘'tuvaletten gelme'' fiili, malumunuz olduğu üzere küçük ve/veya büyük tuvaletin yapılması işidir. Burada gaz çıkarmaktan bahsedilmiyor. Fakat cevabınızda gaz çıkarma fiili sanki sırf tuvaletteyken yapılırmış gibi bir sonuç çıkıyor ki bunun gerçek olmadığını siz de biliyorsunuz. Kaldı ki bir insan tuvalete gitmeden de tek başınayken de gaz çıkartabilir yani tuvaletten gelmeye gerek yoktur. İnsanlar iki çeşit gaz çıkartır; biri arkadan yellenmek suretiyle, diğer ise ağız yoluyla. İnsan vücudunda oluşan bu hava, belli bir oranın üzerine çıktığında kişiyi rahatsız eder ve dışarı atılması gerekir. Bağırsakta meydana gelen bu hava arkadan yellenerek, midede meydana gelen hava fazlalığı ise ağız yoluyla atılır. Sonuçta her ikisi de havadır. Vücuttan çıkan bu hava, ağız yoluyla çıktığında abdesti bozmuyor da niçin arkadan çıktığında abdesti bozuyor?

CEVAP:

Mâide sûresinin 6. ayeti mealen şöyledir:

“Müminler! Namaza kalktığınız zaman yüzlerinizi ve dirseklerinize kadar ellerinizi yıkayın. Başınızı meshedin ayaklarınızı da topuklarınıza kadar. Eğer cünüpseniz yıkanın. Hasta veya yolcu olur veya sizden biri ayakyolundan (tuvaletten) gelir ya da kadınlara temas etmiş olur da su bulamazsanız temiz toprağa teyemmüm edin; onunla yüzünüzü ve ellerinizi meshedin. Allah, sizi sıkıntıya sokmak istemez. Onun isteği sizi arındırmak ve size olan nimetini tamamlamaktır. Belki şükredersiniz.”

Ayette abdesti bozucu olarak “tuvaletten gelme” eylemi zikredilmiştir. Bu ifade mecazdır. Asıl kast edilen “tuvalette olan şeylerdir.” Yani küçük ve büyük abdest ve yellenmek… İnsanların tuvalete gitmeleri edepten dolayıdır. Yoksa o eylemler tuvalete gitmeden de yapılabilir. Altına kaçıran veya kasıtlı olarak altına yapan insanlar, tuvalete gitmedikleri için abdest bozmuş sayılmazlar mı? Yellenme eylemi küçük ve büyük abdest gibi mutad olarak tuvalette yapılır. Bu açıdan tuvalette olan şeylerle herhangi bir farklılık göstermez.

Bunun aksini de düşünmek gerekir. Şöyle ki: Ayette bahsedilen eylem “tuvaletten gelmek”tir. Kişi tuvalete gidip de hiçbir şey yapmadan geri gelse sadece “tuvaletten geldiği için” yine de abdesti bozulmuş olur mu? Hayır, bozulmaz. Demek ki önemli olan tuvalete gitmek veya gelmek değil, oraya gitme amacı ve orada yapılan eylemlerdir. Yellenmek de bunlardan biri olduğuna göre bunun abdesti bozucu şeylerden olduğu konusunda herhangi bir şüphe kalmaz.

Konuyla ilgili hadisler de şöyledir:

“Biriniz karnında bir şey hisseder de ondan bir şey çıkıp çıkmadığını kestiremezse ses işitmedikçe veya koku duymadıkça mescitten/namazdan çıkmasın.”(Müslim, Hayz, 99 (362). Ayrıca bkz: Buharî, Vudû, 4, 36)

“Sizden biri namaz kıldığında eksik mi yoksa fazla mı kıldığın­da tereddüt ederse oturduğu yerden iki defa secde yapsın. Şeytan ken­disine gelip de ‘abdestini bozdun’ (vesvesesini verdiği zaman) zaman, burnuyla bir koku veya kulağıyla bir ses duymadıkça  (içinden) “sen yalan söyledin” desin.”(Ebû Dâvûd, Salât, 191-192)

Burnun koku hissetmesi veya kulağın bir ses duymasından maksat, abdestin bozulduğunu kesin olarak bilmektir. Yoksa ses duymadığı veya koku hissetmediği halde yel çıkardığını bilen bir kimsenin abdesti bozulur. Çünkü çıkan her yelde mutlaka koku ya da ses olacak diye bir şart yoktur.

Değerli kardeşimiz,

Hayır, yelin çıkmasını önlemek için kişinin kendini sıkmasıyla abdest bozulmaz. Ama abdest sıkışıkken namaz kılmak mekruhtur.

Şeytan insanı ibadetten uzaklaştırmak için, dübürüne üfürür. İnsan da "yellendim ve abdestim bozuldu" deyip, abdestini tekrar almaya çalışır. Oysa abdesti bozulmamıştır. İşte bu duruma mani olmak için hadiste,

"Sesini veya kokusunu almadığınız şeylerden dolayı abdest almayınız." [Müslim, Hayz, 99 (362), Ayrıca bk. Buhari, Vudû, 4, 36] buyurulmuştur.

Burnun koku hissetmesi veya kulağın bir ses duymasından maksat, abdestin bozulduğunu kesin olarak bilmektir. Yoksa ses duymadığı veya koku hissetmediği halde yel çıkardığını bilen bir kimsenin abdesti bozulur. Çünkü çıkan her yelde mutlaka koku ya da ses olacak diye bir şart yoktur... Kesin bir şekilde yellendiğini bildiği halde, "sesini ve kokusunu almadım" deyip, abdest almamak da tehlikelidir.

Abdesti Bozan Haller: 

Abdesti bozan haller on beşi geçer. Bazılarını burada zikredeceğiz:

1. Önden ya da arkadan çıkan her türlü necaset abdesti bozar.

2. Herhangi bir yara ve çizikten çıkan kan, irin, sarı su da abdesti bozar. Ağızdan çıkan kan tükrükten fazla, yahut tükrüğe eşit ise abdesti bozar, tükrükten azsa bozmaz. Başka taraftan çıkan kan ise, çıktığı yerin ucundan etrafa yayılmamış, henüz çıktığı deliğin üzerinde görünmekle kalmışsa bozmaz

3. Ağız dolusu kusmak da abdesti bozar.

4. Namazda yandaki işitecek kadar sesli yahut kahkaha ile gülmek de abdesti bozar, dolayısıyla namaz da bozulmuş olur.

5. Oturduğu yerde, yere düşecek derecede uykuya dalıp kendinden geçmek de abdesti bozar.

Abdesti Bozmayanlar:

1. Saçların tıraş edilmesi, tırnakların kesilip, bıyığın kırpılması abdesti bozmaz. (Kan çıkmadığı takdirde.)

2. Sesli olarak gülmek. (Namaz dışında iken.)

3. Ağlayıp gözden gelen yaş. Bu yaşlar bir hastalıktan olmazsa abdesti bozmaz, mevcut bir mikrobun meydana getirdiği hastalıktan dolayı gelirse abdesti bozar.

4. Oturağını yere iyice yerleştirmiş iken uykuya dalıp devrilmeyeceği derecede hafif uyumak da bozmaz.

5. Kokusu olsun veya olmasın, erkek ve kadının tenasül organından (ön kısmından) çıkan yel/gaz abdesti bozmaz. Bu durum çok nadir de olsa bazı kimselerin başına gelebilmektedir. Ancak bu abdesti bozmaz ve namaza da bir zararı yoktur. Dübürden (arkadan) çıkan yellenmeden dolayı ise abdest bozulur.

Abdestini muhafaza edenlerin abdest âzaları mahşerde ayın on dördü gibi parlayacağı hadîsle sabittir. Abdestli kimse çoğu zaman şerir ve habis varlıkların şerrinden abdesti hürmetine kurtulur, kötülüklerden mahfuz kalır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet

Birçoğumuzun gündelik hayatı içerisinde ibadet etmek isterken yaşadığı sorunlardan biriside abdestte vesvesedir. Abdestli olup olmadığından emin olma ya da abdesti tam aldım mı düşüncesi şeytanın bizlere en sık oynadığı oyunlardandır. Peki abdestte vesvese ile nasıl başa çıkılır? Şüphe ile abdest olur mu?

Gündelik yaşantı içerisinde sıklıkla başımıza gelen olaylardan birisi de yiyip içmeden kaynaklı oluşan gaz kaçırma durumudur. Öyle ki bu durum bazen o kadar sık yaşanır ki kişiyi abdest anında iken şüpheye düşürerek abdestin geçerli olup olmadığına yönelik içine kurt düşürmesine neden olur. Bunun gibi birtakım nedenlerle kişinin yaşadığı  kararsızlık, şüphe ve kuruntu hali vesvese ile sonuçlanır. Peki abdestte vesvese durumları ile ilgili nasıl davranmalıyız?

ABDESTİNDEN ŞÜPHE EDEN NE YAPMALI?

Sahih hadis-i şerif kaynaklarına bakıldığında gusül ya da normal abdest alan kimsenin vesvese ile gusül ve abdestini tekrarlaması gerekmez. Hatta kişi bu vesveselere aldırış etmemeli (İbn Mâce, Tahâret, 48), içine düşen şüphenin şeytanın vesvesesi olduğunu düşünmeli ve vesveseden kurtulmak için Felak ve Nâs surelerini okumalıdır.

SESSİZ VE KOKUSUZ YELLENME ABDEST BOZAR MI?

İbadetten soğutmak için her türlü fitneyi akla sokan şeytan, sırf Allah'a yönelmesin diye kişinin vücudunun (arka) kısmına üfürür ve kişinin de "yellendim ve abdestim bozuldu" gibi düşünmesini sağlayıp soğutmaya çalışır. Halbuki kişinin abdesti bozulmamıştır. Tam da bu duruma engel olmak için Peygamber Efendimiz (SAV) hadiste şöyle buyurmuştur:

 "Sesini veya kokusunu almadığınız şeylerden dolayı abdest almayınız." [Müslim, Hayz, 99 (362); bk. Buhari, Vudû, 4, 36)]

Ancak net bir şekilde yellendiğini bilip yine de ses ve koku yoksa abdest alınmalıdır. Çünkü her yellenme sessiz ve kokusuz olacak diye bir şey yoktur. Vesveselerin en sık karşılaşılanı bu türdendir. Maksatta; ibadeti layığıyla en güzel haliyle yapmaya çalışmak vardır. Her ibadetini dört dörtlük yapmaya çalışırken kişi, farkında olmadan öyle bir hale girebilir ki farzı eda edeyim derken harama düşebilir! 

BALONCUK ŞEKLİNDE GELEN GAZ ABDESTE MANİ Mİ?

Makattan ses ya da koku gelmediği sürece, baloncuk şeklindeki gaz dikkate alınmamalıdır. Önden gelen gaz için abdest gerekmez. Hanefi ulemasının görüşü böyledir.

ABDESTTE ORGANI YIKAMADIM ŞÜPHESİ DÜŞERSE...

Şeytanın insan üzerinde verdiği ve insanoğlunun da ne yazık ki en kolay düştüğü tuzaklardan birisi de abdest alırken organlarından birini yıkamasına rağmen vesvese ile o organın unutularak yıkanmadığı ya da tam anlamıyla iyi bir şekilde yıkanmadığını düşünmesidir. İçine düştüğü şüphe nedeniyle defalarca abdest alan kimse, hem vaktin geçip namazı zamanında kılamamasına sebep olur hem de sürekli aynı işi yapması ile ister istemez ibadetten soğumasına neden olur.

VESVESEYE YENİK DÜŞÜYORSANIZ DİKKAT!

İçine düşürülen düşüncenin vesvese olduğu biliniyor ama yine de aldırış etmeden o davranışı sergiliyorsa kişi  vebal altına girmiş, hatta belki de günah işlemiş olabilir. Kişi burada kendi tercihini kendi belirlemelidir: "Allah'a mı itaat edeceğim, yoksa şeytana mı kulak vereceğim?"

Bedevinin birisi Efendimiz (SAV)'e gelerek abdestin nasıl alınacağını sordu. Efendimiz (SAV) azalarını 3 defa yıkayarak ona abdest almayı gösterdi. Sonra da şöyle buyurdu: "İşte abdest budur. Bundan fazla yapan sünneti terk ederek hata yaptı, sınırı aştı ve nefsine zulmetti demektir."(İbni Mâce, İkame: 48.)